کاربرد طیف سنج بازتابی (nm )به عنوان ابزاری نوین در بررسیهای کانی‌شناسی زیست‌محیطی (بررسی موردی: جنوب غرب استرالیا)

النسخ

1 No. 1, 1386/2007 Spring & Summer Application of reflectance spectroscopy ( nm) as a new tool in study of environmental mineralogy (case study: Southwestern Australia) M. Raghimi Department of Geology, Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources, Gorgan, Iran. yahoo. com (Received: 23/7/2006, received in revised form:7/6/2007) Abstract: Acid and saline seeps are an increasing problem in most parts of the World and Australia as well. They are areas of bare soil or reduced crop production. Recent laboratory, field, and remote sensing studies have explored the use of visible to short wave infrared (VIS- SWIR; nm) reflectance data for characterizing the mineralogy of mine wastes, surface mineralogy of acid-saline affected areas and for evaluating waste impacts on hydrologic and biologic systems. Seasonal surface sampling through topo-sequence of the study area and analytical results of XRD, SEM and VNIR indicate that morphological and mineralogical changes within a natural acid saline seep affected landscape revealed that seasonal differences in surface mineralogy. The visible near infra-red (VNIR) reflectance spectra of the surface minerals from unaffected, salt crusted and acid seep areas, showed spectral differences expressed in the VNIR region due to absorption bands of iron oxides and hydroxides. This difference in the surface mineralogy during summer can be readily identified via multi-spectral and hyper-spectral remote sensing methods, and therefore regional mapping com be done for identification of surface mineralogy due to spatial and temporal distribution of acid seeps, which has caused degradation of agricultural lands is suggested. Keywords: Acid saline seeps; iron oxyhydroxide; reflectance spectra (VNIR); Southwestern Australia.

2

3 ؽوبر 1 ث بر سبثغشبى 86 اس صفح 53 سب 66 كبرثزد ع ف ع ج ثبسسبث nm( (ث ػ اى اثشار ي در ثزرع ب كب ؽ بع س غزهح غ )ثزرع ه رد : ج ة غزة اعشزال ب( هصغف رق و گز سه ي ؽ بع دا ؾگب ػل م كؾب رس ه بثغ عج ؼ گزگبى دغز الكشز ك : yahoo. com )در بفز هقبل 1385/5/1 در بفز غخ ب 1385/10/17( چك ذ : ؾز ب آثگ ب عج ؼ ؽ ر اع ذ ث ػ اى ك اس هؾكالر در حبل افزشا ؼ در ث ؾشز قبط ج بى اس جول اعشزال ب اعز ك ث سذر ج ه جت سخز زت سهز ي زب كؾزب رس كب ؼ هحص الر سراػ ه ؽ د. در ثزرع ب اخ ز آسهب ؾگب صزحزا عز شؼ اس د ر ث ص رر گغشزد ا اس فزا ذ ب ثبسسبث ر هزئز - هز ك سزب فز عزز ) nm( ثزا ؽ بعب كب ب عغح ه اد سا ذ هؼذ سحز سأث ز ؾش ب عج ؼ اع ذ ارس زبث اثز ب ا ي ه اد سا ذ ثز ع غشن ب س غش آةؽ بع اعشفبد ؽذ اعز. ثزرعز سغ ززار ر خزؽ بع كب ؽ بع در ه بعق هشأثز اس ؾز ب عج ؼ ؽ ر اع ذ ث ب گز سغ زار فصل در كب ؽ ب عز عزغ ح ا عز ز كز ثب سسزبث ا س ػ ولكز زد عز ل ف ذ ؽزذ ى فزا زذ ب اسدگ اكغب ؾ ع لف ذ بعز. ثب و ثزدار فصل اس س ال س د گزاف عغح خبک ه غقز ه رد هغبلؼ آسهب ؾ ب VNIR SEM XRD ر آ ب ػولكزد بد ؽذ ه رد سبئ ذ قززار گزفش اعز. ع ف ثبسسبث هزئ - فز عزز شد ز (VNIR) اس كزب زب عزغح اس ه زبعق هخشلف س ال س د گزاف ث دل ل جذة ار زب اكغز ذ ذر كغز ذ ب آ زي اخزشال ع ف هؾخص را در گغشز VNIR ؾبى ه د ذ. ا ي اخشال در كب ؽ بع عغح عز هب ب خؾ ه س ا ذ اس عز ق ر ػ زب د رعز ش چ زذ ع فز فززا ع فز ثز زض در سبثغشبى ؽ بعب ؽ د. ث بثزا ي ثب ؽ بعب كب زب عزغح غزجز ثز دززاك ؼ هكزب سهب ث ؾز ب عج ؼ ؽ ر اع ذ ك عجت سخز ت سه ي ب كؾب رس ؽذ اعز د خ ا ن ثزد ك در ا ي راعشب ه س اى اس قؾ ثزدار بح ا اعشفبد كزد. اص ب كل ذ : سزا ػ ب عج ؼ ؽ ر اعز ذ اكغز ذر كغز ذ آ زي ع زف عز ش ثبسسبث (VNIR) ج ة غزث اعشزال ب.

