گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان )كؤمةل ةى ئةكادمييانى كوردستان( و )دةستةى كوردستانى بؤ دراسات

الحجم: px
بدء العرض من الصّفحة:

Download "گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان )كؤمةل ةى ئةكادمييانى كوردستان( و )دةستةى كوردستانى بؤ دراسات"

النسخ

1 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان )كؤمةل ةى ئةكادمييانى كوردستان( و )دةستةى كوردستانى بؤ دراساتى سرتاتيذى و توي ذينةوةى زانستى( دةرى دةكةن. خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 1026 سةرؤكى بؤرد و سةرنووسةر ث. د. ثؤال ئازاد خانةقا سكرتي رى نوسني ث. ى. د. سةروةر عةبدولرةمحان عومةر دةستةى نوسةران: ث. ى. د. نةوزاد حمةمةد ئةمحةد ث. ى. د. جةمشيد حةيدةر حةيدةرى ث. ى. د. عةىل قادر عومسان ث. ى. د. عةباس مستةفا عةباس ث. ى. د. هي رش رةسول موراد د. ئازاد حةمة عةبدول آل د. دانا ئةمحةد مستةفا بةر ي وةبةرى هونةرى: م. حمةمةد كةريم ئةمحةد دةستةى راوي ذكاران: ث. د. موحسني موحةمةد حوسي ن ث. د. حممد دلي ر امني ميسرى ث. د. جةواد فةقى عةىل ث. د. كاوة حممد فرج قةرةداخى ث. د. فاتيمة رشيد حسن باجةالن ث. د. مارف عومةر طول ث. د. شةوبؤ عةبدولال مةال تايةر ث. د. دلي ر ئةمحةد حةمةد ث. ى. بي ستون عةىل كةريم هةري مى كوردستان - سلي مانى - دةستةى كوردستانى بؤ ديراساتى سرتاتيذى و توي ذينةوةى زانستى ذمارةى مؤبايلى سكرتي رى طؤظار: sarwary74@yahoo.com info@kajournal.org Website: kajournal.org ضاث: ضاثخانةى سةردةم

2 مجلة اكاديمي كوردستان جملة علمية اكادميية خاصة بالعلوم االنسانية تصدر )مجعية اكادمييي كوردستان( و )اهليئة الكوردستانية للدراسات االسرتاتيجية والبحث العلمي( الدورة الثالثة قسم )B( العدد )6( اذار 6106 رئيس البورد و رئيس التحرير أ. د. ثؤال ازاد خانقا سكرتري التحرير أ. م. د. سرور عبدالرمحن عمر هيئة التحرير: أ. م. د. نوزاد حممد امحد أ. م. د. مجشيد حيدر احليدري أ. م. د. على قادر عثمان أ. م. د. عباس مصطفى عباس أ. م. د. هريش رسول مراد د. ئازاد محه عبداهلل د. دانا أمحد مصطفى مدير الفين: م. حممد كريم امحد اهليئة االستشارية: أ. د. حمسن حممد حسني أ. د. حممد دلري ميسري أ. د. جواد فقي علي أ. د. كاوه حممد فرج قرداغي أ. د. فاطمة رشيد حسن باجالن أ. د. مارف عمر كول أ. د. شوبو عبداهلل مال طاهر أ. م. د. دلري امحد محد أ. م. بيستون علي كريم أقليم كوردستان- سليمانية هيئة الكردستانية للدراسات والسرتاتيجية والبحث العلمية سكرتري التحرير: Website: kajournal.org طبع: مطبعة سردم

3 ذمارة ناوةر ؤك بابةت هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان خولي بةهارة لة خولي هةل بذاردني ضوارةمي ثةرلةمان ) ى ئازارى 1022 تا 12 ى ئابى 1022( ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحان عمر - م. ساكار عزيز رشيد الثةر ة ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن... لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم... هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا... ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا - توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية ث. ي. د. حممد حسني شوانى - م. ى. ئاالن صالح سعدى... تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي - توي ذينةوةيةكى مةيدانييةة لةة سةكول ى زانستة مرؤظايةتيةكانى زانكؤى سلي مانى م. توانا فةرةيدون حسي ن... كي شةكانى خوي ندكارى نابينا لةزانكؤ - توي ذينةوةيةكى مةيدانية لة زانكؤى سلي مانى م. ى. شؤخان حممود حسي ن... صفحة من تار ي خ الصر اع ا ال ستع مار ي على ررس سىتاا ال خىحم خ د مىحلس ا فحمى ي ا نر ي ا نيحمىا نى جتاذنات السحماسة اخحمارات ا سم العسكري حت عام 9191 أ. س. فرح صانر... اجلزء اخلامس من رتاب تأريخ إرنل النن املستحليف اصيى شعراء الخحمعة فحمه أ. س. جحلاس فق علي - طوران عبياهلل ننياسين... أتهام رئحمس اليالة ادارمته يف النظام الربملانيي املت حلر - سراسة قانيحلنيحمة مقارنية أ. م. س. شحلرش حسن عمر... العالقة املوضوعية والوظيفية بني مفهوم القوة والقدرة يف الفكر اجليوبولتيكى أ. م. د. سفني جالل فتح اهلل... سار التغ حمة االعالمحمة لخؤاا اجلرمية عرب الفضىائحمات الكحلرسيىة يف تخىكحمل اجتاتىات الن بىة االراسميحمة ازاءتا س. سالم نيصراليين دمي

4 مضامني العمود الصحفي يف صحيفة )ئاوينه( - دراسة حتليلية لألعمدة للمدة )6104/6/ /4/0( د. عمر امحد رمضان... اثار سحماسة االنيفاق العام عل مؤشرات تحلازا االقتصاس الكلي يف العراق خالل املية ) ( م. س. نيرم معراف غفحلر - م. م. نيطار جبار عزيز... تاثري استخدام التمرينات اخلاصة لتطوير اهلجوم السريع بعد تلقي اهلدف لدى العيب كرة اليدد للمتقدمني م. د. ئاوات امحد فقي حممد

5 ر ي نمايى بآلوكردنةوة لة طؤظارى ئةكادمييانى كوردستان دا طؤظاري كى ئةكادمييية )كؤمةل ةى ئةكادمييانى كوردستان( و )دةستةى كوردستانى بؤ ديراساتى سرتاتيجى و توي ذينةوةى زانستى( دةريدةكةن. شوي نى دةرضواندن: سلي مانى - كوردستان sarwary74@yahoo.com info@kajournal.org ئةم طؤظارة بة دوو جؤر دةردةضي ت: )A B( هةريةكةيان ليذنةيةكى تايبةت دةريدةكةن PART A: - For Pure and Applied Sciences PART B: - For Humanities طؤظارى )ئةكادمييانى كوردستان( تايبةتة بةو توي ذينةوانةى كة ثابةندى مةرجةكانى بآلوكرااو اانترتىئ ئةكادمييرد كان د بن و ك لة خروار و روونيد كةينرةو ررةروا ررةموو توي ذينةو يرةك بآلوكرااو ئ ئرةؤ طؤظرار برؤ بةراكادنرةو ى ث رةى اانتتيى توي ذ ر كة )ألغراض الرتقية( د شي ت. برروارى بآلوكادنررةو طؤظار كررة ئررةوجؤر توي ذينةوانررةى رى خرروار و ى تي رردا بآلود كاي تررةو توي ذينررةو ى ر سررةن Work( )Original طؤر انكاريى طانط بةسةرداضوونةو ماستةرنامةو تي زئ دكتؤراى كورتكااو ثرا رةلسترةنناندنيان لرة بوار كانى اانتتدا بة امانى كوردى و بيانى بةآلؤ باشرت بة امانى ئينن يزى بي ت بؤ ثترؤؤر انى كروردو بي نانرة لرة نراو و و د ر و ى كوردستاندا. ثةيا و بؤ توي ذ ر 1- د بى توي ذينةو كة نوى بى و طؤر انكاريى نوي ى تي دا د ستنيشانكاابى. 2- د بررى بةشرري و ى توي ذينررةو ى ئاسررايى نوسرراابى واتررة )Abstract( ثوختررة بررة )كرروردىئ ئينن يررزىئ ررةر بى( )Introduction( ثي شةكييةك و ئاماذ كادن بة تاا تاين ئيش لرةو بروار دا )Experimental( بةشرى ثااكتير كؤتراي و د ر جنامةكان و تاووتوي كادن Discussions( )Conclusions( )Results and سةرضاو كان.)References( 3- د بى ثابةندى مةرجة رونةرييةكانى طؤظار كة بى بؤ شي و ى نوسني وي نة خشتةو تاد. 4- د بى توي ذينةو كة لة ريض شروي ني كى ترا بآلونةكاابي ترةو و نةشرني ادرابى برؤ بآلوكادنرةو ررةروا نةشرني ادري ت تراكو و آلمى ر تكادنةو ى بؤ نةضى. 5- د بى نوسااوي كى واذؤكااو لةريةن توي ذ ر و ثي شكة بكاي ت و تي يدا ئةمانة رون بكاتةو ئايا توي ذينةو كة مافى ريض كةسي كى تاى ثي و نية توي ذينةو كة لة توي ذينرةو و نامرة و تي رزى )دب رؤم براآل ماسرتةر دكتؤرا(ى توي ذ ر كان )كاميان( و رطرياو يان نا توي ذينةو كة لرة توي ذينرةو و نامرة و تي رزى )دب رؤؤ ماسرتةر دكترورا(ى خوي ندكارى يةكي لة توي ذ ر كان و رطرياو يان نا 6- د ستةى نوسةران مافى ئةو يان رةية كة توي ذينةو يةك ر تبكةنةو ئةطةر ثابةندى ري نماييةكان نرةبى يران لةطرة بؤضون و ئاراستةئ طؤظار كةدا نةطوجنى يان ئةطةر ثا ئاستي كى نزمداية ثي ش ناردنى بؤ ثتؤؤر انى رةلستةنني نةر. راوي ذكادن لةطة ثتؤؤر انى تايبةت د ركرةوت كرة توي ذينةو كرة لرة 7- توي ذينةو كررة دواى ضةسررؤاندنى خالسررةكانى سررةر و )6-1( بررؤ دوو )2( ثتررؤؤر ى تايبررةت د ني ادري ررت لررة برروارى توي ذينةو كةدا لة ناو و يان د ر و ى رةري م بةثي ى ثي ويتت بؤ رةلستةنناندن و دواى و رطاتنرةو ى و آلمرى ررةردوكيان بة ثي ى بةندى )8( بؤ رةنناو كانى تا با يارى لةسةر د درى. 8- رةروا د ستةى نوسةران مافى ئةو شيان رةية دواى طةر انةو ى توي ذينةو كة رى ثترؤؤر انى رةلسترةنناندن جراري كى ترايش ضراوئ ثي بنشري ني تةو و ئةطرةر ثترؤؤر انى تايبرةت ئرةو رةلسترةنناندنة نةسرةوي نن يران لي رى برةطومان برن ئرةوا برؤ خاو نةكةى د ني ادري تةو يان بؤ ثتؤؤر ي كى ديكة د ني ادري ت ياخود رةر با ياري ك تا لةريةن د ستةى نوسةرانةو.

6 مةرجة هونةرييةكان: أ. د ب توي ذينةو كة بة كؤمؤيوتةر و لةسةر كاغةاى )A4( ضاثبكاي ت. ب. د بى ذمار ى رثةر كانى لة )25( رثةر اياتا نةبي ت. ج. تا بتواناى وي نة طااف خشتة تاد لة تي كتتةكةدا و لة شوي نى خؤى دابناى. د. د بى لة رثةر ى جياواادا ثوختةى دوو امانةكةى تاى تي دابي ت رةريةكة لة سةد )111( وشة اياتا نةب. ) 16 (ئ )Ali-Samik( بنوسراي ت لرة ذي ايشريدا نراو و ه. د بى ناونيشانى توي ذينةو كة كرورت بي رت و برة فرؤن ) 14 (ى Ali-( ) 14 (ئ )Ali-Samik( ررةروا نراو رؤك و تي كترتةكة برة فرؤن ناونيشرانى توي رذ ر كان برة فرؤن ) 12 (ئ )Ali-Sahifa( بنوساي ت بةجمؤر ئ خوار و )Sahifa و ثةراوي ز كانيش بة فؤن بؤ توي ذينةو يةكةؤ ناوى توي ذ ر كان Surname( رثةر. دو ؤ بؤ كتي ب ناوى نوسةر كان Surname( )Initial ناوى )Initial طؤظرار يران سةرضراو كة برة )Italic( بنوسراي ت برةر) )ذمرار ) ناوى كتي بةكة سا رثةر ريةنى بآلوكةر و.ISBN - 9 ئةجنامى توي ذينةو د ب تةنها بةيةك شي و خباي تةر و بة خشتة يان طااف. 11- د ب قةبار ئ طااف وادروستبكاي ت كة لة ستونةكةدا و لة شوينى تايبةتى خؤيدا جي نةى بي تةو. 11- ثي وانةى جيهانى )SI-UNITS( بةكارد ري ناي ت. 12- ضوار وي نةى توي ذينةو ثي شكةشد كاي ت بة ضاثكااوى و لةطة وي نةيةكى توي ذينةو كة لةسةر.CD 13- خاو نى توي ذينةو كة خؤى بةرثاسيار لة ناو ر ؤكى توي ذينةو كةو د ر جنامةكانى. 14- لةطة ثي شكةشكادنى توي ذينةو كة بؤ طؤظار د بى با ى ) ( دينارى لةطةلسدا بني ادري ت كة بؤ توي ذ ر ناطةر ي ناي تةو. 15- ئةطةر ئةو مةرجانةى سةر و ر ضاونةكاابوو توي ذينةو كة د ستبةجى بؤ توي ذ ر كةئ د طةر ي نا ي ترةو و تةنها يةك وي نة لةطة رةموو سةر تاييةكاندا لة ئةرشيظى طؤظار رةلسد طريي ت. 16- دواى ثةسةند كادنى توي ذينةو كة مرافى بآلوكادنرةو برؤ طؤظار كةيرةو خراو نى توي ذينةو كرة برؤى رةيرة تةنيا لةو كتي بانةدا كة خؤى ضاثيان د كات بآلويبكا تةو برةآلؤ برؤى نييرة ثي شكةشر كةسرى تراى بكرات ضرونكة طؤظار كة ئةو مافةى رةية. 17- ررةر توي رذ ري توي ذينةو كرةى ثةسرةندبكاي ت برؤ بآلوكادنرةو دانةيرةك لرة طؤظار كرةو ثي رنض وي نرة لررة توي ذينةو كةى بة بى ثار بؤ ر وانةد كاي ت. لةمة اياتا يران كرؤثيى طؤظار كرة برة ترةواوى برة ثرار د بي رت كرة ثي ويتتة ثي شو خت طؤظار ئاطاداربكاي تةو و ثار ى تةواوى بؤ بني ادري ت. 18- ناخى يةك دانة لة طؤظار كة )5111( دينارئ رياق يان )11( دؤررئ ئةمةريكيية بؤ د ر و ى كوردسرتان و ناخ تةنها توي ذينةو يةكيش )1511( دينارئ رياقييية. تكاية لة ري ى يةكي لرةو ناونيشرانانةى كرة لرةؤ طؤظرار دا دياريكااون ثةيو ندميان ثي و بكةن. سكرتي رى نوسني

7 إن جملة تعليمات النشر يف جملة أكادمييي كوردستان جملة علمية اكادميية تصدرها )مجعية أكادمييي كوردستان( و )اهليئة الكوردستانية للدراسات االسرتاتيجية والبحث العلمي(. مكان النشر: السليمانية-كوردستان تصدر هذه اجمللة بقسمني كل منهما تصدره جلنة خمتصة. PART A: - For Pure and Applied Sciences PART B: - For Humanities أكادمييي كوردستان خاصة بتلك البحوث والدراسات اليت للتيت ب بويت ول ال ويت الةلوييتة وايكادميييتة كويتا س بي ها أدناه كوا أن كل دراسة م وورة فيها لستخدب لغ ض الرتقية الةلوية بال سبة للباحث. جمال ال و : ل ويت الليتة البحيتوث ايلييتة: البحيتث ايصيتيل )Original Work التغيتيريات اهلاميتة ار اعةيتات خالصة اطاريح اراعستري والدكتوراه بةد لقييوها الايت الةلوية باللغة الك دية واللغات ايع بية وارستحسيت أن لكون باللغة اينكلي ية للوختصني الك د وايعانب داخل كوردستان وخارعها. لوعيهات للباحث: 1- جيب ان لكون الدراسة عديدة وحتدد فيها التغيريات ادجديدة. 2- جيب ان لكتب على شكل دراسة عادية اي ارلخص )Abstract Introduction وايست تاعات وار اقوة وايشارة اىل احدث ايعوال هذا الال. وكيتذلك القسيتا الةوليتي باللغات الك دية والة بية واينكلي ية وارقدمة )Experimental.)References وارصادر )Conclusions) (Results and Discussions 3- جيب ان للت ب الدراسة بالو ول الف ية للوجلة بال سبة يسلوب الكتابة وال سوب وادجداول...اخل. وميت ميتا امتا يتة 4- جيب ان لكون الدراسة غري م وورة مكان اخ ومل يسبق ارسيتاهلا لل ويت كيتذلك كويتا جييتب عيتدب ارسيتاهلا اىل مكان اخ لغ ض ال و قبل لسلا الباحث ردا م اللة بةدب نو حبثه. 5- جيب ان يقدب الباحث خطابا م و ق ةا يوضح فيه ما يألي: هل ألي باحث آخ حق البحث أب ي هل البحث مستل م اط وحة الدبلوب الةالي اب اراعستري اب اليتدكتوراه( اب ي هل استل البحث م دراسة او رسالة او اط وحة الدبلوب اراعستري الدكتوراه( ألحد طلبة الباحث اب ي 6- حيق هليئة التح ي ان ل فض حبثا لةدب الت امه بالتةليوات او لةدب اشيه مع لوعهات اللة او لظهور ليتدن مستواه بةد استوارة ارختصني وذلك حتى قبل ارساله اىل ارقيوني ارختصني. 7- بةد لثبيت ال قال اعاله م 6-1( يتا ارسال البحث اىل متخصصيتني اميت ني جميتال البحيتث داخيتل ايقليتيا او خارعه لغ ض لقييوه وبةد لسلا ال د ارطلوب م كليهوا يتا اختاذ الق ار بوأنه وفق الب د الثام. 8- وحيق ايضا هليئة التح ي بةد لقييا البحث م قبل ارتخصصني واعادله ة ال ظ فييته جميتددا وإذا ميتا مل يؤكده ارتخصصون ذلك الال او شككوا ام ه ي ةاد اىل صاحبه او ي حال اىل متخصيتص آخيت أو ي تخيتذ اي قيت ار آخ بوأنه م عانب هيئة التح ي.

8 الشروط الفنية: أ- جيب أن يطبع البحث على احلاسوب مسحوبا على ورق A4(. ب- أن ي ي يد عدد صفحاله ع 25 صفحة. ج- أن لوضع ال سوب ادج افيك ادجداول... اخل داخل ال ص و اماك ها. د-جيب أن يتضو امتالصة باللغتني ايخ يني صفحتني مستقلتني وي ي يد أي م هوا ع 111 كلوة. هيت-جيب ان يكون ع وان البحيتث قصيتريا ويكتيتب حبجيتا 16 وب يتو خيت الباحثني حبجا 14 ب و خ حبجا 12 وب و خ )Ali-samik )Ali-samik ايضا ويكتب ارنت وال ص حبجا 14 ب و خ ويكتيتب حتتيته اسيتا ولقيتب )Ali-sahifa )Ali-sahifa كاآللي: اوي/ بال سبة للبحوث: يكتب اسا الباحث )Initial, Surname ما اسا اللة او ارصدر مانيا/ بال سبة للكتب: )Italic اللد اسا ارؤلف )Initial, Surname ما اسا الكتاب الس ة الصفحة عهة ال و 9- جيب ع ض ال تائج شكل واحد اما جبدول او ع افيك. 11- جيب لصويا ادج افيك حبيث ميك استيةابه الةوود و اركان ارخصص له..ISBN 11- يستخدب القياس الةاري.(SI-UNITD) الةدد( والصفحة. واهليتوام 12- لقدب اربع نسخ م البحث مع نسخة مسجلة على ق ص مدمج. 13- الباحث مسؤول ع مضوون ونتائج البحث. 14- ي سل مبلغ د. مع البحث ي ي د اىل الباحث. 15- حال عدب م اعاة الو ول اعاله يةاد البحث اىل الباحث مع احتفيتا الليتة ب سيتخة واحيتدة ميتع ايولييتات ارشيف اللة. 16- بةد قبول البحث لصبح اللة صاحبة مجيع حقوق الطبع وحيق للباحث فق ان ي و ه كتاب مطبو له فيوا ي حيق له لقدميه لوخص اخ ين هذا م حق اللة. 17- اي باحث ي قبل حبثه لل و يتلقى نسخة م اللة ومخس نسخ م البحث دون مقابل كهدية. اما ما ي يد ع ذلك او اذا اراد است ساخ اللة بكاملها فيكون مبقابل اذ جيب إعالب اللة مسبقا بذلك مع ارسال بدل القيوة. 18 -سة ال سخة الواحدة م الليتة 5111 د. او $ 11 خيتارج ك دسيتتان وسيتة حبيتث واحيتد 1511 د.. ي عيتى ايلصال ب ا عرب احد الة اوي اردرعة اللة. سكرتري التحرير

9 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان توي ذينةوةيةكى شيكارية لة شةش مانط تةمةنى خوىل ضوارةمى ثةرلةمانى كوردستان خولي بةهارة لة خولي هةل بذاردني ضوارةمي ثةرلةمان 5102 )0 ى ئازارى 5102 تا 10 ى ئابى 5102(. ساكار عزيز رى د زانكؤى سل يمانى كؤل يذى كارط ير ى و ئابوورى بةىى ئابوورى ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحان عمر ثي شةكى ثةرلةمانى كوردستان بةرزترين دةزطاى شةرعي و ياسايي هةري مى كوردستانة ض وةك سةرضاوةى ياساادننان و ض وةك دةزطايةكى ضااودي ر بةساةر دةساة تى بة يةبة نردناةوة لةتةماةنى )يا ن ( توننةوياةتى ساةدنن ي اس او بر يا ارى طارند د ةربنا ا و ك)كاةر ةو ةى د ةناد و ر ةنااة بة او نز ةكا انى هاةري ب باوو ةو باةو تة يةكة انةشاةو ة كاة لةسةريةتى طرناةى )ى لةدةست نةدنوة. ئةم توي ذيكةوةية سةبارة بة ئةدنى كارى ثةرلاةمانى كوردساتانةو هةلةناةناان نة نى شاةن مااند كارةكانةاةتى ولي بةهارة لة ولااي هةلةيذنردني ضونرةمي ثةرلةمان كاة لاة 2 ى ئاازنرى 1122 دةسات ثة ا ةكا تاا 12 ى ئاابى 1122( كة تاضةن ثةير ةوى ناو )ى بة يةبة نردووةو تاضةن لةكارى ياسادننان ن سةركةوتوو بووةو تاضةن ضاودي رى ئةش و كارةكانى دةسة تى بة يةبة نردنى كردووة و لة ثة ضةكةوةى لة سةرؤك و وةزيرةكانى كردووة هةلناةناان نى ئةدنى لةذنةكانى ثةرلةمانةشنرنوة كة تاضةن بةكارةكانى )يان هةلناون. لةم توي ذيكةوةيةدن هةولة رنوة كة شةناريةةكى وردى زنننتةانةى ئةشوكارةكانى ثةرلةمان بناةين لاة ي ر رؤشاكايي مادةو بر طةكانى ثةير ةوى ناو )كةي ن. 9 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

10 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د لة ك)كردنةوةى دنتاكان ن ثشت بة مالةثةر ى فةرمى و ثرؤت)ك)لاةكانى ثةرلاةمان و ياسااو بر يارةكاان و ئاةو ثارؤ ة ياسااايانة بةسااونوة كااة لة يااةن ئةناا نمان و فرنكنااة)نةكانةوة ثة شاانةن بااة ثةرلااةمان كاارنون. وي اارنى رنثاا)رتى ئةننتتة)تى ثةى ب) ثةروةردةو طةشةثة نن كة ري نخرنوي نى ناحنومةةو كارى ضاودي رينردنى ثةرلةمان دةكا. بةرنامةى توي ذينةوة يةكةم: كي شةى توي ذينةوة: ثةرلةمانى كوردستان-عرينق دةستةآلتى ياسادننان و سةرضاوةى بر ياردننة لةسةر ثرسة ضاارةنوو ساازةكانى طةىل هةري مى كوردستان و بودبةى سا ا ةنة ثةساك د ةكا ا ا ضا اودي رى ك ار ةكا انى د ةساة ةتى بة ياةبة نردن د ةكا ا. لةكارةكانة ن ثشت بةثةير ةوى ناو )يى ثةرلةمان دةبةستة ت لةطةل الة باةهة ةةكانى ضاةن ين االةى ونزو دنناى هةبووة دةتوننري ت كة شةى توي ذيكةوةكة لةر ي اةى دننان و ئار نستةكردنى ئةم ثرسةارننة بنري ت: لة ذنةكان لةئاستى كاركردنةان لةسةر ئةوثر ؤ ة ياسايانةى كةئار نستةيان كرنوة تا ض ر ندةيةك بووة ر ؤلةى لة ذنةكان لة كاركردنةان لةسةر ثر ؤ ةياساكان نوسةكى رأث)ر و ثةسةن كردنةان تا ض ئاستة ك بووة ئ اي ا ثةرلاةم انى كوردسات ان و ئةن نماةك انى ئاةرك و بةرثرساة اري تى ي اسا ايى )يا ان باةثة ى ثاةير ةوى نا او ( ثةرلةم انى كوردست ان بة يةبى كردوو ة بةت ايياة لةضا اودي ر كردناى ك ار ةكا انى حنوماة بةدو ند نضاون و ب انا ة شا ت كردنى وةزيرةكان بو لة ثرسةكةوة.4 ر ي ااذةى ئامادةنااةبوون و م)لةااة و باااين)تى ئةناا نمانى ثةرلااةمان لةدننةشااتكةكان و لة ذنةكاناا ن لةسااةربةم فرنكنة ونةكان تا ض ئاستة ك بووة.2 طةيان ووة ئايا لة ذنةكانى ثةرلاةمانى كوردساتان باةثة ى ثناث)ر دنباةن كارنون ئةركاةكانى سةرشاانى )ياان ئاة ام دووةم: كرنطى توي ذينةوة: لةر ي اةى ئةم توي ذيكةوةيةوة دةتوننري ت الةى ونزى ئةدنى كارى ثةرلةمان بةئاشنرن ديار بنري ات وي ك ناةوةى ب)بنري ا ت ئةمةن طرناةةكى زؤرى هةياة هاة م با) ثةرلاةم ان تا اكو لةر ي اةياةو ة هاةنا اوبكة ن ب)ض ار ةساةركردنى د نن كةموكور يةكانةان لة ولةكانى دنهاتودن و تاكو ى ةلةك كارو ئةرك و ئاةدنى ثةرلاةمان ئاشانرنبة ت لاة هاةمان كاتا ن طرناةةكى زياتر بة ثةرلةمان ب ري ت ب)ئةوةى زياتر ضا ك بة ت و كارةكانى زنننتى و ئةكادميى بة ت و دوربة ات لةهاةر دةستة وةردننة نى حةةبى..1 سي يةم: ئاماجني توي ذينةوة: 2. دةر نتكى ئاستى كاركردني لة ذنةكان لةسةر ئةوثر ؤ ة ياسايانةى كةئار نستةيان كرنوة. دةر نتكى ر ؤلةى لة ذنةكان لة كاركردنةان لةسةر ثر ؤ ةياساكان نوسةكى رنث)ر و ثةسةن كردنةان. 1. زننةكى ئةدنى ثةرلاةمانى كوردساتان و ئةن نماةكانى و ئاةرك و بةرثرساةاري تةان بةتايياة لةضااودي ر كردناى.4 كارةكانى حنومة بةدوندنضون و بانا ة شت كردنى وةزيرةكان بو لة ثرسةكةوة. ز ننا و د ةر ناتكى ر ي اذ ةى بة ابا ا و م) ةلاة و با اين)تى ئةنا نم انى ثةرلاةم ان لةد ننةشاتكةك ان و لة ذناةك ان و سةربةم فرنكنة ونةكان. 01 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

11 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112(.2 زننةكاى ئاساتى وي كا ن و ثناث)ر ى و بارطرنونا ى زننناتى و بر ونناماةى لة ذناةكانى ثةرلاةمانى كوردساتان و شة ونزى دنبةشنردنةان بةسةر لة ذنةكان ن..1 ضوارةم: طرميانةى توي ذينةوة: 2. ئةدنى ثةرلةمان بةثة ى ثةير ةوى ناو ( ثةرلةمانى كوردستان نةبوةو دنني هةبووة. ئةدنى ثةرلةمان بةثة ى ثةير ةوى ناو ( ثةرلةمانى كوردستان بوةو دننى نةبووة. ثي نجةم: سنورى توي ذينةوة شوي كى بي بةبي كردنى ئةم توي ذيكةوةية لة ثةرلةمانى كوردستان- عة رنق كاتي دةست ثة نردنى توي ذيكةوةكاة لة 1122/2/2 بةردةونم بوو تا 1122/8/12. شةشةم: بةرنامة و ثةيرةوى توي ذينةوة ئةم توي ذيكةوةية ثشتى بةستوة بة بةرنامةيةكى شةناريى و ضاودي رى لةنة ونن ئةو كاروضا كةانةى كةثةرلاةمان و ئةن نمانى ثةرلةمان كردويةتى لةطةل ئةوةى كاة ثة وينات باووة بةناا لةر ي ااةى ئاةو دنتاياناةى دةسات كاةوتووة لاة ودى ثةرلااةمان ويةاةوة و لةر ي اااةى ضااودي رى كردنة نااى وردى هاةموو كارةكااان و دننةشاتكةكانى ثةرلاةمانى كوردستان. حةوتةم: شي وازى كؤكردنةوةى داتاو زانياريةكان توي ذةرةكان لةم توي ذيكةوةيةدن ثشتةان بةستووة بة ثةير ةوى ناو )ى ثةرلةمان و دننةشتكةكانى ثةرلةمان و ئاةو ياساو بر يارننةى ثةرلةمان لةو ماوةيةدن دةرى كردوون و ئةو ثرؤ ة ياساو بر يارننةى ثة شنةن بة ثةرلاةمان كارنون و ض اودي رى كردناى باةرد ةو نمى ر ؤ نناةى ك اروضا ا كةةك انى ثةرلاةم انى كوردسات ان با) و ةرطرتكاى د نتا اى تاةو نو دروسا ت لةسةرى. هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان ئةم بةشاة ثة اك هااتووة لاة ناتكةر ووى ساةربةم ئاةو دنتاياناةى كةلةر ي ااةى ضااودي ر باةردةونمى كارةكاانى ثةرلةمان و لة ذنةكانةوة ك)كرنوةتةوة و ئة م د نت اي انة شاةن ار تاةو نوى با) كار نو ة و كر نو ةتاة ز ننةا ارى دروسا ت تا اكو لةر ي اةيةوة يارمةتةمان ب ن ب)ئةوةى باةين بة بر يارى دروست و ر نست لةسةر ئاستى ئةدنى كارى ثةرلةمان. يةكةم : كارى ياسادانان لة ثةرلةمانى كوردستاندا : ئةو ثرؤ ننةى ثة شنةن بة ثةرلةمان كرنون: لةك)ى 112( ثر ؤ ة كاة 112( ثر ؤ ةياان لةياةن ئةن نماناةوة و 2( ثر ؤ ة كةلة يةن حنومةتةوة ثة شنةشنرنون تةها %2262 بة يةبة نرنون. لةك)ى ئةو ثر ؤ ةياساو بر يارننةى ثة شنةن بة ثةرلةمان كرنون ب) نةكرنوة و ثةسةن نةكرنون. )222 )ي كةوةى با) كارنوة و )ي كاةوةى 12( 00 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

12 ري ذةى ئةوثرؤذانةى ثةسةند كراون % ئةو ثرؤذانةى كاريان لةسةر نةكراوة ثةسةند كراو خوي ندنةوةى يةكةمى كراوة بؤ ئةو ثرؤذانةى لةاليةن حكومةتةوة ثي شكةشكراون ئةو ثرؤذانةى لةاليةن ئةندامانةوة ثي شكةشكراون ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د خشتةى ذمارة )0( ثرؤذة ياساو بر يارةكان ئةو ثرؤذانةى ثي شكةش بة ثةرلةمان كراون ذ بابةت ثرؤ ة ياساو بر يار كة وي ك نةوةى ب) كرنوة ثرؤ ة ياساو بر يار كة وي ك نةوةى ب) نةكرنوة كؤى طشتى 2 1 سةرضاوة: ئامادةكردنى خشتة لةاليةن توي ذةرةكانةوة دووةم: ئاستى كارى ثرؤذة ياسا وبر يار لة ثةرلةمانى كوردستان: لةماوةى تةمةنى ثةرلةمان ن لة وىل ضونرةم تا ئة نتا ثرؤ ننة لة سةرةتاى دةستيةكار بوونى ثةرلةمانةوة 222( ثرؤ ة ياساو بر يار ثة شنةن كرنون لاة كا)ى ئاةم 12( دننةيان كرنون بة ياسا هةن ي ك لةوننة هةيانة دوو ثرؤ ة يا زياتر بوون و لة ن رنون كرنون بة يةك ياسا هةروةك لة شاتةكةدن دياارينرنوة( هاةروةها 22( ثرؤ ةن رنث)رتى لةذنةكانةان لةسةر نوسرنوةو ئامادةن ب) طفتوط) 2( بر يااريش دةرضاووة 1( ثرؤ ةن دونى ئةوةى رنث)رتى لةذنةى ثةيو ةن ي نري ان لةسةر نوسر نو ةو با) حنوماة نا اردر نون و لةبةرئاةو ةى ث ابةنا بوونى د نر نيةا ان تة اياة ثة ويناتة ان باة رةزنمةن ى حنومة هةية بةآلم حنومة وة مى ثةرلةمانى نةدنوةتةوة. نةنوسرنوة ب) سةرؤكايةتى كاريان لةسةر نةكرنوة. لةم ولة شةن ماناةةش ن تةن ا 2( مارة ياسا 0. 9( ياسا ثةسةن كرنون كة ئةمانةن: 222( ثرؤ ةن تا ئة نتا رنث)رتةان لةسةر ياسا ثةسةند كراوةكان لة ثةرلةمان لةماوةى خولي بةهارة لة خولي هةل بذاردني ضوارةمي ثةرلةمان 5102: سالةي 1122 ياسا ثاري ةطا ئة نرة هةلة جبة لةهةري مي )1( كوردستان-عة رنق. 1( مارة ياسا 1. سالةي 1122 ياسا سك وقي كوردستان ب) دنهاتة نةوتي و )2( طازيةةكان. 3. ياسا سالةي ( مارة سالةي 1122 ياسا هةمونركرنو لةهةري مي كوردستان. هةمونركردني بة يةبي كردني ياسا سةندنني عة رنقاي ماارة )222 4( مارة ياسا 4. سالةي 1122 ياسا ئامادةكردني ثر ؤ ة دةستور )3( كوردستان-عة رنق. )2 ئةم ياساية دةرضووة بةآلم ت ا ئة نت اشى لة طةلا ن بة ت وة ك ثة و ي نات نةضا )تة با ونرى بة يةبة ن ر د ناة وة و دنماةزرن وة ك ا نى ئاة م ئة نرة ياة ثة نكةهة كرنون. )1 ئةم ياساية نةض)تة بونرى بة يةبة نردنةوة سى ماند دننرنبوو ب) ئةوةى ئةن نمةكانى دةستكةشان بنري ن بةآلم تا ئة ناتان هاةنااو نةنرنوةو دةستيةكار نةبوونة ري كمايةش ب) ياساكة دةرنةضووة. )1 ياسايةكى تةونفوقةةةو دةستى ئةن نمانى لةذنةكةى بةستووة لاة ياسااكةدن هااتووة كاة لةذنةكاة لاة 12( ئةنا نم ثة نا ي ت باةآلم تاا ئة نتان تةن ا 11( ئةن نم دةستيةكار بوونة. وندةى دننرنو بةثة ى ياساكة ك)تايي ها بةآلم ئةشةكانى لةذناة تاةونو ناةبووة. ثة وينات بوو لة ثةرلةمان ماوةكةى دري ذ بنري تةوة بةآلم نةكرنوة. 01 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

13 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( 2( مارة ياسا 5. سالةي 1122 ياسا ثارنستين مايف ثة ن اتةكان لةهةري مي )1( كوردستان-عة رنق..6 ياسا مارة 2( هةمونر دووةمي ياسا بة يةبي كردني ياسا بار كةساةةتي ماارة 288( ساالةي 2929 هةمونركرنو لةهةري مي كوردستان-عة رنق. 7. ياسا مارة 1( سالةي 1122 ياسا رنكة شاني ماية لةري اا قةرزكردن لةهةري مي كوردستان- )2( عة رنق. 8. ياسا مارة 8 (سالي 1122 ياسا ر نطرتين كاركردن بة ياساا باة كري ا نني انووباةرة ماارة 9( ساالةي )3( لة هةري مي كوردستان-عرينق. ياسا ماف و ئةمتةازنتي تاقانةكاني بةك)ساي لة هةري مي كوردستان-عرينق. % خشتةى ذمارة )5( ئاستى سةرجةم كارى ثرؤذة ياساكان لة ثةرلةمان لةسةرةتاوة تا ئةيلوىل 5102 ذمارةى ثرؤذة بابةت ذ 12 ئةو ثرؤ ة ياسايانةى كرنون بة ياساو ثةسةن كرنون لة وىل ضونرةمى ثةرلةمان ن بة طشتى 2 2 ئةو ثرؤ ة بر يارننةى ثةسةن كرنون لةم ولةدن 1 22 ئةو ثرؤ ننةى رنث)رتةان لةسةر نوسرنوةو ئامادةن ب) طفتوط) 1 1 ئةو ثرؤ ننةى رنث )رتةان لةساةر نوسارنوةو ثابةنا بوونى دنرنيةاان هةياةو حنوماة وة ماى نةدنوةتةوة ئةو ثرؤ ننةى رنث)رتةان لةسةر نةنوسرنوة ب) سةرؤكايةتى و ئامادة نةكرنون ب) طفتوط) سةرجةم سةرضاوة: ئامادةكردنى خشتة لةاليةن توي ذةرةكانةوة )2 ية كة ك لة ي اس ا ب ا ن و مة دة نةة ك ا نة كة ب ونرى ثة ا دة ك ر د نى م ا فاة ك ا نى هةر ياة ك لاة ثة ن اتاة ئا ا يةكى و ئةتكةاة ك ا نى هاةري مى كوردساتان دةستةبةر دةكا طةر بضة تة بونرى بة يةبة نردنةوة. )1 ئةم ياساية سةربارى ئةوةى نارةزنيي زؤرى لةسةر باوو لاة دننةشاتكى ماارة 21 (ى رؤ ى 1122/2/1( ثةساةن كرن باةآلم شاة ونزى ثةسةن كردنةكةى ناياسايي بوو ضوننة لةكاتى طفتوطا) و دةناا ننى بةشاة نى زؤر لاة مادةكانةا ن نةااابى ياساايي ئةنا نمان لاة ها)ىل ك)بوونةوةدن ئامادة نةبوون. دونتر بةه)ى يادنشت و بةدوندنضوونى ئةننتتة)تى ثاةى( كاة ضااودي رى رةوشاى ثةساةن كردنى ياسااكةى دةكرد دنونيان لة سةرؤكايةتى ثةرلةمان كرد ثةسةن كردنى ئةم ياساية ثة وينتى باة دووباارة طةر ننةوةياة با) ها)ىل ثةرلاةمان ضاوننة ثرؤسةى ثةسةن كردنةكةى ناياسايي بووة. ئةوةبوو سةرؤكايةتى ثةرلةمان دووبارة طة ر نيةوة نة و ها)لةى ثةرلاةمان و لةدننةشاتكى ماارة 22 (ى رؤ ى 1122/2/22( دووبارة دةناى لةسةر درنيةوة. ئة نتاشى لةطةل نبة ت ياساكة نةض)تة باونرى بة يةبة نردناةوةو ئة وماةنى وةزيرنن بةفةرمى رنياةيان كة ثرؤسةى قةرزيان وةستان ووة. )1 ئةم ياساية تةن ا يةك مادةية كة تةاي ن رنطرتكى ياساكةى لة بة يةبة نردن رنطةيان ووة وب) ماوةى سالة ك دونخينتووة. 03 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

14 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د شي وةى ذمارة) 0 ( ئاستى سةرجةم كارى ثرؤذة ياساكان لة ثةرلةمان لةسةرةتاوة تا ئةيلوىل 5102 سةرضاوة: ئامادةكردنى شي وة لةاليةن توي ذةرةكانةوة لةري كةى بةكارهي نانى بةرنامةى SSSS سي يةم: ئاستى كارى ليذنةكان لةسةر ئةو ثرؤذانةى ئاراستةيان كراوة: لاةك)ى طشاتى ئةوثر ؤ ةياساايانةى كةئار نساتةى لة ذناةكان كارنوة بةطشاتى دةبونياة 121( رنث)رتةاان لةساةر بكوسري ت تةن ا %1968 كاريان لةسةر كرنوةو ر نث)رتةان لةسةر نوسرنوة. لةذنة ئةوقاف و كاروبار ئايةين ث لاة يةكاةمى و ةرطرتاوو ة لةئ اساتى كا اركردنى لةساةر ئاةوثر ؤ ة ي اسا اي انةى كةئار نستةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %8869. لةذنة ةمةتاوزنريةكاني شارةونني ثلة دووةمى وةرطرتووة لةئاستى كااركردنى لةساةر ئاةوثر ؤ ة ياساايانةى كةئار نستةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %81. لةذنااة كشااتوكال و ئاااودي ر ثلااة سااة ةةمى وةرطرتااووة لةئاسااتى كاااركردنى لةسااةر ئااةوثر ؤ ة ياسااايانةى كةئار نستةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %2162. لةذناة ثةشةسااز و وزة وسةرضااوة سروشاتةةكان ثلاة ضاونرةمى وةرطرتاووة لةئاساتى كااركردنى لةساةر ئةوثر ؤ ة ياسايانةى كةئار نستةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %2262. لةذنة دةسثاكي نةزنهة ( لةذنةى كاروبارى ثةرلةمان لةذناة كاروباار ك)ماةلةي ماةدةني ثلاة ثة كةاةمةان و ةرطرتوو ة لةئ استى ك اركردنى لةساةر ئاةوثر ؤ ة ي اسا اي انةى كةئ ار نساتةي ان كار نو ة بةنوساةكى ر ثا)ر لةساةر ثار ؤ ة ياساكان بةري ذةى % طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

15 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( لةذنة كاروبار ك)مةآليةتي و مك نل و ة ةنن ثلة شةشةمةان وةرطرتووة لةئاستى كاركردنى لةساةر ئاةوثر ؤ ة ياسايانةى كةئار نستةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %4168. لةذناة نااو ( و ئاساايش لةذناة ثةيوةن يةاةكان و رؤشاكيرييي و رنطةيانا ن ثلاة حةوتاةمةان وةرطرتاووة لةئاساتى كااركردنى لةساةر ئاةوثر ؤ ة ياساايانةى كةئار نساتةيان كارنوة بةنوساةكى ر ثا)ر لةساةر ثار ؤ ة ياسااكان بةري ذةى %4169 بةآلم هةضةان نةكرنون بة ياسا. لةذنة كاروبار تةن روسيت و يكاة ثلة هةشتةمي وةرطرتووة لةئاستى كاركردنى لةسةر ئةوثر ؤ ة ياساايانةى كةئار نستةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %1261. لةذنةى ئاوةدنننردنةوة ثلة ن)يةمى وةرطرتووة لةئاستى كاركردنى لةساةر ئاةوثر ؤ ة ياساايانةى كةئار نساتةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %1161. لةذنة مافةكاني مرؤظاا ثلة دةيةمى وةرطرتووة لةئاستى كاركردنى لةسةر ئاةوثر ؤ ة ياساايانةى كةئار نساتةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %1261. لةذنااة كاروبااار ياسااايي ثلااة يانةةيااةمى وةرطرتااووة لةئاسااتى كاااركردنى لةسااةر ئااةوثر ؤ ة ياسااايانةى كةئار نستةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %1268. لةذنة ثةروةردة و فة ركردني باآل ثلة دوننةةيةمى وةرطرتووة لةئاستى كاركردنى لةساةر ئاةوثر ؤ ة ياساايانةى كةئار نستةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %1161. لةذنة دنرنيي و كاروبار ئابوور ثلة سةانةةيةمى وةرطرتووة لةئاستى كاركردنى لةسةر ئةوثر ؤ ة ياساايانةى كةئار نستةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %2962. لةذنة كاروبار ثة شمةرطة وشةهة نن وقوربانةاني بةك)ساي ثلة ضونردةيةمى وةرطرتووة لةئاساتى كااركردنى لةسةر ئةوثر ؤ ة ياسايانةى كةئار نستةيان كرنوة بةنوسةكى ر ث)ر لةسةر ثر ؤ ة ياساكان بةري ذةى %962. هةريةك لة لةذنةكاني ثارنستين مايف بةكاربةر لةذنة دنك)كي كردن لة مافةكاني ئافرة لةذنة ثةيوةن يةةكان و رةوةن كورد. لةطةل ئةوةى ثر ؤ ة ياسايان ئار نستةكرنوة بةآلم هةض كارياان لةساةر ناةكردوة ناة ر نث)رتةاان لةسةر نوسرنوة نة كرنويشن بة ياسا. لةذنة ناوضة كوردساتانةةةكاني دةرةوة هاةري ب. لةذناة وةرزن و ونن هاةض ثار ؤ ة ياساايةكةان ئار نساتة نةكرنوة 05 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

16 ري ذةى ثرؤذة ياسا كة راثؤرتيان لةسةر نوسراوة ذمارةى ئةو ثرؤذانةى راثؤرتيان لةسةر نوسراوة ذمارةى ثرؤذة ياسا كة ئاراستةى ليذنة كراوة ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د خشتةى ذمارة )1( ئاستى كارى ليذنةكان لةسةر ئةو ثرؤذانةى ئاراستةيان كراوة ذ ناوى ليذنة لةذنة كاروبار ياسايي لةذنة دنرنيي و كاروبار ئابوور لةذنة ناو ( و ئاسايش لةذنة كشتوكال و ئاودي ر لةذنة 2 دنك)كي كردن لة مافةكاني ئافرة لةذنة ثةروةردة و فة ركردني باآل لةذنة كاروبار تةن روسيت و يكاة لةذنة كاروبار ك)مةآليةتي و مك نل و ة ةنن لةذنةى ئاوةدنننردنةوة لةذنة ثةيوةن يةةكان و رؤشكيرييي و رنطةيان ن لةذنة ئةوقاف و كاروبار ئايةين لةذنة كاروبار ثة شمةرطة وشةهة نن وقوربانةاني بةك)ساي لةذنة مافةكاني مرؤظاا لةذنة ثةشةساز و وزة وسةرضاوة سروشتةةكان لةذنة ةمةتاوزنريةكاني شارةونني لةذنة ثارنستين مايف بةكاربةر لةذنة وةرزن و ونن لةذنة دةسثاكي نةزنهة ( لةذنة كاروبار ك)مةلةي مةدةني لةذنة ناوضة كوردستانةةةكاني دةرةوة هةري ب لةذنةى كاروبارى ثةرلةمان لةذنة ثةيوةن يةةكان و رةوةن كورد كؤى طشتى سةرضاوة: ئامادةكردنى خشتة لةاليةن توي ذةرةكانةوة 06 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

17 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( شي وةى ذمارة) 5 ( ئاستى كارى لي ذنةكان لةسةر ئةو ثر ؤذةياسايانةى ئار استةيان كراوة سةرضاوة: ئامادةكردنى شي وة لةاليةن توي ذةرةكانةوة لةري كةى بةكارهي نانى بةرنامةى SSSS ضوارةم : بانطهي شت و ئامادةبونى وةزير لة ثةرلةمانى كوردستان 2( دن ر ون كرنوةتةوة كة: 4( و وةك بةشة وةيةكى ئاشنرن و ر ون لة هةردوو شتةى 24( لاة ثاةير ةو نااو ( دووةم( مااددة 1( لاة بر طاة 1( وةزير بةثة ي الةي 2- لة يةن ثةرلةمانةوة ثةرلةماني كوردستان دنونكرنون بضكة ثةرلةمان لةوننة بة ارى سةرؤكى حنوماة و وةزيارى شاارةوننى و وةزيارى كشتوكال ( و وةزيرةكانى سامانة سروشتةةكان( و دنرنيي( و شةهة نن( و تةن روستى(. 1- لة يةن ئةن نمانةوة دنونى ئامادة بوونى ئة ومةنى نةو و طازى هةري ب( كرنوة كة ثة ن اتووة لة ساةرؤكى ئة ومةنى وةزيرنن بة ارى سةرؤكى ئة ومةنى وةزيرنن وةزيرى دنرنيي وةزيرى سامانة سروشاتةةكان وةزيارى 24( لاة ثاةير ةو نااو ( ثةرلاةماني كوردساتان باةآلم دووةم( ماددة 1( لة بر طة ثالن ننان( بةثة ي الةي ئامادة نةبوون. 07 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

