ی ب ی ب دير 10 شمار 1 ب ار ي تابستان 1399 صفح ای تعیین نیاز آبی گیاهان فضای سبس شهری *2 1 سینة سجودی فزهاد میزسایی کارشناسی ارشد علوم مهندسی

النسخ

1 صفح ای تعیین نیاز آبی گیاهان فضای سبس شهری *2 1 سینة سجودی فزهاد میزسایی کارشناسی ارشد علوم مهندسی آب دانشکده مهندسی و فناوری کشاورسی دانشگاه تهزان کزج ایزان. 2. دانشیار دانشکده مهندسی و فناوری کشاورسی دانشگاه تهزان کزج ایزان. تاریخ پذیزش مقاله: 1300/02/20 تاریخ دریافت مقاله: 1301/11/00.1 چکیذ تشی اثشات ػجض دس ؿ ش ب وب ؾ آ د ی بث آة ؿ شی ث د ی وت بی یب ی تفبت دس و بس یىذی ش خص ج د یبص آیث ضشیت یب ی یبص آیث ای ا وب ؾ آ د ی ص تی تقذی د ب افضایؾ سع ثت ؼجی خزة شد غجبس اػت. حد صیب ید اص ی ب ب دس ػجض ت ف یؿ د. دس ای پظ ؾ یب ب اص ؿ دسختچ )ؿ بد ػ دذ صی تی( ث ت )صسؿه( یب پ ؿی ) شك( دسخت )ػش صثب ده( ثب ا تخبة د سیضال ی دس ثبك یب ؿ بػی پشدیغ وبسصی بث عجیقی دا ب ت شا ثب سؽ ثشآسد شدیذ. پظ ؾ ث ذت ؿؾ ب اص ثیال آیث فشسدی تب ؿ شی س 1397 ا دب ؿذ. ثشاػبع تبیح ای پظ ؾ ت ػظ ضشیت یب ی ثشای و دس اص سؽ ثیال آثی سؽ ث تشتیت 0/36 0/30 ث دػت آ ذ. تجخیش- تقشق ثشآسدؿذ ث ص ست یب ی مذاس 757 ی ی تش دسسؽ ثیال آة مذاس 641 ی ی تش دس سؽ دس و دس آص بیؾ ثشآسد ؿذ اػت ث ع سو ی سؽ اس مذاس و تشی اص یبص آثی سا ثشای یب ب ػجض ثشآسد یو ذ. ثب ت خ ث تح ی آ بسی ص ست شفت ای یضا تفبت دس ؿؾ د آص بیؾ داسای اختالف ق یداس ث د اػت. ثب ت خ ث تبیح ای پظ ؾ وبسثشد سؽ عجم ث ذی آة سداػتفبد ػجض داسای دلت بػجی دس ثشآسد یبص آثی یب ب ػجض یثبؿذ یت ا ذ دس وب ؾ صشف آة ؤثش ثبؿذ. کلیذياش ا: ثیال آ ی ث تجخیشتقشق سیضال ی. Determination of Water Requirement of Urban Landscape Plants Zeynab Sojoodi 1, Farhad Mirzaei 2* 1. Former M. Sc. Student, of Water Engineering Sciences, Faculty of Agricultural Engineering and Technology, University of Tehran, Karaj, Iran. 2. Associate Professor, Faculty of Agricultural Engineering and Technology, University of Tehran, Karaj, Iran. Received: January 29, 2020 Accepted: May 09, 2020 Abstract The most important effects of Landscape in cities are to reduce air pollution, reduce noise pollution, adjust temperature, increase relative humidity, and absorb dust. Large amounts of urban water resources are lost due to the cultivation of different plant species together and the uncertain water requirement of these plants in the Landscape. In this study, vegetation coefficient and water requirement of shrub (Buxus, Barberry and Elaeagnus pungens), Tree (Fraxinus excelsior and Cypress) and an herbaceous species (Elymus repens) plants were estimated using two micro-climates in the Botanical Garden of Campus of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, using water balance and Wucols methods. The study was conducted for 6 months from 21 March 2018 to 22 September Based on the results of this study, the average vegetation coefficient for the whole period was 0.36 and 0.30, respectively, using the Water balance and Wucols method. the estimated evapotranspiration was estimated at an average of 757 mm in the water balance method and 641 mm in the Wucols method during the whole experiment period. In general, the Wucols method always estimates the less amount of water requirement for Landscape plants. According to statistical analysis, this difference was significant in six decades of experiment. According to the results of this study, application of water classification method used by Landscape species has better accuracy in estimating water requirement of Landscape plants and can be effective in reducing water consumption. Keywords: Evapotranspiration, Microclimate, Water balance, Wucols. fmirzaei@ut.ac.ir * یؼ ذ ؼئ