4 55 كبرثزد ع ف ع ج ثبسسبث nm( ( ث... هقذه ثزرع ب اخ ز آسهب ؾگب صحزا ع شؼ اس د ر ث ر ػ فزا ذ ب ثبسسبث ر هزئ ز ه ك سب فز عز عغح ه بعق سحز سأث ز ) nm( ؾش ب كب ؽ بع ث ه شز عج ؼ اع ذ ارس بث اثز ب ع غشن ب آةؽ بع س غز ؽ بع ؽذ اعز [1 سب 3]. شد ه اد سا ذ هؼذ كب ؽ بع ا ي ه اد سا ذ ر ثزا ؽ بعب كب ب عغح خبك ب اع ذ هؼبدى خبك ب اعز ذ عز لفبس خبلز - ب هؼذ غ اس ع لف ذ ب ك كب ب ثب عغح ا شبد ه ك زذ اس ؾزب گز ب هحلز ؽزا ظ ph خبک ضگ ب ع ف ثبسسبث ز ر هزئز ز هز ك سزب فز عزز (VIS-SWIR) اعشفبد ه ؽ د. ؽكل ب ع ف جذث در ه غق ع ل ه هزئز سزب هز ك سزب فز عزز اس چ ذ ي فزا ذ هؾخص ش ش ؽزذ اعزز. در گغزشز ع فز 400 سزب سقز جزب 2500 زب هشز ؽكل ب جذة اعبعب ثب سغ زار عغح ا زص در ظزف ز الكشز ب فلشار اعظ ثب جبث جزب د گب كبس ى ب فلش ب ثب ا شقبل ثبر ث ي كبس ى ب فلش ل گب ز ب وزا ؾزبى ا شزبد ه ؽ ذ [4 سب 6]. عزؽش ب ع ف ثزخ اس ب در ه اد هؼذ در ثخؼ ب بح هزئز ز ث فز عز ثب بح ه ك سزب ز فز عزز غزش ذ كز ث زبثز جزذ ل 1 قلز ع زف ثزب د ذ ب الكشز ارسؼبؽ كب ب در د ذ ب هزث ع را ؾبى ه د ذ [7]. جذ ل 1 قل ع ف ثب د ذ ب الكشز ارسؼبؽ كب ب هزث ط ث آى در د ذ ب هخشلف. قل ع ف )ث ب هشز( ع د ذ ثبر ا شقبل ه ذاى ثل ر ار جذث س بد OH/H 2 O OH در ع لفبر ب ( H 2 O آة( كب ب ثب ع د ذ هزث ط اكغ ذ ب آ ي ع لف ذ ب وبس ز گ س ز جب رع ز حب آ ي آهف ج ل ب ف ل ع ل كبر ب جبر ع ز ف ل ع ل كبر ب آهف ج ل ب حب آة ف ل ع ل كبر ب آهف ج ل ب ف ل ع ل كبر ه كب ب كلز ز ب كزث بر ب كلغ ز د ل ه ز ع ذر ز Al-OH Fe-OH CO