18 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د 29( لااة ثااةير ةو ناااو ( ثةرلااةماني 1- دوو وةزياار بةمةبةساتى لة ثة ضااةكةوة نسااتةون ) بااةثة ي ماااددة كوردستان بانا ة شتى ثةرلةمان كرنون بةآلم هةضةان ئامادة نةبوون و باةدةم دنونكاةوة نةضاوون ئاةوننةش هاةردوو وةزير ى ش ار ةو ننى ) و شاةهة نن (ن كاة لةساةر د نو نى ثةرلاةم انت ار نن طا)ر نن ئا از ند ) و سا)ر نن عوماةر ) ب انا ة شا ت كرنبوون بةمةبةستى لة ثة ضةكةوة. دووةم( 1( لاة بر طاة 4- لةو دةستانةن كة ثةيوةسنت بة ثةرلةمانةوة دةستةى وةبةرهة كان( بةثة ي الةي 1( لاة ياسااى 24( لة ثةير ةو ناو ( ثةرلةماني كوردستان و ك)مناة)نى هةلياذنردن( باةثة ى ماادةى ماددة 4 (ى سااىل 1124 لةساةر دنونى ماارةى ياساايي ك)مناة)نى باا ى ساةربة )ى هةليذنردناةكان و رنثرساى ماارة ئةن نمان لة ه)لةى ثةرلةمان ئامادة بوون. 14( ئةناا نمى ئة ومااةنى وةزياارنن دنونى 2- ونتااة لااة كاا)ى شااةن مانااا ن ثةرلااةمانى كوردسااتان لااة كاا)ى 22( لةوننةى 4( دننةيان ئامادة بوون و 22( وةزير كردووة لة ه)ىل ثةرلةمان ئامادة بن بةآلم تةن ا ئامادةبوونى لة باند كرنون نةضوونةتة ثةرلةمانةوة. خشتةى ذمارة )4( ئةو وةزيرانةى لة هؤل ى ثةرلةمان ئامادة بوون لةماوةى خولي بةهارة لة خولي هةل بذاردني ضوارةمي ثةرلةمان 5102 بةثة ى مادةى ثةير ةو مة ذووى مةونن نرى وةزيرى مةونن 24( لااة دووةم لااة ماااددة 1( لااة بر طااة بااةثة ي ااالةي سي شةممة بة ار سةرؤكي ئة ومةني وةزيرنن 2-2( هةمونركرنو ساالةي ثةير ةو ناو ( ثةرلةمان مارة 1122/2/12 وةزير كشتوكال و سةرضاوةكاني ئاو ثةرلةماني كوردستان ا عرينق 2991 وةزير شارةونني و طةشتوطوزنر لةسةر دنون مارة ياسايي ئةنا نماني ثةرلاةمان و باةثة ي ضونرشةممة ئة وومةني ك)منةارنن 1- سااةربة ( 1( لااة ياسااا ك)منااة)ني باااآل ماااددة 1122/2/21 ساااةربة ( لاااة ك)مناااة)ني بااااآل 4( سالةي هةلةيذنردنةكان و ر نثرسي مارة هةلةيذنردن و ر نثرسي سةرضاوة: ئامادةكردنى خشتة لةاليةن توي ذةرةكانةوة 08 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

19 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( خشتةى ذمارة )2( بانطهي شت و ميواندارى وةزيرةكان لةاليةن ثةرلةمانةوة ذ وةزير مي ذووى مي ذووى اليةنى هؤكارى ئةو مادةيةى داواكارى ئامادةبوون داواكار بانط كردن ثةير ةو كة ثي ى بانطكراوة وةزيرى 1124/8/1 ئامادةنةبوو فرنكنة)نى كة شةى سووتةمةنى بااةثة ى ااالةى 1( بر طااةى دووةم(ى ماااددةى 2 سامانة يةكارتوو 24( لة ثةير ةوى ناو )ى ثةرلةمانى كوردستان سروشتةةكان مارة 2 (ى سالةى 2991 ى هةمونر كرنو ئة ومةنى نةو و 1124/9/9 ئامادةنةبوو مارةى بةنةين بااةثة ى ااالةى 1( بر طااةى دووةم(ى ماااددةى 1 طازى هةري ب ئةن نمان 24( لة ثةير ةوى ناو )ى ثةرلةمانى كوردستان مارة 2 (ى سالةى 2991 ى هةمونر كرنو 1124/21/12 وةزيرى ثةروةردة لةسةر دنونى طفتوط) لةسةر طرفتةكانى بةثة ى بر طةى 2 (ى ماددةى 21( لاة ثاةير ةوى 1 وةزير ثةروةردة ناااو )ى ثةرلااةمانى كوردسااتان مااارة 2 (ى سالةى 2991 ى هةمونر كرنو 1124/22/21 ئة ومةنى نةو و 21/11/ مارةى سةاسةتى وزة بااةثة ى ااالةى 1( بر طااةى دووةم(ى ماااددةى طازى هةري ب *( ئةن نمان 24( لة ثةير ةوى ناو )ى ثةرلةمانى كوردستان مارة 2 (ى سالةى 2991 ى هةمونر كرنو وةزيرى دنرنيى 22/1/ ئامادةنةبوو مارةى ثشنى هةري ب لة بودبةى بااةثة ى ااالةى 1( بر طااةى دووةم(ى ماااددةى 2 وةزيرى سامانة 1124 ئةن نمان عة رنق 24( لة ثةير ةوى ناو )ى ثةرلةمانى كوردستان سروشتةةكان مارة 2 (ى سالةى 2991 ى هةمونر كرنو 1124/22/29 سةرؤكى دةستةى مةونن نرى قنةكردن لةسةر دؤ ى لةبةرنامةى كاردن ناةهاتووة باةثة ى كاام ماادةى 2 ناوضة كوردستانةة ناوضة كوردستانةة بى ثةير ةوى ناو ( ئامادةبووة. بى ناك)كةكان ناك)كةكان 2 -وةزيرى 21/11/ ئامادةنةبوون مارةى دنمةزرنن ن بااةثة ى ااالةى 1( بر طااةى دووةم(ى ماااددةى 1 ثةروةردة 1124 ئةن نمان وةرطرتكى وي ك كارنن 24( لة ثةير ةوى ناو )ى ثةرلةمانى كوردستان 1 -وةزيرى دةستة وةردننى حةبى مارة 2 (ى سالةى 2991 ى هةمونر كرنو وي ك نى باآل 1124/21/11 وةزيرى كارةبا 21/21/ مارةى قةيرننى كارةبا بااةثة ى ااالةى 1( بر طااةى دووةم(ى ماااددةى 8 ئةن نمان 24( لة ثةير ةوى ناو )ى ثةرلةمانى كوردستان 1124 مارة 2 (ى سالةى 2991 ى هةمونر كرنو وةزيرى كشتوكال ثة كةشةممة لةسةر دنونى طفتوط) لةسةر دؤ ى بةثة ى بر طةى 2 (ى ماددةى 21( لاة ثاةير ةوى /21/22 و سةرضاوةكانى وةزير كشتوكالةى هةري ب ناااو )ى ثةرلااةمانى كوردسااتان مااارة 2 (ى ئاو سة شةممة سالةى 2991 ى هةمونر كرنو 1124/21/11 *(2- سةرؤكى ئة ومةنى وةزيرنن 1- بة ارى سةرؤكى ئة ومةنى وةزيرنن 1- وةزيرى دنرنيى 4- وةزيرى سامانة سروشتةةةكان 2- وةزيرى ثالن ننان 09 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

20 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د ثي نجةم: ئامادة بوونى ئةندامانى ثةرلةمان لة دانيشتنةكان خوىل بةهارةى ( لة كا)ى طشاتى ئاةو د ننةشاتك انةى لاة ثةرلاةم ان كار نو ة ر ؤ نناة بة ابا ا و ةرطاري نو ة باةآلم دننةشاتين ماارة ئاساايي رؤ 1( 1122/1/2 دننةشتين مارة 1( نائاسايي رؤ 1122/2/11 دننةشتين مارة نائاسايي رؤ 1122/2/11 ئاساايي رؤ 29( 1122/1/12 ننةشاتين ماارة ئاساايي رؤ 4( 1122/1/9 دننةشاتين ماارة بةابا وةرنةطرينوة. ر ي ذةى طشتى ئامادةنةبونى ئةن نمى ثةرلةمان كة ئامادةى دننةشتكةكان نةبون لةماوةى شةن ماناا ن بريتةاة لاة %1164 كة %22 م)لة تةان هةبووة و %2262 م)لة تةان نةبووة و %1169 باين)تى ه)لةى ثةرلةمانةان كردووة. 1122/8/29 كة ثلةى يةكاةمى وةرطرتاووة 1( نائاسايي رؤ بةرزترين ر ي ذةى ئامادةنةبوون دننةشتين مارة بةر ي ذةى %2161 كة %211 باين) بووة. 1122/2/11 ثلةى دووةمى وةرطرتووة لة ر ي ذةى ئامادةناةبوني ئةنا نمان ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة %9162 باين)تة. %164 بةابة و بةر ي ذةى %4862 كة 1122/2/11 يةكاةم ثلاةى ساة ةةمى وةرطرتاووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة ئةن نمان بةر ي ذةى %42 كة %14 بةابة و %12 باين)تة. 1122/2/22 ثلةى ضونرةمى وةرطرتووة لة ر ي ذةى ئامادةنةبوني ئةن نمان ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة %2162 باين)تة. %4269 م)لة تة و بةر ي ذةى %18 كة 1122/4/2 ثلةى ثة كةةمى وةرطرتاووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئةنا نمان ئاسايي رؤ 2( دننةشتين مارة بةر ي ذةى %1164 كة %211 بةابة. 1122/2/1 /دووةم ثلاةى ثة كةاةمى وةرطرتاووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة ئةن نمان بةر ي ذةى %1164 كة %2262 بةابة %1269 م)لة تةان هةية %2262 باين)تة. 1122/2/1/ يةكةم ثلةى شةشةمى وةرطرتاووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة ئةن نمان بةر ي ذةى %1262 كة %2162 بةابة %12 م)لة تةان هةية %2162 باين)تة. 1122/4/1 ثلةى حةوتةمى وةرطرتووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئةنا نمان ئاسايي رؤ 1( دننةشتين مارة بةر ي ذةى %28 كة %211 م)لة تة. 1122/2/19/ دووةم ثلةى حةوتةمى وةرطرتووة لة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئاسايي رؤ 28( دننةشتين مارة ئةن نمان بةر ي ذةى %28 كة %22 بةابة %42 م)لة تةان هةية. 1122/2/9 ثلةى حةوتةمى وةرطرتووة لة ر ي ذةى ئامادةناةبوني ئةنا نمان ئاسايي رؤ 24( دننةشتين مارة بةر ي ذةى %28 كة %2 بةابة %92 م)لة تةان هةية. 1122/4/12 /دووةم ثلةى هةشاتةمى وةرطرتاووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئاسايي رؤ 9( دننةشتين مارة ئةن نمان بةر ي ذةى %2162 كة %2162 بةابة %8969 م)لة تةان هةية. 1122/2/21 ثلةى هةشتةمى وةرطرتووة لة ر ي ذةى ئامادةنةبوني ئةن نمان ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة بةر ي ذةى %2162 كة %2268 بةابة %8461 م)لة تةان هةية. 11 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

21 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( دننةشتين مارة 21( ئاسايي رؤ 1122/2/12/ دووةم ثلةى ن)ياةمى وةرطرتاووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئةن نمان بةر ي ذةى %2162 كة %11 بةابة %81 م)لة تةان هةية. دننةشتين مارة 9( ئاساايي رؤ 1122/4/12/ يةكاةم ثلاةى ن)ياةمى وةرطرتاووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئةن نمان بةر ي ذةى %2162 كة %261 بةابة %9161 م)لة تةان هةية. دننةشتين مارة 8( ئاسايي رؤ 1122/4/21/ دووةم ثلاةى دةياةمى وةرطرتاووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئةن نمان بةر ي ذةى %2261 كة %1862 بةابة %2262 م)لة تةان هةية. دننةشتين مارة 28( ئاسايي رؤ 1122/2/19/ يةكةم ثلةى دةيةمى وةرطرتاووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئةن نمان بةر ي ذةى %2261 كة %1862 بةابة %2262 م)لة تةان هةية. دننةشتين مارة 21( ئاسايي رؤ 1122/4/19 ثلةى يانةةيةم وةرطرتووة لة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئةنا نمان بةر ي ذةى %2168 كة %861 بةابة %9261 م)لة تةان هةية. دننةشتين مارة 21( ئاسايي رؤ 1122/2/12 /يةكةم ثلةى دوننةةيةم وةرطرتووة لاة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئةن نمان بةر ي ذةى %969 كة %2861 بةابة %8268 م)لة تةان هةية. دننةشتين مارة 2( ئاسايي رؤ 1122/1/12 ثلةى سةانةةيةم وةرطرتووة لة ر ي ذةى ئامادةنةبوني ئةنا نمان بةر ي ذةى %161 كة %21 بةابة %91 م)لة تةان هةية. دننةشتين مارة 8( ئاسايي رؤ 1122/4/21/ يةكةم ثلةى سةانةةيةم وةرطرتووة لة ر ي اذةى ئامادةناةبوني ئةن نمان بةر ي ذةى %161 كة %211 م)لة تةان هةية. دننةشتين مارة 2 (ى دةستثة ك رؤ 1122/1/1 ثلةى ضونردةيةم وةرطرتووة لة ر ي ذةى ئامادةنةبوني ئةن نمان بةر ي ذةى %462 كة %41 بةابة %21 م)لة تةان هةية. 10 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

22 ري ذةى ئامادةنةبونى ئةندامان بةشداربووانى كؤبوونةوة سةرجةم ئامادة نةبووان % بايكؤت % مؤلةت % ئامادة نةبووان )غياب( ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د خشتةى ذمارة )2( ئامادة بوونى ئةندامان لة دانيشتنةكانى ثةرلةمان خولي بةهارة لة خولي هةل بذاردني ضوارةمي ثةرلةمان 5102 ذ ذمارةو مي ذووى كؤبوونةوة لةم دننةشتكانةدن ناوى ئامادةنةبوونن ت)مار نةكرنوة /2/11 2( نائاسايي رؤ دننةشتين مارة /1/2 1( نائاسايي رؤ دننةشتين مارة /1/1 2 (ى دةستثة ك رؤ دننةشتين مارة /1/9 ئاسايي رؤ 1( دننةشتين مارة 4 2 دننةشتين مارة 1( ئاسايي رؤ 1122/1/21 لةم دننةشتكانةدن ناوى ئامادةنةبوونن ت)مار نةكرنوة /1/12 ئاسايي رؤ 4( دننةشتين مارة /1/12 ئاسايي رؤ 2( دننةشتين مارة /4/2 ئاسايي رؤ 2( دننةشتين مارة /4/1 ئاسايي رؤ 1( دننةشتين مارة /4/21 /يةكةم ئاسايي رؤ 8( دننةشتين مارة /4/21 /دووةم ئاسايي رؤ 8( دننةشتين مارة /4/12 /يةكةم ئاسايي رؤ 9( دننةشتين مارة /4/12 /دووةم ئاسايي رؤ 9( دننةشتين مارة /4/19 ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة /2/11 /يةكةم ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة /2/11 /دووةم ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة /2/12 /يةكةم ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة /2/12 /دووةم ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة /2/1 /يةكةم ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة /2/1 /دووةم ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة /2/9 ئاسايي رؤ 24( دننةشتين مارة /2/22 ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة /2/21 ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة /2/11 ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

23 ري ذةى ئامادةنةبونى ئةندامان بةشداربووانى كؤبوونةوة سةرجةم ئامادة نةبووان % بايكؤت % مؤلةت % ئامادة نةبووان )غياب( هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( ذ ذمارةو مي ذووى كؤبوونةوة دننةشتين مارة 28( ئاسايي رؤ 1122/2/19 /يةكةم دننةشتين مارة 28( ئاسايي رؤ 1122/2/19 /دووةم /2/11 دننةشتين مارة 29( ئاسايي رؤ لةم دننةشتكةدن ناوى ئامادةنةبوونن ت)مار نةكرنوة /8/29 دننةشتين مارة 1( نائاسايي رؤ ك)ى طشتى سةرضاوة: ئامادةكردنى خشتة لةاليةن توي ذةرةكانةوة شةشةم: ئامادة بوونى ئةندامان لة كؤبوونةوةكانى ثةرلةمان بةثي ى فراكسيؤنةكان لةنتى ثا ارتى د مياوكر نتى كوردسات انة بةث لاةى يةكاة م دي ا ت لاة م ار ةى ئ ام اد ةناةبونى ئةنا نم انى لةد ننةشاتكةك انى ثةرلةمان كةدةكاتة ر ي ذةى %4162 لة %2469 بةا بوون و م)لة تةان نةبووة و لة %8262 م)لةتةان هةبووة. لةنتى ياةكة تى نةشاتم انى كوردسات ان بةث لاةى دوو ة م دي ا ت لاة م ار ةى ئ ام اد ةناةبونى ئةنا نم انى لةد ننةشاتكةك انى ثةرلةمان كةدةكاتة ر ي ذةى %2162 لة %1269 بةا بوون و م)لة تةان نةبووة و لة %1462 م)لةتةان هةبووة. لةنتى ط)ر نن بةثلةى سةة ةم دي ت لة مارةى ئامادةنةبونى ئةن نمانى لةدننةشتكةكانى ثةرلةمان كةدةكاتاة ر ي اذةى %2262 لة %28 بةا بوون و م)لة تةان نةبووة و لة %81 م)لةتةان هةبووة. لةنيت يةكارتوو ئةنالمي كوردستان بةثلةى ضونرةم دي ت لة مارةى ئامادةناةبونى ئةنا نمانى لةدننةشاتكةكانى ثةرلةمان كةدةكاتة ر ي ذةى %468 لة %2162 بةا بوون و م)لة تةان نةبووة و لة %8162 م)لةتةان هةبووة. لةنايت حةباي س)سةالةنايت دمياوكرنتي كوردساتان بةثلاةى ثة كةاةم دي ات لاة مارةى ئامادةناةبونى ئةنا نمانى لةدننةشتكةكانى ثةرلةمان كةدةكاتة ر ي ذةى %161 لة %1161 بةا بوون و م)لة تةان نةبووة و لة %1168 م)لةتةان هةبووة. هةريةك لة لةنيت رنفة ةين 6 لةنيت طردبوونةوة طةلي كل نني سرياني ئاشوور 6 بةثلةى ثة كةةم دي ن لة مارةى ئامادةنةبونى ئةن نمانى لةدننةشتكةكانى ثةرلةمان كةدةكاتة ر ي ذةى %161 كة %211 م)لةتةان هةبووة. لةنيت ك)مةلةي ئةنالمي كوردستان 6 بةثلةى شةشاةم دي ات لاة مارةى ئامادةناةبونى ئةنا نمانى لةدننةشاتكةكانى ثةرلةمان كةدةكاتة ر ي ذةى %162 لة %211 م)لةتةان هةبووة. لةنيت ثة شنةوتين توركمان بةثلةى شةشةم دي ت لة مارةى ئامادةنةبونى ئةن نمانى لةدننةشاتكةكانى ثةرلاةمان كةدةكاتة ر ي ذةى %162 لة %2461 بةا بوون و م)لة تةان نةبووة و لة %8261 م)لةتةان هةبووة. 13 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

24 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د لةنيت ئازند بةثلةى حةوتاةم دي ات لاة مارةى ئامادةناةبونى ئةنا نمانى لةدننةشاتكةكانى ثةرلاةمان كةدةكاتاة ر ي ذةى %268 لة %1161 بةا بوون و م)لة تةان نةبووة و لة %2261 م)لةتةان هةبووة. هةريةك لة لةنايت لةنايت ئةرماةن لةنايت ئارنساتة ساة ةةم بةثلاةى هةشاتةم دي ان لاة مارةى ئامادةناةبونى ئةن نمانى لةدننةشتكةكانى ثةرلاةمان كةدةكاتاة ر ي اذةى %262 لاة %11 بةاا باوون و م)لةاةتةان ناةبووة و لاة %81 م)لةتةان هةبووة. لةنايت باةرة توركمااني بةثلاةى ن)ياةم دي ان لاة مارةى ئامادةناةبونى ئةنا نمانى لةدننةشاتكةكانى ثةرلاةمان كةدةكاتة ر ي ذةى %261 كة %211 م)لةتةان هةبووة. لةنايت ئاةبكاا ئةلكاةهرةين بةثلاةى دةياةم دي ان لاة مارةى ئامادةناةبونى ئةنا نمانى لةدننةشاتكةكانى ثةرلاةمان كةدةكاتة ر ي ذةى %162 كة %211 م)لةتةان هةبووة. لةنيت بةووتكةوة ئةنالمي بةثلةى دةيةم دي ت لة مارةى ئامادةناةبونى ئةنا نمانى لةدننةشاتكةكانى ثةرلاةمان كةدةكاتة ر ي ذةى %162 لة %21 بةا بوون و م)لة تةان نةبووة و لة %21 م)لةتةان هةبووة. لةنيت هةولة ر توركماني بةث لةى ي انة ةياة م دي ان لاة م ار ةى ئ ام اد ةناةبونى ئةنا نم انى لةد ننةشاتكةك انى ثةرلاةم ان كةدةكاتة ر ي ذةى %161 كة %211 م)لةتةان هةبووة. لةنيت ط)ر نن و نوي يوونةوة توركمان تةن ا لةنت بوون كة هةض بةابة ك و هةض م)لة تة نةان نةبووة. 14 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

25 ري ذةى ئامادةنةبوانى ئةندامان% كؤى طشتى ئامادةنةبووان % مؤلةت % ئامادة نةبون ذ.ئةندامانى فراكسيؤن هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( خشتةى ذمارة )7( ئامادة بوونى ئةندامان لة كؤبوونةوةكانى ثةرلةمان بةثي ى فراكسيؤنةكان خولي بةهارة لة خولي هةل بذاردني ضوارةمي ثةرلةمان 5102 ذ ناوى فراكسيؤن لةنيت ثارتي دميوكرنتي كوردستان لةنيت ط)رنن لةنيت يةكة يت نةشتماني كوردستان لةنيت يةكارتوو ئةنالمي كوردستان لةنيت ك)مةلةي ئةنالمي كوردستان لةنيت بةووتكةوة ئةنالمي لةنيت حةبي س)سةالةنيت دميوكرنتي كوردستان لةنيت ئازند لةنيت ئارنستة سة ةةم لةنيت رنفة ةين لةنيت طردبوونةوة طةلي كل نني سرياني ئاشوور لةنيت ثة شنةوتين توركمان لةنيت هةولة ر توركماني لةنيت ط)ر نن و نوي يوونةوة توركمان لةنيت بةرة توركماني لةنيت ئةبكاا ئةلكةهرةين لةنيت ئةرمةن سةرجةم سةرضاوة: ئامادةكردنى خشتة لةاليةن توي ذةرةكانةوة 15 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

26 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د شي وةى ذمارة )1( ري ذةى غياباتى ئةندامان لة كؤبوونةوةكانى ثةرلةمان بةثي ى فراكسيؤنةكان سةرضاوة: ئامادةكردنى شي وة لةاليةن توي ذةرةكانةوة لةري كةى بةكارهي نانى بةرنامةى SSSS حةوتةم: ذمارةى كاتذمي رةكانى كؤبوونةوةكانى ثةرلةمان لةماوةى شةن مانا ن لاة 1122/1/2 تاا 1122/8/12( كاة دةكاتاة 281( رؤ ثةرلاةمان 11( رؤ ك)بووناةوةى ئة ام نوة. لة 29( دننةشتكى ئاسايي و 1( ك)بوونةوةى نائاساايي ثةرلةمانا ن لاةماوةى شاةن ماناا ن 18:42( حةفتاوهةشت كاتذمة ر و ضل و ثة كج ولةك( ك)ب)تةوة. 16 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

27 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( خشتةى ذمارة) 8 ( ذمارةى كاتذمي رةكانى كؤبوونةوةكانى ثةرلةمان خولي بةهارة لة خولي هةل بذاردني ضوارةمي ثةرلةمان 5102 سةعاتةكان ذمارةو مي ذووى كؤبوونةوة ذ 1: /2/11 2( نائاسايي رؤ دننةشتين مارة 2 8: /1/2 1( نائاسايي رؤ دننةشتين مارة 1 1: /1/1 2 (ى دةستثة ك رؤ دننةشتين مارة 1 4: /1/9 ئاسايي رؤ 1( دننةشتين مارة 4 1: /1/21 ئاسايي رؤ 1( دننةشتين مارة 2 1: /1/12 ئاسايي رؤ 4( دننةشتين مارة 2 1: /1/12 ئاسايي رؤ 2( دننةشتين مارة 1 4: /4/2 ئاسايي رؤ 2( دننةشتين مارة 8 1: /4/1 ئاسايي رؤ 1( دننةشتين مارة 9 1: /4/21 /يةكةم ئاسايي رؤ 8( دننةشتين مارة 21 1: /4/21 /دووةم ئاسايي رؤ 8( دننةشتين مارة 22 1: /4/12 /يةكةم ئاسايي رؤ 9( دننةشتين مارة 21 1: /4/12 /دووةم ئاسايي رؤ 9( دننةشتين مارة 21 1: /4/19 ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة 24 1: /2/11 /يةكةم ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة 22 1: /2/11 /دووةم ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة 22 1: /2/12 /يةكةم ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة 21 1: /2/12 /دووةم ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة 28 1: /2/1 /يةكةم ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة 29 1: /2/1 /دووةم ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة 11 2: /2/9 ئاسايي رؤ 24( دننةشتين مارة 12 2: /2/22 ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة 11 1: /2/21 ئاسايي رؤ 22( دننةشتين مارة 11 1: /2/11 ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة 14 4: /2/19 /يةكةم ئاسايي رؤ 28( دننةشتين مارة 12 2: /2/19 /دووةم ئاسايي رؤ 28( دننةشتين مارة 12 1: /2/11 ئاسايي رؤ 29( دننةشتين مارة 11 1: /8/29 1( نائاسايي رؤ دننةشتين مارة 18 78:42 كؤى طشتى سةرضاوة: ئامادةكردنى خشتة لةاليةن توي ذةرةكانةوة 17 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

28 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د هةشتةم: ئامادة بوونى ئةندامان لة كؤبوونةوةكانى ليذنةكانى ثةرلةمان خوىل دووةمى 5102 بةرزترين ر ي ذةى بةابا لةسةر لةذنة دنرنيي و كاروبار ئابوورى. بةر ي ذةى %2269 كةثلة يةكةمى وةرطرتووة و بةتةن ا كردنى 22 ك)بونةوة نةموين ر ي ذة لةذنة دنك)كي كردن لة مافةكاني ئافرة و لةذناةى ئاوةدنننردنةوةياة بةري ذةى %264 و بةتةن ا كردنى 4 ك)بونةوة وةلة لةذنة دنك)كي كردن لة مافةكاني ئافرة 1( ك)بونةوة لة لةذنةى ئاوةدنننردنةوة. ثلااةى دوةمااى بةابااا لةسةرئاسااتى لة ذنااةكان لةسااةر لةذنااة كاروبااار ثة شاامةرطة وشااةهة نن وقوربانةاااني بةك)ساي ة بةر ي ذةى %2462 بةكردنى تةن ا 21( ك)بةنةوة لةماوةى شةن مانا ن. ثلةى سة ةةمى بةابا لةسةرئاستى لة ذنةكان لةسةر لةذنة ثةشةساز و وزة وسةرضاوة سروشتةةكان بةر ي اذةى %2162 بةكردنى تةن ا 22( ك)بةنةوة لةماوةى شةن مانا ن. ثلةى ضونرةمى بةابا لةسةرئاستى لة ذنةكان لةسةر لةذنة كشتوكال و ئاودي ر بةر ي ذةى %264 باةكردنى تاةن ا 21( ك)بةنةوة لةماوةى شةن مانا ن. ثلااةى ثة كةااةنى بةابااا لةسةرئاسااتى لة ذنااةكان لةسااةر لةذنااة ةمةتاوزنريااةكاني شااارةوننةة و لةذنااة ثةيوةن يةاةكان و رةوةناا كاورد بةر ي ااذةى %461 باةكردنى تااةن ا 2( ك)بةناةوةى لةذنااة ةمةتاوزنرياةكاني شارةونني وةكردنى 4( ك)بونةوةى لة ذنةى ثةيوةن يةةكان و رةوةن كورد لةماوةى شةن مانا ن. ثلةى شةشةم بةابا لةسةرئاستى لة ذنةكان لةسةر لةذنة كاروبار ك)مةلةي ماةدةني. بةر ي اذةى %464 باةكردنى تةن ا 2( ك)بةنةوة لةماوةى شةن مانا ن. ثلةى حةوتةم بةابا لةسةرئاستى لة ذنةكان لةسةر لةذنة ثةروةردة و فة ركردني بااآل. بةر ي اذةى %462 باةكردنى تةن ا 2( ك)بةنةوة لةماوةى شةن مانا ن. ثلةى هةشتةمى بةابا لةسةرئاستى لة ذنةكان بةر ي ذةى %161 لةسةر لةذنةكانى لةذنة ناوضة كوردساتانةةةكاني دةرةوة هةري ب بةكردنى تةن ا 1( ك)بةنةوةو لةذنةى كاروبارى ثةرلةمان بةكردنى 1( ك)بونةوةو لةذنة كاروبار تةن روسيت و يكاة بةكردنى 9( ك)بونةوة لةماوةى شةن مانا ن. ثلاةى ن)ياةمى بةاباا لةسةرئاساتى لة ذناةكان بةر ي اذةى %164 لةساةر لةذناة ثةيوةن يةاةكان و رؤشاكيرييي و رنطةيان ن بةكردنى 1( ك)بونةوة لةذنة ناو ( و ئاسايش بةكردنى 1( ك)بونةوة و لةذناة دةساثاكي نةزنهاة ) بةكردنى 2( ك)بونةوة لةماوةى شةن مانا ن. ثلةى دةيةمى بةابا لةسةرئاستى لة ذنةكان لةسةر لةذنة كاروبار ك)مةآليةتي و مك نل و ة ةنن. بةر ي اذةى %1 بةكردنى تةن ا 2( ك)بةنةوة لةماوةى شةن مانا ن. ثلةى دةيةمى بةابا لةسةرئاستى لة ذنةكان لةسةر لةذنة ثارنستين مايف بةكاربةر. بةر ي ذةى %1 بةكردنى تاةن ا 2( ك)بةنةوة لةماوةى شةن مانا ن. ثلةى يانةةيةمى بةابا لةسةرئاستى لة ذنةكان لةسةر لةذنة مافاةكاني مرؤظااا. بةر ي اذةى %161 باةكردنى تاةن ا 1( ك)بةنةوة لةماوةى شةن مانا ن. 18 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

29 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( ثلةى دوننةةياةمى بةاباا لةسةرئاساتى لة ذناةكان لةساةر لةذناة ئاةوقاف و كاروباار ئاايةين. بةر ي اذةى %164 بةكردنى تةن ا 2( ك)بةنةوة لةماوةى شةن مانا ن. لةذنة كاروبار ياسايي هةض بة ابة نى نةبوو ة لةطاة ل ئاةو ةى زؤرتارين ما ار ةى ك)بوناةو ةى كاردو ة بةشاة و ةيةك لةماوةى شةن مانا ن 41( ك)بونةوةى كردوة. خشتةى ذمارة )9( ئامادة بوونى ئةندامان لة كؤبوونةوةكانى ليذنةكانى ثةرلةمان ذ ناوى ليذنة ذ.ئةندامانى ليذنة ذمارةى كؤبوونةوةى ليذنة ئامادة نةبوان بة مؤلةت و غيابةوة ر ي ذةى ئامادةنةبوان % لةذنة كاروبار ياسايي لةذنة دنرنيي و كاروبار ئابوور لةذنة 1 ناو ( و ئاسايش لةذنة كشتوكال و ئاودي ر لةذنة دنك)كي كردن لة مافةكاني ئافرة لةذنة ثةروةردة و فة ركردني باآل لةذنة كاروبار تةن روسيت و يكاة لةذنة كاروبار ك)مةآليةتي و مك نل و ة ةنن لةذنةى ئاوةدنننردنةوة لةذنة ثةيوةن يةةكان و رؤشكيرييي و رنطةيان ن لةذنة ئةوقاف و كاروبار ئايةين كاروبار ثة شمةرطة وشةهة نن وقوربانةاني بةك)ساي لةذنة مافةكاني مرؤظاا لةذنة ثةشةساز و وزة وسةرضاوة سروشتةةكان لةذنة 22 ةمةتاوزنريةكاني شارةونني لةذنة ثارنستين مايف بةكاربةر لةذنة وةرزن و ونن لةذنة دةسثاكي نةزنهة ( لةذنة كاروبار ك)مةلةي مةدةني لةذنة ناوضة كوردستانةةةكاني دةرةوة هةري ب لةذنةى كاروبارى ثةرلةمان لةذنة ثةيوةن يةةكان و رةوةن كورد كؤى طشتى سةرضاوة: ئامادةكردنى خشتة لةاليةن توي ذةرةكانةوة 19 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

30 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د شي وةى ذمارة )4( ر ي ذةى غياباتى ئةندامانى ثةرلةمان بةثي ي لي ذنةكان سةرضاوة: ئامادةكردنى شي وة لةاليةن توي ذةرةكانةوة لةري كةى بةكارهي نانى بةرنامةى SSSS 1122/2/11 2( نائاساايي رؤ نؤيةم: ئةو بر طانةى بةرنامةى كار كة جي بةجي كراون: زؤرتارين ئةوبر طاناةى باى باةبي كارنون لةدننةشاتكةكانى دننةشاتين ماارة 1122/4/2 دننةشتين ماارة ئاسايي رؤ 2( 1122/1/2 دننةشتين مارة 1( نائاسايي رؤ دننةشتين مارة ئاسايي 22( 1122/2/1 دننةشتين مارة ئاسايي رؤ 21( 1122/4/1 دننةشتين مارة ئاسايي رؤ 1( 1122/2/21 كة بةر ي ذةى %211 بة يةبة نرنوة و ثلةى يةكةمةان وةرطرتووة. رؤ ئاساايي رؤ 24( 1122/2/12 دننةشاتين ماارة ئاساايي رؤ 21( كاةموين ر ي اذةن دننةشاتين ماارة 1122/4/21 كاة بةر ي اذةى %21 بة ياةبة نرنوة و ثلاةى ك)تااى ئاساايي رؤ 8( 1122/2/9 دننةشاتين ماارة وةرطرتووة /2/11 تةن ا %81 بة يةبة نرنوة و ثلةى دووةمي وةرطرتووة. ئاسايي رؤ 29( لة دننةشتين مارة 1122/1/1 تةن ا %12 بة يةبة نرنوة و ثلةى سة ةةمةان وةرطرتووة. 2 (ى دةستثة ك رؤ دننةشتين مارة 1122/2/22 دننةشتين ئاسايي رؤ 22( 1122/4/12 دننةشتين مارة ئاسايي رؤ 9( دننةشتين مارة 1122/2/11 ثلةى ضونرةمةان وةرطرتووة بةر ي ذةى %2261. ئاسايي رؤ 21( مارة 31 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

31 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( ئاسااايي رؤ 1( 1122/1/9 دننةشااتين مااارة ئاسااايي رؤ 1( هةريااةك لااة دننةشااتكةكانى مااارة 1122/1/12 ئاسايي رؤ 2( 1122/1/12 دننةشتين مارة ئاسايي رؤ 4( 1122/1/21 دننةشتين مارة 1122/2/11 دننةشاتين ئاسايي رؤ 22( 1122/4/19 دننةشتين مارة ئاسايي رؤ 21( دننةشتين مارة 1122/2/19 هةض كاري نةان تة ن بة يةبة كةكرنوة. ئاسايي رؤ 28( مارة 22( بر كاةى بةرناماةى كاار تاةن ا %2169 ئاةو بر طاناةى بة ياةبة نرنون و %4162 بةشة وةيةكى طشتى لةك)ى بة يةبي نةكرنون. خشتةى ذمارة )01( ذمارةى ئةو بر طانةى بةرنامةى كار كة جي بةجي كراون خولي بةهارة لة خولي هةل بذاردني ضوارةمي ثةرلةمان 5102 ري ذةى ئةوبرطانةى ذمارةى جي بةجي كراو جي بةجي نةكراو جي بةجي كراوة بر طة ذمارةو مي ذووى كؤبوونةوة ذ /2/11 )2 نائاسايي رؤ دننةشتين مارة /1/2 )1 نائاسايي رؤ دننةشتين مارة /1/1 2 (ى دةستثة ك رؤ دننةشتين مارة /1/9 ئاسايي رؤ )1 دننةشتين مارة /1/21 ئاسايي رؤ )1 دننةشتين مارة /1/12 ئاسايي رؤ )4 دننةشتين مارة /1/12 ئاسايي رؤ )2 دننةشتين مارة /4/2 ئاسايي رؤ )2 دننةشتين مارة /4/1 ئاسايي رؤ )1 دننةشتين مارة /4/21 ئاسايي رؤ )8 دننةشتين مارة /4/12 ئاسايي رؤ )9 دننةشتين مارة /4/19 ئاسايي رؤ )21 دننةشتين مارة /2/11 ئاسايي رؤ )22 دننةشتين مارة /2/12 ئاسايي رؤ )21 دننةشتين مارة /2/1 ئاسايي رؤ )21 دننةشتين مارة /2/9 ئاسايي رؤ )24 دننةشتين مارة /2/22 ئاسايي رؤ )22 دننةشتين مارة /2/21 ئاسايي رؤ )22 دننةشتين مارة /2/11 ئاسايي رؤ )21 دننةشتين مارة /2/19 ئاسايي رؤ )28 دننةشتين مارة /2/11 ئاسايي رؤ )29 دننةشتين مارة /8/29 نائاسايي رؤ 1( دننةشتين مارة كؤى طشتى سةرضاوة: ئامادةكردنى خشتة لةاليةن توي ذةرةكانةوة 30 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

32 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د دةيةم : تاقيكردنةوةى طرميانةكان: دةتونن بلة ثةرلةمانى كوردستان نةيتوننةوة ئةدنى كارى )ى بةشة وةيةكى بان بنا و دنناى هاةبووة لاة ثةير ةوى ناو ( ثةرلةمانى كوردستان لةبةر ئةوة طرميانةى يةكةم قيول دةكري ت و طرميانةى دووةم رةفة دةكري ت لةبةر ئةم ه)كارننةى ونرةوة: 2- ثةرلةمانى كوردستان لةك)ى 1 -ثةرلةمانى كوردستان لة ك)ى 112( ثر ؤ ة ياسا تةن ا %2262 بة يةبى كردووة. 112( ئةنا نمى لة ذناة و ئامادةنةبوون هةية لة يةن ئةن نمانةوة بة طشتى. 211( ك)بوناةوة لاةماوةى شاةن ماناا ن 192( باار 1- لةك)ى طشتى ئةوثر ؤ ةياسايانةى كةئار نساتةى لة ذناةكان كارنوة كاة مارةيان 121( ثرؤ ةياساابووة تاةن ا %1968 كار لةسةر كرنوةو ر نثورتةان لةسةر نوسرنوة. 2 ذ 4 -زؤريكةى ئةن نمان بةثة ى ثنث)ر بةسةر لة ذنةكان ن دنبةن نةكرنون لةطةل زؤرى ط)ر نننارى لةنة ونن طا)ر يكى لة ذنةكان بةبى ئةوةى دةنا ننى لةسةر بنري ت كةئةمةن ثة ضةوننةى ثةير ةوى ناو )ى ثةرلةمانة. مارةى دننةشتكةكانى ثةرلةمان خشتةى ذمارة )00( ثوختةى كارى ثةرلةمان لة ماوةى شةش مانطدا خوىل بةهارةى ساىل 5102 ى ثةرلةمان ناونيشان ذمارة 11 1 مارةى بر طةى كار 22 1 مارةى بر طةى كار/بة يةبة نرنو 11 4 مارةى بر طةى كار/ بة يةبي نةكرنو 14 2 مارةى ثرؤ ة ياسا كة وي ك نةوةى يةكةمى ب) كرنوة لةسةرةتاى دةستيةكار بوونى ثةرلةمانةوة مارةى ياساى ثةسةن كرنو 9 1 مارةى بر يارى ثةسةن كرنو 2 8 مارةى رنطةيان رنوى ثةرلةمان 8 9 مارةى ئةن نمانى ئة ومةنى وةزيرنن كة لة يةن ئةن نمانةوة دنونكرنون لة ه)ىل ثةرلةمان ئامادةبن مارةى ئةن نمانى ئة ومةنى وةزيرنن لةسةر دنونى ئةن نمان لة ه)ىل ثةرلةمان ئامادةبوون مارةى ئةن نمانى ئة ومةنى وةزيرنن كة لة يةن ئةن نمانةوة دنونكرنبوون ب) ه)ىل ثةرلةمان بةآلم ئامادة نةبوون مارةى ئةن نمانى ئة ومةنى وةزيرنن لةسةر دنونى )يان لة ه)ىل ثةرلةمان ئامادةبوون. مارةى لة ثرسةكةوة نستةون ) ئةن نمانى ئة ومةنى وةزيرنن مارةى ك)بوونةوةى لةذنةكان هةض هةض مارةى رنث)رتى لةذنةكان لةسةر ثرؤ ة ياسا نوسرنوة مارةى رنث)رتى لةذنةكان لةسةر ثرؤ ة ياسا كة نةنوسرنوة مارةى ثرسةارى ئةن نمان كة ئارنستةى حنومة كرنوة مارةى ثرسةارى ئةن نمان كة وة م رنوةتةوة مارةى ثرسةارى ئةن نمان كة وة م نةدرنوةتةوة مارةى ئامادة نةبووننى ئةن نمان لة ك)بوونةوةكان سةرضاوة: ئامادةكردنى خشتة لةاليةن توي ذةرةكانةوة طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

33 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( ئةجنامةكان و ر اسثاردةكان يةكةم: ئةجنامةكان: 0- كاةمى ماارةى ئاةو ثرؤ نناةى كةبة ياةبة نرنون لة ياةن ثةرلاةمانى كوردساتان هةلةيذنردني ضونرةمي ثةرلةمان كورد اولي باةهارة لاة ولاااي نةمى ئاستى لة ذنةكان لةئاستى كاركردنةان لةساةر ئاةوثر ؤ ة ياساايانةى كةئار نساتةيان كارنوة و زؤريكاةى ئةوثر ؤ ة ياسايانةى كة ئار نستةى لة ذنةكان كرنوة رنث)رتةان لةسةر نةنوسرنوة و كاريان لةسةر نةكرنوة. رةوةن كةمتةر ااةمى زؤريكااةى لة ذنااةكان لااة كاركردنةااان لةسااةر ثر ؤ ةياساااكان وةك لةذنااة ثةيوةن يةااةكان و لةطةل ئةوةى ثرؤ ةياسايان ئار نستة كرنوة بةآلم كاريان لةسةر هةضةان نةكردووة نةبونى ر ؤلةى كارياةرى لة ذنةكان و دننانى هةن ي ك لة ذنة كاة هاةض كااري نى ناةكردووة و هاةض ثر ؤ ةيةكةشاان ئار نسااتة نااةكرنوة وة هااةض ر ث)رتة نةشااةان ثة شاانةن نااةكردوة وةك لةذنااة وةرزن و ونن لةذنااة ناوضااة كوردستانةةةكاني دةرةوة هةري ب لة ذنةى ناوضة كوردستانةةكان ر ةوةن ى كوردى كاروبارى ثارلةمان. سنتى لة بةبة اةيان نى ئةركى سةرشانى لة ذنةكان بةه)ى نةطو ان و نايةكنانى لة دنبةشنردنى ثنث)رى ئةن نمانى ثةرلةمان بةسةر لةذنةكان ن باةرزى ر ي اذةى بةاباا و م)لةاة و بااين)تى ئةنا نمانى ثةرلاةمان لةدننةشاتكةكان و لة ذنةكانا ن لةساةربةم فرنكنة ونةكان بةتايية لة فرنكنة ونى ثارتى دميوكرنتى كوردستان بةثلةى يةكةم. نةبوونى ثالنة نى ري ك و دروست لة ثةير ةوى ناو ( كة ئةن نمانى ثةرلةمان كارةكانى )ياانى لةساةر بناةن ب)ئةوةى بةكةموين كا و كةموين تة ضون باةن بةئاما ي سةرةكى )يان. لةذنةكانى ثةرلةمان لة بة يةبي كردناى ئاةرك و بةرثرساةاري تى )ياان دننةاان هاةبووة بةباةرنورد لةطاةل ثةير ةوى ناو ( ثةرلةمانى كوردستان بةتايية لةضاودي ر كردناى كارةكاانى حنوماة بةتايياة ئاةو وةزنرة و دةستةو فةرماناايانةى كة ثةيوةن ي نرن ثة ةانةوة. -9 نةطو انى كا و مارةى ك)بوونةوةكانى ثةرلةمان و كاةمى بةرهاةمى ك)بوناةوةكان لةطاةل ئاةو قاةيرنن و طرف ت و كة ش انةى كة رووبةر ووى هةري ب ب)تاةو ةو لةئ اسا ت وي ك ناةو ةى يةكاةمى ئاةو ما ار ة زؤر ةى ثرؤ ةي اسا ايةن نةبووة كة )ى ب)ى كردووة ثةرلةمانى كوردستان و ئةن نماةك انى لاة بة ياةبي كردناى ئاةرك و بةرثرساة اري تى )يا ان د ننةا ان هاةبوو ة بةبةرنورد لةطةل ثةير ةوى ناو ( ثةرلةمانى كوردستان بةتايية لةضاودي ر كردنى كارةكانى حنومة. نااةطو انى هةناا ي ك لةثنااث)ر ئةناا نم ان لةطااة ل كاا ار لة ذنةك اناا ن ب)يااة ئةمااةن ه)كاا ار سااةر ةكةة ب)بةبة كةهة كانى كار سةرةكى سةرشانةان. 33 خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

34 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د دووةم: ر اسثاردةكان 2- هةولة نن ب) زيادكردنى بة يةبة نردنى ئةوثر ؤ ننةى كةطرناةةكى زؤريان هةيةو ةمةتى ةلةنى دةكةن بةثي ى ثلةبةن ى و بالةوكردةوةى لةسايتى فةرمى ثةرلةمان. 1- بةرزكردنااةوةى ئاسااتى كاااركردنى لة ذنااةكان لةسااةر ئااةوثر ؤ ة ياسااايانةى كةئار نسااتةيان كرنوة ئااةويش بةنوسةكى ر نث)ر و نتكة ناو بةرنامةى كارو ثةسةن كردنةانةوة. 1- هةلةوةشان نةوةى ئةولة ذنانةى كة هةض ر ؤلة نةان نةبووةو ضا ك نةبون و هةلةكةساون بةئة ام ننى كارةكانى سةرشاانةان.وةك لةذناة وةرزن و ونن لةذناة ناوضاة كوردساتانةةةكاني دةرةوة هاةري ب ر ةوةنا ى كاوردى كاروبارى ثارلةمان. 4- دنبةشنردنى ئةن نمان بةسةر لة ذنةكان ن بةثة ى ثنث)ر و شارةزنيةان تاكو بتوننن بةشة وةيةكى زنننتةانة و شارةزنيةانة ئةرك سةرةكى سةرشانةان بة يةبة ينةن. 2- هةولة نن ب)كةمنردناةوةى ر ي اذةى بةابااتى ئةنا نمانى ثةرلاةمان لةدننةشاتكةكان و لة ذنةكانا ن و لةساةربةم فرنكنة ونةكان لةر ي اةى ثة ننى دةسة ة و سةربة )يي و بةرثرسةاري تى زياتر بةئةن نمانى ثةرلةمان. 2- دننانى ثالنة نى ري ك و دروست لةناو ثةير ةوى ناو ( كة ئةن نمانى ثةرلةمان لةكارةكانى )ياانى ثشاتى ثاي بيةسنت تاكو بةكةموين كا و كةموين تة ضون باةن بةئاما ي سةرةكى )يان و كارةكانةان بي بةبي بنةن. 1- ثة نضونةوة بة ثةير ةوى ناو )ى ثةرلةمان ب) ضاكنردن و ثر كردةوةى ئةو كةموكور ياناةى كةتة ةا ن هةياة و دننانى ك)مةلة ك ياسا و ر ي كمايى تا بية تة ستان نردي ك و بكةمايةك ب) كاركردنى ئةدنى ثةرلةمانى كوردستان. 8- ضا ك كردنى كارى لة ذنةكان لةبةدوندنضاون نوساةكى ر نثا)ر نوسارنوى لة ذناة ب)حنوماة لة ثرساةكةوةو بانانردنى وةزير...ئةو 9- كردنااى ك)بونااةوةكان كااةباو ة ت لةطااةل ئااةو قااةيرنن و طرفاات و كة شااانةى كااة رووبااةر ووى هااةري ب ب)تةوةو بةرزكر دنةوةى كونلة تى ك)بونةوةكان ب) ئةوةى بةكةموين كا زؤرترين ئة امةان هةبة ت 21- ثة وستى ثابةن بوونى ثةرلةمانى كوردستان و ئةن نمةكانى لة بة يةبي كردنى ئةرك و بةرثرسةاري تى )يان بةثي ى ثةير ةوى ناو ( ثةرلةمانى كوردستان بةتايية لةضاودي ر كردنى كارةكانى حنومة. 22- هةولةا نن با) كةمنردناةوةى كارياةريااة زةقاةكانى حةةباةكان لةساةر ثةرلاةمان و ممارةساةكردنى كااارو ئةركةكانى ثةرلةمان لةدة رةوةى دةسة ةتى حةةبى و كار كردن بةو ئار نستةيةى كارو ئةركى ثةرلةمان بةثي ى ياسا تةن ا ةمةتى بةر ةوةن نى طشتى و ثالةثشتى كردنى ةلةك بة ت. 21- ثارنسااتكى شااةرعةةتى ثةرلااةمان لااة ر ي اااةى ثة اا ننى سااةربة )يى تااةونو بااة ئةناا نمانى ثةرلااةمان و هة كانةدةرةوةى ثةرلةمان لة ي ر دةستى حةة و يةنة سةاسةةكان شاةفافةة و لة ثة ضاةكةوةى هاةموو وةزيري اك و دةزطاكانى حنومة بةبي بةاونزى. 34 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