2 ی ی ی ی ی ی زیىب سج دی فر اد میرزایی مقذم تأثیشات ػبص ذ فضب بی ػجض ثش ویفیت ص ذ ی دس ؿ ش ب دس ثؼیبسی اص غب قبت ضاسؽ ؿذ اػت ) (. فضب بی ػجض ؿب دسختب یب ب تفبتی ؼت ذ فشای ذ ؿ شی اوؼیظ عجیقی ث ف ت اسصؽ تثجیت حفؼ ت ؿ صیؼ یت آثیبسی آثیبسی ثش ب سیضی ثؼیبس ایدبد سا دس ؿ ش فشا یو ذ. فضب بی خشدال ی صیؼت حیغی خ یشی ػجض اص خ تأ ی اص فشػبیؾ داسای ا یت ؼت ذ )15(. صحیح حبئض ا یت ؿشایظ صشف آة ث ظ خبن دس ثخؾ یثبؿذ. ذف اص ف یبت ؼبفذ سع ثتی آثیبسی ثبیذ ثب تخ ی دسػت اص یبص آ یث سا وبس اص یىی )16(. صشف آة آ ب ی آ یث )26(. یبص حص الت صسافی وبسصی فضب بی یب ب اص یبص اػت ب ی و ش وذا یبص آ یث ف ی آ یث ػجض اص تشویجی ثشای یب ب ثشای ػجض وب ال یثبؿذ. یب یب اف ب ؿ د ثبالثشد سا ذ ب وتؿذ اػت تفبت اص )17(. ثشخالف حص الت اص آثی )27(. یبص ثبؿذ ای یب ب تفبتی داس ذ تىی خت ف ؿ ذ دس شاح خت ف سؿذ تفبت بص تحت تأثیش ؼتمی تجخیش تقشق یب تغییش دس پ ؿؾ یب ی ؿشایظ آة ایی لشاس داسد. یىی آ یث ثشای اص فبوت س بی بث آة تقیی ذیشیت صحیح دلیك تجخیش- تقشق یب ب وتؿذ یثبؿذ. غب قبت پظ ؾ ب دس ص ی تجخیش- تقشق یبص آ یث ثبغی صسافی ب ب دس بعك خت ف د یب ت ػظ پظ ؾ شا ثؼیبسی ص ست شفت اػت )18 13(. ای دس حب ی اػت و پظ ؾ بی ثؼیبس و تشی دس ص ی بص یب ب ػجض ؿ شی ص ست شفت اػت اوثش ای پظ ؾ تقشق ا اؿ چ ث د ا ذن یض قغ ف ث یبص آ یث و تش ػجض وبس تحمیمبتی ص ست شفت اػت. تجخیش- دس سد ا اؿ یب ب ؿدبفی ىبسا )24( ثب اػتفبد اص سؽ بی 1 )عجم ث ذی آة سداػتفبد بی ػجض( 2 Limp یبص آثی سا ثشای یب ب ػجض ثشآسد وشد ذ. تید شفت ذ و سؽ یبص آثی سا ث یضا پ ح دسصذ و تش تخ ی صد اػت. فبثذی و پبیی ىبسا )9( ثب اػتفبد اص یىش الیؼی تش ی ب خب ای فك ث ا ذاص یشی یب ی ضشایت ثب اػتفبد اص ش افضاس ص ىؾداس ثشای چ ذ ذ ػبصی یبص آیث ؿذ ذ. تبیح SPSS پظ ؾ ایب ب داد و ث تشی ذ پی بدی یه قبد س شػی غیشخغی جت ی ثش د بی ت ػظ سصا تق خ سؿیذی استفبؿ یب یثبؿذ. ػی ض ىبسا )25( ثب ت خ ث ؼتشؽ فضب بی ػجض ؿ شی و ثب خت ظ وبؿت یؿ ذ سا وبس بی ذیشیت آة سا دس ثبك یب ؿ بػی ج س سدثشسػی لشاسداد ذ. آ ب ثب پبیؾ سع ثت خبن ؿ بػبیی آیث ف ك ت ػق سی ث ثشسػی یظ خبن ف رپزیشی آة دس خبن پشداخت ذ. ای ش ثب تخ ی ی بص یب ب ػجض ثب سؽ عجم ث ذی آة سداػتفبد ػجض ت ا ؼت ذ ثش ب سیضی آثیبسی فضب بی ػجض و ثب وت سا اسائ و ذ سا وبس بی ػیؼت ثشای بػجی خت ظ ایدبد یؿ ذ آثیبسی صیشػغحی ث وبسثشد ب چ ثشای ذیشیت صشف آة دس فضب بی ػجض سا ت صی خت ف تخ ی سؽ ثیال آ ی ث وشد ذ. سی یب ب آ یث ی بص عجم ث ذی ىبسا )20( سؽ ػجض سا اص خ آة سداػتفبد ػجض ػ دؾ اص دس ثیال ا شطی ؼجت ث سا سدثشسػی لشاس داد ذ. آ ب اص ای پظ ؾ تید شفت ذ و سؽ عجم ث ذی آة سداػتفبد سؽ وبسثشدی اػت یت ا ذ ثشای ثشآسد یبص آ یث ػجض یه یب ب ػجض اػتفبد ؿ د. ػد دی )6( ثب اػتفبد اص د سؽ عجم ث ذی ثیال آ یث آة سد یبص ػجض تجخیش- تقشق چ ذ اص یب ب ػجض سا ثشآسد وشد. 132