5 56 هصغف رق و ثب اعشفبد اس ر ػ ع فع ش ثبسسبث ) ب هشز( ضگ زب كزب زب ثب ز اكغ ذ آ ي ذر كغ ذآ ي ع لفبر آثذار آ ي در خبل ب هؼذ حزب عز لف ذ هز رد ثزرع قزار گزفش ذ [8]. ا ذاس گ ز ب ثزا ث دعزز آ ردى غزجز وبس زز ثز گ س زز ثزب اعشفبد اس ع فعز ج ثبسسزبث ر ؾزش زب آ زيدار غززة اعزشزال ب ا شزبم ؽزذ ا زذ [9]. ا ذاس گ زز عزز غ كوز وبس زز گ س زز در سز ال خبك زب د ز ز لزظ )Loss( ثزب ع فع ج ثبسسبث ص رر گزفز [10]. راثغ ث ي كب ؽ بع اكغ ذ ب فز ز در خزبک زب هح ظ ب سؾك ل د ذ خبک ش ه ض ػ ه ن در ػلن خبک ؽ بع اعز ك در ا ي راعزشب كب ؽ بع اكغ ذ آ ي در ال ب عز ه عي ؾ ي ثب ع فع ج ثبسسبث ه رد ثزرع قززار گزفز [11]. در ثزرع ب رگ ل ز ثب كبرثزد ب ػول د ر عز ش فززا ع فز اس اثززاس سشش ز ع ف FR( )ASD Fieldspc Pro ك هؼو ال حب ار ب ع ف گغزشزد سزز غزجز ثز ع غشن ب د رع ش ك ثشرگ وب جذة ب شد ث ن كب ب هخشلف را اهكبى دذ ز ه عبسد اعشفبد ؽذ اعز [12]. ؾز ب عج ؼ ؽ ر اع ذ در ثغ بر اس ه بعق داخل اعشزال ب ؽ بعب هغبلؼ آى ر ث افشا ؼ اعز. ا ي ؾز ب عج ؼ ػبهل اصل در سؾك ل خبک ب اع ذ ع لفبس اعز. ػل زغن ا ي ك سؾك ل عبس كبر فزا ذ ب غبلت اثز ب س غز هح غ خبك ب اع ذ ع لفبس در ثخؼ عبحل كؾ ر اعشزال ب ث خ ث هغبلؼ ؽذ اعز ل ثزرع خبک ب اع ذ ع لفبس ه بعق غ ز عبحل اخ زا ه رد س ج قزار گزفش اعز [13 سب 15]. در ج ة غزث اعشزال ب خبك ب اع ذ ع لفبس اقؼ دشب غ لدار در ه بعق عبحل ث خ ث ؽ بخش ؽذ ا ذ ؾز ب عج ؼ ؽ ر اع ذ آث ب س زسه در در ب عجت هؾكالر س بد در سه ي ب كؾب رس در ج ة غزة اعشزال ب ؽذ اعز [16]. ث دل ل فقذاى اعالػبر در ه رد خبک ب ؽ ر اع ذ ع لفبس در ثخؼ ب غ زعبحل ج ة غزة اعشزال ب ش ؾز عج ؼ ؽ ر اع ذ ث خ ث ثزرع ؾذ ا ي ه غق ا ي ثب ذ ؽ بعب ثزرع عغح سه ي ب كب ب سخز ت ؽذ كؾب رس ك هشأثز اس ؾغز ب عج ؼ ؽ ر اع ذ ث خبک ب ا ي ه غق ش كبرثزد ع ف ع ج ثبسسبث در ؽ بعب سغ زار فصل سه ي ب كؾب رس سخز ت ؽذ ص رر گزفز. سبر خچ خص ص بر دعشگب ع فع ج ثبسسبث ثب س ج ث بس هجزم ث اثزاس سشش در ؽزا ظ هح غ هشفب ر ش دقز وب ؼ خ ة در د 1980 ه الد الكغب ذر ك سش ثز بى ك رس ظ ؽزكز اثزاس ب سشش ع ف Devices( )Analytical Spectral را سأع ظ و د ذ ه فق ث س ل ذ دعشگب ع فع ج ثبسسبث قبثل حول VIS/NIR ؽذ ذ. ا ي دعشگب ه س ا ذ سؼذاد ث ؽوبر اس و ب را ثب

6 57 كبرثزد ع ف ع ج ثبسسبث nm( ( ث... كوشز ي ر در عز غسز ي سهبى هوكي در دهب ب هشفب ر ه رد سشش قزار د ذ. خص ص بر ثبرس ا ي ع فع ج در جذ ل )2( ؽكل )1( ارائ ؽذ اعز. جذ ل 2 عزؽش ب ع ف ع ج ثبسسبث صحزا fieldspec( )Reflectance Spectroscopy [17]. دبراهشز س ض حبر س ل ذ ؽزكز اثزاس ب سشش ع ف (ASD( ؽوبر عز ب هشز گغشز ع ف كب بل ب AC Power 2- جذاگب عزدك ذ TE 512 Si -1 1 / 4 ب هشز nm( ) ب هشز ) ( 100 ه ل ثب آرا خغ ػزض ار سهبى ر ثؼ ه شاى د ذ ا ذاس سى ػوز ثب عز لشبص د ش شبل ؽذى دقز ع ل ه ع ل ه قبثل سكزار هح ظ ػولكزد كبهذ سز ز ث ک ثغشگ ث اثزاس ر optic) )fore دارد 1 / 4 هشز عب ش هشز 7 / 2 ك ل گزم 3 عبػز / 12 لز 16 ث ز ±1 nm ± 0.1 nm ثب رع ثز غج درصذ دهب 10- سب 50 درج عب ش گزاد دزداسػگزد ش م عخز افشار 800MB برد د غ ظرف نمونه پروب مرجع طيفي گاليبر نمودن 16 هگبثب ز 3.5 فالد د غ استكپرومتر ASD كابل فيبرنوري كامپيوتر اتصال يافته از طريق پورت موازي ؽكل 1 دعشگب ع ف ع ج ثبسسبث ف لذاعذكز FR) (ASD Field Spec Pro هشؼلقبر آى [12].