35 هةلسةنطاندنى ئةداى كارى ثةرلةمانى كوردستان )1 ى ئازارى 5112 تا 11 ى ئابى 5112( ليستى سةرضاوةكان: ثةير ةوى ناو )ى ثةرلةمانى كوردستان-عرينق و هةمونركردنةكانى 1121 هةولة ر. 2. ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين دةستثة ك لة نائاسايي لة ( ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 1. 1( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 1. نائاسايي لة ( ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 4. 1( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 2. 4( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 2. 2( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 1. 2( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 8. 1( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 9. 8( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 21. 9( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة ( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة ( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة ( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة ( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة ( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 22( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 22( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 21( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة ( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة ( لة ثرؤت)ك)ىل ثةرلةمان دننةشتين مارة 12. رنث)رتى سة ةةمى ئةننتتة)تى ثةى ب) ثةروةردةو طةشةثة نن سةبارة بة كارى ضاودي رينردنى ثةرلاةمانى 11. كوردستان خوىل س ي ة بةىى )B( ذمارة )6( ئازارى 5116

36 ث. ى. د. سةروةر عبدالرمحن عمر-. ساكار عزيز رى د امللخص تقيم اداء عمل برملان كوردستان 0( 5102 /1/ اىل )5102/8/ 10 برملان كوردستان كممثل عن الشعب الكوردستانى هي اجلهة الوحيدة حيث بأمكانة أن يقرر عنن مرينا املقنتق ي لكوردستان العراق. و كما يعترب بأنها أع ي مؤسقة التشريعية و القانونية يف إق يم كوردستان حيث أصندر العديند منن القوانني والتشريعا ومتابعة أداء حكومة إق يم كوردستان كما كان قادرا ع ي احلريول ع ي العديد من االجنازا الني يت ضمن ال ع دي د من القر ار ا و التشري ع ا متكنن منن ا جلمن ني بن ني املالحظا املوجودة ولكن مل يفقد من أهمية. ت ن ر ا انر اا القي اسنية وبن الر ع م منن ال ع دين د منن هيا ال حث يق ط الضوء ع ى أداء برملان كردستان خالل 6 أشهر )الدورة الرابعة( من / 1 مارس / 5112 حيت 11/ أعقطس/ 5112 و ت ين بأنها كم كان قادرة ع ي تنفيي القواعد الداخ ية مد جناحهم يف املراق نة ع ني أداء حكومنة إق يم كوردستان و قدرتهم ع ي استفقار القطة التنفييية و الرأيس والوزراء. Abstract Evaluating the performance of Kurdistan parliament (1/3/ /8/2015) Kurdistan Parliament is representatives of Kurdistan nation, who is responsible of making decision on important issues, and is the highest legislations establishment of Kurdistan region. Kurdistan Parliament has issued several laws and legislations and watching over Kurdistan Parliament s performance, many decisions and legislations has been able to combine the different political parties, this despite of existing several notes, but Kurdistan Parliament has not lose its important. this research sheds light on Kurdistan Parliament s performance during 6 months, (the fourth round) from 1/March/2015 to 31/August/2015, showing how much been able to implement the internal rules, how successful was at watching over KRG s performance been able to inquire PM and the ministers, or so includes the evaluation of Kurdistan Parliament s committees and how much they have been successful in their tasks. This research paper tries to analyze the data in academic and accurate way depending on Kurdistan Parliament s website, parliament protocols, legislation, decisions, and all the other legislations projects have been provided by the parliament members and the lists. Moreover, the data of pay institute has been used which is (education and development institute) a nongovernmental organization, who is formally auditing parliament performance, also conducted in this paper some conclusions and recommendations. 36 طؤظاريكى زانست ى ئةكادمي ة تايبةتة بة زانستة مرؤظايةت ةكان

37 ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا ث. ى. د. حممد امني عبداللة زانكؤى سلي مانى كؤلي ذى ثةروةردةى بنةر ةتى بةشى كوردى م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن زانكؤى ر اثةر ين سكول ى ثةروةردةى بنةر ةتى بةشى كوردى ثي شةكى شتي كى سروشتيية كاتي ك باسى وي نة دةكةين يةكسةر وي نةكي شان و وي نةكي شمان دي تة بةرضاو كة بة فل ضة و بؤية خةريكى وي نةكي شانة و هةست و نةست و سؤزو ئةندي شةى تايبةتيى خؤى ئاوي تةى كارةكةى دةكات و طيانى هونةرى و بةهرةى خؤى بةبةةرد دةكةات بي مونةان وي نةة يةة شةيةر و ئةدةبياتيشةد رؤي ي كةى كاريمةةرو نانتاييةةكى طةةورة و فر و نى هةية. ناونيشانى ئةم توي ذينةوةية بريتيية ية )ئيستاتيكاى وي نةى شيةرى ية شيةرةكانى ئةمحةد حمةنةدد ) و هةوي ي كةة بؤ ناساندن و طرنمى ني د نى وي نةى شيةرى ضونكة هةر ية كؤنةوة وي نةةى شةيةرى ي مةاى بايةخدي ةد نى شةا ن و نوسةر ن و ر ةخنةطر ن بووة ئةنةش يةوي وةيةة وي نةةى شةيةرى بةةطيانى شةيةر د دةنري ةت و شةيةر بةةبى وي نةة وة ةستةيةكى بى طيان و ية. مة يةنة وي نةةى شةيةرى بةشةي كى طرنمةى ئيسةتاتيكاى شةيةر ني ةك دةهي ني ةت ضةونكة وي نةةةى شةةيةرى باسةةكردنة يةةة ري كرسةةت و ئار يشةةتكردنى وشةةةو دةسةةتةو ة زنانييةةةكان و هونةةةرى ر ز ندنةةةوةو ضي ذبةخشينة بة خوي نةرى ئةدةبيات ية قاي بى شيةرد. ئاشكر ية شيةر كو نةةي ي ك بنةةناو نةةيرةوى تايبةةت بةة خةؤى هةيةة يةةكي ك يةو نةةش وي نةةى شةيةريية ئةطةةر وي نةةى شةيةرى و وي نةةى شةيةريا يةة ئيسةتاتيكا د ةاي ئةةو ئةدةبييةتى خو ى يةدةست دةد ت و دةبي تة قسةى ئاسايي. 73 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

38 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن ديارة يةم بو رةشد هةنوو شا ن باآلدةست ن و تو ناى د هي نان و ري كرسةتنى وي نةةى شةيةرييان وةكةو يةة نيية. يةم توي ذينةوةيةد شا ي كى تايبةمتان هةي بذ ردووة كة ية شيةرى ئةنرو د نانتاييةكى طةورةى د ط كردووة و ي نةجنةى ديارة ية ئيستاتيكاى وي نةى شيةريد بةشي وةيةكى هونةريى و ن و سةرجنر كي ا. توي ذينةوةكة ني كهاتووة ية ني شةكيية و دوو بةش بةشى يةكةم بةسةر ضةند تةوةرةيةكد د بةش كر وةو تيايد ئانا ةنان كردووة بة ضةنك و ني ناسةى ئيستاتيكا ضةنك و ني ناسةى وي نةى شيةرى ئةةر و رةطةةزةكانى وي نةةى شيةرى. بة هةنان شي وة بةشى دووةنيا د بةشكر وة بؤ ضةند تةوةرةيةة و تيايةد ئانا ةنةان كةردووة بةة بنيةاتى وي نةى هونةرى ية شةرةكانى )ئةمحةد حمةنةد(د وي نةى تا و وي نةى يي كدر و وي نةةى هةسةتى وي نةةى ضةسةداو و وي نة ى وال و هاوكات ية ري مةى منوونةةى شةيةرييةوة ةؤرى وي نةة شةيةرييةكامنان روون كردووةتةةوة. يةة كؤتةايي توي ذينةوةكةشد ضةند ئةجناني كمان خستووةتة روو يةطةل ييستى نةاوى سةرضةاوةكان و كورتةةى توي ذينةوةكةة بةة زنانى ةرةبى و زنانى ئينمليزى. وشةى تةوةرةى يةكةم: ضةنك و ني ناسةى ئيستاتيكا بةشى يةكةم ئيستاتيكا و وي نةى شيعرى ئيستاتيكا ز نستي كى كو نةو ني ذووةكةى بو سةردةنى يو نانيةكان دةطةري تةوة ية بنةرةتد "وشةى ئيسةتاتيكا يةة )1( ) Aistheticos (ى يؤنانييةوة هاتووةو بة و تاى دةرككردنى هةستةكى دي ةت" بةة و تةاى ز نسةتى ويةذد ن و هةستكردنيا هاتووة هةةروةها بةة و تةاى دةرككردنةى ئيسةتاتيكييانةش دي ةت يةة سروشةت و هونةةرد. بةة طشةتى )2( ئيستاتيكا ية و نى و هةستى و نى و د هي نانى هونةرى و نةر ةكانى دةكؤي ي تةوة و تةاى نةوي ى ئيسةتاتيكاش يةة ؤرى ئةو توي ذينةوة هونةةرى و ئةدةبييانةةد كؤدةبي تةةوة كةة يةة رووى تي ةرو ن و نيتةؤدةوة خةاوةنى ئاسةتي كى فةيسةف )3(. دياردةى و نى ية سروشت و هونةرد ي ماى سةرجنى فةيلةسوفان و ب نةندة كؤنةةكان بةووة بةة تايبةةتى يةة سةردةنى طريكيى كؤند بةال م دةتو ن بل ي : "طفتوطو ى )هيبياسى طةورة(ى ئةفالتون بةكو نرتين كار د دةنري ةت كة يةبو رى ئيستاتيكاد نابي تةوة. تيايد )هيبياس(ى سؤفستايى بي هودة هةوي دةد ت ني ناسةيةكى ر زيكةر بؤ ةو نى )4( ني شكةش بة)سوكر ت( بكات" هةرضةندة ضةنكى ئيستاتيكا زؤر يةو كارةى ئةفالتوون فر و نرتة بةةال م ئةةم كةارة بة هةوي ي كى سةرةتايي د دةنري ت يةو بو رةد كة بة شي وةى نووس نابي تةوة. ية نيوةى دووةنى سةدةى هة دةد ئيستاتيكا بووة يقي ك ية يقةكانى فةيسةةفةو تةا ر ددةيةةكى زؤر سةةربةخؤيي وةرطرت ئةنةش يةسةةر دةسةتى )باونمةارتن Gottlieb Baumgarten (ى ئةةي مانى بةوو كاتي ةك ئةةم )1( حامد سرمك: اإلبداع والفلسفة اجلمالية دار اهلادي للطباعة والنشر والتوزيع بريوت لبنان 9002 ص )2( سةرضاوةى ني شوو ل )3( سةرضاوةى ني شوو ل 214. )4( ةبار ئةمحةد حسي ن: ئيستاتيكاى دةقى شيةرى كةوردى- كوردسةتانى ة ( ) ( دةزطةاى ضةاو و نةخشةى سةةردةم سلي مانى 2112 ل طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

39 ص ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا يقةى ناونا )Aesthetics( و بابةتةكةى يةو يي كؤي ينةو نةد سنورد ركرد كة ية دةورى يؤ يكى هةستكردن و خةةياي ى هونةرى دةخويي نةوة بةم ني ية باونمارتن يةكي كة ية د نةرزي نةرةكانى ئيستاتيكاو د نةرى ياساكانيةتى هةر ئةةويا ية كتي بى )تي ر نةان يةة شةيةر(د بةؤ يةكةةم ةار ز ر وةى ئيسةتاتيكا ) Aesthetik (ى بةةكارهي نا بةؤ دةاليةةتكردن يةة )1( و نيناسى يان ز نسةتى نة ريفةةى هةسةتةكى. ئةيرت يةةم ني ةذووة بةةدو وة ئيسةتاتيكا بةووة خةاوةنى كايةيةةكى سةربةخؤ و ياو ز ية كايةى نة ريفةى تيؤرى و كايةى نةريتى رةوشتى فةيلةسوفى طةورةى ئةةي مانيا )ئةةنانؤي )2( كانت( زياتر ئةم ئار ستةيةى ضةسداندو يةسةرى رؤيشت. سةةبارةت بةة ضةةنكى ئيسةتاتيكاش رةخنةةطرى ئةنةةريكى نيدةةر Pepper(.C(.F دةي ي ت:"ئيسةتاتيكا يةان و نناسى طةر نة بةدو ى ياساكانى ضي ذى و نيد بابةتةكةشى ئةو شتانةية كة يةبةر خؤيان خؤمشةان دةوي ةن يةة )3( كاتي كد شتةكانى تر بؤية خؤمشان دةوي ن ضونكة هؤكارن بؤ بةديهي نانى ئاناجنى تر". و تة بابةةتى ئيسةتاتيكا ئةةو شتانةية كة هيض ئاناجني كى دةرةكييان ية نشةتةوة نييةةو تةةنها يةةني ناو خؤيانةد خؤمشةان دةوي ةن نةة يةة ني نةاو ئةوةى هؤكارن بؤ بةديهي نانى ئاناجني كى دياريكر و ية دةرةوةى خؤياند يةاليةكى تةرةوة ئيسةتاتيكا طرنمةى دةد ت )4( بة تيؤرى فةيلةسوفةكان و بؤضوونةكانيان يةبارةى هةستكردنى نرؤظ بة و نى و د هي نان يةة هونةةرة و نةكانةد. و نيا هةم ية سروشتد هةيةو هةم ية هونةرد بةآلم دةرككردن بةة ةو نيى سروشةت يةاو زة يةة دةرككةردن بةة و نى بةهؤى هونةرةوة دةركردن بة ةو نيى سروشةت ني ويسةتى بةة ر هي نةاني كى ديةاريكر و هةيةةو دةرككردني كةى ر ستةوخؤيةو وة دةرككردنى ئاسايية بة شتةكانى تةرو بةةهؤى ز نسةتةكانى وة فيزيةاو سروشتناسةييةوة ئةةجنام )9( دةدري ت بةآلم ر هي نانى هةستةكانى نرؤظ يةسةر دةرككردن بة و نى بةةهؤى هونةةرةوة ئةةجنام دةدري ةت و تةة و نى بةشي وةيةكى زؤر روون و ديار ية هونةرد بةر ةسةتة دةكري ةت بؤيةة هونةةر يارنةةتيى نةرؤظ دةد ت دةر بةة و نى بكات. هةنوو بابةت و دميةن و دياردةكانى سروشت وة طول و دةرياو باي ندة ئةطةرضى و نن و نرؤظ ني يان سةرسام دةبي ت بةآلم هةنوو ئةنانة ية ري مةى سةييقةى هونةرييةوة بةهايةةكى سةتاتيكييان نةى دةدري ةت ئةنةةش كاتي ك دةبي ت كة دةكري نة بابةتي ك بؤ دةربرينى و ن و ستاتيكى. كةو تة ية ري مةةى دةربرينةى هونةرييةةوة ةو نيى سروشتى بةها نةيد دةكات و دةبي تة بابةتي ك بؤ ضي ذى هونةرى بؤية دةكةر بوتري ةت بابةةتى ئيسةتاتيكا ئةةو شةتة و نانة نيية كة بةشةي وةيةكى ر سةتةوخؤ دةيةانبين بةةي كو بابةةتى ئيسةتاتيكا شةيكردنةوةى دةربر ينةى ةو نيى شتةكانة سروشتى بن يان ية يانى نرؤظةوة وةرط بن )7(. 7. هةروةها برو نةة: حامدد )1( برو نة: شارف عباس بنديتو كروتشه واجلمالية دار الروافد الثقافية ناشرون بريوت - لبنان 9009 سرمك اإلبداع والفلسفة اجلمالية ص 979. )9( ا لدكتورة أمرية حلمي مطر مقدمة يف علم اجلمال وفلسفة الفن دار املعارف القاهرة 0292 ص..7 )3( )4( سةرضاوةى ني شوو ل 5. سةرضاوةى ني شوو ل 1. )9( سةرضاوةى ني شوو ل 2. )7( سةرضاوةى ني شوو هةنان النةرة. 73 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

40 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن بةشي وةيةكى طشتى هةنوو نرؤظي ك هةست بة و نى دةكات و ضي ذى يي وةردةطري ت بؤيةة وتر وة"ئةةو نرؤظةةى )1( تو ناى ئةوةى نيية دةر بة و نى بكات و ضي ذى ىل وةربمري ت ية كؤنةي ماد ي ى نابي تةوة" بةآلم رةنمة خةودى ئةو نرؤظة هيض ية بارةى ئيستاتيكاوة نةز ني ت و تا هةستكردن بة و نى ناضي تة ضو ضي وةى ز نسةتى ئيسةتاتيكاوة ئةنة مة يةوةى "وشةى ئيستاتيكا ناناى ةو نى ناطةيةةني ت ني ضةو نةكةشةى هةةر ر سةتة بةةي كو ةو نى بووةتةة )2( نةيد ني ك بؤ ئيستاتيكا". و تا ئةركى ئيستاتيكا ئةوة نيية يةكة يةكة ؤرةكانى و نيى ناو و قيع بذني ري ت بةةي كو وة ز نستي ك طرنمى دةد ت بة دؤزينةوةى ناهييةةتى ةو نى و ر وونكردنةةوةى دياردةكةانى ةو نى يةة بابةتةكانةد و ياو زييةكانى و نى ية سروشت و دياردةكانى ترى ياند. ديارة ية هةر سةردةني كد تي مةيشةتنى نةرؤظ بةؤ ديةاردة سروشتى و كؤنةال يةتييةكان وةكو ية نييةو طؤر نى بةسةرد دي ت ئةةم طؤر نةةش ر سةتةوخؤ نةيوةنةديى بةة بةارى ر ؤشنب ى و ئاينى و سياسي و ئابورى و..هتدى سةةردةنةكةوة هةيةة. ةو نيا شةتي كى ر ي ذةييةة بؤيةة ئيسةتاتيكا كةارى ئةةوة نيييةة يةة ني ناسةةى هةنيشةةيى بةؤ هونةةر بكةات بةةي كو ئيسةتاتيكا دةبي تةة ز نسةتي كى تيةؤرى و يةة طرفتةكانى و نى دةكؤي ي تةوة ية هونةرد ا يةبةر ئةوةى طرفتةكان بةةردةو م يةة سةةرهةي د ن و طؤر نةد ن كةو تةة ئيستاتيكاش ية بةردةو نى و نةرةسةندني كى هةنيشةييد ية. ئيستاتيكا تةنيا باسى شتة و نةكان ناكةات بةةي كو باسةى ئةةو شةتة ناشةرينانةش دةكةات كةة بةة شةي وةيةكى هونةرى طوز رشتيان يي د ةكري ت. و تة ئةطةر نرؤظي ك يةةر ووى رو ي ةتةةوة ناشة ين بي ةت بةةآلم هونةرنةنةدي ك يةاخود نةيكةرتاشةةي ك بتو ني ةةت نةيكةةةرى ئةةةو رو ي ةتةةة ناشةة ينةى نرؤظةكةةة وةكةةو خةةؤى بتاشةةي ت ئةةةو ئةةةم كةةارةى هونةرنةندةكة بةني ضةو نةى رو ي ةتى و قيةيى نرؤظةكةوة و نيي تي د يةةو طوز رشةت يةة هةسةتى ئيسةتاتيكييى ئةةو هونةرنةندة دةكات. كةو تة " ياو زييةكى ريشةةيى و كرؤكةى هةيةة يةةني و ن و قيةع وة ئةةوةى كةة هةيةة يةطةة خودى ئةو و قيةة بةو ؤرةى يةناو هونةرد هةية زؤر شت هةية يةة سروشةتد دزي ةو و ناشة ينة بةةآلم يةة هونةةرد )3( سةرجنمان ر دةكي شي ت و ناضارنان دةكات يةرووى ئيستاتيكييةوة ضي ذى ىل وةربمرين". هةرضةندة هونةر طرنمرتين بابةتة ية ناو بابةتةكانى ئيستاتيكاد بةال م تةنيا بابةت نيية كة طرنميى ني ةدةدري ت ضونكة ئيستاتيكا مة ية بةرهةنة هونةرييةكان باسى سروشت و نرؤظ و بةرهةنةكاتى ترى نرؤظ دةكات" بةةال م بةة طشتى ية نةيوةنديية ئيستاتيكييةكانى نرؤظ بة و قيةةةوة بةة تايبةةتيا يةة بةةرزترين شةي وةكانى ئةةم نةيوةندييةة دةكؤي ي تةوة كة هونةرة. كةو تة دةتو ن بل ي : ئيستاتيكا ز نستي كى وةسفيية ية كارى هونةرى دةكؤي ي تةةوة بةةو ني يةى كة هونةةر دياردةيةةكى نرؤ ييةةو نةيوةنةدى بةة ضةاالكيةكانى يةانى نرو ظةةوة هةيةة. ئيسةتاتيكا ئانو طةاريى هونةرنةند يا نووسةر ناكا بةي كو ئةركى يي كو ي ينةوةية ية ياساو بةهاو روخسار و نةاوةرو كى ئةةدةو و هونةةر. ديةارة ئيستاتيكا اليةنةكانى و نى و ئار يشتةكانى ئةدةو و شيةر دةطري تةوة. كةو تةة بةة شةي وةيةكى طشةتى دةكري ةت يةة رووى نيتؤدةوة ئيستاتيكا بة ز نستي كى وةسفى د بني كة طرنمى بة دةرخستنى ر ستييةكان و بةها هونةرييةةكان )1( )3( حامد سرمك اإلبداع والفلسفة اجلمالية ص 990. )2( ةبار ئةمحةد حسي ن ئيستاتيكاى دةقى شيةرى كوردى... ل 21. حامد سرمك اإلبداع والفلسفة اجلمالية ص طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

41 ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا دةد ت و هةوي دةد ت طشتم يان بكات هةروةها يةو تو ناو ضاالكيية نرؤظايةتييانة دةكؤي ي تةوة كة نةيوةنةدييان بةة هونةرةوة هةية. تةوةرةى دووةم: ضةنك و ني ناسةى وي نةى شيةرى بندتو كرؤضة دةي ي ت: "ئةطةر شيةري ك بدشكين تا ئةوة ديارى بكةين كة و ى يي كردووة ببي تة شةيةر هةنيشةة )1( دوو رةطةزى سةرةكى دةبين : كؤنةي ي ك وي نة هةي ضووني ك كة زيندوويةتيى ني دةبةخشي ت". ئةم دو نةةش يةة يةة د بر و ن و زؤر ةار هةي ضةوون دةبي ةت بةة وي نةةو دةتةو ن يي ةى ر ي ةن. ني ويسةتة يي ةرةد سةةر ى ئةةوة بةدةين " ياو زييةكى طةورة هةية يةني و ن حاي ةتي كى هةي ضةووند كةة بةشةي وةيةكى سروشةتى روودةد ت يةطةة وي نةيةةكى دةربةر ود... كةةة بةشةي وةيةكى سةتاتيكى طوز رشةت يةةو حاي ةةةتى هةي ضةةوونة دةكةات ضةونكة بةةة طشةةتى سةؤزو 2 هةي ضوونةكان ناضنة ناو ضو رضي وةى ستاتيكاوةو ستاتيكا ز نسى دةربرينى هزريية" ية سةردةنى ئةفالتونةوة ئةو بؤضوونة هةية كة شيةر السايي كردنةوةية بةآلم وي نةى شةيةرى تةةنيا وي نةيةةكى ئاسايي فؤتؤطر فى نيية بةي كو وي نةى شيةرى يهاني كة ية سيحرو و نى كة شا ية ري مةاى ئةةزنوونى شةيةرى و خةون و ئةندي شة قول و فر و نةكانييةوة د يدةري ذي ت بؤ ئةوةى بةة كةةنارى ئةار نى و بةهةشةتى خةونةةكانى بمةات. ئةنة مة يةوةى وي نةى شيةرى يةكي كة ية رةطةزة طرنمةكانى شيةرو د هي نان و بةردةو نى بة شةيةر دةبةخشةي ت و روخسارو دميةنى دةرةوةى شيةر بة و نرتين شي وة دةر زي ني تةوة. ية هةنان كاتد وي نةى شيةرى يارنةتى خوي نةرى شيةر دةد ت بؤ ضي ذ وةرطرتن ية هونةرى دروست بوونى وي نةى و ن و خؤشةي بةخشةد. )3( )سيمؤندسةى كيوسةى( )4( دةي ي ت: "وي نة شيةري كى بى دةنمةو شيةريا وي نةيةكى دةنمد رة" )اجلاحظ(يا وتوويةتى: " شةيةر... ؤري كةة 9 ية وي نةكي شان". كةو تة شا وة وي نةطر و ية بةآلم تةنيا وي نةى شتى ناددى ناطري ت بةي كو وي نةى شتى و تايا دةطري ت. بةم شي وةية دةبين د هي نانى وي نة ية هةر شتي كةوة بي ت الى شا ةكة دةكةوي تةة سةةر تو نةاى خةةياي ى ئةو شا ةو ر دةى كاريمةريى وةرطرتنى ئةو دميةنة ضونكة ئةو وي نةية ية تي كةال وبوونى ةق و سؤزد اري كى تةر بة هؤى خةياي ى بةرزةوة دةخوي قي ت. كةو تة وي نةى شيةرى كاريمةرييةكى طةورةى هةيةو تو ناى هونةريى شا يا ية دروستكردنى وي نةى شيةريد دةردةكةوي ت ضونكة بةكارهي نانى وي نةةى شةيةر الى هةةنوو شةا ي ك وةكةو يةة نييةو دةطةري تةوة بو ئةزنوون و شارةز يى شا هةنوو شةا ي كيا ناتو ني ةت بةة سةةركةوتوويى وي نةةى شةيةرى بةكاربهي ني ت. )0( )9( )3( )4( )2( الدكتورة أمرية حلمي مطر مقدمة يف علم اجلمال وفلسفة الفن ص 091. شارف عباس بنديتو كروتشه واجلمالية ص ية دوورطةى )كيوس( يؤنان ياوة يةني و ن سةاآلنى ) (ى نةي ا ز ية. برو نةة: كلدود عبيدد مجاليدة الودورة املؤسسدة اجلامعية للدراسات والنشر والتوزيع بريوت- لبنان 9000 ص 00. د.جابر عوفور الوورة الفنية يف الرتاث النقدى والبالغى عند العرب ط 3 دارالثقايف العربى بريوت 0229 ص 991. كلود عبيد مجالية الوورة ص خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

42 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن وي نةى شيةرى ية )1( سادةترين ني ناسةيد بريتيية ية: )وي نةيةكى هونةرى بةة وشةة كي شةر و( و تةة شةا بةةهؤى وشةوة وي نةكان دروست دةكات و ية ري ماى ئةنيشةوة هةست و سؤزو خةياي ى خؤى بة خوي نةر دةطةيةني ت بي مونان خوي نةريا هةر ية هةنان كةناي ى وي نةييةوة دةضي تة ناو كةشى شيةرةكةوة. بؤية ني ويستة فةةز ى وي نةة شةيةرييةكة يةطةل فةز ى طشتى شيةرةكةد بموجني ت نة د يةتى بكات. بةؤ منوونةة ئةطةةر بة ى طشةتيى شةيةرةكة خةةناوى بي ت ناطوجني ت وي نة شيةرييةكة طوز رشت ية خؤشى و شادى بكات يان بة ني ضةو نةوة. وي نةى شيةر اليةني كى طرنمة بو و نكارى و ئار يشتى شيةر. ئةطةر شيةر ية وي نةى شيةرى و رةطةزةكاني تةرى د اي دري ت ئةو تةنيا وشة كؤكردنةوةية و يةطة ئاخةاوتنى ئاسةاييد يةاو زيى نابي ةت. ئةةو وي نةة شةيةرييانةى يةة شيةرد هةن وي نةى ئةو شتانة ني كة بوونيان هةيةة بةةي كو دروسةتكر وى خةةياي ى شةا ن. و تةا وي نةةى شةيةرى ناسةينى شةتةكان نييةة بةةي كو تي رو نيني كةى تازةيةة بةؤ شةتةكان هةةر ئةنةشةة و دةكةات وي نةةى شةيةرى بةةهاى ئيستاتيكى خؤى هةبي ت. ضةنكى ز ر وةى وي نة هونةرى يةسةدةى بيستةند ناش سةةركةوتنى هةؤنر وةى نةوى و شي و زة تازةكة بةسةر هةؤنر وةى كالسة يكى و شةي و زو ضةةنكةكةيد الى ر ةخنةة طةر ن و شةا نى ئةةم سةةدةية بةية ؤر ني ناسة نةكر وة بةي كو هةر يةكةيان ية طؤشةة نيمايةكةةوة دةرو ني تةة ضةةنكى ز ر وةى وي نةة بةطشةتى و ضةنكى وي نةى شيةرى بةتايبةتى. دةتو ن بل ي ن: وي نةى شيةرى كؤنةي ة هةستي كى نةنط خو ردووى ناخى شةا ةو )2( "رةو ننبي ذى نوي ا ةختى يةوة كردووةتةوة كة وي نة د بر و نييةة يةة ئةةزنوون و هةسةت و ب ؤكةةكان" بةةهؤى بةهرة و سةييقةوة كةرةستةكانى ري ك دةخات و وي نةيةكى خةياي ى دروست دةكات كة سةي بةرى كةرةسةتةكانة. يةان دةوتري ت وي نةى شيةرى "دةربرينة نة ر ز ندنةوة نشت بة يي كضو ندن و خةو زة دةبةسةتى وة هؤيةة بةؤ ئةةوةى يهانى ناوةوةى شيةر بدؤزي تةوة" )3( وي نةى شيةرى ر ستةوخؤ وةرناط ي ت بةي كو هونةري كى و نكارييةو شا ية يةةاتى ئةةةوةى وة هونةرنةنةةدي ك بةةةهؤى فل ضةةة و رةنمةكانةةةوة وي نةةة بكي شةةي ت روو دةكاتةةة وشةةةى ةةو ن و سةرجنر كي ا و ئةندي شةى قول و فر و ن بةؤ كي شةانى وي نةةى شةيةرى. ر ةنمةة "وي نةةى شةيةرى سةةرتاناى نةر ؤ ةى شيةرى بمري تةوة هةروةها ؤرة ضارةسةري كيا بي ت بؤ دؤزينةوةى رةضةية كةة انمةيةني تةة ني ةو كةردةى شةيةر )9( )4( نووسينةوة و تة ئافر ندن" بةم ني يية دةكر بوتري ت: "وي نة ةوهةرى شةيةرة". ئةندي شةة رؤي ي كةى سةةرةكى دةطي ر ي ت ية بونياتنان و د هي نانى وي نةى شةيةريد ئةنةةش دةطةر ي تةةوة بةؤ تو نةاى شةا كةة ضةؤن وي نةةكان يةة و قيةةوة وةردةطري ت و بة شي وةيةكى هونةرى د ياندةري ذي تةوةو دةيانموي زي تةوة بةؤ نةاو ئةةدةو كةو تةة "ئةندي شةة )7( ئةةةو تو نايةيةةة كةةة وي نةةةى شةةيةرى دةخوي قي ني ةةت و بةةال وى دةكاتةةةوة". يي ةةرةد بؤنةةان دةردةكةةةوي ت ئةندي شةةة )1( د. ومسان دةشتى يةبارةى بنياتى زنان و شي و زى شيةرى ضانرانةى حا ى هاشم هةويي ر 2112 ل 22. )9( كلود عبيد مجالية الوورة ص 23. )3( )4( د.كةنال نة روف رةخنةى نوى ى كوردى ضانرانةى رؤشنب ى كورد سلي مانى 2111 ل 131. ئةمحةدى نةال خةياي كردن و وي نةى شيةرى و طرفتةكانى يهانبينينى طؤظارى ر نان. 71 هةويي ر 2112 ل 19. )2( كلود عبيد مجالية الوورة ص 20. )6( الوورة الشعرية س دلويس ت.د امحد مضيف اجلنابي و مالك مدريى و سدليمان حسدن ابدراهيم دار الرشديد للنشدر ب دداد 0299 ص طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

43 ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا سةرضاوةيةكى طرنط و سةرةكيى وي نةى شيةريية هاوكات هؤكاري كى هونةريى طرنميشة بؤ طو سةتنةوةى ئةةزنوونى شةيةرى ضةةونكة وي نةةة خةةؤى بةشةي كة يةةة ئةةزنوون و ني ويسةتة هاوكةةات و طوجنةاو بي ةةت يةطةةل بةشةةكانى تةةرى ئةزنوونةكةد تاكو ئةزنوونةكة بة شي وةيةكى هونةريانةى ر ستةقينة بمو زري تةوة بؤ ناو كارة ئةدةبييةكان. يي رةد ئةوةنان بؤ دةردةكةوي ت وي نةى شيةرى يهاني كى خةياي ية هيض سنوور و ضو رضي وةيةكى ياسايى نيية تا ةق بةري وةى ببات بؤية يةو و نيةى ية روخسارو ناوةرؤكى وي نةى شةيةريد هةيةة هةسةت بةة ئةار نى دةكةةين و وي نةى شيةرى بةسةر شيةرةكةد ز ل دةبي ت و شتي كمان نيشان دةد تاكو ني شكمان فر و ن بكات و انمةيةني تة ئةو ب ؤكةيةى كة دةنانةوي ت. "يةطةل ئةو هةنوو طرنمى ني د نةى وي نة يةاليةن رةخنةى نو وة نةبى وي نة تازة سةرى هةي د بي ت و تةنيا ية شيةرى تازةد هةبى ضونكة وي نة دةرهاتووى ناخى دةروونى شا ة كاتى وةسفى بينر وةكان دةكات كة خوي نةر شيةرةكة دةخوي ني تةوة ناز نى شةيةري كى نوسةر و دةخوي ني تةةوة يةاخود دميةةني ك يةة دميةنةةكانى )1( بوون دةبيني ت". بؤية وي نةى شيةرى هؤكةاري كى طرنمةة بةؤ طةيانةدنى نةةيانى شةا بةخوي نةةر يةة هةةنان كاتةد )2( "وي نةى شيةرى ري مايةكى ةوهةرية بة طو ستنةوةى ئةزنوونةكانى هونةةرى يةة يةانى شةا د " ضةونكة شةا مة ية بةرهةنة شيةرييةكانى هيض ري مةيةكى ترى نيية بؤ ئةوةى هةي ضةوونة دةروونييةةكانى و ئةةوةى يةة ناخيد يةة بيمةيةني ت بة خوي نةر. يي رةد ني ويستة" ئةوةش بز ن كة وي نةةى شةيةرى وة ئةانر زي كى رةخنةة وة ني ةوةري كى طرنط بةكاردي ت كة ري ما بةة رةخنةةطر دةد ت كةة بةة نةاخى دةقةد تي دةةر بي ةت و نهي نيةةكانى يهةانى دة) ئاشةكر )3( بكات". بي مونان هةنوو ئةدةبياتى يهانيا رؤي يان هةية ية ني شرستنى وي نةى شيةرى بةو ؤرةى طةيشتووة بة ئةنرؤ كاريمةريى يهانى ية ني ذووى ئةدةو و هونةرد وةكو كاريمةرى يهانيية ية ني ذووى ز نستد كة هةردووكيان ري مان بؤ هي نانةوةى كةيتورى نةتةو يةتى و بو ندنةوةى كارو نى ني شكةوتن ية يهاند. )1( )3( سةةرد ر ئةمحةةد حةسةةن طةةردى بنيةاتى وي نةةى هونةةرى يةة شةيةرى كةوردى د ) ( ضةانرانةى سةةردةم سةلي مانى 2114 ل 31. )2( هاو ين سلي وة يسا بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى شي ركؤ بي كةس ضانرانةى سةردةم سلي مانى 2115 ل 23. بد يقادر حمةنةد ئةن وي نةى شيةرى ية ري بازى رؤنانسى كوردى د دةزطاى ضاو و نةخشى سةردةم سلي مانى 2112 ل خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

44 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن تةوةرةى سي يةم: ئةر و رةطةزةطانى وي نةى شيةرى ئةركى وي نةى شيةرى: ئةركى سةرةكى وي نةى شيةرى بريتيية ية روونكردنةوةى دياردةكان و بابةتةة ياو زةكةانى ةو نيى سروشةت و يان ئةنةش زيندوويى وي نةكان دةردةخات كة بؤ نرؤظ طرنمن. هةنوو دةقي كى شيةرى هةةي مرى نةياني كةة كةة يةة ني و وي نة هونةريةكةد خؤى حةشارد وة. دةكرى ئةو نةيانة شايستة بي ت ياخود ئةركي كى طشتيى ية ئةستؤد بي ةت ضونكة شا هةنيشة دةيةوي ت نةيوةندييةكى روونى يةطةل دةوروبةرد هةبي ت تاكو نةياني ك ساز بكات كةة ني شةرت بةخةياي د نةهاتبي ت و ئار ستةى خوي نةرى بكات. ئةركى وي نةى شيةرى بريتيية يةة كي شةانى وشةةكان وةكةو خةؤى و طةةر ن بةة دو ى ر سةتى و ةو نكردنى يةان و ضؤنيةتى ني د ضوونةوةو سة ريةنو دروسةتكردنةوةى يةان وي نةةى شةيةرى دةبي تةة ئةةزنووني ك بةؤ شةا بةةهؤى دةرخستنى ئةةو تو نايةةى كةة هةيةةتى يةة بةو رى ضةي كردنى وي نةةى شةيةريد ئةةزنوونيا سةنوورى نييةةو ئةنةةش و دةكات شيةريا سنوورى نةبي ت و هةنيشة بةردةو م بي ت. وي نةى شيةرى هةنيشة رؤي ى و نك ارى و ر وون كردنةةوة دةطي ر ي ةت يةة بنيةاتى شةيةرد ضةونكة وي نةةى ضةاال و كاريمةر كة خةياي ى د هي نةر نةى شةا دةيانكي شةى وة "زجنة ة ئاوي تةيةةكى يةة يةة دو ى يةةكن كةة يةة طؤشةة يا ياكانى هؤنر وةكة د نر ون و بابةتةكة دةنوي نن...ئةو وي نة سيحر ويانةش تةنيا بابةتى شيةرةكة دةرنابرى بةي كو )1( طيان و شي وةشى ني دةخشن و ية تو ناياند ية ئةو طيانة بةر ةستة بكةن و هةستى نى بكري ت". وي نةة شةيةرييةكان سةةرةر ى دةرخسةتنى بابةتةة شةيةرييةكة خؤيشةيان طةشةة دةكةةن و تةةنيا بابةتةة شةيةريةكة دةرنةابرن بةةي كو شي و زي كى تر و طياني كى ترى نى دةبةخشن و هةستى نى دةكري ت. شا دةبي ت يهاني ك بةؤ خةؤى دروسةت بكةان كة نر بي ت ية وشةو زنان و وي نةى و ن و بةهةست و سؤزةوة هؤنر وةكة د بري ذي ت بؤ ئةوةى ئةو و نى و ئةركةةى هؤنر وةكة هةي ى طرتووة بة شي وةيةكى نار ستةوخؤ بيمةيةني ت بة خوي نةر. رةطةزةكانى وي نةى شيةرى: وي نةى شيةرى ية كؤنةي ة رةطةزي كى سةرةكى ني ك دي ت كة هةريةكي ك يةو رةطةز نة بةهاو طرنميى تايبةتى خةؤى هةية يةناو دةقى شيةريد و هةنوويان تةو وكةةرى يةةكرتن و يةة يةكةدى يانابنةةوة نةةبوونى يةةكي ك يةةم ر ةطةز نةة دةبي تة هؤى الو زيى دةقة شيةرييةكة. بؤ ئةوةى وي نة شيةرييةكة بةرةو الو زى و كال و كرضى نةرو ت ئةم رةطةز نةة دةبنةة بابةةتى سةةرةكى شةي و زى شيةرى و وي نةكة بةرة و يوتكة دةبةن و تا كؤنةي ي ك رةطةزى ياو ز رؤي يان هةية يةة دروسةتبوونى وي نةةى شةيةريد كة هةست و ب و ئةزنوونى قوي ى شا شا يةكيان دةخات و ية كؤتايد وي نةيةكى هونةرى بةرز بةرهةم دي ت. كاتي ك وي نةية بونيات دةني ت ني ويستة ئةو كةرةستانة فةر نؤش نةكات و هةنوويانى تي ةد بي ةت ضةونكة يةكي كيان بى ئةو نى تر وي نةكة بةرة و الو زى دةبات. زنانى شا يا ياو ز نيية ية زنانى خةةي كى بةةي كو ئةةوةى ياى دةكاتةوة بةكارهي نانى ني كهاتةكانى وي نةى هونةريية يةطةل ؤري ك ية ؤرةكانى خو زة كة سةيفةت و سةيما )1( سةرد ر ئةمحةد حةسةن طةردى بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى كورديد ل طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

45 ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا بة نرؤظ و سروشت و خؤشةويستى دةبةخشن. و تةا ر ةطةةزةكانى وي نةةى شةيةرى هةريةةكي كيان ر ؤل و طرنمةى خةؤى هةية ية ني كهاتةكانى وي نةى هونةريد و ني ويستة بة يةة ضةاو سةةيرى ر ةطةةزةكان بكةةين و هيضةيان يةةوةى تريةان بةطرنمرت نةز ن. رةطةزةكانيا بريتي ية: ئةندي شة و قيع ب سؤز )1( نةست ني ا ئةوةى يةكة يةكة باسى ئةم رةطةز نة بكةين ني ويستة ئةةوة بةز ن ئةنانةة كؤنةي ةة رةطةةزي كن وي نةيةةكى ئاي ؤز دروست دةكةن ية كؤتايد وي نةى شيةرى بةهؤى ئةم ني كهاتانةوة دي تة ئار وة ني ويستة ئةةم كؤنةي ةة رةطةةزة هةنوويان يةطةل يةكرتيد بن بؤ ئةوةى وي نةيةكى شيةريى و ن و سةرجنر كي ا دروست بكةن. "شةا ى زيةرة و وردب ئةوةية بةيةة ئاسةت بايةةة بةهةةنوو ر ةطةةزةكانى وي نةة بةد ت بةؤ ئةةوةى وي نةيةةكى تةةو و سةةرنش ر كةي ا خبوي قي نى " )2( و تا شا دةبي ت شارةز يى ية هةةنوو ر ةطةزةكانةد هةةبي ت و بةة شةي وةيةكى هونةرييانةة نانةي ةةيان يةطةي د بكات. "هةنوو هؤنر وةيةكى باش و سةركةوتوو ني ويستة خاوةن ب ي كةى بةةرزو قةول شةي وةيةكى ةو ن و ر ز وة ئةندي شةيةكى بة نيت و د هي نةر نةة هةسةتي كى ناسةك و سةؤزي كى طةةرم و طةور شةي و زي كى بةةهي ز زنةاني كى رةو ن نوزيكي كى بةسؤز وي نةى هونةةرى ةو ن و هةنةةرةنط بي ةت" )3(.1 بؤيةة ني ويسةتة شةا زيرةكانةة بةرهةنةة شيةرييةكةى بة وشةةى ةو ن و بةة زنةاني كى نةار و و ب ي كةى رةهةا بهؤني تةةوة بةؤ ئةةوةى خوي نةةر بةة الى خؤيةد ر بكي شي ت و هةست و سؤزى خوي نةر بورو ي ني ت. ئةندي شةةة: :Imagination ئةندي شةةة ضةةاالكييةكى زةينيةةى كاريمةةةرةو بةةةرزترين ئاسةةتيى دةركةةةوتنى يةةة )4( وي نةد ية بة سةرضاوةيةكى سةرةكيى هةنو و دةقي كةى ئةةدةبى د دةنري ةت بةة تايبةةتى دةقةى شةيةرى. بؤيةة تةا ر دةيةكى زؤر بةهاى دة) بة ئاستى كاريمةرى و قوي ى و فر و نى ئةندي شةوة بةسرت وة ضةونكة ئةندي شةة دةريايةةكى ية بن نةهاتووة بؤ هي نانةكايةى نرؤسةى د هي نان و طؤر نكارى و تازةطةرى يةة شةيةرد. "خةةياي ى شةا كةاري كى و )9( دةكات ئةو وي نانةى ية و قيةةوة وةرى طرتوون دووبارة د يان بري ذي تةوةو تي رو نيني كى نوى ني شكةش بكات". يةان ية دنياى خةياي د يهاني كى تايبةتييةو سنورى نيية هةتا وشة دزي و و ناش ينةكانيا بة شي و زي كى تايبةتى و و ن ريز دةكري ن. بؤية دةبين ئةندي شة رؤي ي كى طرنط دةبيني ت ية د هي نانى شيةرد ئةنةش و ى كردووة زؤر ية شا و )1( )2( )3( برو نة: كلود عبيد مجالية الوورة ص 26. سةرد ر ئةمحةد حةسةن طةردى بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى كورديد ل 71. هاو ين سلي وة يسا بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى شي ركؤ بي كةسد ل 32. )4( برو نة: كلود عبيد مجالية الوورة ص 22. )9( هيتلةر ئةمحةد حةنة وي نةى شيةرى الى ناىل نانةى ناستةر ز نكؤى سةالحةدين كؤيي ذى ئاد و 2111 ل خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