3 ی ا ویاز آ یب تعی هی گیا ان فضای سبس ش ری تبیح پظ ؾ ب داد و سؽ عجم ث ذی آة سد یبص یض آة ػجض داسای دلت ثیؾتشاػت دس صشف صشف خ یی یو ذ. ػقیذی یب ىبسا )7( تجخیش- تقشق ضشیت یب ی د ثبث صیش ػجض سا ثب اػتفبد اص الیؼی تش ثشآسد وشد ذ. تقشق تجخیش- 610/3 یب صیش ػجض 416/4 ی ی تش ث دػت آ ذ. سؽ عجم ث ذی آة سداػتفبد ثبث ػجض یبص آثی یب ب ػجض سا ثب اػتفبد اص ػ فبوت س شث ط ث ؿ یب تشاو یب ال ی غم ای و یب وت ؿذ اػت ثشآسد یو ذ. تجخیش- تخ ی قبد ثیال دس سؽ ػجض ثیال آ یث آ یث یب ب تقشق سؽ عجم ث ذی ذف اص ای تحمیك ػجض ثب اػتفبد اص آة سداػتفبد ػجض مبیؼ ضشایت یب ی ث دػتآ ذ عجم ث ذی آة سداػتفبد یب ب ثشای ػجض ثشسػی صشف ث ی آة دس فضب بی ػجض ثب اػتفبد اص تبیح ای پظ ؾ یثبؿذ. م اد ي ريش ا مىطق م ردمطالع ای پظ ؾ دس ح ع ػجض دا ىذ وبسصی بث عجیقی دا ب ت شا ال دس ؿ ش وشج ص ست پزیشفت. ختصبت خغشافیبیی ؿ ش وشج فجبست اػت اص ع خغشافیبیی فشض خغشافیبیی 51 دسخ صفش دلیم 30 ثب ی ؿشلی دسخ 45 دلیم ثب ی ؿ ب ی. ای ؿ ش ثب استفبؿ ت ػظ 1297 تش اص ػغح دسیب دس فبص 48 وی تشی ؿ ب غشثی ت شا ال ؿذ اػت. قاعذ ضریة فضای سثس ( l K( در ريش طثق تىذی آب م رداستفاد گ و فضای سثس دپبست ب بث آة دا ب وب یفش یب ث ؾ س ثشآسد آة سد یبص ثشای یب ب ػجض ضشیجی ث ب ضشیت ؾش ( l K( قشفی وشد اػت. ضشیت ػجض اص عشیك ػ فبوت س ث ب فب ضشیت فب ضشیت تشاو فب ضشیت سیضال ی حبػج یؿ د. ساثغ )1( ح حبػج ای ضشیت سا ب ید ذ )17(. ساثغ 1( خ ت ثشآسد ای ػ فب K l = K s K d K mc دػت سا ق اص سؽ عجم ث ذی آة سداػتفبد بی ػجض یشایؾ ػ و ت ػظ و یت بث آة دا ب وب یفش یب دس ػب تش 2000 ؿذ اػت اػتفبد ؿذ )17(. فب ثشای اف ب اختالف یبص آثی دس بی خت ف یب ی اػتفبد یؿ د. حذد ضشیت اص 0/1 تب 0/9 تغیش اػت ث ص ست خذ )1( عجم ث ذی یؿ د )17(. فب تشاو دس ساثغ ضشیت ػجض ثب ت خ ث اختالفبت دس تشاو پ ؿؾ یب ی دس یب ب ػجض سداػتفبد لشاس ی یشد. دا فب تشاو دس حذ 0/5 تب 1/3 یثبؿذ. ای دا عجك خذ )2( دس ػ عجم ش ث ذی یؿ ذ )17(. Table 1. Coefficient values (K s ) Water requirement K s Very low 0.1 Low Middle High Table 2. Coefficient values (K d ) Classification K d Low Middle 1 High سیضال ی ب دس ش ثشآسد صشف آة یب ثبیذ ػجضی خ د داس ذ دس سد ت خ لشاس یش ذ. خص بیی اص فضب بی ػجض ؿ شی ب ذ ػبخت ب ب ػ فشؽ ب ثش د ب ػشفت ثبد ؿذت س سع ثت تأثیش دس فضب بی ای ب زاس ذ. ػجض خت ف ثؼیبس ثب 133

4 ی ی ا زیىب سج دی فر اد میرزایی تفبت ث د دش ث اختالفبتی دس سیضال ی ث ی ؾ س فب سیضال ی ؿ ذ ( mc )K سداػتفبد لشاس یشد. فب سیضال ی اص 0/5 تب 1/4 تغیش ث د عجك خذ )3( دس ػ عجم ش ث ذی یؿ ذ )17(. تعییه ریساقلیم Table 3. Microclimate factor (K mc ) Classification K mc Low Middle 1 High یىی اص ف ا دخی ثش یبص آثی یب ب ػجض یىشو ی ب یب ب سیضال ی یثبؿذ. ای ض ؿ اػبع ا تخبة ح بی لشاس یشی الیؼی تش ب لشاس شفت. ى اػت دس یه ػجض لؼ تی اص یب ب دس ػبی لؼ تی دس آفتبة لؼ تی داسای سع ثت ای صیبد ب ب ی دس لؼ ت سی یبص آ یث D C ثبد یش ثبؿ ذ. ای ت ؿ دس سیضال ی یب ب تأثیش زاس اػت. سیضال ی ب ثب حشف خص ؿذ ا ذ. سیض ال ی C: ای مغ ثیؾتش ع سص دس قشض تبثؾ س خ سؿیذ چ ی صؽ ثبد لشاس شفت اػت. دس ای ح ؿؾ الیؼی تش ثب وذ بی C 6 C 5 C 4 C 3 C 2 C 1 لشاس داد ؿذ ذ دس ش یه اص ای الیؼی تش ب یه یب ی ث ع س تصبدفی وت شدیذ. ای ح ثب ت خ ث ؿشایظ روشؿذ داسای ضشیت سیضال ی اص عجم ثبال یثبؿذ. سیضال ی D: ای مغ داسای ػبی ا ذاص ا ج دسختب یثبؿذ چ ی دس دبست ثشو رخیش آة لشاس داسد و ثبفث افضایؾ سع ثت ؼجی ای ای غم ؿذ اػت. ای یظ ح سد ؾش سا دس عجم ضشیت سیض ال ی پبیی لشاس ی د ذ. دس ای ح ؿؾ الیؼی تش ثب وذ بی D 3 D 2 D 1 D 6 D 5 D 4 لشاس داد ؿذ ذ. بی وتؿذ ث تشتیت ؿ بد صثب ده ػ دذ صی تی شك ػش صسؿه صی تی ؼت ذ. ترآيرد تثخیر- تعرق گیا ان فضای سثس