7 58 هصغف رق و ه اد ر ػ ب ه غق ه رد ثزرع در حذ د 100 ك ل هشز ؽ ز دزر ثب ع ل ؽزق ػزض ج ث در ح س آثخ ش عشذل در ج ة غزث غزة اعشزال ب قزار گزفش اعز )ؽكل 2(. آة ا ه غق ه رد ثزرع دارا ؽزا ظ آة ا هذ شزا ا اعز كبرثز اصل سه ي ب در ا ي ه غق كؾب رس هزسؼذار اعز. اس ظز سه يؽ بع ه غق ه رد ثزرع اس ع گ ب گزا ش ئ ذ آركئي سؾك ل ؽذ اعز. ه غق اس ظز سه ي ر خزؽ بع دارا دغش ثل ذ ب سذ هب ر اعز ك ثخؼ ثبال ا ي سذ هب ر ب صب اعز ث در ب ثبر هحذ د ه ؽ د. ث ؾشز ه غق د ؽ ذ اس رگ ل ز ضخ ن اعز ك گب ػوق آى ث 40 هشز در ثخؼ در ب ه رعذ [18]. ؽكل 2 ه قؼ ز جغزاف ب ه غق ه رد ثزرع در 100 ك ل هشز ؽ ز دزر در ح ر آثخ ش عشذل دزاك ذگ ػبرض ب عغح در س د عكب ظ ه غق.

8 59 كبرثزد ع ف ع ج ثبسسبث nm( ( ث... ثزهج ب عزؽز عج ؼ ه غق عغح سه ي ؽزا ظ آة ب عغح س زسه ه غق ه رد ثزرع در ع ل س د عكب ظ ث ع ثخؼ سقغ ن ؽذ اعز. ثخؼ سحز سأث ز قزار گزفش در ثخؼ ف قب آثگ ز ه غق ثب ؾز عج ؼ در ه ب ؽ ت ه غق آة گزفش دائو ثبسالق در ثغشز در )ؽكل 2 (. ا ي عجق ث ذ هؾبث ؽكل سه ي خ ل اس ه بعق غ زعبحل كؾ ر اعشزال ب ثب ؾز اع ذ خبک ب ثب دشب غ ل اع ذ ع لفبس اعز [13]. عغح سه ي در ع ل س د عكب ظ اس ع ثخؼ سقغ ن سؾكل ؽذ اعز و ثزدار عغح خبک وز خبک ثزا هغبلؼ كب ؽ بع در فصل سهغشبى سبثغشبى ا شبم ؽذ. و ب جوغآ ر ؽذ عغح ثب ع فع ج ثبسسبث ف لذاعذكز FR) (ASD Field Spec PRO در گغشز ع ل ه 350 سب 2500 ب هشز ا ذاس گ ز ؽذ ذ. و د در ؽذ در ظز دشز ك ثؼذا ث ص رر قب ن ر گوب سوبع ؽذر ثبال ك در س ز آى الهخ بل ص 100 اس ثزا كبثل ف جز ر ج د دارد قزار داد ؽذ )ؽكل 1(. اس دزاػ دزس ا كظ ف ل ذظ )Xpert400( ثزا ؽ بعب كب ب سفغ ز و دار ب دزاػع ج دزس ا كظ (XRD) ثب زم افشار ب pc APD ف ل ذظ اعشفبد ؽذ. ثزخ اس و ب ثب اعشفبد اس ه كز عك ح الكشز ر ثؾ (3300 (SEM, Joel در حبلز الكشز ثزگؾش ثب سشش دبؽ ذگ ا زص دزس ا كظ (EDXA) ه رد ثزرع قزار گزفز. اس ا ي دعشگب ب ]دزاػ دزس ا كظ (XRD) ه كز عك ح الكشز ر ثؾ ](SEM) ثزا ؽ بعب كب ب سأ ذ شب ج ع ف ع ج ثبسسبث اعشفبد ؽذ اعز. ثحث ثزداؽز ه بعق خؾ سحز سأث ز قزار گزفش : عغح ا ي سه ي ب د ؽ ذ اس هزاسغ ػلفشار اعز. خبك زب ا ي ثخؼ هبع ا رع ثب گز ب عز سب ع ب در افق B قزار دارد ك ث سزذر ج لكز زب عز سب ق ا هشوب ل ث ع ب ثب ر زگ زب سه ز در افزق C د زذ هز ؽز ذ )ثز ؼ اس 80 عب ش هشز(. ر گ ب گل غبلزت ثزب عزغ ب آة س زسه ز در فصزل سهغزشبى وخز ا دار زذ. گز ب لك ب هشفب ر ػبرض رد اكغ ه رف غزش ذ [19]. كزب زب آ زي ثب ز سغ زار سذر ش وبس ز غبلت در گز ب هشوب ل ثز عزز شد ز عزغح سزب گ س زز در ثخؼ دبئ افق در لك ب ق ا را ؾبى ه د ذ. ه غق ثب ؾز عج ؼ )در ثخؼ ه ب (: در ع ل سهغشبى ه غق ثب ؾز عج ؼ در ؽزا ظ اؽجبع ث د دارا ثزآهذگ ه اد ع ب ر گ هخل ط ثب د عش ب ثذ ى د ؽؼ گ ب خبكغشز