46 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن شا نووسةر و رةخنةطر ن يةم بارةيةوة بؤضوونى خؤيان خبةنة روو. )شيللى( دةي ي ت: "دةشي شا ن بة تةةو وةتى يةة )1( يهانى خةونةكان بذين و تي بينى يهانى دةرةوة نةكةن". كةو تة ئةندي شةة سةرضةاوةيةكى طرنمةى هي نانةكايةةى ئيستاتيكييةت و د هي نان و طؤر نكاريية ية شيةرد و شةيةر بةةبى ئةندي شةة وة د ري كةى بةى طةةال و يةة. هةةروةها يةة يهانى خةيال و ئةندي شةد شتةكان و وشةكان و قيةى ن بةي كو نشت بة خةةيال و ئةندي شةةى شةا دةبةسةت و شا يا دةست كر وةية ية ضي كردنى وي نةى ئةندي شةييد ضونكة ئةندي شة هي زي كة يةة هي زةكةانى دةروونةى نةرؤظ دةتو ني ت بةهؤى هونةرةكانى ر ةو نبي ذى و هةي بةذ ردنى وشةةو ر سةتةى ةو ن و ناسةكةوة وي نةةى ئةندي شةةيي د بهي ني ت و بيمةيةني تة خوي نةر. :Real و قيع: 2. هةنوو ئةو شتانةى دةكةونة دةرةوةى خودى شا ية كؤنةي مةو ينمةةو طيانلةبةةر ن و ئةةو شتانةى كة بووني كى بةر ةستةو تايبةتييان هةيةو نرؤظ دةتو ني ت هةي س و كةةوتيان يةطةي ةد بكةات بةة ؤري ةك يةة )2( ؤرةكان دةبنة و قيع و كةرةستةى بابةةتى هونةةرى. ئةةوة نرؤظةة بريةار دةد ت كةام كةرةسةتة بةكةةي ك و باشةةو بة و نى نيشانى دةد ت كانةش بى كةي كةو بةناش ين دةيناسي ني ت ئةنة ية رووى يانى رؤ نةوة. و قيع ية بابةةتى هونةريةد تي كةةي ى ني كهاتةةكانى شةيةر دةبي ةت و بةنةةش روخسةارو فةؤرني كى تةر وةردةطري ةت. "ئينكةارى كردنةى نةيوةندى و قيع و خةيال زؤر طر نة ضونكة و قيع وةكو دةفري ك و ية شا ئةو بةهاو رةوشتانةى ىل وةردةطةرى كةة )3( سةد و ئةفسوونى خةياي ى بةهؤيةوة ني شكةش دةكري ت". كةو تة و قيع ية هةنوو كاتي كةد يةة نةاو وي نةةى هونةريةد بوونى هةية و دةشةبي تة يةةكي ك يةة رةطةةزة سةةرةكيةكانى وي نةةى هونةةرى. "نةيوةنةدى يةة ني ةو ن و قيةع و وي نةةد نةيوةنديةةكى اكانةيةة ضةونكة ئةطةةر و قيةع نةةبى وي نةةش نةابى بؤيةة ر ى و ش هةيةة دةي ةى : وي نةةى هونةةرى )4( شةةي وةيةكى تايبةةةتى رةنمد نةةةوةى طشةةتى يهانةةة" و تةةا شةةا يةو قيةةةد شةةتي ك دةبيني ةةت و ر سةةتةوخو يةشيةرةكانيد وي نةى دةكي شي ت بو ية نةيوةنديةكى توند يةني و ن و قيع و وي نةد هةية. :Idea.3 ب : ب دةستدي كى خوي قاندنى كو رنةيةكى هونةرييةة كةة الى شةا دروسةت دةبي ةت و دةيةةوي ت يةة قةاي بى ضةةند دةسةتةو ةيةكى ناسةك و سةرجنر كي شةد دةقي كةى شةيةرى د بري ةذي ت و بيمةيةةني ت بةة خوي نةةر ئةةم ب ؤكةيةش زو ر ار يةئةجنانى دميةني ك يان روود ي ك وة )ئيلهام( بو شا بةفةيسةفة و دياردةيةكى و قيةةةوة هةيةة و سةةرجنى شةا دي ت يان ب ؤكةيةكى نوي يةو نةيوةنةدى ر دةكي شةي ت و ب ؤكةيةةكى ىل وةردةطري ةت و دةيكاتةة بنةناى دروستكردنى وي نة شيةريةكةى. و تا "ب ية وي نةد ناي د شتي كى طةورةية بؤى و كاريمةرييةكةى يةسةر وةرطةر )9( دةضةسدي ني ت... وي نة ني ويستى بة ب ة". بوونى ب ؤكة يةناو وي نةةى شةيةريد ئةوةنةدة طرنمةة كةة ني ويسةتة )1( )3( ري ز ن ساي ح نةويود ئةندي شةى شيةرى ية ني و ن ري بازى كالسي و رؤنانتيكى كوردى ية كرناجنى خةو روود نانةةى ناسةتةر ز نكةؤى كؤية 2111 ل 11. )2( برو نة: كلود عبيد مجالية الوورة ص 26. سةرد ر ئةمحةد حةسةن طةردى بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى كورديد ل 15. )4( هيتلةر ئةمحةد حةنة وي نةى شيةرى الى ناىل ل 1-7. )9( برو نة: كلود عبيد مجالية الوورة ص طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

47 ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا خوي نةر بز ني ت شا بنةناى دروستكردنى وي نةكةى ية كوي وة هي ناوة ضةونكة وةكةو )نةاتيؤ ئارنؤي ةد( دةي ي ةت: "يةة )1( شيةرد ب هةنوو شتي كة". بةم شي وةية شا ب ؤكة ية و قيع يان ية سةرضاوةى تةرةوة وةردةطري ةت و ناشةان دةخياتة ناو ضو ضي وةى دةقي كةى شةيةرييةوة بةةم هؤيةشةةوة ئةةوةى يةة ني شةكيد ية دةرى دةخةات و ني شكةشةى خوي نةرى دةكات..4 نةست )الشةور(: نةست ني كهي نةري كى زيندووى وي نةية نةبةسةتيا يةة نةسةت ئةةو طةجنينةة رؤشةنب ى و )2( دةروونييةى تاكةكةس و كؤنةي مةية كة ية ناخى شا د كةي ةكة بووةو هؤشياريى ني ى نةناوة. نةست نةيوةنةدى بةة دةروونةى نرؤظةةوة هةيةة شةا زيةاتر سةوود يةة نةسةت وةردةطري ةت ضةونكة نةسةت هةةنوو ئةةو ئارةزوو نةة دةطري تةوة كة ية دي يد نةنمى خو ردووةو دةتو ني ت ية ري مةى وي نةى دةروونييةوة دةريان بربي ت. وي نةةى دةروونةى )3( بةو "وي نةية دةطوترى كة طوز رشت ية حةزو ئارةزووة قةدةغة كر وةكان دةكةن كة ية الشةورةوة هةي م ون" ية نةستى نرؤظد بة هةز رةها وي نة هةةي م ون يةو نةيةة زؤربةةيان يةة يةاد بكةري ن و هةندي كيشةيان يةةكاتى هةي ضةوون و شةل ة ند سةةرهةي دةدةنةوةو دي نةةوة يةادى شةا شةا يا سةوديان يةي وةردةطري ةت و دةيا اتةة نةاو دةقةة شيةرييةكانييةوة..9 سؤز :)Emotion( سؤز نةيوةنديى بةهةةنوو ر ةطةةزة ني كهي نةةرةكانى بنيةاتى وي نةةى هونةرييةةوة هةيةة ري ذةى بةكارهي نانى سؤز ية رووى ضةند يةتى و بةهي زييةوة كاريمةريى زؤرى هةيةةو دةتةو ن بل ةي وي نةةى شةيةرى )4( رونرتى يي وة هةي دةقوي ي ت. مة يةوةى باربؤى و نى و كاريمةر بةردةو نى و زيندوويةتييةكةى دةكات". وي نةى هونةرى نةيوةنديةكى نتةوى بةسؤزةوة هةية و رةطةزي كى سةرةكيية بؤ دةربرينى خاسيةتةكانى وي نةيةكى هونةةرى )9( و ن و سةركةوتوو. ديارة سؤز باري كى دةروونييةو اليةني كى يانى نرؤظةو بريتيية ية كؤنةةي ي ك هةي ضةوون كةة يةة هةردوو ديوى دةرةوة و ناوةوةى نرؤظد هةستى نى دةكري ت. نةر يا نيية هةنوو وي نةية سؤزى هةبي ت ضةونكة دةكري ت شا بةبى وي نةةش يةةكاتى نوسةيند سةؤزي كى بةةهي ز بةةكاربي ني ت و كاريمةةريى زؤر بكاتةة سةةر خوي نةةرو بتو ني ت دةروونى خوي نةر بورو ي ني ت بة ني ضةو نةشةوة. مة يةو ني نش رةطةزةى باسكر ن دةتو ن بل ي زنانيا يةكي كى ترة ية رةطةزةكانى وي نةةى شةيةرى و رؤي ي كةى سةرةكى دةطي ري ت ية بنياتى وي نةى شيةريد ضونكة "نةيوةندى ني و ن وي نةى شيةرى و زنان يةسةةر ئةةو بنضةينةية بنيات نر وة كة وي نة دةتو نى نةيوةندى نوى بؤ وشةكان خبوي قي نى بةنة بةكارهي نانى زنان دةوي ةنةند دةكات زنةان بةو تو نا دةربرينة ديارى كر وةى يةو نةية دةست بةسةر وي نةى هونةرى د بمري ت بةال م د هي نةانى شةيةرى يةطةةر ن )1( )3( )9( هيتلةر ئةمحةد حةنة وي نةى شيةرى الى ناىل ل 1. )2( برو نة: كلود عبيد مجالية الوورة ص 22. د. ئةرسةالن بايز مسا ي سيماى شيةرى كوردى دو ى ر نةرين ض 1 ضانرانةى سةردةم سلي مانى ل 111. )4( برو نة: كلود عبيد مجالية الوورة ص 29. فازل نة يد نةمحوود سروشت ية شيةرى طؤر ند ضانرانةى سةردةم سلي مانى 2111 ل خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

48 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن )1( بةدو ى وي نةى نوى هةول دةد ت ئةو ز ي بوونة كةم بكاتةوة(. ئي مة بةهؤى وي نةكانةةوة دةتةو ن زنةان دةوي ةنةنةد بكةين بةهؤى بينينى دميةنى و ن و وشةى زؤر دةتو ن زناني كى نار و بةرهةم بهي ن هةروةها بةهو ى زنانيشةوة دةتو ن وي نةى و ن دروست بكةين بو دةوي ةنةندكردن و فر و نكردنى شيةر. بةشى دووةم جؤرةكانى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى )ئةمحةد حمةمةد(دا تةوةرةى يةكةم: بنياتى وي نةى شيةرى ية شيةرةكانى)ئةمحةد حمةنةد(د 1- وي نةى تا : وي نةى تا بريتيية ية تاكة وي نةيةكى سةربةخؤ كة شا زؤر ار ية تاكةة دي ري كةد يةان كؤنلةة شيةري كد دةيكي شي ت و نانايةكى سةربةخؤ و دياريكر وى هةية هةنوو وي نةكان ئةر و كاريمةةريى خؤيةان هةيةة يةة ناو شيةرةكةد شا بةشي وةيةكى زؤر و ن وي نة دةكي شي ت بؤ ئةوةى سةوود و ضةي ذ الى خوي نةةر دروسةت بكةات. "وي نةى تا بضوكرتين وي نةية كة خؤى يةتاكة وي نةيةكد دةبيني تةوة كة بة شي و زي ك ية شةي و زةكان يةكةةى طةةورةتر دروست دةبي ت و طري د ن و ني كةوة بةستنى وي نة تاكةكانيا و تة هةريةكة ية وي نةى يي كدر و وي نة طشتيةكان ية ضةند وي نةيةةكى تةاكى ني ةك هةاتوون بةةال م رووخسةارو رووى خؤيةان بةة شةي و زي كى تةر دةطةؤرن و تايبةمتةنةدى خؤيةان )2( دةبي ت". يةم ني ناسةيةد بؤنان دةردةكةوي ت كة وي نةى تةا ر ؤي ي كةى ديةاريكر وى هةيةة يةة نةاو شةيةرد و هةةنوو وي نةكان ئةركى خؤيان هةيةو وي نةى طةورةتر دروست دةكةن دةبي ت وي نةكان يةطةل ب و هةستى طشتيى وي نةكانى ترد يةكبمرن و ية ئةجناند وي نةيةكى طشتى ني ك بي نن. ية رةو نبي ذيد و ئةوةى يةسةرضاوة كؤنةةكانيا زيةاتر باسةى كر وة هةردوو وي نةى )يي كضوون و خو سةت(ن كةة ئةنانةة هةةردووكيان رؤي ي كةى سةةرةكى دةبيةنن يةة دروسةتكردنى وي نةى تا و يي كدر ود. )د الس(دةي ي ت: "خؤشةويستى بةرةو يي كضو ندن ناي مان ني وة دةنى يي كضو ندن و خو ست ية )3( نيشانةكانى هةست و خؤشةويست " ئةم ني ناسةية ئةطةرضى تار دةيةة ر سةتة بةةال م نةةري نييةة خؤشةويسةتى تاكة بنةناى يي كضو ندن و خو ست بي ت. شا ية شيةرى )تةنةن(د دةي ي ت: خؤزطة ننيا وة نةنوية طشت تةنةمن وةرزي ك بو ية دوور يةخةم و تاي ى يان تةنيا طومل بناسياية ري مام سةود ى تةنياييةو كةسي ك ناية بؤ سةرد من )4( ئيرت ضيبكةم يةم تةنةنة كة ية هةنووى نةشيمامن )1( )2( )3( )4( سةرد ر ئةمحةد حةسةن طةردى بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى كورديد ل هاو ين سلي وة يسا بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى شي ركؤ بي كةسد ل 21. هيتلةر ئةمحةد حةنة وي نةى هونةرى الى ناىل ل 11. ديو نى ئةمحةد حمةنةد )تةنةن( ضانى سي يةم ضانرانةى ضو رضر سلي مانى 2112 ل طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

49 ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا يي رةد شا بة هونةرى يي كضو ندن وي نةيةكى شيةريى ناسكى بنيادنةاوة كةة بريتييةة يةة "تةنةةنى شةا وة تةنةةنى نةنوويةة" بوو يةة. و تةةا ئةاو تى خو سةتووة يةانى وة نةنوويةيةة بي ةت و تةةنيا وةرزى بةةهارو طةول و طوي ز ربي ت دووربي ت يةهةنوو تاي ى و ئاز رةكانى يان شتي كى باوة كةزو ري ك يةنرو ظةةكان بةدةسةت سةتةم و ئةي ا و نةينةتيةكانى يانةوة دةناي ينن. نةبةستى شا ئةوةية با تةنةنى كةورت بي ةت و تةةنيا يةة وةرز بي ةت بةةال م ئةةو وةرزةى تةنةنى نر بي ت ية خؤشى و كانةر نى نة تةنةنى ضةند ن وةرز بي ت و نر بي ت ية خةم و ئاز ر. 2- وي نةى يي كدر و: وي نةى يي كدر و بريتيية ية دوو وي نة يان زياتر كةة هةةنوويان بةسةةر يةكةةوة تي كةةل دةبةن و وي نةيةةكى يي كةدر و دروست دةكةن. زؤربةى شا ن كاتي ك نةنا بؤ وي نةى يي كدر و دةبةةن كةة نةةتو نن بةة وي نةةى سةادة ب ؤكةكةةيان دةربربن يان هةندي ك ار بةؤ ةو نكردنى شةيةرةكةيان كؤنةةي ي ك وي نةةى ؤر و ةؤر بةةكار دي ةنن. "وي نةةى يي كةدر و كؤنةي ة وي نةيةكى سادةية كةة يةةكيان طرتةووة بةؤ ني شةكةش كردنةى سةؤزي ك يةان ب ؤكةيةة يةان هةي وي سةتي ك كةة ئاي ؤزترة يةوةى كة وي نةيةكى سادة بيانمري تةخؤ ئنجا شا نةةنا بةؤ ئةةم ةؤرة دةبةات بةؤ طوز رشةت كةردن يةةو )1( ب ؤكة يان ئةو سؤزة يان ئةو هةي وي ستة". كةو تةة وي نةةى يي كةدر و بةةهؤى كؤنةي ةة وي نةيةكةةوة دروسةت دةبي ةت ئةطةر دوو وي نة ية بمرن ئةو وي نةيةكى تازة دروست دةكةن تاكو وي نةكان زياتر بن شتي كى تازة دروسةت دةبي ةت. شا يةكاتى دروستكردنى ئةم كؤنةي ة وي نةيةد نةبةستي كى هةية يان بؤ و نكردنى شةيةرةكةية يةان بةؤ ئةوةيةة خوي نةر ضي ذى ىل وةربمري ت. "يةم ؤرة وي نةية د ضةندين وةسف بةؤ يةة وةسةفكر و بةةكاردي ن و تةا يةة )يي ضةوو( هةية بةال م ضةندين )يةوضوو( هةن هةريةكةيان وي نةيةكى سةربةخؤن و شا يي كيان دةد ت" )2( كةو تة شا بةؤ ئةوةى وي نةيةكى يي كدر و و و ن دروست بكات ضةندين وي نة يةناو شيةرةكانيد دي ني تةوة كة هةر يةكةيان وةسةفى ية وي نة بكةن. ئةمحةد حمةنةد ية شيةرى)ني نووس(د دةي ي ت: تةناشانكرد ني نوسةكةم بو تةنيايى خو ى دةطريا هي ندة طريا بةفرني سكى النةرةكةش بوو بةدةريا دةريايةكى سدى و بي مةرد هي ل ةكانيا بوونة شةنو ل ني نوسةكةم هةر دةسوتاو النةرةكةم وةكو سةهو ل يي رةد شا )3( زو ر يي ز نانة بةشي وةيةكى هونةرى و و ن كو نةةي ي ك وي نةةى شةيةريى بونيادنةاوة يةة ضو رضةي وةى دوو دي رة شيةرد خستوونيةتة نال يةكرتو تابلو يكى نايابى هونةريى كي شاوة ية دةستةو ةكانى )ني نووس و طريةان و فرني سك النةر ةو دةريةا سةوتان و سةةهو ل ( بي مونةان ةو ني و ئةاو زى ئةةم شةيةرة يةسةةر بنةةناى كو كردنةةوةو هةي بذ ردنى ئةم وي نة شيةريانةية. )1( )2( )3( هاو ين سلي وة يسا بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى شي ركؤ بي كةسد ل 55. صافية حمةنةد ئةمحةد شي و زى شيةرة كوردييةكانى ن بال نةمحود ضانرانةى رؤ هةال ت هةويي ر 2114 ل 211. ديو نى ئةمحةد حمةنةد ل خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

50 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن تةوةرةى دووةم: وي نةى هةستى ية شيةرةكانى)ئةمحةد حمةنةد(د ئةطةر ني ناسةيةكى كورتى هةست بكةين ئةو دةتو ن بل ي : "هةستكردن يان هؤشة بة بارودؤخي كى نةاوةكى يان دةرةكى يةش كة يةة ر ي ةى سيسةتةني كى وةرطةرى هةسةتةوة وةردةطة ى ئةنةةش و تةا هةسةتكردنى نرؤظةة بةةو )1( شتانةى كة ية ضو ر دةوريد و ية ناخيد هةن". ر ةنمةة وي نةةى هةسةتى يةهةةر هةسةتدي كردني كى نرؤظةةوة يةة د يةك ببي ت ا ئةو هةستانة خؤش بن يان ناخؤش. بؤ منوونة هةستكردن بة )ئاز يةتى ترس ئار نى...هتد(. شةا يا وي نةةى ئةةم هةسةتانة دةكي شةي ت و وي نةةى شةيةريى نةى دةوي ةنةنةد دةكةات. وي نةةى هةسةتى "هةةنوو ئةةو وي نانةة )2( دةطري تةةوة كةة بةةهؤى يةة يةة ني ةنش هةسةتةكان دةركةى نةى دةكري ةت". نةرؤظ بةةهؤى هةسةتةكانييةوة در بةة شتةكانى دةروبةرى خةؤى دةكةات شةا نيا سةود يةةم ني ةنش هةسةتة وةردةطةرن بةؤ ضةي كردنى وي نةةى شةيةرى خوي نةريا وي نةكة ية دةقةكاند دةبيني ت و بةهؤى هةستةكانييةوة وةريةدةطري ت و تي ةى دةطةات. كةو تةة "وي نةة يةة )3( شيةرد ية ئةجنانى هاريكارى طشت هةستةكان و طشت تو ناكانةوة" دي تة بةوون. هةةنوو هةسةتةكان كاريمةةرييان بةسةر يةكرتةوة هةيةو بةهةنوو تو ناكانيانةوة وي نة شيةريةكة دةورو ي نن تاكو بة خوي نةر بمات و سوودو ضةي ذى ىل ببيني ت..1 ية ئةجنانى خوي ندنةوةيةكى وردو هونةرييانة بؤ شيةرةكانى )ئةمحةةد حمةنةةد( دةتةو ن ئاسةتى يي هةاتوويى و ئةزنوونى شيةرى و تو ناى شا ية بةكارهي نانى هةستةكان بة شي وةيةكى هونةريد بةرز بنةرخي ن. بةشةي وةيةكى طشتى نرو ظ بؤ تي مةيشت نشت بة هةر ني نش هةستةكةى دةبةستي ت. ديارة شا يا سودى يةسةر ةم كةناي ةةكانى هةست بينيووة بو وي نة كي شانى يان و خةم و ئاز رةكاني. رةنط و هي هةستى بين : بين يةسةرووى هةنوو هةستةكانةوةية و تا "ئةم هةستة بةة د يكةى هةسةتةكان د دةنةرى و )4( و بينر وةكان دةطري تةوة". ئةم هةسةتة يةكي كةة يةةو هةسةتة سةةرةكى و كاريمةةر و بةهي ز نةةى كةة رؤي ي كى طرنط دةبيني ت ية سوودو ضي ذ وةرطرتن الى نرؤظ و بةسةرضاوةيةكى طةرنط و بةةهي ز د دةنري ةت يةة د رشةتنى بةرهةنى ئةدةبيد بةتايبةتى بةرهةنى شيةرى. ئةم ؤرة هةستةش تار دةيةكى زؤر ية شيةرةكانى شا د رةنمي د وةتةوةو شا شا تو نيويةتى تازةطةرى و د هي نان بي ني تة بةرهةم. ية شيةرى )فرني سك(د دةي ي ت: تازة ضاوم وشك بووة هيو يةكى تياد نارو ئاخو نةي ة هةورى ئةشكم كةوتو تة سةر ئامسانى كى ضاوم وةكو وتي ك ناسى كة د بربي ت يةكاني و ئاو )9( بةال م دي م بةضةشني كة يةسةر ئاطر بكوي ي ت بةتاو )1( )2( )3( )4( هيتلةر ئةمحةد حةنة وي نةى هونةرى الى ناىل ل 129. هاو ين سلي وة يسا بنياتى وي نةى هونةرى ية شة ى شي ركؤ بي كةسد ل 121. سةرد ر ئةمحةد حةسةن طةردى بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى كورديد ل 213. هيتلةر ئةمحةد حةنة وي نةى شيةرى الى ناىل ل 127. )9( ديو نى ئةمحةد حمةنةد ل طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

51 ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا يي رةد شا بة زناني كى سادةو ية سنوورى ئةندي شةيةكى قول و فةر و ن و يةة ضو رضةي وةيةكى هونةةريى بةةرزد وي نةيةكى و ن و نر هونةرى شيةرميان بؤ دةكي شي ت و زؤر يي هاتو نة بةهؤى هونةةرى خو سةتنةوة وي نةةكان دةخاتةة ر وو. شةا )هةةور(ى بةكةةس كةردووة و تةا بةة نةرؤظ )بةار ن(يا بةة )فرني سةك( كةة بةضةاو دةبينري ةت. بةنةةش وي نةيةكى شيةرى بةرزى هي ناوةتةة كايةةوة كةة دةضةي تة ضو رضةي وةى هةسةتى بينينةةوة. هةروةها)ضةاوك ووتي ةك ناسى دل ك شتي ك يةسةر ئاطر بكوي ي ت( ئةم وي نانةش بة ضاو دةبينري ن. 2. هةستى بيست: )1( "ئةو وي نانة دةطري تةوة كةبةر هةستى طوي ضكة دةكةون" و تة ئةةو وي نانةة دةطري تةةوة كةة بةهؤى طوي وة وةردةط ي ن و بةر هةستى بيست دةكةون و يةسةر بنةناى هةستى بيست بنيات دةنري ن. ئةم هةسةتة نةيوةندى بة دةنط و طوي وة هةية ضونكة نرؤظ بة هؤى طوي وة هةست بة دةنمى شتةكان دةكات. ئةمحةد حمةنةد ية شيةرى )ئاو بوونى خةم(د دةي ي ت: تو بة تاظمةى ني كةنينى نةرنة شةرنى ئةباري نى بة سةرجنى خو شةويستى رو ح و ةستةم ئةبزوي نى دةسا ضيبكةم نن باي بةستى ياني كى دي و كةيلم )2( هةنوو دنيا طوي بار ن بي بةرةو تو د تاسةى نةيلم يةم ضةند دي رةد شا ضةندين وي نةى شيةرى و ن و ناو زةى بةكار هي ناوة. ية نيةوة دي ةرى يةكةنةد )تاظمةةى ني كةن (ى خو ستووة بو دةنط و ئاو زو قاقاى ني كةنينى يارةكةى. شتي كى ئاشةكر ية كةة هةا ةى ئةاوى تاظمةيةة ضةندة دي رو شكةرةو شنةباى ئار نى دةد بةدةرونى بي قةر رى نرو ظ. يي رةد شا وةرطرتووةو خو ستوويةتى بؤ و نى و خو شيى ني كةنينى يارةكةى. سودى يةة دةنةط و وي نةةى تاظمةة 3. هةستى بؤنكردن: ئةو وي نانة دةطري تةوة كة بةر هةستى بؤنكردن دةكةون ئةم هةستةش وة هةستةكانى تر رؤل و كاريمةريى خؤى هةية الى خوي نةر و تا شا ية كاتى دروستكردنى وي نة شيةرييةكةد ئةو وي نانة دةكي شةي ت كةة بةةر هةسةتى بةؤنكردن دةكةةون كةو تةة هةةنوو "ئةةو وي نانةة دةطري تةةوة كةة يةة ري مةاى هةسةتى بؤنكردنةةوة )3( وةردةط ي ن". شا ية ري مةى ئةم هةستةوة دةضي تة ناو ئةندي شةو خةيال و وي نةى شةيةريى ةو ن دةكي شةي ت و كاريمةرى يةسةر خوي نةر دروست دةكات. )1( )2( )3( د.كةنال نة روف رةخنةى نوى ى كوردى ضانرانةى رؤشنب ى كورد سلي مانى 2111 ل 144. ديو نى ئةمحةد حمةنةد ل 13. د.كةنال نة روف رةخنةى نوي ى كوردى ل خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

52 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن ئةمحةد حمةنةد ية شيةرى )خؤزطة(د دةي ي ت: سةردةنى زي ر ئةوة نةبوو كة بةهةشتى ئةم دنيا بى تا سةر بى بيابانيا يةبةر ضاوت وة دةريا بى كة تؤ رو شتى خونضةيةكت بة ي نةهي شت بؤ يادطارى )1( طوي م بؤضى وة با بردت بو نى ةترى وةفاد رى ية دي رى دووةند شا بة هؤى هةستى بو نكردنةوة وي نةيةكى شيةرى و نى كي شاوة يةة ري مةةى دةسةتةو ةى ( ةةترى وةفاد رى(يةةوة. يةة بنةرةتةد )وةفةا( بةهايةةكى نرؤظايةةتى و ناوي كى)و تةايي(ة يةة رةفتةارو هةي وي سةتى تاكةكاند دةردةكةوي ت رةنط و دةنط و بو نى نيية بةآلم يي رةد شةا ديارخست و ر ز ندنةوةى وةفاد رى. هةسةتى بةؤنكردنى كردووةتةة وي نةيةة بةؤ 4. هةستى ضةشت: ئةنةش يةكي كى ترة ية ني نش هةستةكانى نرؤظ "ئةو هةستةية كةة وي نةةى تةال و سةوي رى و )2( ش ينى دياريةدةكانى يةانى ني دةكي شةرى " و زيةاتر نةيوةنةديى بةة ضةشةتنةوة هةيةة يةة ر ي مةةى تانكردنةةوة. بةة شي وةيةكى طشتى ئةم هةستةش رؤي ي كى طرنمى هةية الى خوي نةر دةتو ن بل ةي هةسةتى ضةشةت يةسةةر بنةةناى تانكردن بة خؤشى و ناخؤشيةكانى يان دي ت يان "هةستى ضةشت ئةو هةسةتةية كةة شة ينى و تةاي ى و سةوي رى و )3( ترشى و تانة ؤر و ؤرةكةانى نيةوة و خةو ردنى ني ةدةكري ت" ئةنةة ني ناسةةيةكى ر سةتة ضةونكة هةةنوو ةؤرة تانةكان ية ري مةى هةستى ضةشتنةوة دةكري ت. )ئةمحةد حمةنةد( ية شيةرةكانيد بةشةي وةيةكى ةو ن و كاريمةةر هةستى ضةشتنى بةكارهي ناوة. ية شيةرى)نةزرى خةندة( د دةي ي ت: نن بينايم هةورى يي ل ة و غةريبى و ية ضاوناية ني كى نةينةت ئةخو نةوة خةم يةدي ى طرياوناية بةروونةوة ني مةكةنة خونضةى يي وت هةي ئةوةرى نةبا سيما دي ى تةنمم زةردةخةنةت شا )4( يةياد بةر ية نةينةةتى و ئةي ا و ئةاز رى يةان كو نةةي ي ك وي نةةى شةيةريى ةو نى كي شةاوة بةةآلم )ني كةى نةينةةت( نةبةستى ر ونكردنةوةكةى ئي مةية كة شا يةتاو خةةم و نةهانةتيةةكانى يةانى تةاي ى دةضةي ذي ت و يةة دي د رةكةةى دةخو زي ت بةروويةوة ني نةكةني ت نةكا خةندةكانى ئةويا بوةري ني ت و ش ينيى يانى يي بكةات بةة تةاي ى و نةينةةت. يي رةد شا سودى ية هةستى ضةشت وةرطرتووة. )1( )2( )3( )4( ديو نى ئةمحةد حمةنةد ل 71. سةرد ر ئةمحةد حةسةن طةردى بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى كورديد ل 217. هاو ين سلي وة يسا بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى شي ركؤ بي كةسد ل 121. ديو نى ئةمحةد حمةنةد ل طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

53 ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا 9. هةستى بةركةوتن )دةست يي د ن(: ئةنةش يةكي كى ترة ية هةستة طرنمةكانى نةرؤظ "ئةةم ةؤرة يةة ري مةةى )1( دةست يي د نةوة هةست بةطةرنى و ساردى نةرنى رةقى و يووسى دةكةين" كة رؤل و كاريمةريى خؤى هةية الى شةا بةةهؤى ئةةةم هةسةتةوة خوي نةةر دةتو ني ةت شةةيةرةكة بناسةي ت و بز ني ةةت شةا نةبةسةةتى ضةييةو ضةةى بةكارهي ناوة ضونكة شا دةتو ني ت ية كاتى نوسينى شيةرةكةيد بةهؤى يي كضو ندنةوة ياخود بةهؤى خو ستنةوة ئانا ة بد ت بة و تاية كة دةست يي د ن بي ت بؤ ئةوةى خوي نةر تى بمات ا دةست يي د نةكة )نةرم رة) يووس زبر...هتد( بي ت. كةو تة بةشي وةيةكى طشتى دةتو ن بل ةي هةةر شةتي ك يةة ر ي مةةى دةسةتةوة هةسةتى ني بكري ةت دةضي تة خانةى هةستى دةست يي د نةوة. شا ية شيةرى )يةهي منى هي منرت(د دةي ي ت: ناي ئاو يى ضةند ئةستةم بوو ية نابةينى نن و تؤد كام شةنؤية دةستى طرتى ية كو ضي كى بةبي هؤد ية هي منى هي منرتبووى ضو ن روباري ك نةى ني ربدى )2( رو طاري كى رةش و تاريك يةضاو نى ننى كردى شةا يةةنيوةدي رى يةكةنةد يةسةةر بنةةناى هونةةرى خو سةت وي نةيةةكى شةيةريى تةاكى بنياتنةاوة كةة )بةة نرو ظكردنى شةنؤل(ة ئاشكر ية شةنو ل نة دةستى هةية و نة تو ناى طرتنى هةية يي رةد شا بةركةوتن وةرطرتووةو بةشي وةيةكى هونةرى و و ن خستوويةتية قاي بى وي نةيةكى شيةرييةوة. سةودى يةة هةسةتى )1( )2( د.كةنال نة روف رةخنةى نوي ى كوردى ل 149. ديو نى ئةمحةد حمةنةد ل خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

54 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن تةوةرةى سى يةم: وي نةى ضةسداو و وال و ية شيةرةكانى)ئةمحةد حمةنةد(د 1. وي نةى ضةسداو: ئةو وي نةيةية كة يةباري كى ضةسداود يةو وي ة و طؤر نى تي د نيية. "ئةم ؤرة وي نةية يةية تةابلؤد دةكي شةرى و دةشتو ن بة كاني ر ى ئاسايى بيمرين و ببي تة ية وي نةى فؤتؤطر فى ضونكة يةية شوي ن و يةيةة بارد يةةو وي ةةو )1( طؤر نى دميةنى تي د نيية" شا ية كاتى بةكارهي نانى وي نةى ضةسداو ية شيةرةكانيد يي كضو ندني ك بةةكار دي ني ةت كة ئةو شتة ضةسداوةو ية ي ماى خؤيد ي م ة. ا وةسفى ئافرةت بي ت يةان سروشةت و... هتةد. وي نةةى وةسةتاو "ية وةسفكردنى شتي ك ية ضركةيةكى دياريكر ود طرنمةى بةة خاسةيةتة هةسةتيةكانى دةد ت بةةبى ئةةوةى طةؤر ن و ني شكةوتنى ئةو شتة نيشان بد ت ية ناوةيةكى دري ذ خايةند يةبةرئةوة دةتو ن وي نةى وةستاو بة تةابلؤ بضةوي ن كة دؤخي كى وةستاوى هةيةو.)2( تةنيا ية اليةن دةخاتة روو" كةو تة وي نةى وةستاو ئةو وي نةيةية كةة طةشةةكردنى تي د نييةو وةستاوةو سنوورى بؤ د نر وةو ية دؤخي كى ي مرد ية. ئةم ؤرة وي نةية ية شيةرةكانى )ئةمحةد حمةنةد(د ني مةيةكى طةورة و فر و نةى هةيةة بةؤ منوونةة يةة شةيةرى )ئارنان(د دةي ي ت: خؤرةتاوى ئةنرؤ و سبةى تؤ ية بةفر سدى ترى بةال م وةكو دةرياى بةستوو بؤ شةنؤمل ساردو سرى خؤ تؤ طوي ى نايزة نيت دةست ية ضل م بكةيتةوة دةرياو نى بى ضارؤكةى بؤ كةنارم هةر دي يتةوة ية ناو هي ل ى دةستى ننا رى ى بةيانى خؤت ئةبينى )3( دي نيابة ئةبى طوي ى خؤزطةى نن و خؤت بضي نى شا يةم كؤنلةيةد ضةندين وي نةى ي م و نةطو رى بةكار هي ناوة كة ئاسايي فو تو طر فةري ك دةتو ني ةت وي نةةيان بمري ت وة )بةفرى سدى دةريا بةستوو هي ل ى دةست( ئةنةش تو نةاو يي هةاتوويى شةا دةردةخةات. يةة نيةوة دي رى يةكةند بةر وردى ني و ن يارو بةفر دةكات يةة سةيفةتى )سةدى( بوونةد يةة نيةوة دي ةر ى دووةنةد بةكةسةكردنى سروشتة )يار ساردو سرة وةكو دةرياى بةستوو(. )1( )2( كةريم شارةز وي نةيةكى شيةرى ية هةردوو بارى ضةسداو وال ود ط )ر نان( )19( هةويي ر 1551 ل 11. صافية حمةنةد ئةمحةد شي و زى شيةرة كوردييةكانى ن )3( ديو نى ئةمحةد حمةنةد ل 175. بال نةمحود ل طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

55 ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا 2. وي نةى وال و: ئةو ؤرة وي نةيةية كة وي ة و طؤر نى تي د يةو ني ضةو نةى وي نةى وةستاوة و شا زياتر هةسةت و سةؤزى تي ةد بةكاردي ني ت. يةضةند بارو شوي ن و دميةني كد دةكي شري ت و بةردةو م ية طؤر ن و فر و نبووند يةو تيشكةكانى بةةردةو م دةبن و سنورةكان دةبةزي نن. و تة وي نةى وال و "ئةو وي نةيةية كة ئاسةؤيةكى فر و نةى هةيةة و دميةةنى يةة باري كةةوة )1( بؤبةاري كى تةر يةة طةؤر ن و طةشةةكردند يةو فرنةانى رستةكةشةى بةةزؤرى ر نةةبردوون و د خةو زين". يي ةرةد بؤنةان دةردةكةوي ت كة وي نةى وال و بةردةو م ية طةشةةكردند يةو فر و نةةو ةي م نييةة هةنةدي ك ةاريا وةسةتانى تي ةد دةبي ت بةال م وةستانةكة بةردةو م نابي ت و بةني ى ؤرى شيةرةكان شا ؤرى وال نةكان بةكار دي ني ةت. وي نةةى وال و ية شيةرةكانى )ئةمحةد حمةنةد(د نانتاييةكى فر و نى هةيةو شا وي نةكان ية شوي نى خؤياند بةكار بهي ني ت. بؤ منوونة ية شيةرى )دةست بة ني رطز(د دةي ي ت: ئةى روبارى سةر هةي مرتوو يةطةل خؤتا بو كوي م ئةبةى ننى طةآلى وةريوى خةم بةشةنؤيي ك نوقمم نةكةى بةرةوة يةطةل هةورى باري نة سةر وآلمت و ية تو فى غةريبيد دي م تةز و رة) هةآلمت دةستم بمرة وةكو باية كة ضو ن نةىل ضل ي ك ئةطرى )2( يا وة شنةى زةردةخةنة كة فرني سكى ضاوم ئةسر يي ةرةد شةةا تو نيويةةتى زؤر سةةركةوتوو نةو يي ز نانةة زؤر بةةة سةةركةوتوو نة كؤنةةي ي ك وي نةةةى ةوال وى بةةكار هي نةةاوة كةةة بةةردةو نييان هةيةةو يةةة نةرةسةةندند ن ئةنةةش يةة وشةةكانى )سةةرهةي مرتوو شةةنؤل بةةرةوة باري نةة دةسةتم بمةرة بةا شةنةى زةردةخةنة فرني سك(د دةردةكةوي ت شا ئةم وي نة وال و نةى بؤ كي شاوين بةو ر ز ندنةةوةى شةيةرةكةى و ضةة) نةبةستنى ية وي نةيةكى ي م د. )1( )2( د.كةنال نة روف رةخنةى نوي ى كوردى ل 141. ديو نى ئةمحةد حمةنةد ل خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

56 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن ئةجنام ية كؤتايى توي ذينةوةكةد طةيشت بةم ئةجنانانةى خو رةوة: 1- وي نةةةى شةةيةرى هؤكاري كةةة بةةؤ طو سةةتنةوةى ئةةةزنوون و بةشةةي كى ضةةاالكة يةةة بنيةةاتى شةةيةرد و ناكري ةةت دةستبةرد رى بب هةر وي نةشة كة شيةر بةزيندوويى دةهي ل ي تةوة. 2- ئةركى سةرةكى وي نةى شيةرى روونكردنةوةى دياردةكانة ا دياردةى سروشتى بي ت يان يان بةةآلم ئةةم روونكردنةوةية بة ؤري كة طياني كى ستاتيكى بةبةرد دةكري ت. 3- وي نةى شيةرى ية كؤنةي ة رةطةزي كى ياو ز دروسةت دةبي ةت )زنةان و قيةع ئةندي شةة بة سةؤز نةسةت( هةريةكة يةم رةطةز نةش طرنمى خؤيان هةيةو نةبوونى يةكي كيان يةة وي نةكةةد دةبي تةة هةؤى الو زى وي نةكةة ضةونكة هةريةكةيان رؤي ى تايبةتى هةية ية بنياتنانى وي نة شيةرييةكةد. 4- شا بة ضةندين شي و زى ستاتيكيي هةنةرةنط وي نةى شيةرى كي شاوة كة ية رووى بنةناكانى ني كهةاتن و شي و زةكانيان ية يةكرتى ياو زن و خاوةنى سيماى تايبةت بة خؤيانن. 9- بةشي كى زؤرى شيةرةكانى )ئةمحةد حمةنةد( رةنمد نةوةى اليةنى دةروونى و خودى شةا ن بةة ؤري ةك زؤر ار وي نةى يانى ر ستةقينةى شا نان دي تة بةرضاو ية غوربةت و نةطةيشت بة يارو خةم و ئاز رةكانى يان. 7- ئةمحةد حمةنةد يةكي كة يةو شا نةى كة يةة ضةي كردنى وي نةة شةيةرييةكانيد زؤرتةرين نانةي ةةى يةطةةل سروشت و وةرزةكان و دةرياو شةةنؤل و بةار ن و بةةفرو خةةز ن و...هتةد كةردووةو يةري مةةى وي نةة شةيةرييةكانيةوة بةهايةكى ستاتيكيى بةو ديارد نةى سروشت بةخشيوة. 44 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

57 ئيستاتيكاى وي نةى شيعرى لة شيعرةكانى ئةمحةد حمةمةددا سةرضاوةكان يةكةم: كتي بة كوردييةكان: 1. )د.( ئةرسةالن بايز مسا ي سيماى شيةرى كوردى دو ى ر نةرين ضانرانةى سةردةم سلي مانى ةبار ئةمحةد حسي ن ئيستاتيكاى دةقى شيةرى كوردى- كوردستانى ( ) ( دةزطةاى ضةاو و نةخشى سةردةم سلي مانى ديو نى ئةمحةد حمةنةد )تةنةن( ضانى سي يةم ضانرانةى ضو رضر سلي مانى سةرد ر ئةمحةد حةسةن طةةردى بنيةاتى وي نةةى هونةةرى يةة شةيةرى كةوردى د ) ( ضةانرانةى سةردةم سلي مانى صافية حمةنةد ئةمحةد شي و زى شيةرة كوردييةكانى ن بال نةمحود ضانرانةى رؤ هةال ت هةويي ر بد يقادر حمةنةد ئةن وي نةى شيةرى ية ري بازى رؤنانسى كةوردى د دةزطةاى ضةاو و نةخشةى سةةردةم سلي مانى )د.( ومسان دةشتى يةبارةى بنياتى زنان و شي و زى شيةرى ضانرانةى حا ى هاشم هةويي ر فازل نة يد نةمحوود سروشت ية شيةرى طؤر ند ضانرانةى سةردةم سلي مانى )د.( كةنال نة روف رةخنةى نوى ى كوردى ضانرانةى رؤشنب ى كورد سلي مانى هاو ين سلي وة يسا بنياتى وي نةى هونةرى ية شيةرى شي ركؤ بي كةس ضانرانةى سةردةم سلي مانى دووةم: كتي بة ةرةبييةكان: 11. )الدكتورة( أمرية حلمي مطر مقدمة يف علم اجلمال وفلسفة الفن دار املعارف القاهرة )د.( جابر عصفور الصورة الفنيةة يف الةثاا النقةدا والى عةد عنةد العةر 3 دارالثقةايف العربةد بةريو حامد سرمك اإلبداع والفلسفة اجلمالية دار اهلادي للطىاعة والنشر والتوزيع بريو لىنان س. دلويس الصورة الشعرية.د امحد مضيف اجلنابي و مالك مريا و سليمان حسن ابةراهيم دار الريةيد للنشر بغداد يارف عىاس بنديتو كروتشه واجلمالية دار الروافد الثقافية - نايرون بريو لىنان سنة كلود عىيد مجالية الصورة املؤسسة اجلامعية للدراسا والنشر والتوزيع بريو - لىنان سي يةم: نانةى ئةكادميى: 11. ري ز ن ساي ح نةويود ئةندي شةى شيةرى ية ني و ن ري بازى كالسي و رؤنانتيكى كوردى ية كرنةاجنى خةو روود نانةى ناستةر ز نكؤى كؤية هيتلةر ئةمحةد حةنة وي نةى شيةرى الى ناىل نانةى ناستةر كؤيي ذى ئاد و ز نكؤى سةال حةدين خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

58 ث. ى. د. حممد امني عبداللة - م. ى. ناهيدة حسني عبدالرمحن ضو رةم: طؤظار: 15. ئةمحةةدى نةال خةةياي كردن و وي نةةى شةيةرى و طرفتةةكانى يهةانبينينى طؤظةارى ر نةان نةارة )71( هةويي ر كةريم شارةز وي نةيةكى شيةرى ية هةةردوو بةارى ضةسةداو ةوال ود طؤظةارى ر نةان نةارة )19( هةةويي ر.1551 امللخص مجالية الصورة الشعرية يف شعر أمحد حممد البحث احلالي املوسوم )مجالية الوورة الشعرية يف شدعر أمحدد دمدد( هدو داولدة للتعريدف وا هتمدام بالودورة الشعرية أن الوورة الشعرية من جانب تألف جانبا مهما من اجلمالية الشعرية ألنها تتحدث عن تنظيم األلفاظ وتزيينهدا فضال عن املوطلحات الل وية وفنون التجميل ومتنح متعة لقارىء األدب ضمن قالب شعري. يتألف البحث من مقدمة وقسمني: ينقسم القسم األول على عدد من احملاور وفيده متد اإلشدارة م مفهدوم اجلماليدة وتعريفها ومفهوم الوورة الشعرية وتعريفها وواجبات وأجنداس الودورة الشدعرية وكدحلا احلدال يف القسدم الثداني الدحلي ينقسم على عدد من احملاور وفيه مت اإلشارة م بناء الوورة الفنية يف أشعار أمحد دمد واليت تتدألف مدن الودورة املفردة والوورة املركبة والوورة احلسية والوورة الثابتة والوورة املتحركدة ويف الوقد نفسده فقدد عدن ريد األمثلة الشعرية حتديد أنواع الوور الشعرية ويف النهاية توضيح بعض النتائج ومن أهمها أن الشاعر تعامل يف رصدد الوورة الشعرية مع الطبيعة والفوول والبحر واملوج واملطر والثلج وتساقط األوراق.. Abstract The esthetics of imagery in Ahmad Mahmoud This study entitled The esthetics of imagery in Ahmad Mahmoud s poems is an attempt to identify and highlight poetic images or imagery as it forms a fundamental constituent of a poem s aesthetics. This is due to the fact that imagery deals with the ordering and decorating words and linguistic expressions as well as pleasing the readership using poetic modes. The study consists of an introduction and two parts. The first part is divided into sections wherein reference is made to the concept and the definition of aesthetics, the concept and the definition of imagery and its functions and elements. Similarly, the second part is divided into some sections in which we have dealt with the structure of imagery in Ahmad Mahmoud s poems. These include single images, compound images, sensory images, fixed images and dynamic images all of which have been illustrated by presenting various poems from the poet. Finally, the conclusions are drawn from the study the most outstanding of which is the fact that in constructing his poetic images, the poet has dealt most often with the nature, the seasons, the sea, the waves, the rain, the snow, the fall, etc. 43 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

59 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا م. ي. سةنطةر نازم حسني زانكؤى كؤية فاكةل تى ثةروةردة بةشى كوردى- ئي واران م. ي. حيات سعيد عبدالكريم زانكؤى سؤران فاكةل تى ئاداب بةشى كوردى ثي شةكي كد يترو وه ريبك و ر يترف كد لكد شكري و بشيتويكيه نر ك فراوي ك ه هة لرييكل لكد بكدوردي بكشيتوو دد ك كتردبدو زيايريتؤيي فددرات بد ديت دل راني هدشت لدسدوو شري و بشيتوو ورضراتد خ فدو لرييود ر بد كديت لكد ه ك كدالفي د دد دب في شري و لرييل دودين لدالو كدالفي ويته سكيا شري و لرييل د هفني ه د سدي و و يت ين ه دكد شك ارشر ل اركي يت هفك ه ر لكدف ي اركد و بكدوردي بد بدسردبدو بد زؤيتددو بك نر ة فد رك دد ه خشوو بشيتوييه. لرييل ضديل سنش يترب في يدبج يت ه هفن لددديت بد ر برامد خؤي ة فدددستؤ د ر دد ضديوي ت ريو شكري و بكد بكدز ك زؤيت ددشك ارشريدبي نؤيت ايل ي خشو ضدشن ارل لكد لرييوركد ي ورخب يدينكد يت لرييوي ددل وش هد ل م فيه ر رؤيتو ث هبتروي لدز يتؤذ يتروه ب يتو لراندويته ر د ر. ف فر في بدز لراوؤل رند ريد د يتررد لد لرييرورد ي ف ريتؤك لد بؤيدل د شري و خ ك هدل ؤو بديتيم ورشتريه. ث ؤ هيي لراوؤل رند ربد: بدز د سد لد ثرا دبردك و ددشي سديتربي ثراو ش ر لد بؤ ي يه ددضدفي خ ل رال بد لد ب ؤبكي د سكدبدوه ددورسكتم ة ه ارنك ة لكد ددشكي يدبديكيه د ضك ة لكد ضكديل بد بدجن ي فد خ ه فد ديت ثران سككد زهيته رو لرييككل يراككد و لرييككل لككد بككدوردر ي نر كك في بككدوردي بككشيتوو بكك و ر لد ككدا يت هفككر شك ارشريدبي ث هبتروكي يتؤي فسرردب ة دؤ لرييكل دديتهكديي لرييكل الو يتؤي فسكردب ة هديتضكي ددشكي و ريكد زيك 95 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