تا استفاد از ريش طثق تىذی آب م رداستفاد گ و اػبع فش ثشآسد یبص آ یث فضای سثس یب ب ػجض ب ذ ساثغ تجخیش- تقشق یب ب صسافی ثبغی اػت. تفبت اص ی ساثغ ثشآسد یبص آ یث صسافی ثبؿذ. ثبغی )2( ساثغ ػجض سا ب ید ذ )17(. ساثغ 2( دس ای ساثغ یب ب ػجض ثب یب ب دس اػتفبد اص پبسا تش ضشیت یب ی حبػج تجخیش- تقشق یب ب ET l = K l ET 0 K l ضشیت یب ی یب ب ػجض ET 0 تجخیش- تقشق شخ ET l تجخیش- تقشق یب ب ػجض یثبؿذ. ت ی ي ساخت میکري الیسیمتر ای ز کصدار وت ب اص 12 ثشای پظ ؾ دس ای فذد یىش الیؼی تش ص ىؾداس دس د ح خذا ب دس ش ح ث تقذاد ؿؾ فذد اػتفبد ؿذ. دس ػظ ش یىشالیؼی تش ) ( ص ىؾ یه ا ت ب ش ص ىؾ ث خ ت تخ ی یه ؽشف ث حد ص آة تص شدیذ. یتش یه دس خ ت ثشسػی یضا ص آة تخ ی ؿذ تص شدیذ. ثش سی ش ؽشف اؿشی الػتیىی خ ت خ یشی اص سد آة حیغی رخیش ؿذ چ ی خ ت خ یشی صت شدیذ. الیؼی تش ب اص تجخیش اص خ غ ص آة پالػتیه پشپی ث س ػفیذ ث خ ت فذ خزة س ا تخبة ؿذ ذ. ػغح مغ الیؼی تش ب ػب تی تش استفبؿ آ ب داسای ع فشض 30 ػب تی تش ا تخبة 60 ثبفت ؿذ. خبن یض ث سؽ یذس تشی ثب اػتفبد اص ث ث ثبفت خبن تقیی ؿذ و ی ث دػت آ ذ. گ و ای گیا ی م ردآزمایص صثب ده ثب ب ف ی excelsior( )Fraxinus ؿ بد ثب 134

5 ویاز آ یب تعی هی گیا ان فضای سبس ش ری D ب ف ی )Buxus( ػ دذ صی تی ثب ب ف ی ( Elaeagnus ضالت خ ی )ػب تی تش( مذاس آثیبسی )ػب تی تش( I Berberis )pungens صسؿه صی تی ثب ب ف ی ( مذاس آة ص ىی )ػب تی تش( Δsw سع ثت تغییشات رخیش ای خبن یثبؿذ. ت ضیح ای و ای دب سع ثت خبن ث استفبؿ ثیب یؿ د ثشحؼت ػب تی تش آة یثبؿذ )Cupressus sempervirens( ػش ثب ب ف ی )thunbergii شك یب چ ذ ی س ذ ثب ب ف ی repens( )Elymus ا تخبة ؿذ ذ. )Δsw و ثب ضشة تغییشات سع ثت خبن =D Δw( دس د آثیبسی ت ا ی دس ف ك خبن )D( ثشحؼت )Δw( اوذاز گیری ویاز آتی گ و ای م ردآزمایص تا ريش تیالن آب ث ؾ س حبػج آة سد یبص یب ب ػجض اص سؽ ثیال آة یثبیؼت اس آة وبفی ثشای سؿذ بػت حفؼ ؿبداثی ػال ت یب ب دس اختیبس آ ب لشاس یشد. آثیبسی یب ب وتؿذ دس ای پظ ؾ ث ص ست ذا دس و دس آص بیؾ ث ص ست د سص مذاس حد آة اػتفبد ؿذ دس ش آثیبسی ؿذ. ا دب یهثبس ثؼت ث ص ب آص بیؾ تفبت ثی 800 تب 2500 ی ی یتش دس ش آثیبسی تغیش ث د. ای یضا ثب ت خ ث سع ثت مغ ؽشفیت صسافی پظ شد ی ف ك سی ػغح مغ الیؼی تش تقیی ؿذ. دس ع دس آص بیی ث ص ست ثبص بی د سص لج اص ا دب آثیبسی یشی )دػت خ سد ( اص خبن الیؼی تش ب ا دب ؿذ ث ؾ س تقیی خبنؿ بػی دا ب ت شا سع ثت خبن ث آص بی ب ا تمب داد ؿذ. اص داد ثشداسی مذاس ص آة رخیش ؿذ دس ؽشف تص ث ص ىؾ ب یض ث ص ست ش د سص یهثبس لج اص آثیبسی الیؼی تش ب ص ست شفت. مذاس آة رخیش ؿذ دس آ ب ثب اػتفبد اص اػت ا ذسج ا ذاص یشی ثجت ؿذ. ثب اػتفبد اص داد بی ثشداؿتؿذ مبدیش ثبص یضا آثیبسی سص قبد ثیال 10 صشفؿذ ت ػظ ش الیؼی تش آة تىی حبػج سع ثت خبن دس ؿذ. آة دس الیؼی تش ص ىؾداس یض ث ای ص ست اػت: ساثغ 3( و دس آ تجخیش مذاس آة قبد ثیال ETc=P+I-D±Δsw تقشق یب )ػب تی تش( مذاس P ػب تی تش مذاس آة صشفؿذ یب وبػت ؿذ دس خبن ثشحؼت ػب تی تش ث دػت یآیذ. خ ت حبػج تجخیش تقشق شخ ثب ت خ ث پظ ؾ بی ا دب ؿذ و ب ید ذ سؽ بػت ا ذاص یشی تجخیش تقشق شخ دس بعمی ثب ال ی ی خه ب ذ وشج سؽ پ - ب تیث- فبئ یثبؿذ اص ای سؽ اػتفبد ؿذ )10 8( وتایج ي تحث تثخیر ي تعرق مرجع ET 0 تجخیش تقشق شخ ثب اػتفبد اص داد سصا اؿ بػی ) یب ی د بی حذاوثش یب ی د بی حذال دسصذ سع ثت ؼجی ب ی ب ی ػشفت ثبد( ثب سؽ پ - اػتفبد اص ش افضاس ػبفت بی فبئ - آفتبثی ب تیث حبػج ح ی Cropwat ثب آ دس ؿى )1( سػ ؿذ اػت. افذاد تجخیش- تقشق د ؿ د سص ؼت ذ. ثشای حبػج ET 0 اص داد بی سصا ایؼت ب اؿ بػی دا ىذ وبسصی دا ب ت شا اػتفبد ؿذ. پبیی تشی فشسدی ب ضا د د تیش ب ث مذاس تجخیش- 72 ث مذاس تقشق ی ی تش 155/7 شخ ثیؾتشی دس د ػ مذاس آ دس ی ی تش دس ؿؾ ب سدثشسػی قبد 1992/2 ی ی تش حبػج شدیذ. تعی هی ضرایة گیا ی K l آب م رداستفاد گ و ای فضای سثس تا استفاد از ريش طثق تىذی ضشیت یب ی یب ب ػجض اص سؽ عجم ث ذی آة 135