9 60 هصغف رق و ر گ غش ذ. در سبثغشبى و ي ه بعق ثب ؾز عج ؼ ث ع ر چؾوگ ز خؾ ا ذ دارا د عش ب ق ا هشوب ل ث عز خبكغشز ثب حذاقل ؾز عج ؼ در عغح غش ذ. ث ؾشز ثخؾ ب ه غق ثب ؾز عج ؼ عخز ػبر اس د ؽؼ گ ب اعز ك فزعب ؼ ؽ بر خ ذق ر آى هؾب ذ ه ؽ د. ػوق ا ي ؽ بر ب چ ذ عب ش هشز اعز در ع ل ؽ ت داه ب در جب ك ؾز عج ؼ ص رر ه گ زد قزار دارد. در ع ل سهغشبى ph ؾز عج ؼ ث ؼ اس 4 / 5 اعز ل در سبثغشبى ث حذ د كوشز اس 3 / 5 ه رعذ. اخشال در ر خز- ؽ بع ه اد عغح در سهغشبى سبثغشبى ث كب ثب د عش عز هزث ط ه ؽ د ك ث دل ل ج د فز ذر ز بل ز ص ذظ گ س ز ثبر ز ا ذك ؽ رسوب ز اعز )ؽكل 3 ( ج د ا ي كب ب ثب دزاػ دزس ا كظ (XRD) ش سأ ذ ؽذ اعز )ؽكل 4(. ؽكل 3 الف: سص ز SEM كب ب عزغح خبك زب ه غقز ثزب ؾغزز عج ؼز اعز ذ ؽز ر در سبثغشبى. ة: ع ف ب EDXA كب ب عغح خبک زب كز داللزز ثزز جز د Ca Ba S )ثبر زز ص ذظ( دارد.

10 61 كبرثزد ع ف ع ج ثبسسبث nm( ( ث... ؽكل 4 و دار دزاػ دزس X اس و ب عغح در ه غق ثب ؾغز عج ؼ در سبثغشبى. ه بعق ثبسالق )ثغشز در ب(: در سهغشبى ه غق ثبسالق د ؽ ذ اس آة اعز ل در سبثغشبى ثخؼ ب اس ه غق ثبسالق خؾ ؽذ دارا د عش عغح عز سب ع ب ه ؽ د حبل آى ك ثق ثخؼ ب د ؽ ذ اس آة اعز. ph آة در ه بعق ثبسالق در سهغشبى سبثغشبى ث ؼ اس 5 / 5 اعز اهب ثب ؽزا ظ هح ظ اح بء Eh سقز جب -20mv خ ا ذ ث د. وزخ ب ه بعق ثبسالق دارا ه اد ع ب ر گ ضخ ن لش اعز ك ث ثغ بر س ذ سخنهزؽ گ ذ ذ را ه د ذ. ا ي داللز ثز ج د ه اد ع لف ذ دارد ك در ه ارد د گز گشارػ ؽذ اعز [13]. در ثخؼ س ز ي ه اد ع لف ذ لك ب ق ا سب ع ب ق ا در سه خبكغشز ج د دارد. گز ب لك ب ػبرض ب رد كغ ه رف غش ذ ك ث هح ظ ب اؽجبع اح بء هزث ط ه ؽ ذ. س ب ه اد ع ب ر گ هقذار كو بل ز ر عغح سه ي ج د دار ذ. ع ف ع ج ثبسسبث ع ف ب ثبسسبث اس ه اد عغح جوغآ ر ؽذ در سبثغشبى اس ه بعق ه رد هغبلؼ سحز سزأث ز قزار گزفش ثب ه غق ثب ؾز ب عج ؼ در ه غق ثبسالق اخشالفبر چؾزوگ ز را ثزز ؾزبى ه د ذ )ؽكل 5( ك ع ف ثبسسبث ه اد عغح هخشلف غش ذ: د عش عز ر گ )ه غق ثزب ؾز عج ؼ ( عغح خبكغشز ر گ ثذ ى د ؽؼ گ ب )ه غق ثب ؾز عج ؼز ( غزش ذ ع ف ب جزذث بح ز خبكغزشز ػزبر اس د ؽزؼ گ زب ث زب گز جز د هقزبد ز جزذث اس كبئ ل ز )حبلز ارسؼبؽ Al-OH در 2200 ب هشز( اعز چگ جذث حبك اس جز د كب ب كلز ذ در آى گغشز ع ل ه را ؾبى و د ذ. در د عش ب عزز ر زگ كز در