60 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم ريت ش ر نؤيترب في لرييوي ف ريتؤك ي خشو لرييوررد لد بؤيدل د شري و )خ ك هدل ؤ( و بديتيم ورش ورسكت فر فو ه ة بد خؤي ة لد سيا نؤيت وردرنراتد ر. يرتؤوو لراوؤل رند ربد: لدز ل اروؤل رند ريكدوه هد ل م فكيه ر ث كت دتدسكتني دكد يت ايت زربك في ي اركد يي رسك ي شرو يتو دد يتد لد لراويهفد رو ورقدب فيه. سكنشيتو لراوؤل رند ربككد: بككدز لراوؤل رند ريككد لكد ضشهيتضكراشرو شكري و ه ضكديتخي بشيتوييهيكد دد يتككد رش دككد شراشريدبي يتو لد سديتر و هدشت ب في سدورو يتهد و ر. ف كي لراوؤل رند ربكد: ثراشرسكتد دكد ور ل ديدفكيب وفي نر ك في لراوؤل رنكد رو بكدب وني بكشيتوو لكد فراشرفكير يتؤشنترييردب فيه لداليدك لد اليرت ه ه هفرتب وفي هزيت يان و خشيانديتو بشيتور لدد يترو لرييوررد ي ف ريتؤبي ورقي ه ضديتخي بكشيتوو ف سك فيفي زيك و دديتهديكدب في شك ةرير دكد ور يت دكديتر نش ه رركدب في بشيتوسكت ة ضكشفود ش ةريهفي حد ت هدشت ب في هد ل ار بدز زؤيت لد بك ي خؤيكيه لدب ارست ي كيه لديت دكديت ايوي نكش هك دسكل )بكد هد لرا ور يت دديتربديد ي( دد نؤيتر ه هفد فدف سران ه ة دد خشيانديتو بشيتو لدف ضد بشيتويردب في ويودو هكديتيامي بشيتوست فيه. سش و ب ي جني لراوؤل رند ربد: سش وو لراوؤل رند ربد لد روه خؤو وردرنراتكد ر بكد دكؤ يدبدر يتي كد دك لكد لرييورد ي ف ريتؤك دو يات لكدفراش لراوؤل رنكد رب في شكري يي ه ضكديتخي بكشيتوو ب يك جني ف ريتهسكتيه ب ي جنر كم ة بد ريد ر ل يديند سديت ددلرييل دش في ف ريتؤبي ورقي بدوردي هديت ره لدضشهيتضراشرو بؤيدل كد شكري و )خك ك هدل ؤ(و بديتيم ورشتريه نؤيترب في لرييوررد ي ف ريتؤبي ورخب يدينديت ن د لديكد بكد نؤيتهفكد لديكدبرتو نرك دوديند ثؤلرنر ة دودين ددثراي بد ورق فدو خ ه فد د ذيا ر وي لراوؤل رند ربد. ري ر لراوؤل رند ربد: لداليدك دديت ه هفي ضديوي لرييل بد خؤو نؤيتره لق ثؤثي لرايردراتد ر لداليدبي يش بديي سديتض رو بشيتويد لدد يترو نؤيترب في لرييل. برا دو لراوؤل رند ربد: ددشراشريدبي راوض ذهفي ورقدب فد لديت و نؤيتيرد ر دد يتكد لد ب فكدو بكد ضدفي نؤيتيال لرييل دديدبد ر لدف ورقيه ور شياند ر وي يتيو وفي سنش يت نؤيترب فر ة دد يتوو ب س ة ف دراكت ن كد لديد لرييوررد ي ورخب ور رستراتد سديت هديتو اليدفي يت خس يت ف ريتؤك ه د يديتج فررد بد ديت ورقرال لكديت و يت خس يتر ر لرييل د ارت لدف ريتؤبر يه ددهكدي ة ضدشكن د اركت ضكشفود هدفكي او يتد دفكيو هكدة ورق اركل لكديت و يت خس يتر ر وربدة دد لرييل هدفيياوررتيش لد يت و ف ريتؤبد ر لددديتبكد ر بكد ورق فكدو لراك روه هدل تكديا ويته ة يدج فررد هديش ي ة لرييل دن لديت و يت خس يتر ر ددل وش زي لد ويشر ه يردبدوه شرو وفد ري ة دؤ ب ه ر. 06 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

61 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا بةشي يةكةم 1- ضديل زهيته ر ثران سدو لرييل: لرييل يدبراود لد ضشهيت نؤيتربدو شري بد د يتني لد )ويتهيي را ب وة وهست في لرييوكي( لرييكل ربكش ضكديل ثديشرستد دد نؤيتر شري ياود ر بد بلرانييته و هدست سؤزو يتد ي خشوو ي ؤظد لرييل لد زي فكيه هؤفرنكد ر ب هز ب يرا ر لد ةديتردريه دد ه و ؤيتهفي يؤسرق ويات )غناء( ه و ؤيتهفي ب هز خشيانرركد لكد ديتهكدف ي زي فد بد يت ثردب فيه بد ددهؤو نؤيتيال لد ب يرا ر ذيايهيترب ة دد يتد ي ةش و ضدفط ثرا كود ب هدراكت فك ريتؤبي شكري و لرييكل ب وهيتربكي فرركد هكديت رك ضكؤة را هفكد ريش فرركد دكدل وش يانكد ك ن قسكدب وفد لكدد يترو دك يت ويتبو وفد ر يت فرردب فد ر )سرم وهو 1931 ص 913 ( ثدييهدش في لرييل دؤ بد يتؤذ يتر ور ديتيتد ر بد يؤسرق يترب ة يؤسرق ي ة ذرفرشر ش ةريهفرش ددورز بد يؤسرق يد ر شري رب في خؤي ة ض يشر. )و. ةم و ح مت ا 91 (.دكدمز 1393 لد دا ارثديتدش ة يتؤي ت يتؤذ ك يت ه ندب يكد رو ؤيتهفو يتيركدب ة لكد نر ك في هشفكديت بدوردكيه ضكديوي لرييكل ؤيتهفو يتو دنديتر ي ددسديتوه ه ش ر و يت بد ؤ د ر لدي ف بدو ثرا رن في ه د بدز نكؤيتر شكري ر لكد هشفكديتياوي ارودم دد يؤسرق وه ؤيت ه ر دؤ نؤيتر شكري ايل بكد شزهيتشكت لكد هدسكتدب في يك ؤظ دوك ا 133 (. )ةدالبكدووين سكج وو 1931 ضديوي شري و لرييل ثديشرستد دد خش و وريتد ي خشويركد ر ه كد شك ةري لكد يت اي كدو لرييوكد ر بكد شكت فد وريتورد يات بد لد ذين دو بدس يد ي خؤييه دش فر ة هديد هديت ره لرييكل وي يتوريكدبي وريت فكي يتؤحرركد زيك لد رو رس اروي سكديتث ارر فد ركديتر د ارت يترف كد هكديت لددكديت بكد ر د اركت دكد بكؤفرتين نكؤيتو هشفكديتو وريتدك ين وهدن يات بد ثديشرفيو دد ب هز يتيتم وريت في ش ةرير ر هددرات )ثديت ين ةددكي ل 8112 ا 119 ( لكد شكري و لرييوكيه ورف ي ش ةري لد ث ارش ورف دب في ويود ر و ايكت لكدد يترو شكش اين ث ار كدو شكري و لرييوكرش ور كشهفني دل ك ارني بكد شري و وهست في لد سديتوريي ينيهل ي بؤيدل ب فكيه ه ؤ كد دديتهكدز شكري و ار بك يتيش لكد ضكديتخي ثكريو يرللكد وياتدب يد ر ددمز شري و لرييوي لد ف قؤف غي ال يد ي بؤيدل يه دشد ورب ضديوي لرييروي رفكددرات كدفر ثديشرست درات دد بد بدسراود ر ضشفود يدددست لد خشويرد ي لرييوي دفر )ين( و ش ةري فررد ضشفود بد كديت ه درات ش ةري بدسرال فررد وهد ه و بؤيدا بدس في ور يت دديتو خؤو درات ن د لديكد شك ةري يت وه ربكد بدز زؤيت ثديشرستد دد ذين د ب راوي وي يتيو ه و فراش بدز بؤيدل ديد ر ددز ضدشند ينرد ي ش ةري لد خكشوو خؤيد ر دديتز وردراتد ر دؤ خ فديدبي دديتز بد لد يايه دد بؤيدميكد ي ورب ياكت هديتضكدفير بكدز نكؤيتر دريؤبديكد ث ش ة الو هدفي او لد يتؤي فسردب ة ه بدو دسكل ب هيكد ر دكدمز ك بكدي ؤ ثديشرفكيو ف اركشهة شك ةري بؤيكدا شتراوي فدثض ه ر زهيته رو لرييل لد دنضرندوه دؤ الو يؤف فرد بؤفدب ة ور ديتياتد ر براست لد زي فد بد يت ثردب ة بدز زهيته ريد ددب يت ورد ويتيات لد ديتهدف ي )Oxford( وه بدز زهيته ريد ددز شراشريد لرال ورويتياتد ر: لرييوي / ش ةريهفد / يتؤي فسر فد: ثديظدب في ؤيتهفي لرييل: Lyric Lyrics هؤف ه رو ؤيتهفي / هؤف ه رو يتؤي فسر فد: Lyrical )سدالز ف خؤ 8113 ا 132 (. 06 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

62 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم لد ديتهدف دب في زي في يتسريه زهيته رو )غن ) لد دديتهيتديت لرييل وهف ه ر يت ة ب ه ر د ر بد ددثراي لراويهفد رو بد يت ثردب ة شري ايوي بشيت ف ار هفد ريرد بد ديت ويت ايكدد ارت ث ارركير ش ايت شكري و لرييوكي شك فؤيي ضكشفود لكد شري وه هد ر بد ديت ويتيادوهويتدرات وردراتد وهست في يتسكدب ة زهيته رو )غنا و وغنا و( لكد بؤفر كيه )غزلرك ) يك ة ددب يتد و ر. لد زي ة بدوردي ةديتردريه دديتهيتديت لرييل و نؤيتر زهيته ر وهف ه ر )الغن ) )الوجدان ) بديد ن د لد رو بكد يترخند هفي بدوردي ةديتردي ددشراوي زؤيتي ة )غزا( ددب يتورددة ضشفود غدزرا زؤيت ين ه ك و شكري و لرييوكي لكد خؤييه بؤورب د ر دد هديتو نؤيتربديكد ر بكد دك يتني لكد )غكدزرلي يت كي يت هسكتد خؤ( )غكدزرلي فكديتز فرك ة( )د.عا جوجاودرون ا و 3891 ول 311 ( لكد زيك ة بكدوردي بشيتوي كيه ضكدفيين زهيته ر دكدب يتد ويته ر لد هفكد ( كؤيتهفي( ( يدوهفي( )لرييوي( ددمز ددشراشريدبي دديتضك لكد براسكت وه لكدفراش بكؤيتو يترخنكديي بكدب ونر وه زيك زهيته رو )لرييل( ششيا خؤو ش ر لدض و زهيته ربدو ويود بد زي لكد ثكدجن ب ة ك هدشكت ب في سكدورو درسكتدز ددب يتورهران هة. شري و لرييل ددهؤو زؤيتو ويكي ؤشكدفر ب فررد ر الو هكديت فش سكديت يت رخنكد ايل دكد شك ارشريدبي نرك هز سدي و بك ه ر هديتيكدب ارل لكد فش سكديت يت رخند هفكد دكدث اري دؤضكش ة دلسكد دو يتكد ي خكشوو خؤي فكد ر هد ل ر فيه ر ثران سدو دودة لددديتبد ر لدب ي ثران سدب وفي شري و لرييويه ض ي ة دد بؤيدل رال ثران سد وربكد يات بكد هرضكر ة فكد دش فد كد و ه ثران سكدو شكري و لرييكل لكدد يترو يتد دفكيو فك ريتؤك يت خس يتي كد ر ويسك ة يدسككدلدبد ددهككدي ة شكك ارشريد ضككشفود هديتيككدك لد هفككد ضككدفي د دككد اروي شككري و لككدذ اي سككدق ي زهيته رو لرييككل بؤب وؤ د ر. دد دري يتهو )ش رع بدوبدفي( شري و لرييوي قسدب وفد لدد يترو هدستدب في بدبكد دكد يكديتنيا بكد سكدي و ه هفرتين ه ب في هديتو شدو )هدستدب ة( ( بدبدسي( دودين ه د د ه و نؤيترب في هدست لد فديتيرتين يترقرتين ي ة دد هديش بد يتهستر فدو بد هدة لددديتض د رييان هدستد بدسكرردب ة دكد ه يكدو بكد لكد يتؤحكي ش ةري هدل قشمديا لد هدستدب فريه دد وريتد يندو بد ش ةري بدسراوي بؤيدميد ررد يتؤحر ي لكد دديتهيتكديت زؤيتياكل لد يدسدلدب ة لد دا د ه و بؤيدا ه ددشد )ش رع بيب 1923 ص 83 ( دد ثرارد شري و لرييل ثديشرسكت وردراكت دد دزهيدبي بؤيدميد رد ر ه د ش ةري بد شت فدو لد وا وريت فرد ر هدل يرقشل ران لد كدا بكد رو هدسكت دلراوي خشوين ددمز يترهدفيياوي ذين ديي بؤيدميد ر ة وردرات ضشفود بد ديت ش ةري برال دراكت درا شيك ة لكد وريتر رو بؤيدا هرض وهه ارن ة ه يدبي ف د ارت ددل وش بد ر بؤيدا بؤيدل ن بكد ب يكد ي ورددخ كن دكد ك ك هكديت ره لكد يت و يت وه ه ي د ر ب يتربد هديت دد هدي ة شراشريد. ))شري و لرييوي بد نؤيتر شري ريد بد خشويرد ي ش ةريو رايه دديتندستد وردرات لد ب دو بد شزهيتشت لد هدست هدل ضش فد دنديتر ردب في ورب ي ياندو هدست هدل ضش فدب في ويود يترف ر ة وربرا رات ددهؤو ةدقلا زرينررككد ر(( )د.حممااودوا اادوان نومهاادادادرو وح ناا نو ككل و 8119 وص 18 ( لراكك روه لرييورككد ي شككري دككد و اليدفككد ر ددسكرته فد د ر يردبكدير ة هدسكت هدل ضكش في خكشوو شك ةري و ريرك ة هدسكتدب في خكدل و في ويوديكد دكدمز 06 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

63 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا خشويرد ب ه ر د يكديتج دكؤ دنر نك في ورقكي شكري ربد نك خشويركد ي شك ةري خكؤو د اركت لكد يت اي كدو هدسكتدب في خؤيد ر ي خشويرد ي هدستدب في بد هفررت. ))شري و يدوهفي بد شري ريد بد لد ف خ وا وريت في ش ةري هدل يرقشل يا لد د سي ب زهيد ي ك شكديت خرا خؤشي ف خؤشي ورخشلراتد ر هدل تد د ددهؤو بد رو ش ةري لد ف خرد ر سديت وريتويا ا دكد شكراشريدبي يت ة ب س يي ياندو ش ةري لكد ويكش و وريتد يندب فكيه دكدوو ورب ياكت(( )و.شكشب يد يتسكشا 1322 ا 29 ( دكد هؤيدشكد ر ش ةري لرييل ربش ب ي هز ايوي وريتد ين دكدب يت وردك دكؤ ب ار ك في اينكدو خكؤو بكد هفررت ه كد شك ةري لكد شكري و لرييوريه ور شهفرات ددشراشريدبي ب شكو ه شزهيتشكت لكد هدسك بدسك في ويوكد وربك دكدمز لكد دنديتر كيه هدسك خؤيد ي بد هة ربش وري يورال ددب يتويا ا دؤ وريتد ين دي فيفي دري هدس خؤو يك خشو دكد ثراضكد هفد ر هكي بد هفررت لدسديت زي في خؤو هدس خؤو وريتورد يات. شككري و لرييوككي قسككدب وفد لككدد يترو هدسككتد بدسككرردب ة د دد ككدب في شككري و لرييككل ثراشرسككتد دككد هدسككتد خشويردبو ة خرازهة ي ؤظ يد ي فر ترم ة س شت خشوه شري رب في ول يهيتو دلسدك ةري ك في بك ينري وهشكؤيتين سكت يش رسك ي س شكت لداليدفكد ثدسكنيب ه ف كدب في شكري و لرييوكني ص 23 (. )و. ذيكد وردزيت كي 1923 الو وب تؤيت )ي يتف خدزفدوهيت( يش شري و لرييل ))ث يتضكد شكري ايوي بشيت كد لكد يدددسكتدب في ول كيهيتو نكشهفي س شت ذي في بؤيدميد ي سر سي وهف يي ب يني دلسكد د سكؤ رزز دز نكد رو وريت فكي بك وريرزهو ف ريتؤبي ورو وا. ددزؤيتو نرا د سديتورز دز نكد ق يتريك في زؤيتو رايهفرركد لكد دنديتر كيه لكد بؤفكد ر دكؤ يدددسكي كؤيتهفي ضك ين وهورفك ه(( )و.يك يتف خدزفكدوهيت 8111 ا 131 ( لرا رشكد ر هكديتو اليكدفي فك ريتؤك يت خسك يت يتد دفيو خؤي ة ريتور ة لد شري و لرييوريه بد لد يت و يدددستدب فد ر وي يتيو ه ر هديت ره لديت و بكشيت ي ويتيادو دديتدب فد ر ش ةري ربش شري و ش فؤيي وهسكت في بد رفكير ورسكتو ه ر فرركد بديكد لكد يت و زؤيتو دديتدب فد ر بد رن لد شد ورستد هذر ب زهور. 8 -نؤيترب في لرييل لد شري و بشيتوييه: يترف د زيكيريتؤيي فكددرت بد كديت دل ك ارني لرييكل بكؤفرتين دديتهكديي بدوردرركد لكديت و ف ريتؤبكد ر بديكد لددكديت ثرشرستتش في بدز د دد ديد لد دا ف خ وريت في ي ؤظيه بؤفرتين دديتهديد ددنرام رب في شكري و لرييكل دك يتني لكد )شري و لرييوي ةرربو.. 11 و ث.ز. شري و لرييوي يرس يي فزيودو 8311 س ا ث.ز.( بد لد يت هل د يه نر هزة هديتب يدي ة ي بي يت هل د ي شمخي خدي ل ي يتد دد خؤي ة هديد. دد د ريتو 'هؤيته ' يدب ارل لد بديتبد سديتربرردب في شك ةري بد ريكد بكد يتيتم اروكي شكر دكؤ د دكد ي شكري ربدو وهد ا ''لد شري وه هديت نشهفي يديتج فررد د ر ورديا دد شراشريدبي وي يت هدس ش ةري ددي ة دو يات بد ب كدو بدسرال دديتهس ول تدفط فدديا ف شهفيا خد د ي وريت في خؤو د شهزياتكد ر فراكش فك خي بكد هفررت. ا 99 (. )ف. يك يت ر خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

64 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم لد سديتوريي يتينرس فس ض خي ي ؤظخشهزييه بؤيدل رل ق ل ب ضشهيتضراشرو شري سديتي ة هدل يه بكد دك ي دكش ة لد غكدزرا )sonnet( حكد دكدي ))septine ث يتضدهدل تدسكت )stanza( هتكي. بكد وريت هزرو را دي كت شري ي ة ه هفرت ب ور ر. (.ث. هدي ة الثديتر(. )بل ؤث ستؤك( ثراشهفديدبي د ديي فشياي وههران بد دد لد دا ثراشهفد شري يردب في ض خي بؤة نر هز دش. دد د ريتو بل ؤث ستؤك هزيتو شري وردكيا لكد هكي ثدخ ك ة زؤيت دكديتد نكشهفرت ث فراكشريتؤبرت دراكت. دكؤ بكد يدددستد ش ةري ورديا دد شرشريدبي يتد شدب في هدل تكديا يات. (. ث. ا 93 (. بديكد سكدد يتر دكد لرييكل الو دالفي ويود ر بدالو هديتيدبرور ة نر هزو خ سرد يتد ي خؤو هديد ددمز بد ديت ددي فد وا دد يتوو سنشيت ب س شري و لرييوي بشيتوو ورستنر ة دودين بد ه درا شي ة ب يتياوي ب س يي ف درات بديد لددديت بد رو لرييل ورش اي رك ف ريتؤك هديت ره ربش يت خسك يت ل اركي د هف ايكت لد رشكد ر اروكدم و اروضك ذه و ويت سكت ورد اركت بديد هو لد هدفيوا لراوؤل ديت ب و ر بد لدنر ي لرييل ث ار نر يتو نؤيت ايكل لكد بكدوردي ك زر يك ذهف ايوكي بكدوردي ويود دودة ددثراي د يت وؤخي هؤفرند ر )حسب ح ا س هيي( بد رك ددشرال لد شري ي خشو بكدوردي لرييكل وهدن ياكت )يتمح ة ي ت خب ي يتسكشا كاظم زهور 1923 ص 131 ( ددمز درا شي ة بديد ف دراتد در فشيال دؤ هد ل ندوهة دؤ وي يتيو وة ورستنر فو وفي شري و لرييوي بشيتوو ضشفود هكديت ضكؤف ارل د اركت هدفكي او هكد ا ويته ة لكدث ارن فدخ كد ب ار ك في دده سنشيتو شري و لرييوريه )و.ي يتف خدزفدوهيت( لد )يراد و بدوردي بشيتوو( وه شري و لرييوكي بكشيتوو ددسكديت و نؤيت وهدد ورب بدي فد د يتني لد: 1- لرييوي خؤي ل ي 8- لرييوي برسديد و )برسديي( )و. ي يتف خدزفدوهيت 8111 ا 131.)133 يدددست لد لرييوي خؤي ل ي د ه و شكري ر بشيتويكدب في ف اركش بكدوردي ؤلولكؤيتر بكد ضكديوي لرييورك ة ددسكديتوه ورسدثرات لد دا بد شري ر لرييور فدو بد دد زهيترب في )لشيتو ؤيتهة ب ي جني سديت ) ه ة ث ددفيو براش ةديت ز فددش ة لد يت و يت خس يتر ر لد يت و ف ريتؤبر د ر هدي ة ف ريتؤبي قك ل لرييورك ة هديكد لكد دكشهيتروه بدل دش ةريهفي ربش 'سدييو هد يتهيي' 'دراس يتهفي' 'يد لكد و ك ر ؤزو' ددسديتضك رو زيك في شكريين خكدي ل ي يتوي ة ب فري ر من ة را ه وربدة '' وردند ب ؤبكي ضدشكن اروي شكري و لرييوكي خؤيك لي بكشيتوو بكد لكد شك ارشر ضراشرو يترسدفي شري و د ديريه ورقي زؤيت سديتفج يتهبرا ر ة لد دشهيتروه خشلق فكي ر..)8111 )د هفكد: بكدفشريت قك ويت ةديكدو هديتضي لرييوي برسديرد بد نكؤيتر شكري ريد بكد لكد يت و بكراش سكديت ه هشفكديترب في يتر هفتراديكد ر لدسكديت ورستشيتو برسديي وريت ه لد يت و ف ريتؤبر د ر لد يدددستدب في ثديشرست دد خشو ورو وا. هدفيوا لد شيادريتهة شري و لرييور ة ه وهددشو و ر: 1- لرييوي ة شق فد. 8- لرييوي سؤ رزيي ي ة يت فد 9- لرييوي راودم لد ة شق فد ة يت فد )و. ذيد وردزيت ي 1932 ص 31 ( بد ديت دراني منشفد دؤ بد نؤيتهفد درانرند ر لد شري و لرييوي بشيتوييه ثراشيستد دل راني بد لرييوي ف لي ددزيي د يترد لد ة شق فديدبي ثشخكت يكدالو نزيك يش 06 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

65 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا د يتررد لد نؤيتيال لد ة يت فديدبي ث ك هديتضي يدحشي د هديتو بر ة دد نؤيتياكل راوكدم وردكن لكدالو بكد زؤيتنك يت لديدبرتو نر ف ب ياند ر ددمز سدد يتر دد لرييو و شري و فشوا ثراشيسكتد د ش ياكت بكد زؤيت ك ين ث فتك يي بكدوردي بكشيتوو وه كري وربك لكد يك رو سكدورو يتهدك و وه لكد براسكت وه بديكد دكدهؤو بكد د يت وؤخكد سر سكي وريت فرديي بد ش شي فش سديت شك ةريو بكشيتو دكش ر لكد ي ريكدوه دؤيكد لرييكل لكد يت و ف ريت ؤبكد ر د شكرتين ض يترسديتر دؤ وريت في خشوو ش ةري لداليدك لد اليرتيش دؤ يتز يتدش ة لد س فسؤيتو ويتفيهفدو ورسدم. بد ديتضي هدفيوا شيادريت لد د ريتروهة بد هؤف ه رو لرييوي فشياي بشيتوو لكد يت و يترهدفكيرب في ه ك روك و قش ل د ر هدذهيتر هرا ت فديتشهفرش ر خؤو لد قديترو بدزيش في هؤف ه رو لرييوي دالفي ويود ديه 1923 ص 51 ( ( ديتريي ة س ي ة ددمز برامد ثرام ة هيد بد لرييوي فشوا ه ضديتخي بشيتوو دد يتد لد وريديي حد ت هدشكت ب فيه لرييوراود ثديترسدفي ثرا دي تش هدز لد يت و ه يرد ر هديرش لد يت و رو و وريت فرد ر لددديت بكد رو د سدبدو ب ارمد ثديشرستد دد قؤف غ اروي شري و بد دكد )شك ةريهفي هدشكت ب في هكد ل ار ) ف سك ه ر )بكديتيم ورشك ) يش رك ش ةريياوي بد ور يتريد يتؤل راوي دديتض و فشهفي ر ضدفيين ويشهفي لد هدشت ب فيه فش سرشر بد فؤدديترو بدي فد بؤيدل د شري و )خك ك هكدل ؤ( يكد هكديت رك خكؤو لكدد يترو سك د رخ فش سكني فك ريتؤبي بكد بؤيدل كد شري يرد ورل اي: ))بؤيدل كد هكؤف ه رو )خك ك هكدل ؤ( يدبكدز بكدزيش في خؤشد يسك ينكد هكديش شكري رب في لكد ض ب فد فش س ه ة بد فد د ربدز لدذيا دث ؤزو هرازو ديا يترمحريه غديتخب دتش دؤيد هديت ث يتضديدك لكد شكري هفد ريت يت لدفراش ف بشيراييدبي د يتروه غديتخب دش ر(( )و.هرمكيهو حشسكران 8111 ا 22 ( لكدز ويشهفكدوه لرييوك و شك ةري لكد يت و ف ريتؤبد ر ثديشرستد دد و اليدفد ر يدبدير ة نشهفي خؤشد يسك ول يهيتيركد و ريرك ة خؤشد يسك خ ك فد د ر م د بد هديتو بر ة ثراود ر زؤيتن يت راودم وردن لد يت هف ديدشد ر ورب وا ف ريتؤبي لرييل لد بؤيدل د شري يردوه دؤ سيا نؤيت وهدد دودين: 1- لرييوي خشوو: بد نؤيتر لرييوديد بد ش ةري بدزيش فكد بكد بدسكردب في خكؤو ور ار ايتكد ر يك بكدزيش في خشوو بد بدسراوي ويود ور را ياتد ر لدفراش بؤيدل يه ددزؤيتيش د لد د دد ف ريتؤبي خؤشد يسك ول كيهيتو فراشهة و يتر دز ورب ه د شري ربدو لد نؤيتروه د يترركد لكد هدسكت هدل ضكش فد يتد رركد بكد بدسكرردب ة سدد يتر دد و لتديت يدة شخب. 8- لرييوي د دد ي: يدددست لد لرييوي د دد ي لديت و ف ريتؤبد ر بد لرييوديد بد ش ةري لد هدفيوا يدددست د دد ورو وا بد يتد ثديشرسنت دد دزهيدبي بؤيدميد ي تررد ر دد ه يكدبي ويوكد شك ةري رك ك براوي بؤيدا شزهيتشت لد خدز ب زهيترب في بؤيدل و خؤو ورب خؤو وهف د وا لرار فد ر زي يش بدز نؤيتر لرييو يد الو )بديتيم ورش ) وييياوي سر سي هديد. 9- لرييوي راودم : لد ويشهفي خ ك هدل ؤوه ض ي ة يتؤشن وردراتد ر دد شراشريدبي شري و لرييوي فشوا بد يش لرييوراود بد ش ةري راريه و نؤيتر يدددست راودم ورب يدبراور ة خشويرد بكد رو ك يش د دد رركد يكدبراور ة ول يهيتو خؤشد يستررد بد رو يش سر سي بؤيدميد ررد يدبراور ة )يكن( ياوكي )نكؤيتو( يركد بكد رو يك ة )ين( ياوي د دد ي بؤيدميد رد بد نؤيتر لرييود دؤ خؤش يتوفد ر رال وك وة لكد س فسكؤيتيي ورسكدم الو شك ةري ثدف و دؤ د ويته ر. 09 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

66 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم 9- دده و لرييل ددالو يتؤي فسرردب فد ر: يتؤي فسرزز دز ند ريدبي بدوردي دلسدك رو و هشفديتو دش ر بد لد سدورو فؤزورهدييه لكد بكد يت ث وه ربش دديتثديتضيهفد ريدبي يتيات زو ضدخب ددستش و بدسرزز سديتي دل يه ر. يتؤي فسرردب ة ف ردبي يتد ر ة دد خش ويد ي ي ؤظ هدست هدل ضش فد بدسردب ة وه ر لددديت بد ر زؤيتنك يت ور ايت شري و يتؤي فسكي شكري ايوي خشويركد خك رفي نؤيت ايكل لكد نر فترنرركدبي ب يد رركد هكديت ره لددكديت بد رشي بد شري و لرييوي ددزؤيتو ث ت دد برا ي د د يتيتمراوكي يركشزيوي ب سك ة ورددسكترات 1923 ص 51 ( ( ديتريكي ة سك ي ة دؤيد لرييل دش ر نرا دو د يدخثرايهفي يتؤي فسرردب ة ضكشفود دكدالو بد هفكد ر بك هز يؤسكرق نؤيتياكل فزيو يد ي ورخشلقرانن لدفراشهة ش ةري س شتيه ضشفود لد دنديتر يه ي ؤظ دد ز م ك حدزو لد ب هز يؤسرق يد بدز يتد دفييد دد لد لرييوريه زي د يدخي ثراييته ر زي لد هديت نؤيتر ق لتراوي ويدبدو شري و. ( ؤيتو ؤيت ) بد زؤيتنك يت ددسكديتب يدوو بكد يت ايتك زر وهورف ايكت لكد يت ايتك زو يتؤي فسكرد ي برن لرزيكيه لكد ويشهفكد فؤدديتربديكيه Ballads( )Lyrical )هكؤف ه ر لرييورركدب ة( بكد دكد ه ددشكي لد كدا )سك يشبرل يلكديت بؤلكييتيج( د يو ور ر ث ار دبردبي ثشخ وريتد يترو س ش شكري بدسك ار شك ةري فش سكرشر بكد يت ايكل ه يكد لد كدا شري ش ةرييرد ي بدسرا لرييوي. دككديتهو ( ؤيتو ؤيت ) شككري هدل ضككشفراوي لككدخؤ ر خؤيتسككوي هدسككت سككؤزياوي ددبشل ككد لككد يت ذهفككد ر هدل كيرقشل يا شك ةري دكدهرام دكد ث ؤسكديدبي ديتهفكد ر )فشسكت لؤذي ) ث ؤسكديدبي ك زرو دكؤ بكدجن ز وروه يك وههران فراوي فشياي ليا دديتهدز ورهرانرات )هرميهوو حشسكران 8119 ا 35 ( ( ؤيتو ؤيت ) لديكدي زيك ف كي دكد هدسكتد بدسرردب ة وروه شري دد ض يترسديت ايوي وريت فكي خكشوو شك ةري خش اينكديت ورزهف اركت دكد ب ي جن اركل ث ار كود ورب يات بد د يتررد لد دفييت س ي ؤيي لد يت و ندستديي وريت فركد ر هكديت ره ب يك جني شكري ضك مبو وفي ر في ش ةرير هو لراتو زي لد نشل د دزه نيه درات لد بدجن يي ؤي يتب وفي حدقرقكد ددشكراشريدبي دكد ضكراد )و.سديتوهيت ديتوو 8111 ا 19 ( دؤيد ( ؤيتو ؤيت ) شري دكدنؤيت ايل ث ارن سكد وربك )هكديش شكري ايوي ضك ك ال ك ايوي يته د خؤو هدست دل اروي دكده ارزر( بكد ه ك و ضكديوي لرييورركد ضكشفود د يدخكيهة دكد هدسكت سكؤز بكدزيش في بدبدسي بد ( ؤيتو ؤيت ) وريو د سديتض رو ثدييهدش في شري و ض ك ددثراز لد دنديتر يه ضديل ف ريتؤبي شري و لرييل ث ارويره ارن ارت ( ؤيتو ؤيت ) زيك لديكد وريت ه لكد ب كدو ث اررشهيكد بكد شك ةري بدسك ارود لد كدا ي ؤظدب فيه قسد ورب ب وهيتو س شت دشفر ي ي ؤظد ضراد يدزيتؤو نشهفي زهفر بكد زيك ر لكد هفررت سديتريتهو هدس خشوو وريت في دديتز ر لد خدل و في ويود لد وريت فكي خؤيكيه شك و ي ة خؤشكة ل د دديتهيتكديت ذي ة بد دؤ بد ر رايربؤشيا بدز هدسكت ب يترز هفكدو خكؤو دو كد دديتهكديراوي وههرانك ه 1922 ص 125 (. )وبكرت هي هلكد هيكيي ة ن د لد يتؤي فسررد ي برن لرزو بد ف ي دد شري و لرييكل زيك لكد هكديت نكؤيت ايوي ويوكدو شكري ورورة بكدز خ سكرد يت هفرنكد لكدالو بكدل م في ديترفسكرردب فرش ددهكدي ة ضدشكن يانك و بك ه ر ه كد دكدالو يتؤي فسكرزيد ديترفسردب فرش شري و لرييل ثدسدفي ين نؤيتو شري دش ر بد خش ويرد رايه دديتندستد دو يات. 00 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

67 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا دد ثراي دؤضش في فش سديتو ف وهيتو ديترفسي )ظروتؤيت هؤ ؤ( بد دكد يتهدكديت د بكديتر رو يتياتك زو يتؤي فسكرزيي ديترفسي هدذي يت ورب يات ثراشيستد ش ةري دف ددهؤو هدست نكؤ خ ؤشك فدبدو خؤيكد ر بك يت دو كد سكديت هدست هؤشي ي ؤظ في وريت دديتو هد يت ره لدسديتيد ي يت وه و ي ؤظك في سكديتوريي خكؤو دكد شك ارشريدبي ثك لكد سؤز بدفييا د يت فتو د ر دؤ خشيانديت يتيا دو ذي فر ة دؤ ورستنر ة دو )ظروتؤيت هؤ ؤ( د يدخ دد خشوو ش ةري وريت في بد بدسي ش ةري وروه )خشيتشري يتشري 1323 ا 98 (. وريو د سديتض ريدك دؤ وههرانك في ورقي شري و هديت ره ش ةري لد وييو بد ر ر بدسراود يتيانر فيريتو ي ؤظ في ويوديد بديد لد يتيا دو بدزيش في وريت في خؤيد ر ثدو دد شت فد ورد بد بد هفي ويود الي ة هة قشيتسد ه د )ظروتؤيت هؤ ؤ( ش ةري ثديشرسكت ورب دد نؤيتيال لد لرييورد ي شري و ضش فود بد ب د يديتنكد بكد شك ةري لكد يت اي كدو وريت فكي خؤيكد ر بكد ربكش ب يانديدك هيد لد هفررت د هفرات رس ي هدستدب فر ة دو. شري و لرييوي ددثراي دري يتهب في )الي يت ني و يؤسيا( نؤيتر شري ياود بد ش ةري )خشويرد ي خؤو ر وه ددي ة ورب ددهؤيد ر يان ي ة هدش بد شري و لرييوي شري ياود د ه خشوو بدسررد )ي نك ز فك يي 1931 ا 91 ( لكد يتيا ديدشد ر ور ديند بد يتهستردو بد شري ثران سد يدددستدبدو ددالو يتؤي فردب فد ر شري ياود خشوو بد بدسكي لكد يت و يدددسكت ف ريتؤبكد ر ياكييته و فدسكت هدل ضكش ة حكدز بكدزيش ة ب يترز ربك في خكشوو ش ةرير ه د لد يتيا ديد ر ش ةري ور شهفرات بدس في ف بؤيدا ور يت دديتربدو هدست ثراتو دؤيد ور كشهفني دكد شري و لرييوي يتؤي فسي دل ارني )لرييوي خشوو( بدضي لكد هقريكيه لكد ضشهيتضك ارشر ك شكري و لرييكل دد كدفر لكد ق ل تراوي دسوي رب ش خشوو ش ةري بك يت ايوي ثدسكني فرركد بديكد لددكديت بكد رو شك ةري بدسك اروي بؤيدميد رركد ددثراي هديش ثراشريتيال ضشفود بد ديت ش ةري لد وريتر رو بؤيدا درات هرض دده يدبي ف درات ف شهفرات شزهيتشكت لكد هدستدب في دو لد اليرتيش هديت لد بؤفد ر شري و لرييل لد ضدفيين يدددسك ويوكد ر قك ا ويته ر بكد زؤيتدكدي ة يترهدفيياوي بؤيدميد ي ترر ة هددش ر دؤيد ف شيا دد لرييل د ش يات دفر شري ياوي خشوو بدسررد دكدو يتر لد ددبؤيدميد ي دش ة يترف د هديت بد هؤبك يتر دش د اركت بكد هو لكد يتي لرزيكدب ة بك و رك دديتثديتضكيهفد ريدبي ش في دديتهيتديت دد ب يترو يتؤي فسردب ة دشرسنت شري ددنؤيتيال لد فر فيهفي ثؤيت يا بؤيدميد ي ثران سد دودة. لد وييو برمد ر هديتضدفير لرييل دديتهديي هدست وريت في بي ش ةري درات ف ب يات دفر دد شري ياوي خشوو ثؤلني دو يات ضشفود شري لد دزهيدبيه ب يتورب لراشهفلراشر لد ب يتي ديتو ب يت راو وة ه د هديت رك ضكؤة شك ةري لكد يتيا دو هدستدب فرد ر ب يت لد بؤيدمفي خدل ل ورب ددهدي ة شراشر دا دد نؤيتيال لد نؤيترب ة ب يتي كديتو هديكد لدسديت بكد هدسكت سكؤز هدل ضكش ف فدو ف اركش وريت فكي شك ةري لددكديت بديكد ورشكي دكد ويكي ايوي ويوكدو قكشل رتو بؤيدميد ي لد لرييل د هف او ه د سديتد يتو خشويردبدشي بكد بكدزيش في ك ل ي شك ةرير لد كدا ك ب اروي ويوكدوه نؤيتو ويودشي ليا هدل ت رانج وا اليدفي بؤيدميد ي ليا وهفدي ل وا. 06 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

68 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم بةشي دووةم لرييك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا 1- لرييوي خشوو: ش ةري لدز نؤيترو لرييويه ورستراوي د مو فشهفي ر هديت رك يتؤي فسكردب ة ورشك زؤيتنك يت لد وريت في خؤييه قسد ورب لد دا د ه و دش فد ريتر درا ر فكدب ة هد ل كيروه قسكد دوك بؤيكدا خد كد ي ذ يتر رو خؤو دددن شياي هديشي فيه دض ثرا ا: هديش شد وا وريت و ض ز لد بدسترا رو يراسودب ة بدبديد ر هديش شد وا ددقدو ب و يت د يترب ة ول ي يترجن ز دد ث وؤو شري و غديتيترال بدوريد ر شري شل د شري ب ر... شري خشياند شري هرادفدو ديدفي يتياتشهيتياوي سديت هدل و و ه ششياند. )ويشهة ا 11 ( ش ةري يتهزو وا وريت في خؤو بد ث يكد ي لكد خكدز فده يكد ي ف سكؤيتيي وهدك هة دكديل دي كنت لكد يتيا كدو يراسود دش رب في ض رب فررد ر وياند وريتر ر ب شو ه وردن هديت شد يال لد ذي في ث وريتورسكديتو خكؤو بكد ددقكدوو بك و كد ه و يت د يترب فكد ول ر كي كد ه يترجنك ر لكد ب سكت هكديش ف خؤشكردب في دكد ضكددورال شكري وروه د ر لددديت بد رو سكرة و شكري لكد هكديش شكتو اريه ور شهف اركت ب يتدوك شكري كشل اروي نشهفكد يك بك ايوي ددخشيتو رانووديتر رو وا وريت في ش ةرير هدفيياج يتيش وردراتكد خكشيان دكد وريك يت يش لشلدب فركد ر ه شضكؤ ورب ورضراتد ول رد ر و د يتر وياتد وريتر ر شري و ه يدفزا ب يتهي دو بد يتياتشهيتر سديت هدل ش ريد بكد دكيا شش اين الفديد لدز شري روه بكديتيم ورشك وريكد ايت بدلتكديتف رظ ارل ديؤز ايتكد ر دكؤ يتز ك يتدش ة لكدد يتو سكش و وريت في خؤو وريد وا بد ر لددريدو بد ددورست ةر قد ر ضي ددسديته ش ر ضؤة سش ر ضكشفود هران فكد ف ر ر و شري رك بديتستؤ دكؤو ضكش ر دكؤ ث بدب وفكد رو وريت فكي خؤيكد ي يك خشو دكؤ قديتردش ب وفكد رو بكد شوست ب يترس فديد بد لد وريت في ش ةريوه دش فر ة هديد ربش نشوو خؤو ثيا دسدملرا ا ددمز هديت كدفر دد هفد ف رس ا ددل وش هدير د لد هدل يهفد رو بد قد غد بؤفديد بد وا ن ديتو سش في ر: ثديتورو شديتيي ثدجنديتربدمت ليا الور لد ويترخ ض هفي ؤ يترفط ثديتيشز هرادفديدبي خؤز بد وا ت براشهيتهة ضدفي و يتمب دؤال درامد ر شد هة لد د رشي ثش شي خديتديتو ؤ دؤ و ه هد هيتو ض هفت بؤ دودز قد فرامد ر. )ا 18 ( 06 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

69 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا ش ةري هديتضدفير ددهؤو بش يدة شقد ر ش شي كت ريؤوريك هك ش ر دكدمز هرا كت دديكدبج يتو ورسك لراتديتفدوه ر دؤيد وه هب يتر لراي هدلراوي ويودو ثراود ر دش في ثراتيه ك دكؤ بددكدو الو نرانراتكد ر هكديت رز نراكي فدهرال رات. بدز دريؤبديد لد شري و )ةر ق خدي ) زؤيت يت فرت خؤو ورفشيا ا ب رال ش ةري ورل يا: ر ة هد يت ضدفي سرم و هفي دنشيا ا ددمز ر فد زر و رانش هديت ة شقي ول ؤثد ب و د يتهفد: ة شق بدل يا يتيا د دؤ و يت دو لراشو بد ددقدو ديدة و يت ويتياد ديا هديت بديربز بدو يتو ض ضدفي دل نيديا بدديا درودز دد هد هيت د برا وي غديتي ليا د ز ة شق هديتضدفي لدف بل ثدو ةدشقي خؤي ن يات هدز دتشياتد ر سدو بد رفير هدزهيت د يتر يا هدل ئدضيا بد شياتد ر. )ا 19 ( اي اي دي نت ث اري هكديت ربش زر و دك يتهة فكدويتش هيكة هديتضكدفير ك ب ارسكت هكرض ش ةري لد يت دو ةدشقي و لتديت بكد يتؤذياكل لكد يتؤذهة د كد ديدفن و بد ر ورب ويترفط فررد ض فسروي فددش ر دؤ رسل ي وييهيتو ي يت ددمز ب بد خؤشررد لددن فده ش ر بد ديت دؤ بد ب يتر لد و يت ين ششيان يدة شخب دنكد د يت كدو هدل كيهديا دكؤ ة شكق بكد يتيا و يتر شترال فررد دتشهفرات بؤ ي وهد هة د ورانرات بد ديت بد يتيا يد ددقدو ديدفي ة شق و يتديا فط فررد دؤ بد رو ض رب ة دديتزديا ة شق هرا ت ب ي وريد ثرال شو ض رب في لرال فدفيا وهي فندخ ي ددقدو ب سؤو درنر ضشفود لد ي س و ةر قي ة شقيه ب هيد ضكدفي دسكش رات لكد بلثكد خكدل شزو ربش سديتهدراورش درات هديت ثراي د دي نت دد وييهيتو يك يت شك ةري لكدز شكري روه سكديتبد شهفد ب ي وريد ن يات دتشياتد ر لد ثران ةر ق هرا ت زي هدست سؤزر يتد ردب في خؤو دؤ خشيانديت وريتورد وا هدست سؤز دلراوي ثديشرست دد يت وه يال لكد ضدشك ةر قد ر ديا ف هران في هرض يدة شقرال بد لد دنديتر يه يترف د ضدفيين ه و ويوكدو و يت دكد خشيانكديت دتدخ كرات يك خشوو ل اروضكش اينييته ايل د اركت يك شكت اروي ويوكدو سر سكي ه د ورش بد يدة شقد ب ض في يك سكديت زريكر بؤيدميد ي. دكد لرييوركد خشويردبكدو خكؤو لكد يت و ب كد ر ثراشرسكت وربك لكد شكري و )سكؤيته ) وه شك ةري نر ك فتر يتهد و ياوي لد ورست ضش ر ر ةر قرال بد دفر لد وا وريت في ة شقيه دش في ي ر دشفي ب زو لرييات: نن سد ر دد وا دد ر ة دد يترفط دؤ بدز بدسترا هفد بددر ديتوفي ؤة ي ضي ين بدز يت د يتهفد بددر 05 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

70 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم هدف سدو ؤيتهفي ين شدثؤلدب فر ي ول ي هدل ثديتبراي ؤة بدز ضؤلدب فد بددر هديش ف يدو ثدجندو ينن ددو هو فر هدل ه ة بدز هديش ب فرد شو فدو دن يت ضر ددوو بدبدو هديش ب هي سديت و ينن لدث بؤضي بؤ يي سديت د ه ة. )ا 12 ( اي شك ةري درنك و ورخب هم ورب كد ر دده نكد فك ر رو بؤيكدل رال شكد ورسكتد هذرو يتؤي فسكر فد نؤيتياكل لكد يتؤي فسرد ي خشوو ددوو ورب يات لدز شري روه بد سنش يتربدو لد ثديشرفييرد يتد ردب في ش ةري لد كدا بدسكرال لد ور يت دديتو خؤييه بد ي ؤظروي سديتهدل ش ف وي يتر ي ؤظراود ب يتي ديتو هددش ر لدسديت د ه و اليدفدب في ذي في ش ةريوه لدو هو نرا را نت ي ل ئ هيي ب وفررد ر وفر يدبي ويودو دؤ هدست وريت في ش ةري ويت ست ب و ر بكد يدة كشقيه هو ل ار ك ش ر بكد خشويرد دديتهيتديت د ه و وي يتوربك ة ضكشفود ة شكق لكد نؤيت ايل لد خدز يت رشتر فد شهفرات درن سراتد ر دؤيد دد ورستد هذرو )دن سد ر ددوا دد ر ة دد يترفط دؤ( شزهيتشت لد هدسكتدو بد و ب يتر بد يدة شخب درن س ارتد ر لد يت كدو نشهفركدب في س شكتد ر بكد لكد يت هسكتريه شكت ارل فكرني خؤو ورب ديتوفككيه دككدل وش لككد اروككدم دش في فرككشهة يدة ككشخب ة شككق ه شفد ككد دديتهككدز اروككدم دش فرل لككدف ارشهة يكك بك هزو ورف كي بدسترا ر دلراوي يت ف ك ويتر ش رو ويت ست ب و ر يت د يترب فرش لد هدف سدو ثك لكد يؤسكرق شزهيتشكت بك وة لكد و فرك و ث اروكد ر دكش ة وريتخسكت ش ةري شدثؤلدب فر ي لد خشيتثدو ول كي يدة كشخب ثك رسل ي وييهيت ي ل ئك هيي بك وة ل اركي لددكديت بديكد يت سكتدب في و ه ك ب راوي ف وي يت ش ةري وياتد سديت و هو ه و هلرزيي بدسدب في لرايردراتد ر لد و يتو خشوو ش ةري ورخشلراتد ر ب راكل ف يكدب في ثدجنكد شكدبد دب في شك ةري وردن دد نؤ دلد ث س يتو هدل يش ددسديت ب ض في ي ل ئ هيريه ي ب فررد ث ك درا ديتو شوتش رب ة بكد هكد و شل دش ة. بؤضي بؤ يي بدسي خشهزيته ر ر سديتد ه ة ب هش هدف سدو س يتوو وا وريت في ش ةرية لد ي ل ئ هيردو ولتديت ور ديدفراتد لش ود: لد شري و )ول راوي سش وه( بد بؤ بديتيم ورش ن يتهة ر فد بد ين هؤف ه رز بدفش سي ض هفي ؤ بدخيشيانير ر ن يتهة ر فد بدين مش ل ي بؤضراوي شد ددبراشهمن ليا بدوه شياي ب يتهيت يتهبد ؤ و يتو يتيا ز لدي و بدب و خديي هديش بد نر فدز لد د رشي ؤوه بدي و خرال ي ض هفي ؤ لدف لدثي يرا ي ورستم براست بؤض ة ب و نرار ة هرا تم! 66 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