6 ی ت ET0 (mm) زیىب سج دی فر اد میرزایی سداػتفبد بی ػجض ثب اػتفبد اص ساثغ )3( حبػج ث شدیذ. دس سؽ عجم ث ذی آة سداػتفبد بی ػجض ثیؾتشی مذاس ضشیت یب ی شث ط د ػ الیؼی تش د تیش ب د ا شداد ب 0/55 قبد C 2 دس ) یب صثب ده( و تشی مذاس شث ط ث ا فشسدی دس الیؼی تش قبد 0/12 ) ػ دذ صی ) یب D 3 ثبؿذ. حذد ضشیت یب ی دس د سیضال ی دس خذ )4( آسد ؿذ اػت. چ ی ث ع سو ی ضشیت ػجض دس سیضال ی C ؼجت ث سیضال ی D داسای مبدیش ثیؾتشی ؼت ذ. سیضال ی D دس ػبی سیضال ی C دس آفتبة دس قشض صؽ ثبد لشاس داؿت ا ذ زا دس ای دب تأثیش سیضال ی ثش ای ضشیت ب داد یؿ د. ثیؾتشی ضشیت یب ی شث ط ث الیؼی تش بی الیؼی تش بی تعییه تثخیر ي تعرق تا استفاد از ريش طثق تىذی آب م رداستفاد گ و ای فضای سثس تبیح حبص اص ثشآسد تجخیش تقشق ثب سؽ عجم ث ذی آة سداػتفبد ػجض ب ید ذ و ثیؾتشی مذاس تجخیش تقشق ثشآسدؿذ ثب ای سؽ شث ط ث د ػ تیش ب دس الیؼی تش C 2 قبد 82/66 ی ی تش و تشی مذاس شث ط ث د ا فشسدی ب ث یضا 8/7 ی ی تش دس الیؼی تش ثبؿذ. ثب D 3 دس ؾش شفت الیؼی تش ب ثیؾتشی مذاس تجخیش تقشق تق ك ث د ػ تیش ب یثبؿذ. ث ع سو ی تجخیش- تقشق ػجض دس سیضال ی C ؼجت ث سیضال ی D داسای مبدیش ثیؾتشی ؼت ذ و ای تید ثشاػبع سؽ عجم ث ذی آة سداػتفبد دس آ ثشای سیضال ی مذاس ثیؾتشی یبص آ یث ػجض و حبؿی ای ثذ ػبی ا ذاص دس ؾش ی یشد تغبثك داسد. و تجخیش تقشق ؿؾ ب سد ثشسػی یب ب ث تشتیت دس الیؼی تش D 5 D 4 D 3 D 2 D 1 C 6 C 5 C 4 C 3 C 2 C 1 D 6 قبد 838/2 678/4 521/5 882/4 647/6 480/5 703/ / /8 563/4 ی ی تش ث دػت آ ذ. C 5 یثبؿذ. C 2 D 3 D 6 داسای و تشی مذاس ؼت ذ. Table 4. Vegetation coefficient range of method Plant Changes of K L Buxus (C 1) Fraxinus excelsior (C 2) Elaeagnus pungens (C 3) Elymus (C 4) Cupressus (C 5) Berberis (C 6) Buxus (D 1) Fraxinus excelsior (D 2) Elaeagnus pungens (D 3) Elymus (D 4) Cupressus (D 5) Berberis (D 6) Figure 1. Reference evapotranspiration curve (ET 0 ) by penmen monteith fao method 136

7 ETl (mm) ET l (mm) ویاز آ یب تعی هی گیا ان فضای سبس ش ری ترآيرد تثخیر ي تعرق تا استفاد از ريش تیالن آب تبیح حبص اص ثشآسد تجخیش تقشق ثب اػتفبد اص سؽ ثیال آة ب داد ثشآسدؿذ ثب ای و ثیؾتشی سؽ دس الیؼی تش مذاس تجخیش C 2 تقشق دس د ػ تیش ب ث یضا 96/66 ی ی تش ث د اػت. و تشی مذاس ؿى )2( )3( مذاس تجخیش تقشق ث دػتآ ذ اص سؽ ثیال مذاس ثشآسدؿذ اص سؽ عجم ث ذی آة سداػتفبد بی ػجض دس ع دس آص بیؾ ثب مبیؼ ؿذ ا ذ. D 6 تجخیش تقشق شث ط ث د ا فشسدی ب دس الیؼی تش ث یضا 11/5 ی ی تش یثبؿذ. و تجخیش- تقشق ترآيرد ضریة گیا ی خ ت ثشآسد ضشیت تا استفاد از ريش تیالن آب یب ی ثب اػتفبد اص سؽ ثیال اص ؿؾ ب سدثشسػی ث تشتیت دس الیؼی تش C 3 C 2 C 1 ساثغ ؿذ. اػتفبد ثیؾتشی مذاس ضشیت ETc=Kc ET 0 D 6 D 5 D 4 D 3 D 2 D 1 C 6 C 5 C 4 قبد /6 یب ی شث ط ث د ػ تیش ب قبد 0/64 دس الیؼی تش C 2 و تشی مذاس شث ط ث د ا فشسدی دس الیؼی تش D 6 632/ /6 717/5 651/7 916/6 790/5 701 قبد 0/15 یثبؿذ. ی ی تش ث دػت آ ذ. داس بی دس 501/8 714/ Buxus Fraxinus excelsior Elaeagnus pungens Elymus Cupressus Berberis water balance Figure 2. Evapotranspiration in D microclimate Buxus Fraxinus excelsior Elaeagnus pungens Elymus Cupressus Berberis water balance Figure 3. Evapotranspiration in C microclimate 137