11 62 هصغف رق و بح ثب ؾز ب عج ؼ فؼبل در سهبى خؾ ؽذى اح ثب ؾز عج ؼ ع ف ب جزذث گغشزد ا در حذ د 900 ب هشز ؾبى ه د ذ. ا ي ع ف ب جذث را ش هز سز اى ثز ا شقزبل ه ززذا ثلزز ر آ ززي فز زز 4T2g( 6AIg - ا شقززبل ( ززش در 640 ززب هشز ثزز ا شقززبل 6A1g -4A1g غززجز داد [9]. قلزز جززذث گغززشزد ؽززذ ذ در ززب هشز ؾب ذ ذ ا شقبل ارسؼبؽ ه لك ل آة د زذ اعزز. ع زف د عزش آ زذار ثز ع زف فزز ذر ز [8] ع ف جذث در 640 زب ه ش ز ث زب گ ز اهكزب ى جز د ؽز رس وب ز ا عز ز. ه غ قز خبكغشز ثذ ى د ؽؼ گ ب ػبرض ب جذث را ؾبى ه د زذ كز وب زذ جز د هقزذار كو كبئ ل ز در اعزز. ه قزذ ا ر ثزبال آ ة ث زب گ ز هز اد غبلز ت فز ز زذ ر ز ثزب ه قزذ ا ر ك وز ؽ رسوب ز اعز. ك ا ي ه اد ش ا ي سغ ز را سأ ذ ه ك ذ )ؽكل 5(. اخشال ر خزؽ بع كب ؽ بع ه اد عغح شد ث عغح در هب ب سهغشبى سبثغشبى داللز ثزػولكزد د ب فصل آة ب س زسه فزا ذ ب صئ ؽ و ب دارد ك خ د را ث ص رر كب ب عغح س ز عغح ؾبى ه د ذ. در هب ب سهغشبى عغح ا غشبث ثبالسز اس ػبرض ب ر د اكغ ه رف غش ذ ك اك ؾ ث ؽزا ظ اؽجبع- ؽذگ هح ظ ب اح بء ز اكغب ؾ در افق خبك بعز. ج د وبس ز گ س ز در خبك ب س ز ي در س د عكب ظ (Toposequance) داللز ثز ػولكزد ؽزا ظ اح ب ث دل ل اثز ب عغح ا غشبث دارد. ؽكل 5 ع ف ثبسسبث در گغشز ر هزئ ز فز عز شد اس ه اد هخشلف عغح در سبثغشبى.