71 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا ين براست بد هديت ور تديتو دف يي خؤز بئدخشيانمد ر ب و ضدفي دفر خدز هدل ز ب خ لد دا ب يت هفي بؤضي ؤ فدديا ر فد دؤبشوا سديتهدل ز! )819( ش ةري وهخ خدز ويت ايغ دكؤ يت هدك و ورخشهز ايكت تش كؤ ب خك ن لد كدا وريت فكي سكش و خكؤو وربك سكو مو يتؤذ ك يتو ك ا دكديتز ورب كد ر دكؤ و يت ك ين كشوا لكد سكديتر و شكري ربد ر شك ةري بكد ر دكري خشيانكديت ورهرانراتد ر بد بد خؤشي ش وي فرردو لد قدسريربدييه د سي لراشر وربك هكي براسكت فرركد دكدل وش يت وه ياوكي يتهد و ر سديتدشيتوريدبي خدين بي فراشهة و ول ي رنشو يدبرتر ن يتهفرال بد ش ةري هكؤف ه رو نكشهفي دكؤ ولتكديتو خؤو فش سرشر بد يش ددفر و ض ر سرة ه يدب في ويا ر ويا و خشيانيؤ د ر لد شكد هفرال ورو وا بكد مش ك ل راوي خدز يتر اي ب ارشهفدو ورذرفي و لتكديتيش دد ش ايضكودو فكديتز ف سكوي كش ايي يت هورو ايك ه لد رشكد ر شك ةري ي فكي شدبد ي بد يتيا و يترو دري ورضش يد ر ثرا رت خديي ش ةري هرض اليدفرل فددش ر ن د لد درنكر ي يتربكدو بكد هديت لد دا دي نت دد د رشريه هديش بد خدي فدشي وريتر يند ر دكدمز لد كدا بؤضكو وفي بكد بدسكدو كت شتراوي ش ةري دش ر ه برا دب ة هدل ير ديتياند ر بكررت هكديش شكترال ثراضكد هفد وردراتكد ر خؤشكي حكدزرب في يتهد و بؤضيربدة لدد و خؤي فيه خدز ب هش يتي يي نرايرهرال ن دفر يي د ا وربرا رات ددسديت ذيك في شك ةري هدير د خديتيوي خشيانيفد رو بد دفر يرد ب ه دخشهزر لد دا يتؤي نت بؤضكي بكد ولتكديتروه بكد يش دكؤ هكدي ة ششيان سديت هدل ت وا لرييورد لد شري روه زي لد ب يتوهفد ر دؤ يتهد و يان ب وة شزهيتشكتو وة لكد وريت فكي خشوو ش ةري راودم ب وفراوي ه هفي خدز يترشتر شي ة ددوو ورب يات. لد شري و )ش ةري( وه ش ةري هدي ة دريؤبدو خشويرد ي يتؤي فسرردب ة ورخ ديت : بيا هديد ربش ش ةريوا ددو هو ديدفي وهيتذه شد هة ض هو شدو ف يؤ وه ريسرا ا بدو بيا هديد لدز نر فد ربش ش ةري هدلو زوا دزهفيا ))دريب وفد ر ضدفي هفد(( )ا 85 ( ورش لد هديتو اليدفي هدسكت هدل ضكش ة رو يركد ر شك ةري دكد بدبكد وهورف اركت لكدف ارش بؤيدل كيه لكد د ريتريد بد دفر خشوو ش ةري لد يتيا دو ب في شد وريتد يند ر لد فكشوا دش فكد ر وهدراكت بديكد لكد يتهسكتريه ور د يترب وفد رو هدي ة دريؤبدو ( ؤيتو ؤيت ) ر بد ش ةري دد سديتض رو هدست سؤز ةدقلا وهورفيا. لد شري و )شرشرة(يش شك ةري لكد بدسك اروي اروكدم دكد خكدز يت رشكتر سديت شزشكتدو ةدشكق وروه كد دكديت شدثؤلدب في وريتد ين: 66 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

72 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم ض رب فت و بؤ و خدز يتر يان دش ة ددمز خدير ر ة زؤيت ثيا دش : ثرام فد ي خؤشد يس وريتي يدبي دليا قش ل ة ثرام فد ي هديد بدسترا ريد نشهفد ددمز بديتذوا لدد يت بدضيا!! ثرام فد ي ة شق هديد بدسش رات هدشد ةدشق لدي و بدضيا! )ا 51 ( ار ا او ش ةري لد ث ؤسديدبي دريهران فد روه بد ر ددي وو يدة شخب ويانراتد ر رك نك يتهة ثكراش بكد رو وهدك هة دود ياتكد يدلدو ر وه وربدة هدفكيياورش ر يكيه ورخنوكران فراشهفر ة ثرار ش تش بد ةدشق ربش وريتي هيد هدفيوا بد يدة كشخب ربكش بدسكترا ريد دكدمز هدفكيوا نك يت يت فك بي ورددخ كيا ورويتر شكراتد ر هدفكيوا نك يتيش وريتذوا هدفي ة شقرش هدة ربكش يكؤز ورسكش ارن لكد ث ارنك و يدة كشقيه هدير كد دكد نر في وا وريت ة ورسش يتهدك و بؤورب كد ر دضشبرتين شت بد ةدشقدو دري ورض ارتد ر لكدز شكري روه شك ةري كت شكت ارل لكد ةدشكق بكد يدة كشخب ه ارن ر ركد ب يكد ر دكدمز شك ةري لد خدز دد ري ؤضش في بد ةدشقد وربك د ه و شري ربد د لرازهف فد بد و نر هزيردو لد ويا و يدبدييه بؤب وؤ د ر ب رال ورل رات ض رب فت خدز يتر ياكن دكش ة ضك رب فت يتيكل( ا( ي )يت فك ك براست ) )شريين خدير ة ثراتش بدز يتست فد ب ي ذرة دؤ و زريدفي نر هز )يتهد و سكؤز هدل ضكش فدب في خكشوو كريهخب( لرا رشكد ر لرييكل يتد كد دكد خشويركد ي شك ةري وريتدك ي يك ( رسكلا بد دفر خؤو ش يترزهيي لدد يتريد ر هديد لد زريدفرال ورب ش ةرير ر ضشفود لد يت و ف ريتؤبد ر ش ةري د ور شهفيا در را ياتد ر. لد و يتو ربش اليدفراوي لرييوي خشوو لدز بؤيدل د شري روه د سي لراشرب ه ر لد شري و )خد ة( وه ش ةري د بد ب يتي ديتو هددش ر لدسديت وا وريت في ش ةري: و يتيردبي فدد ه ر ورب بدو بضي و يت هديت ضدفي بدشزهمن بدسترا ر هد هيتياود ربش وهيت دديتو زر و ربش خ ك خؤل ي برا ر ددمز و يتو شد يتياوي ث لد ذهفد ددمز و يتو ب خ دؤ و يتو بد ض دو خديي ذي فد. )ا 52 ( ورش لدز ث يتضد شري روه ضشهيت ن يت شدو و يتو و د يتر ورب كد ر و يتو هؤبك يتو ويت سكت دكش في خكدز ثدذهيترو ذي في ش ةرير ش ةري لد يتيا دو و يتو ي يتر ر ثكديتر دكد هدسكتدب في خكؤو وروه بكد شبشل ي وريت فكي خؤو ثيا هدل يريتياديات. 66 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

73 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا 8- لرييوي د دد ي لد بؤيدل د شري روه ضك ي ة وربكد ايت دكد هدفكي او يدددسكت د دكد ي لرييوكي بكدز ك زؤيت ايكييته و نر ك في وريتر رو خشويركد ي شك ةرية ه كد دككدنؤيتيال لكد نؤيتربك ة شكك ةري وفرك و فك ر رو خككؤو نراكييال رات نك بكدز و يتبد ند ريد لد خش و كدل ارج يت دكديتر س شكت يك بدلشثدلكد ي وويركدب في وفرك و وريتر ر هكدف ورفك اي بكد بديد دد ه يدك لد ه ب ة دديتر د دد ررد ي ف ريتؤك ورضرات. لد شري و )خد ة( وه ش ةري يتؤي فسر فد لد وندفي دده يت ورو يات وري هزيانراتد ر: ضشهيت ثدثش لد دؤ يدي شرلدو شل يا بد ند نش ل د بد رفير ورير ة لد وريي بد شل دف ث بد رو هديت ثدثش لدييا ددد ا بد وريي س و لد شدققدو د ل ي وه و. لرييورد ي د دد ي لد شري )ا 59 ( روه ثديشرسكتد دكد س شك نكش هك نر ك في وريتر رو شك ةري لديدشكيه شك ةري ثراضكد هفدو لرييورركد ي خكش وو ياندبكدو خشلق فكي ر ه كد بد كديت لكد خش ويردبكد يترشكتر خكدز شيك ة ل رركدب في ذيك ة هدسكتر ة ثراكيرب ه لراك روه نكشهفي س شكت ونكدفي سكديتفج يتهبرا كي خكدز خد كد يتر ياكن وردرن يان هديت ره بد ديت وا وريت في ش ةري لد لرييوررد ي خشوييه ثديشرسكت وردراكت دكد نر ك فراوي ب يكد ي خشوو بد ه لرا روه ورف دب ة ورف ي س شنت هديديترف ن ورف كي نكشهفي يتؤي فسكرد ي س شكنت شك ةري دكد نؤيتيال لد نؤيترب ة خؤو لددري ب و ر لد يتيا دو هران فد ثرا د رو شا ثدثش لد ب ورو ي ضي فراشهفرك ة ن كد لكد اليدفي س شت ش ةري لد شري و )هكدل ؤ( وه لدسكديت زيك في بدسك ارل يك خشو ينكيهل ارل دكد شك ارشريدبي د دكد ي درنك و لرييورد ي ه وريتياديات: بد ديتضي هرامن دضش بد ددمز خديي د يتر د يترو هدل ش ر لد و شياي يت هفرندب في ب في هديش ش خدب في لدف خ بد دقراتد ر يدفش يتؤل د خد بشختدو ض بلرل وروه لدف ديتو دش ة لد ض ثي يديتط ذهة بدوه يدفش يتؤل د... ضشفود فشسنت ويتفيريد بد ديت شد خؤيتو ددو هفيا لش ود ؤقدو بدسترا رب ة لد ث ضي سثي خؤو فدوه. )ا ( لرييو رد ي د دكد ي فك ريتؤك ل ارك روه د يترركد لكد د سكو وفي اليكدفي سر سكي ضد سك فد رو كدا لدسكديت زيك في ينيهل رال بد بدسراوي د يتر لد خؤو ب يؤذ يتو دؤ ورب لرييودبد لراشهفلراكشر لكد يتريكز ضكشفود ينكيها )هكرامن( 66 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

74 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم يتريزو ب زهيد ي دجني بي بشيتور هديت ره ورف ي و رز بد ورف ي بدسراوي دد ديدفكد ورف كي بك يتهي و د ريت دش فد دد شؤيتش را و دد شراشريد ش ةري لد خشويرد ي خؤو و يت بد ؤ د ر شهفرشيد ي نؤيتر لرييوراوكي د دد ي سر سي دديتهدز د رانرات بد ورفط وي لؤ ي بدس في ويودو رايه ددوو ورب يات لد ذين ديكدبي ك ه هفرت لكد خشو وهيتياديته ر. لرييوي راودا لدز بؤيدل د شري روه نؤيتيال لد لرييل وردرن يات بد د يتررد لكد راوكدم ب وفي نر ك في وريتر ر لد كدا نر ك في ف ر رو خشوو ش ةري ه د دكد شك ارشريدك لكد شك ارشرب ة شك ةري هد ل ركيه ر )يكن( ايوكي )نكؤيتو( لد كدا بدلش ثدلكد هدس ي وويدب في وريتر ر راودا دو لد رشد ر دلراج يت س شت هدستد بد بدسرردب ة ي د يتو سر سي خش ويد ي ش ةري ي د يت وؤخي بؤيدميد ي يك شك ةري لديكدبرت وربك ل ارن شكري ربد ور كؤيت او دكؤ لرييو يكدبي راودا بد لددنجيه راودل ديدبي هديتو وفر و خشوو د دد ررد ش ةري لد نكؤيتر لرييوكدوه زيك لكد هكديت نكؤيتياوي ويود ورست يترف ر فشهفي ر درا شي ة بديد هؤب يتربدو ور ديتياتد ر دكؤ دك يتو سر سكي بشيتوسكت في سكديتر و هدشت ب ة لداليدك لداليدبي ي د ر د م ورس بلتكشيتو ثرك سك اليتو ضدقتدسكتش و بكشيتو خك ل راوي ويوكدو بكد راودم يرديد ه د ش ةري لد يتيا دو )ين( و خش وو خؤيد ر يدددسترد ي يترخند لد شت فد د يات بكد لكد )يكن( و بؤيدميد ريه دش فر ة هددش ر. لد شري و )ث شوهة( وه ش ةري هديتو يدددس ول يهيتو فر ترم ة ثديت ريتو راودا دد يدبرتو وربك لدسكديت زي في خؤو ي يتربدييه ت ب يتي د سر سرردب في ش يت راو هو دا ورخ د دديتد : ب وهيتدد بؤ رب في بدز هد هيتر فش ستشة درايهيتي ة يدبد ر هديت بؤ وا بؤضديتو يتياردبي سدختد هديت يتيا ييا دؤ بؤيلديدبي ث ضدقؤو دد ددختد فش ستشة درايهيتي ة يدبد ر بدز بؤ هفد خديي ينن خديي ض و ي يتربدين بدز بؤ هفد خديي براشر ش يتربدين لرار ة ديتوا... دديتر ر سديت هدل ئد ة دؤ ض و ر ويا لد خؤيتو ثراودفرنم ة سدوهة وريتي ضدو خدز بدد ين ي بدز خديد لد ؤيت بدفراني ي خشو هد ي وة بد ين! )ا 13 ( شك ةري خكديي فر كترم ة وه ريبك يتو دكد خكديراوي قكش ا وهورفراكت خديراوكد خكديي كت ي ؤظراوكي بكشيتور ي ؤظ دلرال بد ب ش ب زهوو لدفراش خشيا وري يترب فر فيه ه ش ضؤ وربدة هديت ربش بكؤ حكدز دكد فر كترم فراوي ب زهو ب ض فراوي ديا دز وربدة ر ييه هدل ة بؤ لرا روه يتريزو دديتخشوهة ب ش كدلي بكشيتور دكدمز لكد 66 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

75 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا سديتوري فراويه بد خد ش ة هرا ت درايهيت فددش فد بد ر دديتهيتديت سكتديدب في وه ريبكديت دؤيكد شك ةري ورسكتد هذرو )ب وهيتدد درايهيتي ة يدبد ر( ضدفي ن يتيال و د يتر ورب د ر دديتهيتديت دد و ذين ثرار ة ورل رات بد ه هدسكت يدبكدة بد بؤ هفد هرض شتراور ة لد ورست ف يد ددل وش بد ديت درايهيت دتند ر و ه ف سؤيتو يت ف بي هدل ير ة ي ورسكش ران لد ديتيي خؤيت ي سديتبد ن دد ورست ويانن. خديي ش ةري لدز لرييودوه خديراوي و اليدفديد لداليدك خديي خؤو ي يتربدو بد لد فر ترم فروي وه ريبك ه وه ش شي سدوره فده يكد ي دكش ة لداليكدبي ك يش خكديي دلكد دكد ك لددكديت بكد ر درنك و لرييودبكد لكد يت و يدددستد ر و اليدفديد يدبراور ة خشوو بدسررد بد رو ياش فر ترم في سر سررد هديت ره بكدز دريؤبديكد لد شري و )ض ثديدك( وه هديش ي ة شزهيتش لراو ه ر: دؤ ة بدو ي ف ي و يت د ي هديت بد بردؤل دد و كك ف لي شري و دؤ بدفش سي كك دراود لد شد هفي خدز ذهفي زر و دؤ بد ذريراوي يدس بديو وو دد ه وريي خؤو بدو بضي و يت د ي ؤ بد بضؤل دد و ي دد ربش لش ود بديثديتس د ي هديتو د ل ي خؤز د يت فد رك ددو هو سديتهدي ض يت! )ا 91 ( ش ةري لد سديتر و شري ربد ر دد يتريزياوي ف وي يتر ر بكد )ة(ر سكديترثر يدبكديي فر كترم فد ورضكراتد فك وؤمدي خديدب في فد د ر ر خؤز د ورخشهزوا بد و يتو وه ريب يتو فر ترم ة ربش بد بردؤل د نشهفد دش هيد بد خدي ل ي ش ةريهفي وه ريب و ر لد ثران ييه سدوهة شري و نشهفرك ة دكؤو فش سكرش ر بد كديت فر كترم ة بردؤل ديكدك دشهيد بد ه ف لي سدوهة قدسريرو نشهفي دد قدييه بدب ور د قد ثرا ودشي ورب و وريو ور ه وريي خديتهد يدينؤشي خؤو لد شد هفي يدستريه ش ةرييش هديت ربش ضؤة دد ب فؤ دؤ لش ودو براش ورد ددهدي ة شكراشر وريو ور خشوه رفيو خؤو ددمز ويتياخ بد بد خديد د يتر ر لد خديي بردؤل ديكدبي نكشهة خديراوكد سك يتياددش في دليا سدختد ضشفود ربش سديتهدراود لد و يتر ر وي يتر ددمز دي نت ثراي لد هقريكيه بك يتياوي هرا جك يت يدح ل كد لرييورد ي راودم لد شري روه لد ب د وريتوربكد يات بكد شك ةري دك لكد و ويك يتورو و يت وربك يدبكدير ة فر ترم فراوي ددندستد وه ريب ه ر بد رك يتريزو بضكراوي لكد وه ريبك ه خ ه ر كد يت و ريرك ة و يتو دكديل فد دي ت فراشهة و ول يهيتر ه د خشوو ش ةري لد دا بدسراوي نر في وريتر روه لكد ونكدفراوي ويودشكيه شك ةري و يدددس ويود راودم ورب بدي فرش اليدفي نشهفي ول يهيتيرد لد دا برا دو ضرن يد ي سديتورز: 69 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

76 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم لد دك ش خراوي دضشب ب فريا ض و هدل ران بضيا هديت رك ثديتو خشهيي قدو زريتوو وهبدهران + بض بدل يا ب و بدز ب فررد ضدفي درا ديتو يت ة نشهفد - ب خؤ بدديا بدز ب فرد نشهفرتديا ي بدز بضد خ فدوهفد! )ا 59 ( ش ةري لد يتيا دو هران فد ثرا د رو بد ي ؤظرال بد بضراوي نشهفد لد ثدف نشهفرردبي س شكتيه بكد ب فرركدبي يت ة درا ديتور دديته يتوو لدفراشهة و نشهفي خشوهيي ويت ست ورب نشهفرردك بد هي بضكراود لكد ضدشك ثكديتو خشوهيي نشهفرردبي ويود هي ب فرردبد بد هديت ويت ستو ه و ورس ب و ك يتر دكدمز لكدفراشهة دكديته يتو ب وفدبكدوه يدبراور ة لدفراش بؤيدل دوه ؤيتهفو يتيردبي ددسديتوه ه ش ر بد يش ددهؤو ثك يتر سك ي ة ور ل ديدفييركد ر نؤيتياكل لد نشهفي و فر يي ثراتدخ ه ر بدز نشهفررد دؤ د هؤو بد رو لد يت و بؤيدميد ررد ر ضرندبدو دديتز دراتد ر لد ضر بض في نشهفي بدز وريتهيد ش ةري سديتبد ش هفد ورست ثرا خديتو بك و ر لكد يت فو وفكد ر راوكدم و و ضدشن نشهفي ي و د دد لد لرييوراويه لد يتيا ديدشد ر شهفرشيد ي و يدددست ب ي فج دثراورات يدبدير ة فر فيهفي س ش نشهفي خ ك بد رو ي ة س ش نشهفي ي ؤظ لد و ح ل د دوه بد يدبر ة ثكراش ور ل ديدفكي دش فد نؤيتر نشهفرردبي ثيا ددخ ه ر دفر ثديتو خشوهيي هدل و بد نشهفرردة بد رو يش نكشهفي ي وويركد ي خشو نشهفي ضرن يد ررد بد بؤيدا بؤيدميد ي دد ي ؤظدب في ددخ رش ر. لد شري و )ثديتيشر( وه ويس ة ش ةري لد وريت في خؤيد ر د لد وريت فكي خكؤو برا كدو هكدذهيتو خكدد ي ش خ ورب راودم ي ة ورب : شد هة ب يا لد دا بزرو هدف سدي برا ل بد ز هديش ثدجنديترو ذ يتربدز بدبديد ر كك لد ب دوه ين بديتر ربش دد و لش وديدبي خؤيت هدل مديش بد شهيد ر ربش ث وؤو ب وهيتو هدذهيترب ة هرانيوا ن يت د هدل ئد ديته هرانيوا ن يتيش بدبشذهيد ر! ين بديتر رك ي في ياوي خؤيت فدويش هديش لدشي ث د ين دش لد يتيا دو هرض سد ديتياو وريت دو لد يت فدب هيد ر! )ا 89 ( لدز لري يودوه ش ةري س اي خدز لد سك اي ه ب ار كدو لكديل نكشوهوه فر ك فيروه ه ب ار كدو يدبكدز بكؤا خكدز خد د ثدذهيترو ول ي ش ةرير لد ب زهيترب في ذ يتر رو خؤو ف ض يتر ورفط هدل ربوا ف رانركدب في خكشوو خكؤو 60 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

77 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا د ستو ه برا دو و رز هدذهيتو ضرن يد ي بؤيدميد ررد بد خديراود ثديشرستد دد ت براوي خ رة يدوهفي رك خشوو ش ةري سراردير ة خديراود خديي يتياتشهيتياوي رنشو ب زهويرد خدد ورب لكد ثرانك روه بكد هدير د دد نل دديت راوي ش ب سدو د ينيهيت سديتي سؤل دو زست ة يال د ددو هو بديتبد ثريؤزربديد ر هرا ت فد دي كتؤ د ب يك فج لرييوركد ي راوكدم ب وفي د دكد دكدز شكري روه ك ه هفرتر ضكشفود سكيا د دكد ي سكديتربي ثديشرست دد يدبرتو خ ه فد د يت. ئةجنام لد بؤ يي بدز د سدوه شيادريتهة دد ضدفي بدجن يرال دي تش ة بد لدخشهيتر روه دد ضدفي خ ل رال ؤي يتب ه ة: 1- لد بؤيدل د شر ي و خ ك هدل ؤو بديتيم ورشتريه سدد يتر دكد لرييوركد ي فك ريتؤك سك اي نكؤيت لرييكل دديتضك وربد ة بد هفرش د يتني لد لرييوي خشوو لرييوي د دد ي لرييوي راودم. 8- لد لرييوررد ي خشوييه شك ةري شهفرشيكد ي ددشك ارشريدبي خكشوو يدددسكت بك يترز هدل ضكش فدب في خكؤو وريتدرب ايت هدفي ايج يتيش دي تؤ د بد ثكديتو خشويركد هكديت رك بكد رو الو يتؤي فسكردب ة دكد لرييوكي خشويركد ف س ه ر بديد ور ل ديدفي ين ي خشو زؤيت ين ث فت يي ف ريتؤبي لرييل ثراويينرات لد بؤيدل د شري روه. 9- لد لرييورد ي خشوييه ش ةري سش وو ريت ش ر لد زهيته ر ورستد هذرو يتؤي فسردب ة هديت ره بدشي ورقد لرييورد خشويردب في لديت و ف ريتؤبد ر لراشهفلراشر لد خدز ي ة يترشتر ف يؤيي دديدك فد دي نت. 5- لكد لرييورركد ي ف ريتؤبكيه لكدز بؤيدل كد شكري روه نؤيتياكل لكد لرييوك و د دكد ي دكدوو ورب ياكت بكد شك ةري شهفرشيد ي ق لترا وي لرييوريه ضشهيتضك ارشريدبي د دكد ي لكد يت و ف ريت ؤبكد ر دكؤ ونكدة وي يتوربك في و يت دكديتو خؤو ي خشو نر في ي ووو وريتر ر دورا رات دد يتد س شت. 1- لد هدفي او ورقي بد ويشهفدوه شك ةري لكديت و ف ريت ؤبكد ر نكؤيتر لرييو يكدبي اروكدم و دشفرك فك ر ه كد هد ل ريه ر سش و ريت وا لد هديتو نؤيت لرييوي د دد ي خشوو ثراوكد ر درك ف شجنرا ا لددكديت بكد ر وردركنني لكد نؤيتر ورق فدوه درن و ورقدبد ور يترويته ر دد و نؤيت هدسكت سكؤز يكدبر ة هكي خكشوو شك ةرير بكد ريرت هكي خدل و في ويوديد. 3- لرييورد ي راودم لدز بؤيدل د شري روه خؤو وردرنراتد ر لد راوكدم ب وفي يدددسكتدب في ول كيهيتو بكدظر لد دا اليدفي بؤيدميد ي سر سي تد ضرن يد رردب ة. 66 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

78 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم سةرضاوةكان يةكةم: كتي ب بة زمانى كوردى ثديت ين ةددي ل : يتر دزرب في ويتهي لد شري و لرييوي بشيتوييه ض ثخ فدى سديتورز سلرام في اجل نظ ددغيه خشيتشري يترشري: يتيت زو يتؤي فتروي لد بدوردي بشيتوييه ض ثخ فدو 8. فش سديتهفي بشيتو-يدل تدفيو د ب ه رو يدبرا دديت ي يدبدز ض ثخ فدو يتؤذهدم ويشهفي بديتيم ورش هد لرا شو و ةزيز امل ض و)وبتؤيت(: رؤيتو بدوردي. و. سديتوهيت ديتوو ض ثخ فدو ي يتوين هد لرا ششب يرد يترسشا )وبتؤيت(: بدوردي بشيتوو هشفديترب في بدورب ض ثخ فدو خشيانيفي د م هد لرا ةدالبدووين سدن وو: يرد و بدوردي بشيتوو هفت يته ب وست ة سننيج هد لرا ي يتف خدزفدوهيت )وبتؤيت(: يرد و بدوردي بشيتوو دديت ي يدبدز ض ث و رز ب يته هرميهوو حسني )وبتؤيت(: يتيت زر بدوردرردب ة ض ثخ فدى يشب ي في هد لرا 2. هدشكت ب في هكد لرا ضك ثخ فدو بك يتؤ هرميهوو حشسني )وبتؤيت(: دز ند رو يت هف د ش ةريهفي حد ت فش سديتهفي بشيتو-بديتبشك د ب ه رو يدبرا بدفشريت ق ويت ةديدو: لرييو و ش ةريو د يترو بكشيتو يد لكد و ضك ثخ فدى ورز ك و سكديتورز سكلرام في بة زمانى عةرةبى ع جوجودةوالن و)دكتور(:وال مدوالشع يوعندوال وحية وط 8 ودارواالندلس و ري ت ولبن ن و و 11. عم دون متو)دكتور(:ومدخلوالت راخواالدبواال ر ية و د نومطبعة وتونس و و 18. بة زمانى فارسى ر شريهز هف لرس نلي ه تم ض ث و ز وهف هي لد هييي ة )وبرت(: يتيخ هودر هة 1 ذيد وردزيت ي )وبرت(: س ض مد هود ن سي يتسي هخرتهة هة ض ث ه ا ش رع بيب : زيرند هنتم ةي شي ةتيهحلسني زيتين بشب: فقي هودي ضث ه تم ي هيتيي هة هفت يته ز يتهيت هة 19. ي ن ز ف يي: يتسي ةمشيي 66 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

79 لرييكيةتي ناوةر ؤك لة كؤمةل ة شيعري )خاك و هةل ؤ( ي كةريم دةشتيدا دووةم: نامةى ئةكادميى ول و ةدلي: دنر ي هدل تدست لد هؤف ه رو بشيتوييه ف يدو ي ستديت زهفوؤو سدمحدووين سي يةم: طؤظارةكان بة زمانى كوردى ف. ي يت ر / ب هؤ رال ي: شري و لرييل. ةديدو بدمحدوو )س ي ا(. ؤظ يتو يتهي ة ذي يتر )92( سك ل ي 13. حد دز ب فش في يدبديي ديتريي ة س ي ة: هؤف ه رو لرييوي بشيتوو ؤظ يتو ال هة ذي يتر )51( 81. بة زمانى فارسى هفشهع هودي شي غن بي حسب ح ا س هيي يتمح ة ي ت خب ي ك يتسكشا كا مو زهور صكلن يد ةديكد ف يكد اذر يج ن ة ة مش يتر 83 ثد ه ي هودر رلد هجنمن هي هفي زد ة ك هشي يت ش يف ال ض ح ة ل يغ في زهور )وبرت(: هلشنيهفر ةمشو هديهف ة ة دي مش يتر 11 هودر ضوارةم: فةرهةنط بة زمانى كوردى سدالز ف خؤ )وبتؤيت(: ديتهدف ي بؤبس ؤيتو ض ث ثرانجدز زجنريرو ديتهدفط هد لرا بة زمانى فارسى سرم وهو )وبرت(: هنط اصطالن ت هودي ض ث ثنجم هفت يته ي هيتيي هة خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

80 م. ي. سةنطةر نازم حسني - م. ي. حيات سعيد عبدالكريم امللخص الغنائية املضمون يف جمموعة اشعار االرض و الصقر ل كريم دشيت وهذاوالبحثوموسوموبو)الغن يةواملضمونويفوجمموعةواشع رواالرضو وال ق ولوك ا ودشيت(وحه والدراساةوالوصاةيةو التحليليةونولوجتلي توانواعوالغن يةويفواجلوه والنصو ومتكونةومنواملقدمةو وح لنيور يسيني. و و مت و ضحن ويف والة ل واال لو)املةهومو وامل اطل و والتا راخوشاع والغنا و واص ا صوشاع والغنا وما واناواعو و الضهوروشع والغن ويفواالدبوالكورديو واخرياومك نةوالغن يةوعندوال منطيقيني(. و ام والة ل والث ن وحهووتطبيقي واكث ومتوشا نن وجتليا توالغن ياةواملضامونوجمموعاةوالق ا دولشا ع واملاذكورو يفو النه اةواوجدوالنق طوالنت جوالذيواستنتجن ومنوضمنوالتحليلوالن وص. و Abstract Lyrical content in a group of poems "land and Falcon" by karim Dasht This paper marked with (lyrical content in a group of poems "land and Falcon" by karim Dashti) are analytical descriptive study about the kinds of manifestations of lyrical in essence text and composed of the front and the main chapters. Were we discussed in the first chapter (the term and the concept and the history and characteristics of lyrical poems with lyrical types and lyrical Appearing in Kurdish literature and finally standing lyric at romanticism critic). The second chapter is applied more, were explained manifestations of lyrical content set to poems poet mentioned In the end, there are points which we concluded the results of the analysis within the texts. 66 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

81 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا زانكؤي كؤية فاكةل تيي ثةروةردة بةشي زماني كوردي ثي شةكي زانسيت جوانكاري جؤري كة لة جؤرةكاني زانسيت ر ةوانبي ذي كة دةبي تة هؤي ئةوةى دةقي ئةدةبيمان بؤ ر وون و ثاراو بكات و جوانيي دةقي ئةدةبيمان بؤ بةرهةم بهي ني ت واش دةكات كةمرتين هةل ةى تي دا بكري تت وتونكة مامةل تة لةطةل ثاراويي وشةدا دةكات. هةروةها وا لةشاعري دةكات ببي تة ر ةخنةطر لةو بةرهةمةى دةينوسي ت واتتة تتا وتةند توانيويةتي ئةم زانستة بثي كي ت وونكة ئةم زاستة وةكو تاي تةرازوو واية بؤ بةرهةمي ئةدةبي واتة تتاوةكو شتاعري بةرهةمةكةى بةالي زانسيت ر ةوانبي ذيدا بةري ت وا دةكات سةنط و قورسايي لةسةر خوي نةر و بيسةر هتةبي ت وتونكة وا لةبةرهةمي ئةدةبي دةكات ئاسيت بةرز بكاتةوة و كاريطةرى دروست دةكتات لةستةر بةرهتةم و شتيرري شتاعرياني تردا. بؤية ثي ويستة نوسةر يا شاعري خؤي بتةدوور نتةطري ت لتةم زانستتة و بتواني تت ستوودي لتي ببيني تت ئةمتةش وا لةبةرهةمةكةى ئةكات سوودي بؤ ئةدةبياتي نةتةوةكةى خؤي هتةبي ت و ئاستيت ئتةدةبي ميتتةتةكتةى بطةيتةني ت بتة ئاسيت بةرهةمي ئةدةبياتي وآلتاني ثي شكةوتوو. هؤي هةل بذاردني باسةكة: هةل بذاردني ئةم بابةتةم بؤ ئةوة دةطةر ي تةوة كة زانسيت جوانكاري خؤي لة خؤيدا زانستتي كي ثي ويستتة و طرنطتة بؤ بةرهةمي ئةدةبي لة هةمان كاتيشدا لةني و ئةدةبياتي كوردميانتدا ئتاور ي كي ثي ويستت لتةم زانستتة نةدراوةتتةوة. بةرهةمي ئةدةبي كوردميان لة ر ي طةى ئةم زانستةوة بة نةتةوةكاني تر نيشان بدةين كةوا ئةدةبي كوردميان لة وتاو بةرهةمي نةتةوةى تر هيضي كةمرت نيية تةنيا ئةوة نةبي ت خةخمؤري ئةم زانستةمان نيية بؤية هةموو ئةمانة وةكتو 18 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

82 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا ثال نةري ك بوون بؤ بة ئةجنام طةياندني ئةم باسةم هيوادارم توانيبي تم خزمةتي كي بضوكي ئةم زانستة و ئةم شتاعريةم كردبي ت. سنوري لي كؤل ينةوةكة: ستنوري ئتةم توي ذينةوةيتةم ثةيوةستتة بتة هةرستي هونتةرةكاني جوانكتاريي وشتةييئ ئتةوانيي بتريتي لتة هي نانةوة طي ر انةوة ثاتكردنةوةئ و ثر اكتيزةكردنيان لة سةر شيررةكاني طؤرانئ ي شاعريدا. ئاماجني توي ذينةوةكة: ئامانج و مةبةستمان لةم توي ذينةوةية دياريكردن و دةستنيشتانكردني هتةر ستي هونةرةكةيتة كتة دةوتي تة ني تو جوانكاريي وشةيي دواتر وؤنيةتيي ثر اكتيزةكردن و دروستبوونيان و بةبةكارهي نانيانتة لتة ديتواني شتاعريدا هتةموو ئةمانةمان بة منونةى شيررييةوة خستؤتة ر وو كة شاعري دةستي كي باآلي هةبووة لة شتارةزايي و بتةكارهي ناني ئتةم هونةرانة بةشي وةيةكي جوان و كاريطةر. طريوطرفيت توي ذينةوةكة: لةم توي ذينةوةية هيض طرفتي ك نةهاتؤتة ثي ي تةنها ئةوة نةبي ت كاتي ك بةني و ديواني شاعريدا دةطةر ي دةبيتن شاعري لة ر ووي بةكارهي ناني ئةم سي هونةرة دةستي كي باآلي هةبووة و وتةندةها منونتةى جتوان و كاريطتةري هةيتة لةسةريان مةبةستةكةم لي رةدا ئةوةية ئايا كةستي ك ئةطتةر شتارةزايي لتةم زانستتةى ر ةوانبي ذييتة نتةبووبي ت وتؤن شتاعري توانيويتةتي ئتةو هتةموو منونةيتة بنوستي ت ئايتا شتاعري بتي ئاطتا بتووة لتةم هونتةرة ئايتا ئتةم زانستتةى نةخوي ندووة كات و سةردةمي شاعري ئةم زانستة نةبووة هةموو ئةو ثرسيارانة بي وةآلم ماونةتةوة بةآلم من لتةم توي ذينةوةيتة دةل تي م بتةل ي شتاعري بتة ئاطتا بتووة و شتارةزايييةكي باشتي لتةم زانستتة هتةبووة بؤيتة توانيويتةتي سةركةوتووانة ئةم هونةرانة بةكاربهي ني ت. ميتؤدي توي ذينةوةكة: لةم توي ذينةوةدا هةردوو ميتؤدي وةسفي و شيكارميان بةكارهي ناوة سةرةتا ميتؤدي وةسفيمان بةكارهي ناوة بتؤ ئةوةى اليةنة تيؤرييةكتةى توي ذينةوةكتةمان يةينتة ر وو دواتتر هتاتووين هتةر ستي هونةرةكتة ثر اكتيزةمتان لةستةر شيرري شاعري كردووة و بؤ ئةم مةبةستة ميتؤدي شيكارميان بةكارهي ناوة. ثي كهاتةى توي ذينةوةكة: ئتةم توي ذينةوةيتة لتة ثي شتةكي و دوو بتةش ثي كهتاتووة بةشتي يةكتةم ختؤي لتة اليتةني تيتؤري دةبيني تتةوة ثي كهتاتووة لتة ثي شتةكي و كورتةيتةد دةربتارةى ر ةوانبي تذي بةشتةكاني ر ةوانبي تذي ر ةوانبي تذي بؤوتيية. بةشتتي دووةمتيي كتة كرتكتي توي ذينةوةكةمانتة باةتان لتة هةرستي هونتةرةكاني جوانكتاريي وشتةيي كتردووة ئتةوانيي هي نانتةوةئ طي ر انتةوةئ ثاتكردنتةوةئ لةستةر شتيررةكاني طتؤرانئ ي شتاعريدا ثر اكتيزةمتان كتردوون بتؤ هتةر هونةري ك بةجيا باةان لي وة كردووة و جؤرةكانيمان دياريكردووة. دواتر جياوازيي هةرسي هونتةرةكامنان كتردووة و بة منونةى شيرري ر وومنان كردتتةوة. لتة كؤتاييتدا ثوختتةى توي ذينةوةكتة بتة هتةردوو زمتاني عتةرةبي و ئينطتيتزي لةطةل ليسيت سةرواوةكان و ئةجنامةكامنان بة وةند خال ي ك خستؤتة ر وو. 18 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

83 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا بةشي يةكةم 1/1 كورتةيةك دةربارةى ر ةوانبي ذي: ئةطةر سةيري ئةدةبي هةر ميتتةتي ك بكتةين دةبيتن تايبةنةنتدي و خاستيةتي تايبتةت بتةخؤي هةيتة جيايتة لةطةل نةتةوةكاني تردا. بووني بةرهةمي ئةدةبي دةبي تة هتؤي لتةدايكبووني زانستيت نتوي ئةمتةش بتةهؤي بتووني شارةزا و زاناياني ثسثؤري ئةدةبييةوة. زانسيت ر ةوانبي ذيي لةدايكبووي بةرهةمي ئةدةبيية و مامةل تة لةطتةل بتووني دةقي شيرريدا دةكات و ثةيوةندييةكي ثتةويان لةني واندا هةية وةكو دوو حةلقةى لةيتةد جيانتةكراوة ناتوانري تت لتة يةكرت دابرب ي ن بؤية بة نةبووني يتةكي كيان ئتةوي ديكتةيان لتةنط دةبي تت و كاريطتةري نامي ني تت لتةم توي ذينةوةيتةدا كورتةيةد لةبارةى ر ةوانبي ذي و بؤوووني وةند نوسةر و شارةزاياني ئةم بوارة دةخةينة ر وو. ر ةوانبي ذي زانستي كي زتر كؤن و بة تةمةنة جواني و ئةفراندن بة شيرر دةبةخشي وةد دةمار وايةئئ. عبتدول آل ختدر مولتود: 5 ئئ. 1002: واتتة ر ةوانبي ذي وةد زانستي كي كؤن لة هةول ي ئةوةدا بووة كة جواني بة وتراوةكان ببةخشي. عةزيز طةرديئ ش لة باسي ر ةوانبي ذي دا دةل ي ت: بؤ ئةوةى قسةيةد يا نوسيني ك بكةوي تة سةر بت ي سةى طةشي ر ةوانبي ذ ثي ويستة ر ةوانييةكةى لة دووالوة بي ت لة اليي طوزارة يا لةبارةى ر وخستار و ناوةرتكتةوة وتونكة ئةطتةر جواني و ر ةو اني تةن ه ا لة طوز ار ةد ا بوو وشةةا ا ض ر ض رة و شة وا او بةوو د وة نةة ةتي لة وي وةةا ا ي و واةي وةةد ا ي ))عةزاز طةردي: : لةم ضاوناسةاة دةبانني ااتاوك ر ستةاةك تةمومذي بكةواوتة سةر مانااةى وةو ااتة مانااةى ر وو و واشك ا ناباوت واتة ئةو ر ةوانييةى نامي ني ت وونكة ر ةوانبي ذي خؤي لةماناكةى خؤي ديارة دةبي تت وشتةكان ثاراو بن و هيض لي ت ييةد نةبي ت بؤ ئةوةى خوي نةر بة ئاساني بتواني ت لي ي تي بطات. عةالئةدين سوجاديئ بةجمؤرة باسي ر ةوانبي ذي دةكات و دةل ي : ر ةوانبي ذي لتة زمتاني عةرةبيتدا بتةو قستة و باسةى ر ةوان و طةوهةر داربي ت ئةل ي ن بتيت(ئ و ثاشتان بة(تةئ ي لتي وةرطترياوة بتؤ هتةمووي بتووة بتةو زانستتةئئ. ))عالوةدان سوجادي: :. نوسةري عةرةب د.بسيوني عبدالفتاح فيودئ ستةبارةت بتة ر ةوانبي تذي دةل تي : دةربتر يا واتتا و مةبةستتة بتة وشةى ر ةوان و طوجناو لةطةل باري ثي ويسيت كةسي بؤ وتراوئئ. بسيوني عبدالفتاح فيود: 93 ئئ. 1020: لةكؤي هةموو ئةو ثي ناسانةى بؤ ر ةوانبي ذي خستمانة ر وو دةطةينة ئتةوةى بت تي ثي ويستتة وشتةكان ر ةوانييتان تي دا بي ت بؤ ئةوةى جواني و كاريطةرييان هةبي ت و دار شتنةكةى بتة وشتةى ثتاراو و ر ون و ئاشتكرا بي تت دوور بي تت لةهةر تةمومذييةد بؤ ئةوةى خوي نةر بة ئاساني بتواني ت لي ي تي بطات. 8/8 سوودةااني ر ةوانباوذي: 8- زانسيت ر ةوانباوذي بؤ خؤضاراسنت و دوور اةوتنةوة لةو هةآلنةى اة ر وو لة واتا دةاة 8- زانسيت ر ةوانباوذي وةك تاي تةرازووي لاوداوت بؤ جااا دنةوةي وشةى ضاراو و ر ةوا لة وشةااني ت 8- بةهؤي ضاراوي و ر ةواني وا دةااي قةناعةي بة دةوروبةر بهاوناوت و ر ازااا بكاي 4- داناني وشة لة شواوين ر است و دروسيت خؤادا 5- وا لة دةقي شاع ي دةااي بة دواي ر اظةى دةقدا بطةر اوات بؤوةوةى بة واساني لةمانااةى بطةات 18 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

84 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا 9/2 لقةكاني ر ةوانبي ذي: زانايان و شارةزاياني ر ةوانبي ذي سةبارةت بة لقةكاني ر ةوانبي ذي دابةشي دةكةن بةسةر سي بةشتةوة ئتةوانيي بريتي لة ر وونبي ذي جوانكاري واتاناسيئ. 2-9/2 زانسيت ر وونبي ذي عتم البيانئ: ر وونبي ذي طرنطرتين بةشةكاني ر ةوانبي ذيية زانايتاني ر ةوانبي تذي زتر لتةبارةى ر وونبي ذييتةوة دواون و ثي ناستةيان كردووة لةوانة حممد طاهر لالذقيا ئ لتة ثي ناستةكةيدا دةل تي : زانستيت بتةيان ئتةو زانستتةية كتة دةتتوان لتةو ر ي طةيةوة تاكة مانايةد بة وةند شي وةيةكي جياواز يةينة ر وو هةروةها ثي كهاتةطةلي كي جياواز لة ثتةى ر وونيدا جا ئةطةر ويستمان كةسي ك بة ئازا ثةسن بكةين ثي تي دةل تي خانتةدان - جتوامي رئئ. حمماد طاهر لالذقيا : 1022: 299 ئئ. طرنطيي ئةم زانستة بؤ ئاشكراكردني وردةكاريية لة ر ي ي بنةماكاني وةد وتواندن و ختوازة و خواست و دركتة بتةم واتاية ر وونبي ذي بة مانا هونةرييةكةى دةربر يني كي ر ةوانة لة طوزارشتكردن و دياريكردني مةبةست و ماناي ناو دل. 1 9/2- زانسيت جوانكاري عتم البديعئ: يةكي كة لة زانستةكاني ر ةوانبي ذي نوسةراني عةرةب بايةخيان بةو زانستة داوة و لةني و شيررةكانياندا بتةكاريان هي ناوة. بؤ ناساندني ئةم زانستة بؤ ووني نوسةري عةرةب حممد عل سالاهي ئ دةخةينتة ر وو بريتييتة لتةزانيا ر ووةكاني جوانكاري بةو هؤيةوة باشيي دةربر ين ثيادة دةكري ت. هةروةها ر استيي قسة بةتتةواوي لتةكاتي هةل ستان بة واتاي ثي ويستئئ. لالستهق لالدكتور حممد عل سلاهي : 1002: 960 ئئ االمام لخلايب القزويائ بةجمؤرة ثي ناسةى ئةم زانستةى كتردووة و دةل تي : زانستتي كة بةهؤيتةوة دةتوانري تت اليةنة جوانييةكاني قسة بزانري ت بةطوي رةى كات و شوي ا ثي ويست و ر وونيى واتتائئ. 999 ئئ. 1021: لتشتي االمتام لخلاياب القتزويا: 9-9/2 زانسيت واتاناسي عتم املرانيئ: زانستي كة لةسةر وةند بنةمايةد بؤ ناسيا قستة و طوزارشتت لتةبارةى ر ةوانيتي و دةربتر ين بتةثي ي ثي ويستيت شوي ن و ئاسيت كةسي بؤ دةربر او دامةزراوةئئ. موحس ئةمحةد مصافى طةردي: 21 ئئ. 1029: عةزيز طةرديئ سةبارةت بة ثي ناسةى واتاناسي دةل ي تت: واتاناستي بايتةب بتة طوجنتاني ئاختاوتن دةدا لةطتةل هةل وي ست و بارودتخي ئاخاوتنةكة واتة ئةو كةسةى قسةى بؤ دةكتري كتات و شتوي ن و ئاخاوتنةكتة هتةل و متةرجي ئاخاوتنةكة ض دةخوازي قسةكةر دةبي ئةوة ثي شكةش بكائئ. عةزيز طةردي: 22 ئئ 1001: لةم دوو ثي ناسةية دةطةينتة ئةوةى بت ي واتاناسي هةل سوكةوت و مامةل ة لةو كاتةدا دةكات كاتي ك طوي طر طوي لة قستةكةر دةطري تت و ثي ويستتة لةسةر قسةكةر لة هةموو حال ةتةكاندا خؤي بطو جني ني تت لةطتةل بتاري ثي ويستيت قستةبؤكراودا بتؤ ئتةوةى بزاني تت ض دةوتري ت تتا بتواني ت لة واتا و مةبةسيت قسةكةر تي بطات. 14 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