8 ی ا زیىب سج دی فر اد میرزایی خذ )5( حذد تغییشات ضشیت یب ی اص سؽ ثیال آثی سا ب ید ذ. یب صثب ده دس سیضال ی دس سیضال ی D ضشیت یب ی ػجض C ثبالتشی داسد. چ ی ث ع سو ی ضشیت ػجض دس سیضال ی ؼت ذ. C دس ؼجت ث سیضال ی D داسای مبدیش ثیؾتشی سؽ آص بیؾ ثیؾتش اص سؽ ثیال آة ضشیت یب ی دس و دس عجم ث ذی آة سداػتفبد بی ػجض ثشآسد ؿذ اػت ػب بت آ دس دا 0/15 تب 0/64 تغیش اػت. Table 5. Vegetation coefficient range of water balance method Plant Changes of K L Buxus (C 1) Fraxinus excelsior (C 2) Elaeagnus pungens (C 3) Elymus (C 4) Cupressus (C 5) Berberis (C 6) Buxus (D 1) Fraxinus excelsior (D 2) Elaeagnus pungens (D 3) Elymus (D 4) Cupressus (D 5) Berberis (D 6) دس سؽ عجم ث ذی آة سداػتفبد ؿب ذ ی ػجض یض ؼتش دا اص تغییشات ثشای K l ؼتی ث ع سیو ثی 0/12 دس ب فشسدی 0/55 دس ب شداد تغییش یو ذ ضشیت یب ی ثشآسدؿذ ثب اػتفبد اص سؽ ثیال آة عجم ث ذی آة سداػتفبد ػجض یه س ذ بث سا عی یو ذ ث ای ص ست و اص اثتذای یب ی ضشیت دس داد ثشداسی یهس ذ داسای تب د ػ تیش ب صق دی اص د ػ تیش ب تب پبیب آص بیؾ داسای یه س ذ ض ی یثبؿ ذ و ای س ذ صق دی ض ی ث د ی وب ؾ افضایؾ سؿذ تجخیش تقشق یب ب ثب ت خ ث ؿشایظ ال ی ی ثبؿذ. وتایج ي تحلیل آماری ريش آب آزم ن T م رداستفاد ثشای اػتفبد اص آص گ و ای فضای سثس T تیالن آب ي طثق تىذی ثب اػتفبد اص ش افضاس تا استفاد از اثتذا SPSS ثبیذ اص ای و داد ب داسای ت صی ش ب ؼت ذ اع ی ب حبص د )2(. خذ )5( ب ید ذ و داد بی ش د سؽ دس ای آص بیؾ داسای ت صی ش ب یثبؿ ذ. siq ص ب یو ثضسيتش اص 0/05 ثبؿذ ث ای ق ب اػت و داد ب داسای ت صی ش ب یثبؿ ذ )2(. ب ع سو دس خذ )6( خص اػت اص د سؽ ثشای خصوشد ت صی ش ب اػتفبد ؿذ اػت. ثشای ا دب آص ش ب یتی ثب سؽ بی ؿبپیش ی ه و شف- اػ یش ف اص ش افضاس آص SPSS T اػتفبد ؿذ. خذ )7( تبیح حبص اص سا ب ید ذ. دس آص ا ش مذاس T P-value اص 0/05 و تش ثبؿذ ث ای ق ب اػت و یب ی ش ب ث حبػ آ بسی تفبت ؼت ذ )2(. تبیح تدضی ب ید ذ و مبیؼ یب ی ب ث سؽ T اسیب غ دس ػغح 5 دسصذ ثشای د سؽ ثشآسد یبص آثی )ثیال آة عجم ث ذی آة سداػتفبد بی ػجض( داسای ػغح دس ؿؾ د ا مبیؼ ق یداس خت فی دس د بی آص بیؾ یثبؿذ. تیش ب تب د ػ شداد ب آص ب ی ب داسای اختالف ق یداس یثبؿذ. Method Water balance Statistics Table 6. Normal distribution of data Kolomogorov-Smirnov Number of data Siq Statistics Shapiro-Wilk Number of data Siq

9 ی ی ویاز آ یب تعی هی گیا ان فضای سبس ش ری Table 7. The results of comparing the means by the T test method Variable Method Average Standard deviation P-value Water balance ET- first decade of farvardin WUCOLS ET- second decade of farvardin WUCOLS Water balance ET- third decade of farvardin WUCOLS Water balance ET- first decade of ordibehesht WUCOLS Water balance ET- second decade of ordibehesht WUCOLS Water balance ET- third decade of ordibehesht WUCOLS Water balance ET- first decade of khordad WUCOLS Water balance ET- second decade of khordad Water balance WUCOLS ET- third decade of khordad Water balance WUCOLS ET- first decade of tir Water balance WUCOLS ET- second decade of tir Water balance WUCOLS ET- third decade of tir Water balance WUCOLS ET- first decade of mordad Water balance WUCOLS ET- second decade of mordad Water balance WUCOLS ET- third