12 63 كبرثزد ع ف ع ج ثبسسبث nm( ( ث... اكغب ؼ Fe 2 Fe 2 خبر ؽذ اس ؾز عج ؼ ث دل ل ثبسالق ث دى ؽزا ظ اح ب حبكن در عغح ب شد ث عغح ش هحذ د ه ؽ د. سغ زار چؾوگ ز در عغح ه اد در سبثغشبى در ه غق ؾز عج ؼ داللز ثز ػولكزد فزآ ذ خؾ ؽذى ؽزا ظ اكغب ؼ اعز ك ز د ػبهل افشا ؼ هح ظ اع ذ ش خ ا ذ ث د. ا ل ثزخال عغ ب اس آة د ؽ ذ ؽذ خز اس ؾغز عج ؼ در ش ش اكغب ؼ ذر ل ش اعز ك ه شز ث سؾك ل فز ذر ز گ س ز ث ػ اى س ؾغش ب عغح در دب بى افشا ؼ H ه ؽ د. ا ي اك ؼ هؾبث ث ا ل ي ثخؼ فز ل ش اعز ك دظ اس خؾ ؽذى در ثخؾ اس ه غق سؾك ل س ؾ ه اد آ ي دار ا شبد ؽزا ظ اع ذ در رگ ل ز ر د ب آة ب س زسه كن ػوق ه ؽ د [13]. خؾ ؽذى كبهل عجت سؾك ل د عش ب ثب فز ذر ز گ س ز س ذظ ثبر ز در ش ش سجخ ز ه رد س ؾ ي ؽذ خ ا ذ ؽذ. آگب اس فزا ذ ب فصل اثز ب آى ثز كب ؽ بع هذ ز ز ؽ بعب آى ثب س ج ث افشا ؼ ؾز ب عج ؼ ؽ ر اع ذ در ه غق گغشزد ا اس غزة اعشزال ب غ ز اس هؾكالر ؽ ر ث ؽزب س ز ثغ بر ثحزا هؾكل اعز. الف( سؾخ ص عغح كب ب آ يدار اس عز ق ع ف ثبسسبث در فصل سبثغشبى قبدر ث اعشفبد اس ع شؼ اس د ر فزا ع ف چ ذ ع ف در سؾخ ص هزاقجز اس ه بعق اع ذ خبك ب اع ذ ع لفبس اعز. ثزخال ة( ؾز ب عج ؼ ؽ ر ك كب بل ز غبلت اعز. غجز وبس ز گ س ز ثب س ج ث ر گ آى در وز ب خبک ه س ا ذ ث ػ اى ؾب گز ب حبلز اؽجبع در ز فصل در ظز گزفز [19] ك ش در سؼ ي ؽزا ظ د ؽ ذ اس آة در ثزخ اس ثخؾ ب هخشلف سه ي ه رد اعشفبد قزار ه گ زد. ح( كب ب اكغ ذ آ ي ذر كغ ذ در خبک ب س ؾغش ب عغح ك ث ػ اى جذة ك ذ فلشار ػول ه ك ذ ش بفز ه ؽ د [20]. حالل ز آ ب در فصل ب هخشلف ش ثز غلظز فلش در آث ب عغح س زسه اثز ه گذارد. زچ ذ ر ػ عز غ دق ق ع ف ع ش ثبسسبث كب ب ش در هؾكالر هذ ز ز سه ي ث خ ث ش كبرثزد دارد. ؽ بخز آگب اس فزا ذ ب ك عجت سؾك ل ا ي كب ب ش ه ؽ د الشاه اعز ك ه س ا ذ در را جزد ب هذ ز ز آة خبک ش ث كبر ثزد. در دب بى آ چ ك السم ث بدآ ر اعز ا ي اعز ك كبرثزد گغشزد ع ف ع ج ثبسسبث ه ذا در ثزرع سغ زار د ب فصل كب ؽ بع عغح س زعغح ه بعق هشأثز اس

13 ش 64 هصغف رق و ؾز ب ؽ ر اع ذ هف ذ اعز. در هب ب هزع ة ث دل ل د ؽ ذ ؽذى ه غق اس آة فزا ذ ع لف ذ غبلت ه ؽ د ل در هب ب خؾ اسدگ اكغب ؾ د ز ز ذر ل ش آ ي عجت س ؾ اكغ ذر كغ ذ ب آ ي در عغح شد ث عغح هح غ اع ذ ه ؽ د. كبر در ا ي حض ر كب ب اكغ ذر كغ ذ در د عش ب عغح س ؾغز ب ثبسسبث اس ؽزا ظ اع ذ اعز ك ثزخال بل ز ص ذظ س ب ث ب گز ؽزا ظ هح ظ ؽ راعز. ا ي اخشال در كب ؽ بع عغح در هب ب سبثغشبى ه س ا ذ ثب ر ػ ب د رع ش چ ذ ع ف فزا ع ف ث ض در سبثغشبى ؽ بعب ؽ د. ث بثزا ي ثزا ؽ بعب دزاك ؼ هكب سهب ؾز ب عج ؼ اع ذ ثب ذ قؾ ثزدار بح ا ص رر گ زد. سؾكز قذردا غ ذ اس هؼب ز هحشزم دض ؾ دا ؾگب ػل م كؾب رس ه بثغ عج ؼ گزگزبى كز اهكزبى اعشفبد اس فزصز هغبلؼبس در دا ؾگب ف كزس ي غزة اعشزال ب را فزا ن كزد ذ آقب دكشز ه ز س اعذ ذ بر ث دل ل را وب ب ث در غؾبى كوبل سؾكز عذبط را دارد. اس ج بة هزاجغ [1] Lopez- Pamo E., Barettino D., Anton- Pacheco C., Ortiz G., Arranz J.C., Gumiel J.C., Martinez- Pledel B., Aparico M., Montouto O., "The extent of the Aznalcollar Pyretic sludge s pill and its effects on soils", The Science of the Total Environment, 242, (1999) [2] Swayze G.A., Smith K. M., Clark R.N., Sutley S.J., Pearson R.M., Vance J.S., Hageman P.L., Briggs P.H., Meier A.L., Singleton M.J., Roth S., "Using imaging spectroscopy to map acidic mine waste", Environmental Science and Technology. 34, (2000) [3] Williams D.J., Bigham J.M., Cravotta C.A. III, Traina S.J., Anderson J.E., Lyon J.G., "Assessing mine drainage ph from the color and Spectral Reflectance of chemical precipitates", Applied Geochemistry, 17, (2002) [4] Hunt G.R., Ashley R.P., "Spectra of altered rocks in the visible and near infrared", Economic Geology, 74, (1979) [5] Sherman D.M., Warte T.D., "Electronic spectra of Fe 3+ oxides and oxide hydroxides in the near IR UV", American Mineralogist, 70, (1985)