85 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا بةشي دووةم 1/2 جؤرةكاني جوانكاري ئةوانتةى لتةبارةى ئتةم زانستتةيان نووستيوة دةل تي ن بةستةر دوو جتؤردا دابتةش دةبي تت ئتةوانيي جوانكتاريي وشةييئ و جوانكاريي واتتاييئن. ئي متة لتةم توي ذينةوةيتةدا باستي ستي جتؤري جوانكتاريي وشتةييئ متان كتردووة ئةوانيي بريتي لة هي نانةوة طي ر انةوة ثاتكردنةوةئ. ئةم سي هونتةرةمان لةستةر شتيررةكاني شتاعريي طتةورةى كورد طؤرانئ ثر اكتيزةكردووة و طرنطى و بايةخي هةر يةكي كيامنان دياري كردووة. بة ثي ويستيت دةزانت بتة كتورتي تيشكي ك يةينة سةر جوانكاريي وشةيي وونكة توي ذينةوةكةمان تايبةتة بة هةرسي هونةرةكاني ئةم زانستة. 1/1 جوانكاريي وشةيي: ئةجمؤرةى جوانكاريية بةشي وةيةكي طشيت لةني و زتربةى ديتواني شتاعرياندا هةيتة و شتاعري بايتةخي كي تايبتةتي بةجمؤرة جوانكارييتة داوة هؤكارةكتةش ئةوةيتة ئتةم هونتةرة مامةل تة لةطتةل وشتةدا دةكتات و لتة اليتةني ئتاواز و مؤسيقاي وشةش دةكؤل ي تتةوة هتةموو ئةمانتة دةبنتة يارمةتيتدةر بتؤ شتاعري كتة بتواني تت بةرهتةمي جتوان و ناستك بهي ني تةئاراوة. 2-1/1 هي نانةوة دوا بؤسةر رد الرجز عن الصدرئ: ئةم هونةرة يةكي كة لة هونةرةكاني جوانكاريي وشةيي و شاعريامنان لتةني و بةرهةمةكانيانتدا بايتةخيان ثي تداوة و بةكاريانهي ناوة و طرنطيي تايبةتيان ثي داوة. ئةم هونةرة ثةيوةنديي بة وشةوة هةية واتة شاعري تا وةند توانيويةتي ياري بة وشة بكات و بزاني ت لةني و دي ر ة شيررةكاندا لة ض شتوي ني ك هتةمان وشتة دةهي ني تتةوة. الستكاكيئ بتةجمؤرة ثي ناسةى ئةم هونةرةى كردووة و دةل ي : ئةوةية كة يةكي لةو وشتة دووبتارة بتووة يتا لي كضتووة لتة كؤتتايي دي تر دا هاتبي ت و ئةوي تر لة ثي شييةوة هاتبي ت و لة يةكي لةم ثي نج شوي نانةدا سةرةتا يان ناوةر است يتان كؤتتايي نيتوة دي ر ي يةكةم يا سةرةتا يان ناوةوةى نيوة دي ر ي دووةمدائئ. عبدالسةم ساالر: 255 ئئ. 1000: نوسةري عةرةب فضل حسن عبهسئ بةجمؤرة ثي ناسةى دةكات و دةل ي : لة جوانكاريية وشةيييةكاني زانسيت جوانكاريدا هونةري ه ي نانةوةئ ية لة ثةخشتاندا هةيتة و لتةني و شيرريشتدا دةبي تت بتةجؤري ك دي تت كتة دوو وشتةكة وةكيةد بن يان هاوشي وةى يةكنب جا يةكي كيان لةسةرةتاي ر ستةكةوة دي ت و ئةوي تريان لةكؤتايي يان يتةكي كيان لتة ستةرةتاي دي تر ي يةكتةم و دووةميشتيان لتة دي ر ةكتةى تتر كتة دةل تي يتةكي ك لتةو وشتة دوبارةبووةكتان يتان هاوشتي وةكان وتونكة لةوانةيتة هتةردوو وشتةكة يتةد واتايتان هتةبي ت هتةروةها يتةد وتاوطيان هتةبي ت لةوانةشتة واوطةكانيان جياواز بنئئ. لالستهق لالدكتور فضل حسان عبتا : 1003: 960 ئئ. ئتةم دياردةيتة بةيةكتةوة طري تداني وتةند دي ر ة شيرري ك دةط ري تةوة تي يتدا وشتةيةد يتان وتةن وشتةيةكي كؤتتايي دي تر ة شتيرري ك لةستةرةتاي دي تر ي دواتتردا دووبارة دةكري نةوة جا ض وةكو خؤي بي ت ض طؤر اني كي كةمي تي دا كرابي ت. بةمتةش دي تر ة شتيررةكة بتةدواي يةكتدا هاتووةكان بةيةكةوة طري دةدري ن. ئةم دياردةيةش بة سةرواي ئةلقة بةندئ ناو دةبري ت. عةزيز طةردي: 39 ئئ. 2311: هةروةها ئيدريس عةبدول آلئ لة كتتي جوانكتاري شتيرري كةستيكي كتورديئ بتةجمؤرة ئامتاكةى بتؤ كتردووة: بريتيية لة بووني دوو وشةي هاوشي وة يان هاور ةطةز يةكيان لة كؤتايي دي ر ةكة دي تت ئتةوي تريشتيان دةكةوي تتة 15 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

86 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا ستتةرةتاي نيتتوة دي تتر ي يةكتتةم يتتان ناوةر استتيت يتتان كؤتاييةكتتةى يتتان ستتةرةتاي نيتتوة دي تتر ي دووةم يتتان ناوةر استةكةىئئ. ئيدريس عةبدول آل: 90 ئئ. 1021: ئةطةر واوي ك بة شيررةكاني طؤراني شاعريدا بطي ر ين دةبين ئةم هونةرة كةم دةبينري ت لتةني و بةرهةمةكانيتدا بةآلم لةطةل ئةوةشدا توانيويةتي منوونةى بةرز و جوان بهي ني تة ني و شيرري كوردييةوة. لي رةدا بة ثي ي بوون و هاتا شوي ا دوو وشةكان ئاماكةيان بؤ دةكةين: 2- وا دةبي ت وشةى يةكتةم لتة ناوةر استيت نيتوة دي تر ي يةكتةم هاتبي تت و ئتةوي ديكتةيان لتة كؤتتاييي دي ر ةكتة هاتبي ت. بؤ منوونة طؤراني شاعري لة شيرري خةباتي طةلئ دةل ي : سي بةري سةر طشيت كؤمةل بال ي مةرط بوو بال ي مةرط خةل ك بةآلم بي باد ئةر تيش بةرةو ر ووي وال ي مةرط ئةطةر سةيري ئةم دي ر ة شيررةى سةرةوة بكةين دةبين لة نيوة دي ر ي يةكةمدا وشةى مةرطئ هاتووة و هةمان وشةش دةبين لة كؤتاييي نيوة دي ر ي دووةمدا هي نراوةتةوة بةمةش هونةري هي نانةوةئ دروستبووة. شاعري لة شيرري نةورتزي 62 ئ دا دةل ي : لة خةمي كؤن ئتازاري كؤن زووخاوي دةست زترجاري كؤن ل 195 ئ لةم دي ر ةشدا دةبين وشةى كؤنئ لة ناوةر اسيت نيوة دي ر ي يةكةمدا هاتووة هةمان وشةش لتة كؤتتاييي نيتوة دي ر ي دووةمدا هي نراوةتةوة بةمةش هونةري هي نانةوة هاتؤتة كايةوة. 1- هاتا يةد لة وشةكان لة سةرةتاي نيوة دي ر ي يةكةم و ئةوي ديكةيان لة كؤتاييى دي ر ةكتة هي نرابي تتةوة. بتؤ منوونة: شاعري لة شيرري طؤر انئ دا دةل ي : طؤر اوم بةل ي! ئةبي ثي ي لي ني م كة من طؤر اوم! عةشقت وةد جاران تةئسري ناكا تي م ئةى نووري واوم ل 992 ئ دةبين دوو جار وشةى طؤر اومئ هاتووة يةكةميان لة سةرةتاي نيوة دي ر ي يةكةم و ئتةوي تريتان لتة كؤتتاييي نيوةدي ر ي دووةمدا هاتووة ئةمةش جوانييةكي بةخشيوةتة دي ر ةكة و هونةري هي نانةوة دروستبووة. شاعري لة شيرري طةشت لة هةورامانئ دا دةل ي : سياوةمانة... سياوتةمانة هةورامان جي طاي سياوةمانة ل 210 ئ وشةى سياوةمانةئ لةم دي ر ةدا دوو جار هاتووة يةكةميان لة سةرةتاي نيوة دي ر ي يةكةم و ئتةوي ديكتةيان لتة كؤتاييي دي ر هاتووة بةمةش جوانييةكي داوةتة دي ر ةكة هونةري هي نانةوة دروستبووة. 11 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

87 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا 9- وا دةبي وشةى يةكةم لة ناوةر اسيت نيوة دي ر ي دووةم دي ت و وشةكةى تريي لة كؤتايي دي ر ةكة هاتبي ت. بؤ منوونة شاعري لة شيرري مؤسكؤي جوانئ دا دةل ي : ئةى مؤسكؤ! ئةى كني جواني سثيثؤش ناو دةمي ئال ثر لة طؤراني خؤش خؤش ل 916 ئ وشةى خؤشئ لةم دي ر ةدا دوو جار هتاتووة يةكتةميان لتة ناوةر استيت نيتوة دي تر ي دووةم و ئتةوي ديكتةيان لتة كؤتاييي دي ر هاتووة بةمةش جوانييةكي داوةتة دي ر ةكة هونةري هي نانةوة دروستبووة. شاعري لة شيرري لة با بريائ دةل ي : ئي مةش لة طةجني ر ةنج و نةوت ئامخان بةركةوت دامخان بةركةوت ل 109 ئ بةركةوتئ لةم دي ر ة شيررةدا دوو جار هي نراوةتةوة يةكةميان لة ناوةر اسيت نيوة دي ر ي دووةم و ئةوي ديكةيان لة كؤتاييي دي ر ةكة هاتووة بةمةش هونةري هي نانةوة دروستبووة. 3- وا دةبي ت يةد لة وشتةكان لتة كؤتتايي نيتوة دي تر ي يةكتةم هاتبي تت و ئتةوي ديكتةيان لتة كؤتتايي دي ر ةكتةوة هاتبي ت. بؤ منوونة شاعري لة شيرري طةشت لة قةرةداغئ دا دةل ي : فر ان فر انتي حتةل واو ثةنري بوو زرمةو بناطوي ي خورما و هةجنري بوو ل 219 ئ بووئ لةم دي ر ة شيررةدا دوو جار هي نراوةتةوة يةكةميان لة كؤتاييي نيوة دي ر ي يةكةم هاتووة و ئةوي ديكةيان لة كؤتاييي دي ر ةكة هاتووة بةمةش هونةري هي نانةوة دروستبووة. شاعري لة شيرري شيوةني طوآلل ةئ دا دةل ي : ئةجةل داد! ئاةان داد! عةرشي خوا داد! حةكيم عيتمي بةشةر دةرمان دةوا داد! ل 33 ئ دادئ لةم دي ر ة شيررةدا دوو جار هي نراوةتةوة يةكةميان لة كؤتاييي نيوة دي ر ي يةكةم هاتووة و ئةوي ديكتةيان لة كؤتاييي دي ر ةكة هاتووة بةمةش هونةري هي نانةوة دروستبووة. 5- جاري وا هةية لة شيرري ئازاد دا وشةى يةكةم لة ناوةر اسيت دي ر ي كي كؤثتة و وشةى دووةميي لة كؤتتاييي دي ر ةكة دةهي نري تةوة. بؤ منوونة شاعري لة شيرري خؤزطةم بةثارئ دا دةل ي : بت ي بة يار بت ي ن بة يار ياري نازدار سةد هةزار جار خؤزطةم بة ثار ما هةكار خؤزطةم بة ثار ل 50 ئ لةم شيررةدا دةبين خؤزطةم بة ثارئ دوو جار هاتووة جاري كيان لة ناوةر اسيت دي ر ي كي كؤثتة هاتووة و ئتةوي ديكةيان لة كؤتاييي كؤثتة هاتووة بةوةش هونةري هي نانةوةئ دروستبووة. 19 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

88 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا 6- جاري وا هةية وشةى يةكةم هةموو دي ر ي يةكةم و وشةى دووةميي لة كؤتاييي دي تر ي دووةم دةهي نري تتةوة. بؤ منوونة طؤران لة شيرري وةقةل ئ دا دةل ي : ئةلووري ا... وةقةل ي ثري ئةلووري ا بت ي سةى دوو وراي واوي بةرةو ئاوايي ئةكشي ا : ل 132 ئ لةم شيررةدا دةبين وشةى ئةلووري ا ئ ي يةكةم لة تةواوي دي ر ي يةكةمدا هاتووة لةكؤتاييي دي ر ي دووةميي هي نراوةتةوة بةمةش هونةري هي نانةوة دروستبووة. 1-1/1 هونةري طي ر انةوة الرتديدئ: طي ر انةوة هونةري كة لة هونةرةكاني جوانكاريي وشةيي شاعريامنان لة شيررةكانياندا تا ر ادةيةد بةكاريانهي ناوة. سةبارةت بة طؤرانئى شاعري ئةطةر واوي ك بة ديوانةكةيدا يشي ن دةبين ئةم هونةرة بةشتي وةيةكي بةروتاو لتة شيررةكانيدا دةبينري ت و وةستايانة توانيويةتي لة شتيررةكانيدا بتةكاري بهي ني تت و بيطوجني ني تت بةر استيت ئةمتةش خؤي لة خؤيدا زيرةكي و تواناي شاعريمان بؤ دةردةخات لةم ر ووةوة. ئةم هونةرة لة اليةن ثسثؤر اني ر ةوانبي ذييةوة باسي لي وة كراوة و طرنطييتان ثي تداوة لةوانتة لخلاياب القتزويائ لتة ثي ناستةى ئتةم هونتةرةدا دةل تي وةستثاندني حوكمي كة لة شتي كدا دواي ئةوةى لة شتي كي ثي شتووتردا وةستثا بتي ئئ القتزويا: 2391: 913 ئئ. لي ترةدا مةبةستت لتة وةسثاندني حوكمةكة ئةوةية ئةو وشةيةى وةند جاري ك دووبارة دةبي تةوة هةر جارةى لة ثال شتي كةوة هاتبي ت. عتتةزيز طتتةرديئ يتتي لتتةبارةى ئتتةم هونتتةرةوة دةل تتي : طي ر انتتةوة ئةوةيتتة كتتة وشتتةيةد يتتا ر ةستتتةيةد يتتا دةستةواكةيةد بي ا كة بة مانايةكي تايبةتييةوة بةسرتابي تةوة ثاشان دووبارة هةمان وشة يا ر ستتة يتا دةستتةواكة بي نيتةوة بةآلم ئةجمارة ثةيوةندي بة شتي كي ترةوة هةبي تئئ عةزيز طةردي: 31 ئئ. 2315: ئيدريس عةبدول آلئ ش بةمشي وةية ثي ناستةى ئتةم هونتةرةى كتردووة دةل تي : بريتييتة لتة بتةكارهي ناني وتةند جارةى وشةيةد يان دةستةواكةيةد بةو مةرجةى هتةر جتارةى لتةثال شتتي كةوة هاتبي تتئئ. 969 ئئ. بؤ منوونة: طؤراني شاعري لة شيرري ثةيامي كورد بؤ ميهرةبانيئ دا دةل ي : كةوي شةر فرتشي ختاوةن سةرماية دةستي كي ميكرتبة و دةستي كي بؤمباية ل 233 ئ ئيتدريس عةبتدوآل: 1001: ئةطةر سةيري ئةم دي ر ة شيررة بكةين دةبين وشةى دةستي كئ دوو جار طي ر دراوةتتةوة جاري تك خراوةتتة ثتال وشةى ميكرتبئ و ئةوي ديكةش خراوةتة ثال وشةى بؤمبائ بةوةش هونةري طي ر انةوةئي دروستكردووة. 11 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

89 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا طؤران لة شيرري بةستةى دل دارئ دا دةل ي : نة باريكي نة طؤش نة كضؤل ةى نة شاكن نة زتر واو ر ةشي نة ئي جطار طةشي ل 53 ئ ئةطتةر ستةيري ئتةم كؤثتتة شتيررة بكتةين دةبيتن نتةئ لتة نيتوةدي ر ي يةكتةم و نيتوةدي ر ي دووةم دوو جتار طي ر راوةتةوة لة نيوةدي ر ي سي يةم و ووارةمدا يةكجار طي ر راوةتةوة لة هةموو طي ر راوةكانا هةر جارةى خراوةتة ثتال وشةيةد ئةوانيي وشةكاني باريك طؤشت كضتؤل ة شتاكن زتر ئي جطتارئ بةمتةش هونتةري طي ر انتةوةئ بةرهتةم هاتووة. 9/1 جؤرةكاني طي ر انةوة لة شيررةكاني طؤراندا: ئةطةر واوي ك بة ديواني طؤراندا يشي ن دةبين ئةم هونةرة بةشي وةيةكي بةرواو ر ةنطي داوةتتةوة و طرنطتي و بايتةخي زتري ثي تداوة. لتةم توي ذينتةوة دةطةينتة ئتةوةى بت تي شتاعري توانايتةكي لتة ر ادة بتةدةري هتةبووة لتة بةكارهي ناني ئةم هونةرةدا. ئةم هونتةرة لتة ر ووي ناوةرتكتةوة مةبةستيت شتاعري ر وون دةكاتتةوة. ستةبارةت بتةو طي ر انةوة و بةكارهي ناني وةند جارةى وشةيةد لة دي ر ة شيرري كدا و هةر جارةى وشة طي ر ةوةكة دةخاتة ثال مةبةست و شتي كي دياريكراو. سةبارةت بة جؤرةكاني ئةم هونةرةش تيشك دةخةينة سةر ئةو وشة و ئتامراز و دةستتةواكانةى كتة شتاعري ئتةم هونتةرةى ثتي ر ازاندتتتةوة و جتواني و كاريطةرييتةد لةستةر دي تر ة شتيررةكةوة بةجي هي شتتووة لتة خوارةوة ئاماكةيان بؤ دةكةين: 2-9/1 يةكةم: بةثي ي كمارةى وشة طي ر دراوةكان: 2- طي ر انتةوةى دووجتاري: بريتييتة لتة طي ر انتةوةى دووجتاري وشتةيةد يتا دةستتةواكةيةد يتان دةربر يني تك لتة نيوةدي ر يك يان دي ر ي كدا بؤ منونة شاعري لة شيرري خةيام بة كورديئ دا دةل ي : لةبةر دةميا بوو كةلتةى كتةيكاوو مةلي كم بيا لةسةر قتةآلي توو ئةيوت بة كةلتة: ئةفسوو سةد ئةفسوو! كواني دةنطي زةنط كواني نال ةى كوو ل 963 ئ لةم شيررةدا دةبين شاعري لة كؤتايي نيوة دي ر دا وشةى كواني ئ دووجار طي ر دراوةتةوة جاري تك خراوةتتة ثتال دةنطي زةنطئ و ئةوي ديكةش خراوةتة ثال وشةى نال ةى كوو ئ بةمةش طي ر انةوةى دوويي دروستبووة. 1- طي ر انةوةى سي جاري : بريتيية لة طي ر انةوةى ستي جاري وشتةيةد يتا دةستتةواكةيةد يتان دةربر يني تك لتة نيتوة دي ر يك يان دي ر ي كدا بؤ منونة شاعري لة شيرري خةيام بة كورديئ دا دةل ي : تاكو دةنطي وريكةى بي لةسةردار هةر زيندوة و هةر بولبولة و هةر بال دار ل 151 ئ وشةى هةرئ لةم دي ر ةدا سي جارئ هاتووة و طي ر راوةتةوة لةثال وشةكاني زيندوئ و بولبولئ و بال دارئ بةمةش دةبين طي ر انةوةى سي جاري دروستبووة. 17 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

90 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا 9- طي ر انةوةى ووارجاري : بريتيية لتة طي ر انتةوةى وتوارجاري وشتةيةد يتا دةستتةواكةيةد يتان دةربر يني تك لتة نيوةدي ر ي ك يان دي ر ي كدا بؤ منونة شاعري لة شيرري ئينساني طةورةئ دا دةل ي : نان جطة لة ئينساني طةورة بةشي هةمووكة ئةكات برجنيي هةروةها شةكريي هةروةها قوماشيي هةروةها كتي بيي هةروةها ل 921 ئ وشةى هةروةهائ لةم شيررةدا ووارجارئ هاتووة و طي ر دراوةتةوة لةثال وشةكاني برنجئ و شةكرئ و قوماشئ و كتي بئ بةمةش دةبين طي ر انةوةى ووارجاري دروستبووة. 1-9/1 دووةم: بة لةبةر واوطرتا جؤري ر ي زمانيي وشة طي ر راوةكة 1- طي ر انةوةى ئامراز: أ-ئامرازي ثةيوةندي بةئ: بؤ منوونة شاعري لة شيررى خؤزطةى هةكارئ دا دةل ي : سا خؤزطةى هةكار: بة طا جووتي بةط بة ئةسثي ئا(ا بة تتاجني بة سةط ل 123 ئ لةم دي ر ةدا ئامرازي ثةيوةندي بةئ ووار جار هاتووة و طي ر راوةتةوة بةآلم دةبين هةر جتارةى خراوةتتة ثتال مةبةستي ك ئةوانيي وشةكاني طا ئةسثي ئا(ا تاجني سةطئ بةمةش دةبين هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. ب- طي ر انةوةى ئامرازي ثةيوةندي لةئ: بؤ منوونة شاعري لة شيرري طةر انةوة لة زيندانئ دا دةل ي : لة بةند لة زجنري نتاترس لةطيانبووردووئئي ر ي طاي ئاشتي ل 999 ئ لتةم دي تر ةدا دةبيتن ئتامرازي ثةيوةنتدي لتةئ لتة نيتوةدي ر ي يةكةمتدا دووجتار طي ر دراوةتتةوة و لتة نيتوةدي ر ي دووةميشدا جاري ك طي ر دراوةتةوة هةر جارةى خراوةتة ثال شتي ك ئةوانيي وشتةكاني بةنتد زجنتري طيتانبووردووئ بةمةش هونةري طي ر انةوة دروستبووة. ث- طي ر انةوةى ئامرازي ثةيوةنديي بؤئ: بؤ منوونة طؤران لة شيرري ر است بنةوةئ دا دةل ي : بي ت و سسيت ثيشان بدةن لة طؤر ا هؤي شةرم ئةبن بؤ يةعروبئئ و بؤ نةزارئئ ل 993 ئ لةم دي تر ة شتيررةدا دةبيتن ئتامرازي ثةيوةنتديي بتؤئ لتة نيتوةدي ر ي دووةمتدا دووجتار طي ر دراوةتتةوة جاري تك خراوةتة ثال وشةي يةعروبئ و ئةوي ديكةيان خراوةتة ثال وشةى نةزارئ بةمةش هونةري طي ر انةوة دروستبووة. 79 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

91 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا ت- طي ر انةوةى ئامرازي نةيف نةئ: طؤران لة شيرري سا طؤراني كةوئ دا دةل ي : بةفري تازة و بةفري ثار نابر ي لة لووتكة و نزار: نة ثاييز و نة بةهار قةقبة قةقبة قةقبة قةق! لةم شيررةشدا دةبين ئامرازي نةيف نةئ لة نيوةدي ر ي سي يةمدا دووجتار طي ر دراوةتتةوة هتةر جتارةى خراوةتتة ثال شتي ك ئةوانيي وشةكاني ثاييزئ و بةهارئ بةمةش دةبين هونةري طي ر انةوة دروستبووة. ج- طي ر انةوةى ئامرازي نةيف و ئامرازي ثةيوةندي: بؤ منوونة طؤران لة شيرري ئةى الوي كردئ دا دةل ي : ئةى الوي كورد كور ي ئازا دانانةوي ا بتؤ قةزا بؤ زول م و زتر متي ر ةزا! نة بة نياز نة بة نزا: ل 901 ئ لة كؤتاييي نيوةدي ر ي دووةمدا دةبين نةئ ئتامرازي نةفييتة و بتةئ ش ئتامرازي ثةيوةندييتة دووجتار لتة ثتال وشةكاني نيازئ و نزائ دا طي ر دراوةتتةوة بتةوةش طي ر انتةوةى ئتامرازي نتةيف و ئتامرازي ثةيوةنتديئ بةستةريةكةوة دروستبووة. ض- طي ر انةوةى ئامرازي بانطكردن: بؤ منوونة طؤران لة شيرري ثةيامي كورد بؤ ميهرةجاني ووارةمي طةجنان و قوتابيان لة بوخارستئ دا دةل ي : ئةى كؤتر ئةى ر ةمزي ئاشيت و ئاسايي! ئةوةية كة الوان كردوويانة- ئيي... ل 231 ئ لةم دي ر ةشدا دةبين ئامرازي بانطكردن ئةىئ دووجار لة ثال وشةكاني كؤتر ر ةمزي ئاشيتئ طي ر دراوةتتةوة و جوانييةكي خؤشي بة خوي ندنةوة بةخشيوة بةمةش هونةري طي ر انةوة دروستبووة. ح- طي رانةوةى ئامرازي جياكردنةوة: بؤ منوونة طؤران لة شيرري سةطوةر ئ دا دةل ي : با بؤخؤيان هةر بطةفن هةر خؤيان هةردوو تةرةفن ل 133 ئ لةم دي ر ةدا دةبين هةرئ ئتامرازي جياكردنةوةيتة دووجتار لتةم دي تر ةدا لتةثال وشتةكاني بطتةفنئ و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوة دروستبووة. خؤيتانئ 1- طي ر انةوةى وشةى ثر : أ- وشةى ثرسي كامئ: بؤ منوونة طؤران لة شيرري ئافرةت و جوانيئ دا دةل ي : كام تاسة كام مةيل كام واوةنوار ي تةليسماويية وةد هتي دل داري ل 39 ئ 78 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

92 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا لةم دي ر ةدا دةبين كامئ ئاوةل ناوي ثرسة سي جار لة نيتوة دي تر ي يةكتةم لتةثال وشتةكاني تاستةئ و متةيلئ و واوةنوار يئ طي ر دراوةتةوة و بةوة هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. ب- وشةى ثرسي وةنئ: بؤ منونة طؤراني شاعري لة شيرري ر ةوتي كي جوانئ دا دةل ي : وةن ئي سكسوود وةن طورجوطؤل ئةكشي : ثشت لة تؤي تةخيت دتل ل 33 ئ لتةم دي تر ةدا دةبيتن وتةنئ وشتةى ثرستة دووجتار لتة نيتوة دي تر ي يةكتةم لتةثال وشتةكاني ئي سكستوودئ و طورجوطؤل ئ طي ر دراوةتةوة بةوةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. ت- وشةى ثرسي وؤنئ: بؤ منونة طؤراني شاعري لة شيرري بؤ بولبولئ دا دةل ي : وؤن دي تةدةر وؤن ئتةر كي وا طيان ئةةي هؤش ئةمري ل 209 ئ لةم دي ر ةدا دةبين وؤنئ وشةى ثرسة دووجار لة نيوة دي تر ي يةكتةم لتةثال وشتةكاني دي تتةدةرئ و ئتةر كي ئ هاتووة و طي ر دراوةتةوة بةوةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. ث - وشةى ثرسي ضئ: بؤ منونة شاعري لة شيرري طةشت لة هةورامان / كيا ديوةخانئ دا دةل ي : دةست لةسةر خةجنةر واوةر ي ي فةرمان ض بؤ سةر بر ين ض بؤ سةردانان ل 222 ئ لةم دي ر ةدا دةبين ضئ وشةى ثرستة دووجتار لتةنيوةدي ر ي دووةم لتةثال وشتةكاني ستةربر ينئ و ستةردانانئ هاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 9- طي ر انةوةى ئامرازي لي كدةري يان...يانئ: بؤ منونة شاعري لة شيرري لة زيندانا وواردةى تةمووزئ دا دةل ي : دةنطي كي دوور دوور... ئي جطار دوور... بة ئاستةمي ك ئةطاتة كوور! ئةى دةنطي دوور بة ئاستةمي ك ئةطةيتة كوور! ئاخؤ سثييت يان ر ةش يان سور لةم شيررةدا دةبين يانئ ئامرازي لي كدةرة دووجار لة كؤتا دي ر لةثال وشةكاني ر ةشئ و ستوورئ هتاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 78 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

93 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا 3- طي ر انةوةى ئامرازي لي كدةري تا...تائ: بؤ منونة شاعري لة شيرري هةل بةسيت ر ةجناوئ دا دةل ي : تا ناسيمت تا خؤت هاويشتة سةر ر ي م تتا دي وجامةت ر اطرت نيشانت دا ثي م ل 60 ئ لتةم دي ر ةشتدا دةبيتن تتائ ئتامرازي لي كتدةرة ستي جار لتة دي ر ةكتة لتةثال وشتةكاني ناستيمتئ و ختؤتئ و دي وجامةتئ هاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 5- طي ر انةوةى ئامرازي لي كدةري يا...يائ: بؤ منونة طؤراني شاعري لة شيرري بؤ بولبولئ دا دةل ي : يا ئةثرس يا ئةطرين ئيرت وتؤن يوي ن ل 205 ئ لةم دي ر ةشدا دةبين يتائ ئتامرازي لي كتدةرة دووجتار لتة نيتوة دي تر ي يةكةمتدا لتةثال وشتةكاني ئةثرست ئ و ئةطرينئ هاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 6- طي ر انةوةى ئامرازي لي كدةر و ئامرازي ثةيوةندي: بؤ منونة شاعري لة شيرري هاور ي م بي كة ئ دا دةل ي : دةست لةسةر سينط ئةوةستان يان بؤ ثتاية يان بؤ نتان ل 39 ئ لةم دي ر ةدا دةبين يانئ ئامرازي لي كدةرة و بؤئ ش ئامرازي ثةيوةنديية دووجتار لتة ثتال وشتةكاني ثايتةئ و نانئ دا طي ر دراونةتةوة بةوةش طي ر انةوةى ئامرازي لي كدةر و ئامرازي ثةيوةنديئ بةسةريةكةوة دروستبووة. 1- طي ر انةوةى وشةى ئاماكة: بؤ منوونة طؤران لة شيرري داخي دل شيوةن بؤ ناميق كةمالئ دا دةل ي : دوكما ئةم سةردةمةى ئةم عالةمةم تف لة وةرخي و تف لة ئةحكامي ئةكةم ل 932 ئ لةم دي ر ةدا ئةمئ وشةى ئاماكةية دووجار لةنيوة دي ر ي يةكةم لةثال وشتةكاني ستةردةمئ و عالتةمئ هتاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 2- طي ر انةوةى جي ناوي خؤيةتي: بؤ منوونة طؤران لة شيرري ر است بنةوةئ دا دةل ي : تي كر ا طشتتان خؤتان خي وي خؤتان بن وةد سةردةمتان بتؤ سةردةمانة سةردار! ل 992 ئ لةم دي ر ةدا خؤتانئ جي ناوي خؤيةتيية دووجار لةنيوة دي ر ي يةكتةم لتةثال وشتةكاني خي توئ و بتنئ هتاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 3- طي ر انةوةى وشةى جةختكردنةوة: بؤ منوونة طؤران لة شيرري ر است بنةوةئ دا دةل ي : با ثري خؤيان الدةن كور ي مةيدان ن ستا الوينة دةى ر تكتانة دةى زينهار ل 992 ئ 78 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

94 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا لةم دي ر ةدا دةىئ وشةى جةختكردنةوةية دووجار لةنيوة دي تر ي دووةم لتةثال وشتةكاني ر تكتانتةئ و زينهتارئ هاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 20- طي ر انةوةى كمارة: بؤ منوونة طؤراني شاعري لة شيرري ئةى الوي كوردئ دا دةل ي : دل سؤز ر ابةر هي ز ر ي بوار بي كؤمةل يةد طيان يةد بر يار بي ل 901 ئ لةم دي ر ةدا يةدئ ئاوةل ناوي كمارةية دووجار لةنيوة دي ر ي دووةم لتةثال وشتةكاني طيتانئ و بر يتارئ هتاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 22- طي ر انةوةى جي ناوي سةربةخؤ: بؤ منونة طؤران لة شيرري ثاييزئ دا دةل ي : من فرمي سكم تؤ بارانت من هةناسةم تؤ باي ساردت من خةم تؤ هةوري طريانت دوايي ناية: دادم دادت ل 295 ئ لةم شيررةدا دةبين هةردوو وشةكاني منئ و تؤئ جي نتاوي ستةربةخؤن هتةردووكيان يتةكي ستي جار هتاتوون منئ لةثال وشةكاني فرمي سك هةناسة خةمئ و تؤئ ش لةثال وشةكاني باران باي سارد هةوري بتارانئ هتاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 21- طي ر انةوةى جي ناوي ناديار: بؤ منونة شاعري لة شيرري شةوي ك لة عةبدول آلئ دا دةل ي : هؤل ئئ زتر طةورة ئي جطار ر ووناد هةموو شت جوان هةموو شت ثاد ل 10 ئ لةم دي ر ةدا هةمووئ جي ناوي ناديارة دووجار لةنيوة دي ر ي دووةم لتةثال وشتةكاني شتت جتوانئ و شتت ثتادئ هاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 29- طي ر انةوةى جي ناوي ثر : بؤ منونة شاعري لة شيرري ئاواتي دووريئ دا دةل ي : كوا تةماسي لةشي نةرمت كوا لةزةتي كؤشي طةرمي! كوا مةمكي ثر ونط ليمؤي باخي سينط كوا ماوي لي وي ئال جورعةى ئةبةد خةيال لي رةدا دةبيتن كتوائ جي نتاوي ثرستة وتوارجار لتة ثتال وشتةكاني تتةما لتةزةت متةمك متاضئ هتاتووة و طي ر دراوةتةوة جوانيي و خؤشييةكي بةخشيوة بة شيررةكةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 74 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

95 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا 23- طي ر انةوةى ناوي طشيت: بؤ منونة شاعري لة شيرري كنئ دا دةل ي : كنة كة جيتوةيي حوسا بة عيشق ئةكا ثةرواز كنة كة قووةتي ئةخاتة خةيال ي ر ةقسئةنطيز كنة مووةلتيدي عيشق و كنيشة عيشق نةواز كنة كة تاري ر وبابي حةيات ئةكا تةهزيز! ل 25 ئ لي ر ةدا دةبين كنئ ناوي كي طشتيية ثي نجار لة ثال وشةكاني جيتوةيي قتووةتي مووةلتيتدي عيشتق تتاري ر وبتتابي حتتةياتئ هتتاتووة و طي ر دراوةتتتةوة جتتوانيي و خؤشتتييةكي بةخشتتيوة بتتة شتتيررةكةوة بةمتتةش هونتتةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 25- طي ر انةوةى كردار: بؤ منونة شاعري لة شيرري طول ي خوي ناويئ دا دةل ي : طول نةبي بؤ سةرم ئال وةثكي زةرد وةثكي نتايةم بؤ زةماوةن نايةم بؤ هةل ثةركي ل 31 ئ لةم دي ر ةدا نايةمئ كردارة دووجار لتةنيوة دي تر ي دووةم لتةثال وشتةكاني زةمتاوةنئ و هةل ثتةركي ئ هتاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 26- طي ر انةوةى ناوي واتايي: بؤ منونة شاعري لة شيرري بةستةى نةبةزئ دا دةل ي : من سةربازي ئاماجني كم: ثريتزة فيداكتاري ر ي طايةكم: بي طةردة ر ةجني كم ئةدةم ر ةجني ثياوي دل سؤزة لة ر ي يةكا بي باد ئةمرم: ر ي ي مةردة ل 101 ئ لةم شيررةدا وشةى ر ةنجئ نتاوي واتاييتة دووجتار لتةنيوة دي تر ي ستي يةم لتةثال وشتةكاني ئتةدةمئ و ثيتاوي دل سؤزةئ هاتووة و طي ر دراوةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 21- طي ر انةوةى ئاوةل كردار: بؤ منونة طؤراني شاعري لة شيرري كوردستانئ دا دةل ي : ر تكي ثر لة ختؤراد بؤ طيان و بؤ لةش ر تكي ثر لة ئافرةت ثر لة باخضةى طةش ل 253 ئ لةم دي ر ةدا وشةى ثر ئ ئاوةل كرداري وؤنيية سي جار لةم دي ر ة لةثال وشةكاني ختؤرادئ و ئتافرةتئ و باخضتةئ هاتووة و طي ر دراونةتةوة بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 22- طي ر انةوةى ئاوةل ناو: بؤ منونة طؤراني شاعري لة شيرري نةورتزي 62 ئ دا دةل ي : لة خةمي كؤن ئتازاري كؤن زووخاوي دةست زترداري كؤن ل 193 ئ 75 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

96 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا لةم دي ر ةدا وشةى كؤنئ ئاوةل ناوة سي جار لةم دي تر ة لتةثال وشتةكاني ختةمئ و ئتازارئ و زترداريئ هتاتووة و طي ر دراونةتةوة كة وةسفي وشةكاني ثي ي خؤي دةكات بةمةش هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة. 3/1 سي يةم: هونةري ثاتكردنةوة التكرارئ: هونتةري ثاتكردنتةوة يةكي كتة لتة هونتةرةكاني جوانكتاريي وشتةيي زتربتةى شتاعريامنان لتة بةرهةمةكانيانتدا بةكاريان هي ناوة و سووديان لي وةرطرتتووة ئتةم ستوود وةرطرتنتةش ختؤي لتة خؤيتدا مةبةستت و ئامتاجني تايبتةتي هةبووة الي شاعري بؤية دةبين شاعري ئةم هونةرةى لةني و بةرهةكانيدا بةشي وةيةكي زتر بةكارهي ناوة و بايتةخي كي زتري ثي داوة. دةتوان بت ي ئةو مةبةستانةى كة شاعري بةكاري هي ناون زياتر بتؤ وةستثاندني واتاكتةى لتة مي شتكي طوي طر و بردنة دل ييةوة بووة لةاليةكي تر كاتي ك شاعري ئتةم هونتةرة بتةكاردةهي ني ت بتؤ مةبةستيت ثيشتانداني داب و خةفةت و ثةرتشي بووة بةتايبةتي ئةم مةبةستة بؤ شاعرياني كورد ثر اكتيزة دةبي ت وونكة زتربةى شاعريامنان بؤ طةيش بة خؤشةويستةكةيان سةركةوتوو نةبوون جا لةبتةر هتةر هؤيتةد بوبي تت ئةمتة واي لتة شتاعري كترووة ئتةم هونتتةرة لتتة بةرهةمةكانيتتدا ر ةنطبداتتتةوة يتتاخود ستتتةم و زترداريتتي نتتةياراني نةتتتةوةى كوردمتتان وايتتانكردووة نةيانهي شتووة ميتتةتةكة بطات بة ئاماجني خؤيي و ستةربةخؤيي بةدةستتبهي ني ت هتةموو ئةمانتة هؤكتار بتوون بتؤ لتة دايكبووني ئةم هونةرة لةني و شيرري شاعريامناندا. هةروةها لة اليةكي ترةوة شاعري دةسيت بؤ ئةم هونةرة بردووة بؤ مةبةسيت تايبةتي شيرري خؤي ئتةويي بتؤ دامةزراندني كي شتي هؤنراوةكتةى بتووة تتاوةكو بيطوجني ني تت لةطتةل دي ر ةكتةى ثتي ي ختؤي يتان دواي ختؤي بؤيتة دةبين شاعريامنان ناواربوونة خؤيان ر ادةسيت ئةم هونةرة بكةن لةثال نتةبووني وشتةى طوجنتاو بتؤ دامةزرانتدني كي شي هؤنراوةكة هةل ساون بة دووبارةكردنةوةى ئتةو وشتةيةى كتة خؤيتان مةبةستتييان بتووة وتةند جاري تك ثاتيتان كردتتةوة هيض مةبةستي كي تريان نةبووة تةنها لة خزمتةتي كتي ي و ستةرواي هؤنراوةكتة بتووة ئةطتةر شتاعريامنان نةيان تواني بةجواني واكي مامةل تة لةطتةل جؤرةكتاني ثاتكردنتةوةدا بكتات ئتةوا بي طومتان ئتةو مؤستيقا شتيررييةى هةيةتي ئةو تامو وي ذةى نابي ت ئةمةش وا دةكات كاريطةري كةم بي ت و دةبي تة ئةوةى كةوا خوي نةر تووشي بي زاريتي و مانتدووبوني بتةري ت بتةآلم طتؤراني شتاعري زتر بتة وةستتايانة توانيويتةتي مامةل تة لةطتةل ئتةم هونتةرةدا بكتات و ستةركةوتووبي ت تي يتدا بةل طتةش بتؤ ر استيت قستةكامنان منونتة شتيررييةكانييت كتةوا بتؤ جؤرةكتاني ثاتكردنتةوة خستومانةتة ر وو. بؤ ناساندني ئةم هونةرة ئاماكة بة ثي ناسةكةى عةزيز طةرديئ دةكةين ثاتكردنةوة ئةوةية هؤنةر يا نووسةر وشةيةد يا دةستةواكةيةد يا ر ستةيةد بي ا و وةند جاري ك ثاتي بكاتةوة بؤ وةند مةبةسيت تايبةتي بةو مةرجتةى هةموويان واتايان يةد بي ت و لة جاري كةوة بؤ جاري كي تر واتايان نةطؤر ي واتا نابي وشتةكان نتة لتة ر وال تةت و نتة لتة طوزارةدا هيض طؤر انيان بةسةردا بي تئئ. صافية حمةمةد ئةمحةدئ لة كتي عةزيز طةردي: 31 ئئ. 2315: شي واز لة شيررة كوردييةكاني ثريبتال متةمحودائ بةمشتي وةية ئامتاكةى بتؤ ئةم هونتةرة كتردووة و دةل تي : تتةكنيكي كي هونتةري بتةرزة هي تز و توانتا بةشتيرر دةدات و ر ي نمتووني دةكتات بتؤ دامةزراندني ووزةيتةكي دةنطتي هي متادار كتة لتة خزمتةتي شتيررةكةيدا بي تت بؤيتة ثي ويستتة لةستةر شتاعري كتة زتر 71 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

97 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا بتتةلي هاتوويي مامةل تتة لةطتتةل دووبارةكردنتتةوةى دةنتتط و وشتتة و طتتري و دةستتتةواكةكاندا بكتتات و بةشتتي وةيةكي سةركةوتوانةي وا بةكاريان بهي ني ت كة ببي تة سةرواوةى هةل قوآلني تام و وتي ذي كي بتةهي ز و وروكي نتةر بتؤ خوي نتةرئئ. صافية ئةمحةد حمةمةد: 229 ئئ. 1023: هةروةها لة ثي ناسةيةكي تردا هاتووة دةل ي ت: بريتيية لة هاوردني شتي ك جار لة دواي جتارئئ. 215 ئئ. 1022: حوستي ن كتةالري: لةمةوة ئةوةمان بؤ دةركةوت هةموو ئةو ثي ناسانةى كة بتؤ ئتةم هونتةرةمان كترد جتةخت لةستةر ئتةوة دةكةنةوة كةوا ئةو شتةى ثات دةكري تةوة دةبي ت بةدواي يةكدا بي ن و هيض شتي ك نةكةوي تة ني وانيانةوة. هةروةد لة هونةري طي ر انةوةدا باةان كرد بةهي زي و جواني و كاريطةريي ئةم هونةرة لةوةدا دةبي ت كاتي تك لتة سنوري نيوة دي ر ي كدا هاتبي ت وونكة زياتر مةبةستةكة لة مي شكي طوي طردا دةوةسثي ت و كاريطةر دةبي ت. 5/1 جؤرةكاني ثاتكردنةوة لة شيررةكاني طؤرانئ دا: 2-5/1 يةكةم: بة لةبةرواوطرتا كمارةى وشة ثاتكراوةكة: 2- ثاتكردنةوةى دوويي: ئةو ثاتكردنةوةية كة وشةكة دووجار بة دواييةكدا لة سنوري تاكة دي ر ي كدا هاتبي ت. بؤ منونة شاعري لة شيرري بؤ خامني كئ دا دةل ي : ئةجما ثةر و بتال ي تةر و في نكي بؤسة تي ر تي ر ئةسر م خامنةكةم طةردي سةفةر لي ت ل 53 ئ لةم دي ر ةدا دةبين وشةى تي رئ لة نيوة دي ر ي دووةم دووجار لة سنوري تاكتة دي ر ي كتدا ثاتكراوةتتةوة ئةمتةش جواني و ثي داطريية لةسةر هةل وي ستي ك لةبةرامبةر شتي كدا بةمةش ثاتكردنةوةي دوويي بةرهةمتهاتووة. شاعري لة شيرري ئافرت و جوانيئ دا دةل ي : لة طةرووي مششال لة تةلي كةمان طةلي هةل ساوة ئاوازةى جوان جوان ل 39 ئ لةم دي ر ةدا دةبين وشةى جوانئ لة نيوة دي ر ي دووةم دووجار لة سنوري تاكة دي ر ي كدا ثاتكراوةتةوة ئةمتةش جواني و ثي داطريية لةسةر هةل وي ستي ك لةبةرامبةر شتي كدا بةمةش ثاتكردنةوةي دوويي بةرهةم هاتووة. 1- ثاتكردنةوةي سي يي: ئةو ثاتكردنةوةية كة وشة ثاتكراوةكة سي جار بة دواي يةكدا لة سنوري تاكة دي ر ي كتدا هاتبي ت. بؤ منونة شاعري لة شيرري هةل بةسيت ر ةجناوئ دا دةل ي : كةى تؤم ديوة كةى ئةتناسم كةى كةى كةى دل داري وي ثةمياني وي حةى!حةى! حةى! ل 60 ئ لةم دي ر ةدا دةبين وشةى كةىئ لة نيوة دي ر ي يةكةم سي جار لة سنوري تاكتة دي ر ي كتدا ثاتكراوةتتةوة و وشتةى حةىئ لةنيوة دي ر ي دووةمدا بةمةش ثاتكردنةوةي سي يي بةرهةمتهاتووة. شاعري لة شيرري بؤ طةورة كضي كئ دا دةل ي : بؤ ر اسيت نةل ي م طةورة كضي عيشوة سةراثا ئةوسا نيية تا ناخي نيطاي ديدة ثةري بي 79 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

98 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا ئةوسا نيية تا ناوي قسةش ديوي دةري بي ئةوسا نيية ئةوسا نيية ئةوسا نيية بةخوا ل 61 ئ لةم دي ر ةدا دةبين وشةى ئةوسا نييةئ لة نيوة دي ر ي كؤتاييدا سي جار لة سنوري تاكتة دي ر ي كتدا ثاتكراوةتتةوة ئةمةش جواني و ثي داطريية لةسةر هةل وي ستي ك لةبةرامبةر شتي كدا بةمةش ثاتكردنةوةي سي يي بةرهةمتهاتووة. 9- ثاتكردنةوةى وواري: ئةو ثاتكردنةوةية كة وشة ثاتكراوةكة ووارجار بة دواييةكدا لة سنوري تاكة دي ر ي كدا هاتبي ت. بؤ منونة شاعري لة شيرري طوآلل ة برامية...طري...طريئ دا دةل ي : خؤمم خؤمم خؤمم خؤمم... بة كؤشكتي دووسةد نهؤمم ل 226 ئ لةم دي ر ةدا دةبين وشةى خؤممئ لة نيوة دي ر ي يةكةم ووارجار لة سنوري تاكة دي ر ي كتدا ثاتكراوةتتةوة زيتاتر بؤ مةبةسيت ثي داطري و وةختكردنةوة ثاتكراوةتةوة بةمةش هونةري ثاتكردنةوةي ووارييئ بةرهةمهاتووة. 1-5/1 دووةم: بة لةبةرواوطرتا جؤري ر ي زمانيي وشة ثاتكراوةكة: 2- ثاتكردنةوةى ناو: واتة ئةوةى لي رةدا ثاتدةكري تةوة ناوئة بةآلم وا جوانرت و كاريطةرترة لتة ستنوري تاكتة دي ر ي كدا بي ت. بؤ منونة طؤراني شاعري لة شيرري لة بةندخيانةئ دا دةل ي : ئةى ئةستي رة: ئةستي رةكان: بةرزو طةش و دوور ئةطةروي من ناتانبينم لةبةر سةقفي كوورةكةم ل 262 ئ وشتةي ئةستتي رةئ لتتة نيتوةدي ر ي يةكتةم نتتاوئ ةو دووجتتار ثاتكراوةتتةوة بتةوةش هونتةري ثاتكردنتتةوةئ دروستبووة. 1- ثاتكردنةوةى ئاوةل ناو: لي رةدا وشةى ثتاتكراو ئاوةل نتاوئة شتاعري لتة شتيرري داروتوال ةى ثشتكووتووئ دا دةل ي : وةمي تاجنةر تي سةردةمي نيسان ثر ة لة وي نةى سروشيت جوان جوان ل 239 ئ وشتتةي جتتوانئ لتتة نيتتوةدي ر ي دووةم ئاوةل نتتاوئةو دووجتتار ثاتكراوةتتتةوة بتتةوةش هونتتةري ثاتكردنتتةوةئ دروستبووة. 9- ثاتكردنةوةى كردارئ: لي رةدا وشةى ثاتكراو كردارئ دةبي ت بؤ منونة شاعري لة شيرري بةردةنووستي كئ دا دةل ي : كؤشي طةرمي دايك جي طاي نازم بوو طيان بووم الي باود ناوبانطي واو ر ةشي ر شتةى ر ازم بوو بوو بوو بة باود ل 265 ئ 71 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

99 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا وشةي بووئ لة نيوةدي ر ي كؤتايي كردارئةو دووجار ثاتكراوةتةوة بةوةش هونةري ثاتكردنةوةئ دروستبووة. 3- ثاتكردنةوةى ئاوةل كردارئ: لي رةدا وشةى ثاتكراو ئاوةل كردارئة بؤ منونة شاعري لة شيرري ديتاري ختواي شةر ئ دا دةل ي : بؤ ناو هةور و بروسكةى بةرز بؤ جي ي دوور دوور لةسةر ر ووي ئةرز ل 255 ئ وشتةي دوورئ لتة نيتوةدي ر ي دووةم ئتاوةل كردارئ ةو دووجتار ثاتكراوةتتةوة بتةوةش هونتةري ثاتكردنتةوةئ دروستبووة. 5- ثاتكردنةوةى وشةى سةرسور مانئ:لي رةدا وشةى ثاتكراو سةرسور مانئ دةبي ت بؤ منونة شاعري لة شيرري طةشت لة قةرةداغئ دا دةل ي : هةر وؤد دادان بوو هةل سانةوةو هةيئئ سؤزي هاواري ناكا وةى وةى وةىئئ ل 216 ئ وشتتةي وةىئ لتتة نيتتوةدي ر ي دووةم وشتتةى سةرستتور مانئ ةو دووجتتار ثاتكراوةتتتةوة بتتةوةش هونتتةري ثاتكردنةوةئ دروستبووة. 6- ثاتكردنةوةى كمارةئ:لي رةدا وشةى ثاتكراو ئاوةل ناوي كمارةئ دةبي ت بؤ منونة شاعري لة شيرري طةشتت لة قةرةداغئ دا دةل ي : لة ر ي طوزةري بووكا بةرامبةر دوو ر ي ز: دوو دوو سوار لي ي ئةهاتة دةر ل 211 ئ وشةي دووئ لة نيوةدي ر ي دووةم ئاوةل ناوي كمارةئ يةو دووجار ثاتكراوةتةوة بةوةش هونةري ثاتكردنتةوةئ دروستبووة. 1- ثاتكردنةوةى ناوي واتاييئ: لي رةدا وشةى ثاتكراو ناوي واتاييئ دةبي ت بؤ منونة شاعري لتة شتيرري بتؤ بولبولئ دا دةل ي : بةآلم داختي داخامن من مةل نيم و ئينسامن ل 209 ئ وشةي دابئ لة نيوةدي ر ي يةكتةم نتاوي واتتاييئ يتةو دووجتار ثاتكراوةتتةوة بتةوةش هونتةري ثاتكردنتةوةئ دروستبووة. 2- ثاتكردنةوةى ئاوةل كرداري وؤنيئ: لي رةدا وشةى ثاتكراو ئاوةل ناوي وؤنيئ دةبي ت بؤ منونتة شتاعري لتة شيرري بؤ خامني كئ دا دةل ي : بة ر ةوتي كةو لةجنةي تاو و قومري طورج طورج جوان جوان ئةهات و جادةى ئةبر ي ل 52 ئ 77 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