decade of mordad WUCOLS Water balance ET- first decade of shahrivar WUCOLS Water balance ET- second decade of shahrivar WUCOLS Water balance ET-third decade of shahrivar Water balance WUCOLS وتیج گیری سؽ و یه سؽ وبسثشدی ثشای ثشآسد یبص آثی یب ب ت ؿ ػجض یثبؿذ دس ای پظ ؾ سد اسصیبثی لشاس شفت و ثب ت خ ث تبیح ث دػتآ ذ ای سؽ داسای دلت خ ثی ثشای حبػج یبص آثی بی ػجض اػت. دس تحمیمی بؿ ی ش دس )12( دس اصف ب ث ثشسػی یبص آثی بی دسخت صثب ده ػش مش ای چ ی چ اػپشت دس ذت یه ػب پشداخت. دس ای پظ ؾ و ثب اػتفبد اص الیؼی تش بی ص ىؾ داس ا دب ؿذ یضا تجخیش تقشق ثشای دس ت ب فشسدی ب تب آثب ب ثشای دسخت صثب ده 983 ی ی تش دسخت ػش مش ای 837 ی ی تش چ ی 1937 ی ی تش چ اػپشت ی ی تش ث دػت آ ذ. پش ب ی پ یب حؼ ی )1( ثب سؽ بی دس پظ ؾ دی شی ت ػظ 3 PF یبص آثی یب ب ػجض ثشآسد شدیذ. تبیح تجخیش- تقشق ثب سؽ پظ ؾ دس ثخی اص ثبك اس ؿیشاص ب داد مذاس ػبال 657 ی ی تش ثب سؽ 785 ی ی تش ثشآسد ؿذ. دسخ ذ )4( دس پظ ی Pf بص آ یث ث ف خقفشی سا ثب سؽ دس یه دس ؿؾ ب فشسدی تب ؿ شی س دس وشج ثشآسد وشد. یضا تجخیش تقشق ثشای ای ی ی تش ثشآسد شدیذ. ب ب ث تشتیت 445 تبیح تجخیش تقشق ثشآسدؿذ دس ای تحمیك یب ی مذاس ث ص ست 641 دس ی ی تش سؽ سؽ ثیال آة مذاس دس ی ی تش سا دس و دس آص بیؾ ب ید ذ. 139

10 ی زیىب سج دی فر اد میرزایی چ ی ثیؾتشی مذاس تجخیش تقشق ث یضا 1083 ثشآسد یبص آثی یب ب ػجض. پبیب ب وبسؿ بػی اسؿذ. دا ب ت شا. 882 ی ی تش ث تشتیت اص سؽ ثیال آة سؽ یثبؿذ و تق ك ث الیؼی تش ( 2 C یب صثب ده( 5. ػجضی پشس ؿ.ا. یش ؼق دی ع.ؽ. بؽ ا ؼبدات.ج. )1390(. ثشسػی تغییشات دساص ذت تجخیش تقشق اػت. دس سؽ ؼجت ث سؽ ثیال آثی مذاس و تشی تقشق تجخیش ثشآسد ؿذ اػت. سؽ یب شخ دس چ ذ ال ی ی ش و س. تجخیش تقشق سا ث یضا 8/4 دسصذ و تش اص سؽ ثیال آة ثشآسد وشد اػت. ث ع سو ی ثب ت خ ث پظ ؾ بی پظ ؾ بی خغشافیبی عجیقی. )43(: ػد دی ص. )1398(. تقیی یبص آثی یب ب ػجض ا دب ؿذ دس ای پظ ؾ سؽ سؽ یه ؿ شی. پبیب ب وبسؿ بػی اسؿذ. دا ب ت شا..7 بػت خ ت ثشآسد یبص آ یث یب ب ػجض یثبؿذ. ػقیذی یب. تش یب ف. حؼی یب ح. صشا ی سا ث ح ی آ یث سؽ یبص ای و اس ص ذ تخ ی ؿ. )1397( ثشآسد یضا تجخیش تقشق ضشیت ػجض ؿبداثی فض یب ب ب خ د سا حفؼ وشد دچبس یب ی د ثبث صیش ػجض دس خش آثبد. ت ؾ آ یث ذ دس صشف آة صشف خ یی یؿ د. ذیشیت آة آثیبسی. :)1( ؿشلی ط. ثشی اثشل یی ح.اػذی.ا. و ثشی.س. پیو ضت ا )1389(. ثشآسد تجخیش- تقشق یب شخ ثب اػتفبد اص سؽ فبئ - پ - ب تیث پ ث ذی آ دس اػتب یضد. خهث. )1(: Water use classification of landscape species 2. Landscape irrigation management program 3. Plant factor method 9. فبثذی و پبیی ج. اػال یب ع. صاسفیب. )1395(. مىاتع.1 پش ب ی ح. حؼ ی ؿ. )1393(. ثشآسد یبص آثی ا ذاص یشی ذ ػبصی یبص آثی ضشیت یب ی خیبس خ فش ی ف ف ثب اػتفبد اص یىشالیؼی تش دس یب ب ػجض پبسن ب ثب اػتفبد اص سؽ بی ی دس ساػتبی ت ػق پبیذاس. و فشا غ ثی ا ی ت ػق پبیذاس سا وبس ب چب ؾ ب ثب ح سیت وبسصی بث عجیقی حیظ صیؼت شدؿ شی. خب. ف ف وت بی خب ای. 2)3(: فشة ػ غبس ؿ. ا. د مب. صذلی ح. بدسیب فش. )1390(. پیؾثی ی تجخیش تقشق ػبال ثب وبسثشد داد بی اؿ بػی دس ؿ بسی اص ایؼت ب بی بعك.10 ی خه. ذػی بث آة :.11 ل ش یب. شػتب ی..)1397( ثشسػی وبسایی سؽ بی تدشثی ثشآسد تجخیش تقشق شخ دس ال ی بی خت ف ایشا. ذیشیت آة آثیبسی :)2( 12. بؿ ی ش دس ا.) 1384(. ثشآسد یبص آثی ثشخی اص بی غب ت ػجض ؿ ش اصف ب. پبیب ب وبسؿ بػی اسؿذ. دا ب ص قتی اصف ب. تجشیض. ایشا. حجیتپ س ن. )1395(. سا بی خب وبسثشد SPSS دس تحمیمبت پی بیی. ا تبسات تفىشا ) ی ( ت شا. 866 صفح. ح سی. )1398(. مبیؼ سؽ بی الیؼی تشی حبػج ای دس تقیی یبص آثی خش ب. ذیشیت آة آثیبسی. :)1( دسخ ذ. )1396(. اسصیبثی سؽ دس