14 65 كبرثزد ع ف ع ج ثبسسبث nm( ( ث... [6] Burns R.G., "Mineralogical applicalion of crystal field theory", Cambridge University Press, Cambridge (1993). [7] Gupta R.P., "Remote Sensing geology", Springer-Verlag. (1991) pp 356. [8] Crowley J.K., Williams D.E., Hammastrom J.M., Piatak N. Ming Chou, I., Mars J.C., "Spectral reflectance properties ( m ) of secondary Feoxide, Fe-hydroxide, and Fe Sulphate-bearing mine wastes", Geochemistry: EXP., Env., Analy. Vol , pp [9] Cudahy T.J., Ramanaidou E., "Measurement of the hematite: goethite ratio using field visible and near-infrared reflectance Spectrometery in Channel iron deposits, Western Australia", Australian Journal of earth sciences 44, (1997) [10] Junfeng J., Balsam W., Chen J., Liu L., "Rapid and quantitative measurement of Hematite and Goethite in the Chinese Loess-Paleosol sequence by diffuse", Clays and Clay minerals, Vol. 50, No. 2 (2002) [11] Grygar T., Dedecek J., Kruiver P.P., Dekkers M.J., Bezdicka P. Schnee weiss O., "Iron oxides Mineralogy in Late Miocene red beds from La Gloria, Spain: rock magnetic, Voltammetric and Vis spectroscopy analysis", Catena (2003) [12] Lau I.C., Cudahy T.J., Heinson G., Mauger A. J., James P.R., "Practical Applications of hyperspectral Remote sensing in Regolith Research", In: Roach, I.C. Advances in Regolith LEME.(2003) [13] Fitzpatrick R.W., Fritsch E., Self P.G., "Interpretation of soil features produced by ancient and modern processes in degraded landscapes:v Development of saline sulfidic features in non-tidal seepage areas", Geoderma 69, (1996) [14] Fitzpatrick R.W., "Inland acid sulfate soils: A big growth area", In 5th International Acid Sulfate Soils Conference, Tweed Heads, NSW (Book of Extended Abstracts). (2002) [15] Raghimi M., "Properties of soils affected by saline and acid seeps Westdale, Southern WA", In: Roach, I.C. CRC. LEME Australia.( 2003) ,. [16] George R.J., McFarlane D.J., Nulsen R.A., "Salinity threathens the viability of agriculture and ecosystems in Western Australia", Hydrogeology Journal, 5, (1997) [17] Decagon.com/fieldspec [18] Lewis M.F., McConnel C.E., "Observations on groundwater recharge in the Westdale catchment. Agriculture, Western Australia", Resource Management, Technical Report, (1998) 180.

15 66 هصغف رق و [19] Bigham J.M., Fitzpatrick R.W., Schulze D., "Iron Oxides", In: J.B.Dixon and D.G. Schulze (eds). "Soil Mineralogy with Environmental Applications", Soil Science Society of America Special Publications. Madison, Wisconsin, USA. (2001) [20] Manceau A., Marcus M.A., Tamura N., "Quantitative speciation of heavy metals in soils and sediments by Synchrotron X-ray Techniques", In: Fenter, P.A, Rivers, M.L., Sturchio, N.C. & Sutton, S.R (eds) "Applications of synchrotron radiation in low-temperature", geochemistry and environmental science (2002) 341-4