11 ویاز آ یب تعی هی گیا ان فضای سبس ش ری 13. Arayaa, A., Leo Stroosnijder, G., Girmay, S. & Keesstra, D. (2011). Crop Coefficient, Yield Response to Water Stress and Water Productivity of Teff (Eragrostis tef (Zucc). Agric Water Manage, 98, Amiri, R., Weng, Q., Alimohammadi, A. & Alavipanah, S.K. (2009). Spatial-temporal dynamics of land surface temperature in relation to fractional vegetation cover and land use/cover in the Tabriz urban area, Iran. Remote Sens. Environ, 113, Barbosa, O., Tratalos, J. A., Armsworth, P. R., Davies, R. G., Fuller, R. A., Johnson, P., & Gaston, K. J. (2007). Who benefits from access to green space? A case study from Sheffield, UK. Landscape and Urban Planning, 83(2-3), Campbell, G. S. & Turner, N. C. (1990). Plant- Soil-Water Relationship. In: Management of Farm Irrigation System. Ameri. Soc. Agric. Eng, Costello, L.R., Matheny, N.P. & Clark, J.R. (2000). A Guide to Estimating Irrigation Water Need of Landscape Planting in California. University of California Cooperative Extension California. Department of Water Resources. 150 pp. 18. Hassanli, A. M., Ahmadirad, SH. & Beecham, S. (2009). Evaluation of the Influence of Irrigation Methods and Water Quality on Sugar Beet Yield and Water Use Efficiency. Agricul Water Manage, 97, Kottmeier, C., Biegert, C. & Corsmeier, U. (2007). Effects of urban land use on surface temperature in Berlin: case study. Journal of Urban Plan, 133, Nouri, H., Beecham, S., Kazemi, F. & Hassanli, A.M. (2012). A Review of ET Measurement Techniques for Estimation the Water Requirement of Urban Landscape Vegetation. Urban Water Journal, 10, Ozdogan, M., Rodell, M., Beaudoing, H. K. & Toll, D. L. (2010). Simulating the effects of irrigation over the United States in a land surface model based on satellite-derived agricultural data. Journal of Hydrometeorology, 11(1), Petralli, M., Massetti, L., Brandani, G. & Orlandini, S. (2014). Urban planning indicators: useful tools to measure the effect of urbanization and vegetation on summer air temperatures. International Journal of Climatology, 34(4), Robitu, M., Musy, M., Inard, C. & Groleau, D. (2006). Modeling the influence of vegetation and water pond on urban microclimate. Solar energy, 80(4), Shojaei, P., Gheysari, M., Nouri, H., Myers, B. & Esmaeili, H. (2018). Water requirements of urban landscape plants in an arid environment: The example of a botanic garden and a forest park. Ecological Engineering, 123, Symes, P., Connellan, G., Buss, P. & Dalton, M. (2008). Developing Water Management Strategy for Complex Landscapes. Irrigation Australia 2008 National Conference Paper. 26. Tyagi, N. K. Sharma, D. K. & Luthra, S. K. (2000). Determination of Evapotranspiration and Crop Coefficients of Rice and Sunflower with Lysimeter. Agric. Water. Manage, 45, Wolf, D. & Lundholm, J.T. (2008). Water uptake in green roof microcosms: effects of plant species and water availability. Ecol. Eng, 33,