100 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا وشةي طورجئ و جوانئ لة نيوةدي ر ي دووةم ثاتكردنةوةئ دروستبووة. ئاوةل ناوي وؤنيئ يةو دووجتار ثاتكراونةتتةوة بتةوةش هونتةري 3- ثاتكردنةوةى طري ئ: لي رةدا وشةى ثاتكراو ال ر ستةئ دةبي ت بؤ منونة شاعري لة شيرري طول ي خوي نتاويئ دا دةل ي : كض لة ر ي ي جوانيتا كض لة ر ي ي جوانيتا كض لة ر ي ي ني و نيطاي هتاتووؤي كانيتا ل 31 ئ كض لة ر ي ي جوانيتائ طري ي ناويية و دووجار لةنيوة دي ر ي يةكةمدا ثاتكراوةتتةوة بةمتةش هونتةري ثاتكردنتةوة دروستبووة. 20- ثاتكردنةوةى ر ستة: لي رةدا ثاتكراو ر ستةئ دةبي ت بؤ منونة شاعري لة شيرري وةقةل ئ دا دةل ي : كاتي ك سةران لةسةر سةرين بؤ خةو ئةكين بؤ خةو ئةكين ل 132 ئ بؤ خةو ئةكينئ ر ستةيةكي تةواوة ئةم ر ستةية لة نيوة دي ر ي دووةمدا دووجار ثاتكراوةتةوة بةمتةش هونتةري ثاتكردنةوة دروستبووة. 6/1 مةبةستةكاني ثاتكردنةوة: شاعري يا نوسةر كاتي ك وشةيةد يتا وتةند وشتةيةد دووثتات يتا ستي ثتات يتا وتوار ثتات دةكاتتةوة دةبتي مةبةستي كي لةم ثاتكردنةوةيةدا هةبي زترجار شاعري خؤيشي ئاطاي ر استةوخؤي لة مةبةستةكة نيية بتةآلم لةطتةل ئةوةشدا سؤزي هةل ضووي دةروون و هةسيت طةرمي هةناوي وايانتي كردبي كة شتةكة دووثات و سي ثات بكاتةوة... مةبةستةكانيي بريتي لة: 2- بؤ وةسثاندني واتاكة لة مي شكي طوي طر و بردنة دل ييةوة: بؤ منوونة شاعري دةل ي : فةرماني ئةى كؤمةل! فةرماني! فةرماني! بؤ دةردي بي كاري وارةيةد دةرماني ل 252 ئ لةم دي ر ةدا دةبين شاعري ثر بةدةم هاواري ئةم كؤمةل ة دةكات بتؤ فتةرماني ك بتؤ دتزينتةوةى وارةستةري ك بتؤ دةردي بي كاري جا بؤ ئةوةى قسةكةى كار بكات و خوي نةر بهةكي ا و ئاطاداري كارةساتي بي كاري بكات و هاني بدات تا بةدواي دتزينةوةى كاردا بطةر ي هاتووة سي جار وشةى فةرماني ئ ي ثاتكردتتةوة كة سي جاريي دةيت ي تتةوة هتةر بؤ ئةوةية طوي طر ر ابكي شي و مةبةستةكةى بباتة دل ةوة. 1- بؤ مةبةسيت نةفيكردن: بؤ منونة طؤراني شاعري لة شيرري ئافرةت و جوانيئ دا دةل ي : بةآلم تةبيرةت هةرطيزا و هةرطيز بي ر وونتاكيية بي بزةى ئتازيز ل 39 ئ 899 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

101 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا لتةم دي تر ة شتيررةدا دةبيتن وشتةى هتةرطيزئ لتة نيتوة دي تر ي يةكتةم دووجتار ثاتكراوةتتةوة بتؤ مةبةستيت نةفيكردنئ لةوةي كة تةبيرةت بةبي يارةكةى بي يان ئازيزةكةى بي ر ووناكيية. 9- بؤ مةبةسيت ر ةتكردنةوةى بةرامبةر: بؤ منونة طؤران لة شيرري هةل بةسيت ر ةجناوئ دا دةل ي : كةى تؤم ديوة كةى ئةتناسم كةى كةى كةى دل داري وي ثةمياني وي حةى حةى حةى ل 60 ئ وشةى حةىئ لةنيوة دي ر ي دووةم سةرسور مانة بؤ ر ةتكردنةوةى بةرامبةر سي جار بةدواي يةكدا ثاتكراوةتةوة بةوةش هونةري ثاتكردنةوة دروستبووة. 3- بؤ مةبةسيت ثيشانداني حال : بؤ منونة شاعري لة شيرري خؤزطةم بة ثارئ دا دةل ي : ئةزاني يار خؤي كام هةكار ر تكي سةدجار ئةكا هاوار: خؤزطةم بة ثار! خؤزطةم بة ثار! ل 50 ئ لتتةنيوة دي تتر ي دووةمتتدا دةبيتتن خؤزطتتةم بتتة ثتتارئ ر ستتتةيةكة بتتؤ دةربتتر يا حتتال دووجتتار بتتةدواي يةكتتدا ثاتكراوةتةوة بةوةش هونةري ثاتكردنةوة دروستبووة. 5- بؤ مةبةسيت ثي داطريكردن: بؤ منونة شاعري لة شيرري نةورتز ئةكةمئ دا دةل ي : نةورتز ئةكةم نةورتز ئةكةم نةورتزي كي بةسؤز دةكةم جةكني طةلي ثريتز ئةكةم وةد كوردي كي دل سؤز ئةكةم ئاهةنطي نةورتز تؤز ئةكةم نةورتز ئةكةم نةورتز ئةكةم ل 903 ئ لةم شيررةدا دةبين ر ستةى نةورتز ئةكةمئ لةنيوة دي ر ي يةكةم و نيوة دي ر ي كؤتايي ووار جار بتؤ دةربتر يا ثي داطريئ لةسةر كردن و ئةجنامداني ئاهةنطي نةورتز ثاتكردتتةوة بةمةش ثاتكردنةوة دروستبووة. 6- بؤ مةبةسيت شانازي: بؤ منونة شاعري لة شيرري مؤسكؤي جوانئ دا دةل ي : تاقة طول سووري جقةى دانشطات عتةتري شةثؤل ئةدا وآلت بة وآلت ل 116 ئ لةم دي ر ةدا دةبين شاعري وشةى وآلتئ بؤ دةرخستا شانازي بة وآلتةكةى و بؤني خؤشي و جواني شتارةكةى هاتووة دووجاري بة دواي يةكدا ثاتكردتتةوة بةوةش هونةري ثاتكردنةوة دروستبووة. 898 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

102 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا 1/1 جوانيي ثاتكردنةوة: كاتي ك نوسةر يا هؤنةر ئتةم هونتةرة لتة بةرهةمةكانيتدا بتةكاردةهي ني ت بي طومتان بتؤ وتةند مةبةستت و شتتي كي تايبةتي خؤي بؤئةوةى ئةو بةرهةمةى بةرهةمي هي ناوة جواني و كاريطةري بةسةر خوي نةردا بكتات بؤيتة لي ترةدا بتة وةند خال ي ك ئةم جوانيي ثاتكردنةوةية دةخةينة ر وو: 2- شاعري كاتي ك وشةيةد يان دةستةواكةيةد زياتر لتة جاري تك ثاتدةكاتتةوة بتة مةبةستيت زيتاتر دل نيتابوون و جةختكردن لةسةر واتايةد كة دةخياتة ر وو. 1- دةبين لة دي ر ة شيررةكةدا كاتي ك وشةيةد زياتر لة جاري ك ثات دةبي تةوة ئتاوازي كي ختؤش و ناستك دةدات بة شيررةكة ئةمةش وا دةكات كاريطةريي هةبي ت بؤ سةر خوي نةر و واي لي دةكات بؤ الي خؤي ثةلكي شي بكات. 9- دةبي تة هؤي وةسثاندني ئةو مةبةستةى دةق هةيةتي لة دةرووني بيسةر يتا خوي نتةر لتة ر ووي سياستي يتا دةرووني يان هةر حال ةتي كي تر. 2/1 هةندي ك منونة زياتر لة يةكجؤر هونةريان تي داية: - بؤ منونة شاعري لة شيرري سا طؤراني كةوئ دا دةل ي : قةقبة قةقبة قةقبة قةق شاخي بةرز و بةردي ر ةق جي طاي وي ت ة و جي طاي بةق ل 923 ئ لةم شيررةدا دةبين لةنيوة دي ر ي يةكةم وشةي قةقبةئ سي جار بةدواي يةكدا ثاتكراوةتتةوة بةمتةش هونتةري ثاتكردنةوة دروستبووة. هةروةها دةبين لةنيوة دي ر ي كؤتايي وشةى جي طائ دووجار طي ر دراوةتتةوة هتةر جتارةى خراوةتة ثال وشةي وي ت ةئ و ئةوي ديكةشيان بةقئ بةمةش هونتةري طي ر انتةوة دروستتبووة.واتا هتةردوو هونتةري ثاتكردنةوةئ و طي ر انةوةئ ي تي دا بةكارهي ناوة. - شاعري لة شيرري كي تري بةناوي جةكني ئايارئ دا دةل ي : كري كار بةندي سةرمتايةدار بوو ر ووت بوو برسي بوو كز بوو هةكار بوو ل 923 ئ لةم دي ر ةدا هونةري هي نانةوةئ دروستبووة بتةهؤي هي نانتةوةى وشتةى بتووئ لتة كؤتتايي نيتوة دي تر ي يةكتةم و كؤتايي نيوة دي ر ي دووةم هةروةها لةطةل ئةوةشدا هونةري طي ر انةوةئ ش دروستبووة بةهؤي طي ر انتةوةى وتوارجار وشةى بووئ لتةنيوة دي تر ي دووةمتدا لتةثال وشتةكاني ر ووت برستي كتز هتةكارئ طي ر دراوةتتةوة بةمتةش هتةردوو طي ر انةوةئ دروستبووة. هي نانةوةئ و هونةري - شاعري لة شيرري وواردةي تةمووزئ دا دةلي : تؤ خؤشرتين كتاتي طةلي تؤ ئاسؤي ئاواتي طةلي سةرةتا و هؤي هاتي طةلي نؤبةرةى خةباتي طةلي وواردةى تةمووز! وواردةى تةمووز ل 920 ئ 898 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

103 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا لتةم شتتيررةدا شتتاعري توانيويتةتي هتةر ستتي هونةرةكتتة بةيةكتةوة كؤبكاتتتةوة بتتةوةى هونتةري هي نانتتةوةئ دروستبووة بةهؤي هاتا وشةى طةلئ لة كؤتتاييي نيتوةى يةكتةم و كؤتتاييي نيتوةدي ر ي يةكتةم و كؤتتاييي نيتوةي دووةمي دي ر ي دووةم لةطةل هاتا وشةى طةلئ لةكؤتاييي دي ر دا. هونةري طي ر انةوةئ دروستبووة بةهؤي طي ر انةوةى دووجار وشةى تؤئ لة ثال وشةكاني ئاسؤي ئاواتئ و خؤشرتين كاتئ. هونةري ثاتكردنةوةئ دروستتبووة بتةهؤي ثاتكردنةوةى دووجار وشةي وواردةى تةمووزئ بةدواي يةكدا. بةمتةش هةرستي هونتةري هي نانتةوةئ طي ر انتةوةئ ثاتكردنةوةئ بةرهةمهاتووة. 3/1 جياوازيي ني وان هي نانةوة طي ر انةوة ثاتكردنةوة: هةرسي هونةري هي نانةوة و طي ر انةوة و ثاتكردنةوةئ لة جوانكاريي وشةي هةرسي هونةرةكة ثةيوةندييان بتة دوبارةكردنةوةى وشةوة هةية بةآلم هةر هونةرة و تايبةنةنديي خؤي هةية بؤية بة ثي ويستمان زاني بةشتي وةيةكي كورت جياوازيي هةرسي كيان يةينة ر وو: 2- هونةري هي نانةوة كاتي ك دروست دةبي ت مةرجتة وشتةيةكيان لتةكؤتاييي دي تر ة شتيررةكةوة هاتبي تت دواتتر وشةكةى تر يا ئةوةتا لةسةرةتاي نيوةدي ر ي يةكةم بي ت يتاخود ناوةر استيت يتاخود لتة كؤتتاييي نيتوةدي ر ي يةكتةم ياخود سةرةتاي نيوةدي ر ي دووةم و ناوةر اسيت هاتبي ت. 1- لة هونةري طي ر انةوةدا ئةو وشةيةى وةند جاري ك دووبتارة دةبي تتةوة ثي ويستتة هتةر جتارةى خرابي تتة ثتال وشةيةد. 9- لة هونةري ثاتكردنةوةدا ئةو وشةيةى وةند جاري ك دووبارة و سي بارة دةبي تةوة ئةطةر هةر وتةند جتاريي ثاتكرابي تتةوة هتةر دةبتي لتة ثتال يتةد بتي ن و نابي تت وشتةيةد يتا ر ستتةيةد يتا دةستتةواكةيةد جيتاوازي ياتتة ني وانيانةوة. 898 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

104 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا ئةجنام لةكؤتاييي ئةم توي ذينةوةيةماندا طةيشتينة ئةم ئةجنامانةى خوارةوة: 2- شاعري دةستي كي باآل و شارةزايييةكي باشي هةبووة لتة بتةكارهي ناني ئتةم ستي هونتةرة لتة بةرهةمةكانيتدا بةتايبةتي هةردوو هونةري طي ر انةوةئ و ثاتكردنةوةئ. 1- شاعري دةستي كي باآلي هةبووة لة بةكارهي نان و تي كةآلوكردني زياتر لة ئامرازي ك لة تاكة دي ر ي كدا. 9- شتتاعري لتتة هونتتةري هي نانتتةوةئدا توانيويتتةتي تتتا ر ادةيتتةكي بتتاش ئتتةم هونتتةرة لتتة بةرهةمةكانيتتدا بةرجةستةبكات بةآلم بةشي وةى دوو هونةرةكةى تر وةكو ثي ويست نيية. 3- شاعري توانيويةتي هةرسي هونةرةكة لة دي تر ة شتيرري كدا كتؤ بكاتتةوة كتة ئةمتة ختؤي لتة خؤيتدا لي زانتي و شارةزاييية لة هونةري جوانكاريي وشةييدا بةتايبةتي ئةم سي هونةرة كة ئةمة لة توانتاي هتةموو شتاعريي كدا نييتة بتواني ت سي هونةر لة دي ر ة شيرري كدا كؤبكاتةوة. 5- شاعري بةهؤي بةكارهي ناني هونةرةكاني جوانكاريي وشةييدا توانيويةتي زتر بة ئاساني ياري بة وشة بكات و زال بي ت بةسةر بابةتة ر ةوانبي ذييةكةى ئةمةش وايكردووة بةرهةمةكاني بطةيةني تة ئاسيت باآل و كاريطةرييان هتةبي ت بةسةر خوي نةردا. 6- لةطةل ئةوةى زانسيت ر ةوانبي ذي زتر ثةيوةستة بتة شتيرري كةستكي كوردييتةوة لةطتةل ئةوةشتدا شتاعري توانيويةتي بةشي وةيةكي زتر سةركةوتوانة زال بي ت بةسةر ئةم سي هونةرة و واي كردووة ئاستيت شتيرري ر تمانتيتك تا ر ادةيةكي زترباش بةرز بكاتةوة بؤ ئاسيت شيرري كةسيك لة ر وي بةكارهي ناني هونةرةكاني ر ةوانبي ذييةوة. 894 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

105 هونةرةكاني )هي نانةوة( )طي ر انةوة( )ثاتكردنةوة( لة شيعري )طؤران(ي شاعريدا سةرضاوةكان يةكةم: كتي ب أ- بة زماني كوردي: 2- ئيدريس عةبدول آل: جوانكاري شيرري كةسيكي كوردي واثخانةى هي ظي هةولي ر ئيدريس عةبدول آل: جوانكاري نوي ي كوردي واثخانةى هي ظي هةولي ر حوسي ن كةالري: شي واز لة هؤنراوةكاني فةرهاد شاكةلي دا واثخانةى ياد ستي ماني عةبدول آل طؤران: ديواني طؤران واثخانةى داالهو تهران 2923 د. 5- عةبدول آل خدر مةولود: لي كؤل ينةوة لة شيرري حةمدي واثخانةى ر تشنبريى هةولي ر عةالئةدين سوجادي: خؤشخواني واثخانةى زانكؤي صةح الدين بة(داد عةزيز طةردي: ر ةوانبي ذي لتة ئتةدةبي كورديتدا- ر ونبي تذي بتةرطي دووةم وتاثخانةى دار لجلاهح بة(تدا عةزيز طتةردي: ر ةوانبي تذي بتؤ ثتؤلي دووةمتي ثتةميانطاكاني مةل بةنتدي مامؤستتايان وتاثخانةى وةزارةتتي ثةروةردة هةولي ر صافية حمةمةد ئةمحتةد: شتي وازي شتيررة كوردييتةكاني ثريبتال متةمحود وتاثخانةى ر تكهتةآلت هتةولي ر حمسن ئةمحةد مصافى طةردي: بةهاري ر ةوانبي ذي واتاناسي- ر وونبي ذي- جوانكاريئ واثخانةى نتارين هةولي ر ب- بة زماني عةرةبي: 11- لالستهق لالدكتور فضل حسن عبهس: لالبذغة فنويهه و لفنهيهه لالابعة لالثهيية عش دلر لالنفهئس لالردن لالستهق لالدكتور حممد عل سلاهي : لملختهر من علوم لالبذغة دلر لالعصهء دميشق بسيوي عبدلالفتهح فيود: علم لالبديع )درلسة تهرخيية وفنية الصول لالبذغة ومسهئل لالبدبع( مؤسسة لملختاهر لالابعة لالثهالثة لالقهر ة لخلايب جذل لالدين حممد عبدلال محن لالقزويين: تلخيص لملعهي مابعة لملكتبة لالعص ية بريوت 1921 ه. 11- اللشيخ لالمهم لخلايب لالقزويين: لاليضهح يف لالعلوم لالبذغة لملكتبة لالعص ية بريوت حممد طهر لالذقي : لملبسط يف علوم لالبذغة لملكتبة لالعص ية بريوت البنهن دووةم: نامة ئةكادميييةكان: 21- عبدولسةم ساالر: هونةري ر ةوانبي ذي لة شيرري ناليئ دا نامةى ماستةر زانكؤي ستي ماني سي يةم: طؤظارةكان: 22- ئيدريس عةبدوآل: طؤظارى كؤر ي زانياري كوردستان كمارة: 6 هةولي ر عةالئةدين سوجادي: ئةدةب ويية ر ةوانبي ذي ويية طؤظاري ر تظار كمارة: خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

106 م. ي. ر ؤكان طوريل شعيا املخلص فنون )رد العجز عن الصدر الرتديد التكرار( يف شعر الشاعر )طوران( لن علم لالبديع رو جزء مهم من لالبذغة ولن لكث لالشع لء يد جلؤو لىل لساتخدلم يف لعماه م لالشاع ية. رنهالاو لياول عديدة من لستخدلم لالبديعية منهه يذك لاللغوية و لالتعبريية. يف رذ ل لالبحا لالتاا ا لىل ثذثاة لياول مان لالباديع لاللغوياة )صدر عجز عن لالصدر و لالرتديد ولالتك لر( حني لن لالشهع يد لرتم كثريل بهذه لاليول و رددره كثريل يف لعمهالا لالشاع ية بشكل ينم على مع فة لالشهع بهصول ويولعد لستخدلم رذه لاليول بنجهح ملحوظ. لن لرمية رذل لالبح ي أت من يلة لالبحوث لالتى تا يت اذل لجلازء لملهام مان لالكتهباهت لالشاع ية و كاحة لملكتباهت لالك دية من ركذل مولضيع. ولن لالفنون لالدبية لو لالشع ية تلعاب دورل مهام يف ليصاهل لالصاورة لالشاع ية الادع لالشاهع ن لالرتديد لالكذم يف لالشع ال دور ولضح ورو ليصهل رساهالة معيناة عان ط ياق لالرتكياز علاى لالكلماهت لالاع تلعاب دورل يف ليصهل لالصورة لالكلبة اللفك ة لالشع ية. و ذل لالرتديد وظيفة لخ ع لال فه خلق لملوسيقى لالظ ورية الق لءة سليمة الألبيهت و جعل حف لالبيهت لسهل الدع لملتلقى. يتكون لالبح من لملقدمة و فصلني. لالفصل لالول يتحدث عن لجلهيب لالنظ ي حني لالرتكياز علاى لالبذغاة لالشاع ية و لجزلء لالبذغة و ل دف من لالبذغة. لمه لالفصل لالثهي ورو جور لالبح يتنهول لاليول لالثذثة الفنون لالبذغة )صادر عجاز عن لالصدر و لالرتديد ولالتك لر( و تابيق رذه لالفنون على لكعهر لالشهع ))طؤران(( و قك كل منهه على... و من ثم لالقهء لالضوء لىل لالمثلة لملوجود يف لكعهر ))طؤران((. Abstract The art Henanewe, Trilling, Repetition of Gorans s poems The science of juankari is one of the parts of rhetoric. Most of our poets have taken it into their considerations and use it in their literary productions. In this science, there are namely, word-related rhetorical and meaning-related rhetorical. In our research, we have discussed three types of art of rhetoric which are; (Henanewe, Trilling, Repetition). The poet has attached too much importance to it of which we can notice as many examples as possible in the poet's collection. In this research, we have come across a fact that the poet has lots of experience in the rhetorical sciences and he could successfully utilize the arts. The reason behind mentioning these arts can be adhered to the fact that little attention has been given to them, and there are scarce related resources in Kurdish library. These arts play great role in conveying the goal and purpose of the poet, because these arts treat the way words are duplicated which are already repeated within poetical lines. That is why we can notice the purpose and the gist of the poem through the repetitious words in the lines. In addition, these repeated words give melody and musical tone to the lines and affect the reader. This makes the poem to be easily red and memorized. This research contains an introduction followed by two main sections. The first section comprises its theoretical accounts which are introduction, summary about rhetoric, parts of rhetoric, and the use of rhetoric. The second section which is the core of the research, we have discussed the three types of rhetorical art namely, 1catalectic, duplication, and alliteration. We have investigated and examined the poems of GORAN poet. For each art, we have separately mentioned its types. Later, we have made differences among the three arts and elaborated them along with poetic examples. 891 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

107 ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا )توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية( ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا )توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية( ث. ي. د. حممد حسني شوانى م. ى. ئاالن صالح سعدى زانكؤى سةالحةددين زانكؤى كؤية كؤلي ذى ئاداب فاكةلتى ثةروةردة بةشى كؤمةل ناسى بةشى باخضةى ساوايان بةشى كؤمةل ناسى م.ى.ئاالن صالح سعدى ثي شةكي شاري كؤية يةكي كة لةشارة مي ذووييةكاني كوردستان وهةل طري كولتووور رةسوةني نةووةوةيي كووردة مي وذووي دروستكردن و ئاوةداني ناوضةكة بو سةدةكاني ثي ش لة دايكبوون دةطةر ي تةوة جطة لةوةي خو ي ناوةندي ك بوووة بوو ثي كطةيشتين د انيشتو اني د ةظةر ةكة بوة طشول لوة ري طو اي بو ا ار و ك ارطوةو بةرهوة ة و كةر ةسوتة دروسوتكر او ةك انيةو ة هةروةها هةل قةيةكي طرنطي ثي كةوة طري داني شارةكاني كوردستانيش بووة لة رووي جوطرافيةوة كةووؤوة باشوووري كوردستان و لة ناوةندي سي كوضكةي سي شاري طةورةو طرنطي وةكو كةركوك وسلي ماني و هةولي ر بووة بوة دري وذايي دةسةآلوي عومساني لة رووي كارطي ر يةوة سةر بة ثاري زطاي كةركوك و بةشي ك بووة لة وياليةوي شارة وور دوواور لوة دوواي جةنطي جيهاني يةكةة و دروستكردني ليواي هةولي ر خراوةوة سةر ئةة ليواية و وا ئي ستاش ئةطةرضي كار بو بة ثاري زطاكردني دةكري ت بةآلة وةكو قة ايةكي طرنطي هةولي ر ماوةوةوة. شوي ين كو ية رو لي كي طرنطي طي ر اوة لة طةشةكردني خودي شارةكةو با ار ةكاني وةكو ئاماذةي ثي كرا كو ية ثنل بة يةكرت بةستنةوةي هةر سي شاري هةولي رو كةركوك و سلي ماني بووة بة هوؤي وؤر ةكواني بةسوتنةوةي ر ي طاوبوان و طواسوتنةوة بوة جؤري وك ثوي ش ئوةوةي ري طواي هواملتؤن بكري توةوة شواري كؤيوة لةسوةر ئوةة شواري طاية بوووةو وةك ئةلقةيةكي ثةيوةندي وابووة لة ني و بةشةكاني وري كوردستان و وآلواني ئي وران و سوورياو ووركيواش ئةموةش بوةووة هؤي ئةوةي كة ئةة شارة هةر لةكؤنةوة با ار ي طةورةو قةيسةري وي دا دروست بكري ت و ووانواي با رطواني وئوال وطؤرو مامةل ةكردني لةطةل دراوسي كانيدا هةبي ت. گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان 701 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

108 ث. ي. د. حممد حسني شوانى - م. ى. ئاالن صالح سعدى لووة ر ووي ئابووريووةوة با رطوواني وثيشةسووا هووةوي ين ثرو سووةيةكي مي ووذوويي و ر طرنطووة داينووةمو ي طووو ر اني كو مةآليةويووة وةرضووةرخاني كو مووةل طاي لووي دةكةوي تووةوة بةدةركةووين با رطاني و ثيشةسا )1( لووة دةرةبةطايةويووةوة بووو سووةرمايةداري بووة هووو ي و طةشةكردنيةوة لة هةناوي كو مةل طادا ضيين بو رذوا ي شارنشني دروست دةبوي و لة سايةي ئةة ضينةشدا نةوةوة ثي كدي ت بو ية ي دة رو يي نيوة ئةطوةر بل وي ني سوةرةواي دروسوتبوون و سوةرهةل داني هةسل نةوةوةيي كورد لة ذي ركاريطةري مجوجو ل ة با رطانيةكاني شاري كو يةدا ثةيدا بووة لي رةوة ئوةة ووي ذينةوةيوة بة ناونيشاني )رو ل ي با اري ميللي لة ري كخسوتين كو مةآليةويودا( طرنطوي مي وذوويي و نةووةوةيي خوو ي هةيوة بوا لوة طرنطي و رو ل ي با ارةكاني شار دةكات لة بونيادي كو مةل طا و ري كخستين كو مةآليةويدا ئةة ووي ذينةويوة لوة سوي بوةش ثي كهاووة بةشي يةكةة باسى سةرةوايةك بو رةهةندو ضةمكةكاني ووي ذينةوةكة دةكات كة بؤ دوو بوا دابةشوكراوة باسى يةكةة رةهةندةكاني ووي ذينةوةكوة باسوي دووةة ضوةمكةكاني ووي ذينةوةكوة بوةآلة بةشوى دووةة وايبةووة بوة ئةركة كو مةآليةويةكاني با ار كة لة دوو با ثي كهاوووة باسى يةكةة ذياني كو مةآليةوي لة با ارة ميلليةكاندا باسوى دووةة بةها كو مةآليةويةكاني با ارة ميلليةكان سي يةة وةرخنانكراوة بؤ ئةركة كولتووريةكانى بوا ار ة ميلليوةكان كوة لووة دوو بووا ثي كهوواوووة باسووى يةكووةة بؤموواوةيى و كةلووةثور ثيشووة دةسووتيةكان باسووى دووةة ثةيوةنوود و قؤناغوةكانى ثيشوة دةسوتيةكانة لوة كؤووا ووي ذينةوةكوةش طورنطرتيك ئةواموةكان و راسوياردةو ثي شونيا و ليسوتى سةرضاوةو ثوختة ووي ذينةوةكة بة هةردوو مانى ئينطليز و عةرةبى خراوةوةر وو. باسي يةكةة: ر ةهةندةكاني ووي ذينةوةكة: بةشى يةكةم سةرةتايةك بو رةهةندو ضةمكةكاني توي ذينةوةكة 1- كي شة ووي ذينةوةكة: دياريكردني طرفت لةسةرةواو دةستيي كي هةر ووي ذينةوةيةكي انستيدا بوة موةرجي كي بنضينةيي دادةنري ت هةوا ووي ذةر لةسةرةواوة ضوارضي وةي كارةكوةي ال روون بي وت وبزاني وت بوة دووي سوةااندني ض ثةيوةنديةك يان ضارةسوةركردني ض )2( طرفتي كةوةيوة بو يوة لوةة ووي ذينةوةيوةدا ثرسوي سوةركي روونكردنوةوةي ئوةو رو ل ةية كة با ار ة ميلليةكاني شاري كو ية دةيطي ر ن لة ر ي كخستين كو مةآليةوي شارةكةدا ئايا رو ل ي با ار ي ميللوي ضوية لة ر ي كخستين كو مةآليةويدا 2- طرنطي ووي ذينةوةكة: طرنطوي ووي ذينوةوة طرميانيةكانيانةوة انسوتيةكان لوة دوو بوواردا بةدةردةكوةون يةكوةة لوة بوواري ويو ريودا بوة هوو ي سوةااندني هةميشوة دةبنوة مايوةي كةل ةكوة بوووني انسوت و انيواري يواور لةسوةر ديواردةو رووداوو بابوةوي ووي ذينةوةكانيان لة رووي ثراكتيكيشةوة ديار كردنى هؤكارو ثي شنيا ة بؤضارةسةري هةندي ك لةو طرفتانوة دةكوةن كة رووبةرووي كو مةل طاكان دةبنةوة بو يوة ئوةة ووي ذينةوةيوةش لوة رووي ويو ريوةوة دةرخسوتنى طرنطوى بوا ارة بوؤ ر ي كخسوتنى كؤمةآليوةوى هوةروةها خزموةت بوة ناسويين ضوةمكة انسوتيةكاني وةكوو بوا اري ميللوي و ر ي كخسوتين )1( )2( ماكس فيرب األخالق الربوستانتية والروح الرأمسالية ترمجة:حممد على مقلد مركز االنهاء القومى بريوت 1091 ص 48. احسان حممد و الدكتور عبداملنعم احلسين مناهج البحث يف علم األجتماع مطابع جامعة بغداد بغداد 1042 ص طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

109 ص ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا )توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية( كو مةآليةوي و ثةرةسةندني كو مةل طاو هةسل نةوةوةيي و طرنطي بايةخي شار دةكات و ئةو بوارانوة روون دةكاووةوة لة ر ووي ثراكتيكيشةوة دةروا ةيةكة بو بةرنامةو ثرو ذةو كاري حكومةت يان دة طا ثةيوةنديدارةكان وةكو نةخشةي كار بو ضارةسةركردني طرفتةكاني با ارو ثةي بردن بةطرنطي با ار لة ذياني كو مةل طادا وا ميكانيزمةكاني بةهي زكردن و كاراكردني با ار بدو ري تةوة كة ئةمةش رةنطدانةوةي لةسةر وةواوي ذياني كو مةل طاكةمان دةبي ت. 3- ئاماوي ووي ذينةوةكة: ئاماوةكاني ئةة ووي ذينةوةية بريتني لةوةآلمدانةوةي ئةة ثرسيارانةي خوارةوة: 1- ئايووا با ار ةكووانى كؤيووة بونةوووة شوووي ين بةيةكطةيشووتين ضووني و ووي ووذو ئووايني و مة هووةو و وردةكلتووورة جياوا ةكان 2- ئايا لة با اري ميللي شاري كو يةدا ري كخستين كو مةآليةوي لة رووي ثيشة و ثي طةو ضيين كو مةآليةويةوة بةدي دةكري ت -3 ئ اي ا رو ل وي بو ا ار ة مي ل لييوةك انى كؤيوة لوة ثرو سوةك اني كور يك و فرو شو ة و ثةيو ةنو دي ني وو ان كر يو ارو فرو شوي ارو دروستكردني متمانةدا ضية باسي دووةة: ضةمكةكاني ووي ذينةوةكة: 1- با ار ي ميللي: با ار ئةو شوي نةية كة كؤمةل ي ك لة كر يارو فرؤشيار بةخؤوة دةطري ت و ثةيوةنديوةكى ثتوةو لوة ني وانيوان دا هةيوة و )1( ئال وطؤر دةكري ت بةبى بةربةست. ب ا ار مي ل لى بريتيية لةو شوي نة كة ب ا رط انة لؤك ال يوةك ان وي ايو د ا كؤد ةبنوةو ةو ئ ام اذ ةييوة بوة د ا و و نوةري تى ئوةو )2( ناوضةية كة با ار ويايداية. لةة ووي ذينةوةيةدا مةبةست لة با اري ميللي كو ي دوكان و شوي ك و ثنتة با ارطانيةكاني قةيسةري شاري كو يوة يوة كوة وةكوو ناوةنودي ك بوو بةيةكطةيشوتين دانيشوتواني كو يوةو دي هاووةكاني دةوروبوةري و شوارةكاني ووريش رو ل وي لوة ثر كردنةوةي ثي داويستيةكاندا هةبووة. 2- ري كخستين كو مةآليةوي: ر يكخسة ديواردة ديواريكردنى ثسويؤر جؤرةكانى رةفتار و ضاالكيةكانيان دةخولقي ني ت و دابةشوكردنى كوارة بوةثي ى طرنطوى كارةكوان هاوسوةنطى لوة ني ووان )3(. ر ي كخستنة كؤمةآليةويةكان ال ماكس ظيبةر واووة بووونى ثةيوةنديوة كؤمةآليةويةكانوة كوة واكوةكانى لوةناو ئوةو ر ي كخستنانة كارلي ك دةكةن ئةمةش لة ر ي طا ئةو ر ي ساو سيستةة و ثرؤسانةية )4( كة كؤنرتؤىل رةفتارةكان دةكةن )1( )2( حممد اجلوهرى املفاهيم االساسية يف االنثروبولوجيا دار اجمللس االعلى للثقافة القاهرة 2994 ص /1/ 71 كات.01:45 )3( حممد على حممد علم االجتماع التنظيم دار املعرفة اجلامعية 1090 ص )8( حسني عبداحلميد امحد رشوان علم االجتماع التنظيم مؤسسة شباب اجلامعة االسكندرية 2998 گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان 701 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

110 ص ث. ي. د. حممد حسني شوانى - م. ى. ئاالن صالح سعدى لةة ووي ذينةوةيةدا مةبةست لة ر ي كخسوتين كو مةآليوةوي بريتيوة لوة: ووو ر ي كي ثةيوةنودي فوراوان لوة ني ووان ثي طوة كو مةآليةويةكاني كر ياران و فرو شياراني با ار ي ميللي شاري كو يةو ضو ن ئةة دوواليةنة لة ناو خو يانودا بوة شوي وةيةكي سيستماويك كارلي ك دةكةن ئةة كارلي كة سيستماويكة يةك ناونيشان و ناسنامةيةكي كو مةآليوةوي طشوتيي وهاوبوةش بة فرو شياراني با ار ةكة يان كر يارة هةميشةييةكان دةبةخشي ت كة دوواور هةر اليةني ك ضاوةر واني جوو رة رةفتواري كي وايبةوة لةوي ور. 3- ر ةفتاري با ار : ر ةفتار بريتيية لة كرد اري كى مةبةست د ار كة و اك ئ ار استة ئوةو انى وور د ةكو ا ت يو اخود ئوةو ضو االكيي انةية كوةو اك مةبةستي تى لةطةل ئةوانى وردا ثي ى هةل ستي ت لة ري طا ر ؤلوة وايبةوييوةكان و بووونى ثةيوةنود ثي كوةوة بةسورتاو ني وانيان جا ئةطةر هاووو ئةو ر ةفتارة لي كضووو بوي يواخود جيواوا هؤكارةكوة دةطةر ي توةوة بؤبووونى ئوةو ذينطوةو )1( ناوةندة كؤمةآليةويية ويايدا ئةذيك ياخود بؤ جياوا كةسوةكان خؤيوان. كاوي وك ضوةمكي بوا ار ي دةخةينوة ثوال دةبي تة ضاالكي و مامةل ةكاني مرو ظ لة با ار دا كة بريتية لة هةموو روال ةوي كي كولتوور و رو شونبيي كوة ال هةنودي ك.)2( لة ئةنداماني كو مةل طايةكي دياريكراو هةية لة ذياني رو ذانةياندا بةشي دووةم ئةركة كو مةآليةتيةكاني بازار رادكليف براوان بةوة ثي ناسةي ئةرك دةكات كة ر ووداني ضاالكيةكي دووبارةبووةوة ئةو ر ؤلةية كوةوا ضواالكيةكة لة ذيواني كؤمةآليوةوي بةطشول دةيطي ري وت بوة مةبةسول بوةردةوامبووني )3( بونيواد كةواووة ئوةة ثي ناسوةية بوؤ ئوةو ر ي ر ةوةمان دةبات كةوا بونيادي ك بووني هةية واوة ئةو ثةيوةنديانةن كة لة ني وان يةكةو بونيادةكان داهةن كةواووة ئةركة كؤمةآليةوييةكان ئةو ضاالكي و خزمةوطو ارييانةن كة واك لة كؤمةل طةدا ثي يان هةل دةستي ت و لةطةل سروشول ئةو ر ؤلة كؤمةآليةوييةدا دةسا ي ك كة لة دامة راوةيةكي كؤمةآليةويدا دةيطي ري وت دةبوي ئوةوةش بوزانني بوةجي هي ناني ئةركة كؤمةآليةويةكان لة اليةن واكةوة ثةيوةستة بة ثلةيةك لة شارة ايي و لي هاوووية ثرؤسوةي بوة كؤمةآليةويبوونوةوة يوان لوة ر ي طواي مةشوقي ثيشوةيي يوان وواك دةوواني وت لوة ر ي يطوا انسوتيةوة لوة ر ي كخراوةكواني كؤمةل طوةوة وةرياندةطري ت و في ريان ببي ت لةة بةشةدا ويشك دةخةينة سةر دوواليةني ئةركةكاني با ار ي ميللي شاري كو ية: باسي يةكةة: ذياني كو مةآليةوي لة با ارة ميلليةكاندا: ذياني كؤمةآليةوي هةموو ئوةو ر ي طواو ر ي با انوة دةطري توةوة كوة وواك يوان كؤموةل دةيانطرنوة بوةر بوؤ دابينكوردن و ري كخستين ذيان و طو ةرانيان ئةوانةش لة سةردةمي كةوة بؤ سةردةمي كي ور جياوا يان هةية لوة سوةرةواوة سواكارو ئاسان و بي طري وطؤل بوون وردة ووردة ثةرةيانسةندوةو قور و طوران بووون لوة سوةرةواوة واكةكوة لوة طوةل كؤمةل ةكةيدا لوة سونوري كي ديواريكراودا ووانيويانوة هوةموو ثي داويستسوةكاني ذيانيوان دةسوتةبةر بكوةن بوةآلة دواوور ذمارةي دنيشتوان يادي كردووةو ثي ويستيةكان ؤر بوون و كارةكان قور و طران بوون ئيرت واي ثي ويست كردووة.109 فوزية دياب القيم والعادات االجتماعية دار النهظة العربية بريوت 1049 ص 181. رالف لينتون االنثروبولوجيا و ازمة العامل الثالث ترمجة:عبدامللك الناشف املكتبة العصرية بريوت 1049 )1( )2( )3( امحد خشاب التفكري االجتماعي دار النهظة العربية للطباعة والنشر بريوت ص طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

111 ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا )توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية( هةر واكي ك كاري ك ئةواة بدات بةو جؤرة ثرؤسةي دابةشكردني كار ثةيدا بووة كؤمةل طاكان و نةوةوةكان و طةلةكان جياوا يان هةية لة ر ووي ذياني كؤمةآليةويةوة هةندي كيان راوضني و هةندي كيشيان جوويارو هةندي كي وريان ثيشةسا و با رطان و هةندي كيان لةواني ور )1( ثي شكةوووورن. ئةطةر لةة ر وانطةوة سةيري ذياني كو مةآليةوي خةل كي كو ية بكةيك بة وايبةوي لة ضوارضي وةي با ار ة ميلليةكانودا ئةووانني بل ني برييتية لة هةموو ئةو ثةيوةنديية كؤمةآليةويانةي كة لة ئوةوامي ضواالكية ئابووريوةكاني نواو كؤموةل طا ثي كيان دةهي نك. شووي نى بوا ار ميللوى كةووؤووة قةيسوةر كوؤن لةناوجةرطوة شوار كؤييةيوة و بوة كوؤنرتيني قةيسوةري لوة شارةكةدا دادةنري ت و مي ذوو دروست بوونى دةطةر ي تةوة بؤسال ى )1441( هةر لةو كاووةوة ئوةة قةيسوةرية رؤلي كوى طرنطى بينيوة لة بوار با رطانى و ئةة با ار ة طةورةيى و دي رينوى شارسوتانيةت لوة شوارةكةدا ثيشوان دةدات ئوةة قةيسةرية سى دةرطا دار هةيةو )41( دوكان لة خوؤ دةطري وت بوةآلة ر ووبوةر دوكانوةكان بضوووكك و كؤآلنوةكانى وةسك و واريكك ئةركى ئةة بوا ا ر ة د ابو ني كردنوى ثي ويسوتييةك انى ر ؤذ انوة د انيشوتو انى شو ار ةكةو د ةوروبوةري تى لوة مشةك و كاآل الوةكي و سةرةكييةكان. دةول ةمةندي كؤية بة بةرهةة هي ناني بةروبومي كشتوكال ي و ساماني ئاذةل ي بؤوة هؤي طوةرة بووون و بوذانوةوةي با ار ي ناوخؤي شارةكة و دروست بووني با اري دةرةكي لةة ضوارضي وةيةدا خةل كي دةظةري كؤية هةول يان داوة ئةو شتومةكانةي كة لة خؤيان يادة بني رنة دةرةوة وةك )وووك ثةني ما برنج شةكةر هةنار ثي آلو خةوةر خةل و خور طوي ز باو هةنطويك مسوا ضوا رؤن رايوة(( ئوةو شوتومةكانة كوة شوارةكة ثي ويسول ثي يوةوي بوؤ ناوخؤ هاوةردةي بكةن لةاليةكي ور دةووانني بل وي ني بايوةخي با رطواني كؤيوة بوووة هوؤي ئوةوةي ببي توة با ار ي وك بوؤ فرؤشة و ساغ كردنةوةي بةرهةمي ئةة بةشةي كوردستان. سةب ار ة ت بةو شتومةك و بةرهةم انة كة لة ة بو ا ار ة م امةل وةي ان ثي وو ةكر او ة ئوةو ا د ةبيون ني لوة ضوةنديك مشوةك و بةرهوةمى جياجيوا خوؤ دةبيني توةوة وةك لوة دوكوانى كوووال فورؤش و بوة قوال و عوةوارو ثينوةدؤ و كؤنوةفرؤش و بةرطدوورو ثةر ةضى و ي رينطرو ضاخيانةدا دةردةكةوي ت. دةووانني ؤر ضاك عوةوار بوة دي ووةرة دابنوي ني عوةوار ثي داويسوتى وةك و ئةمانوة دةفرؤشوى )دةر بوةهارات دة وو شةكر و ضا و قاوة و خةنة..هتد( لة راستيدا عةوار ئةركى فرؤشطا طشتى دةبينى كة رؤذانة خةل ك كوار ثوي دةبي ت هةروةها لة كؤندا دةرمانى طيايشيان دةفرؤشت كة بؤ ضارةسةركردنى نةخؤشى بةكاريان دةهي نوا بوةآلة لوة ئي ستادا ئةة كارة بةد ناكري ت بةهؤ ثةيدابوونى دةرماخنانة وايبةت. لة شوي نى با ارة ميلليوةكان ثةيوةنديوة كؤمةآليةوييوةكانى ذيوانى ر ؤذانوة ر ووبوةر ووة و ثةيوةندييوةكى ئوال وطؤر و بةردةوامووة لووة ضووينة جياوا ةكووان ثي كهوواوووة وةك منوودال وطووةنج و ثووي وخوي وودةوارو نةخوي نوودةوار دةول ةمةنوودو كاربةدةسووت و هووةذار موسوول مان و مسووي ى كووة كؤمةل طةيووةكى ميللووى ثي كوودةهي نك بؤيووة شووي وةكانى ثةيوةنديووة )1( عي زةت فةواح محةصاحل هةورامان ووي ذينةوةيةكي سؤسيؤئةنرتؤثؤلؤذي سةنتةري لي كؤلينةوةي سرتاويجيي كوردستان سولي ماني 2112 ال 14. گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان 777 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

112 ص ث. ي. د. حممد حسني شوانى - م. ى. ئاالن صالح سعدى كؤمةآليةويةكان لة با ار ميللى لة سةر بنةما ملمالنى و ركابةر و هاوكار وةستاوة سةر ةرا ئوةوة شووي ني كة بؤ كارلي ككردنى كؤمةآليةوى بؤية ئةة با ار ة لة كؤمةل ي ك با رطانى بضووك و با رطانى بةكؤمةل وي يةر نةكات واووة بوة ثةوة دةست دةذمي ردري ت بةآلة لةطةل ئةوةش ملمالنى لة ني وان خاوةن دوكانةكان هةية لة بةدةستهي نانى كر يوار ئةمةش بة شي وة هةر انكردنى كاآلكانيان كة داشكاندنى بؤ بةرهةمةكانيان دةكةن و ؤر جار وابلؤ نرخةكانيشيان هةل دةواسك بؤ سةرنج ر اكي شانى خةل كى. لة راستيدا دوو جؤرة فرؤشيار لةة با ارة بةديدةكري ت يةكي كيان فرؤشيارة جي طيةكانة كة خاوةن دوكانةكانك ئةو ووي ذة رؤلي كى طرنطيان لة ر ي كخستنى ذيانى كؤمةل طة كؤية هةية ئةوةيرتيان فرؤشيار طةر ؤكة ئةوانةن كة لة شوي ني ك نامي ننةوة ضونكة بؤ فرؤشتنى كاآلكانيان بة هةموو شوي ني ك دةطةري ك ئةة فرؤشيارانة هةذاروريك ووي ذ ئوةو ضينة بوون ضونكة ث ار ة وةو اوي ان بؤكر ينى دوك ان لة ة بو ا ار ة نوةبوو ة لةو انة )ر ةمح انوة ثوي ة و سو ؤي د وؤفيو م و مو ا ة حةميد(. فرؤشيارة طةرؤكةكان جطة لوة نواو بو ا ار ة مي ل ليوةك ان ؤربوة جو ار لةسوةر ر ي ط اكو ان و بةرد ةرطوة مزطةوووةك ان كاآلكانيان فرؤشتوة بة وايبةوى مزطةووى طةورة كؤية كة )وة بيح و ضةقؤو بؤن و شةر وال و جةموةدانى و هوةنطويك هةندي ك سةو ةو ميوة وةر وةك طؤي ذو كوارط و قارضك و كةنطرو كارد و ورشؤكة...هتد( جطة لة ر ةطة ثياو ذنيش لة ة كو ار ة بوةذد ار ة بوؤ ثةيو د اكردنى بوذي و ذيو انى رؤذ انوةي ان. ئةطوةر سوةير ئوةو شووي نة بكوة قوةر ةب ال ى و كؤبونووةوةو مجوجووؤل ي كى ؤر خووةل ك بةدياردةكووةي ت وةك لي وورةدا وي بينووى دةكري ووت ثةيوةنديووةكى كؤمةآليووةوى ئال وطؤركردن لةطةل خةل كى طوندةكانى ئةو شارة بةديار دةكةوي ت ئةمةش لوة ئوةوامى وي كوةل بووون و ماموةل كردنى كاآلكان ضونكة ؤربة ئةو ثي داويستيانة لة طوندةكانى دةوروبةر شار كؤية وة بؤ با ارةكان هاوردة دةكري ك. دانيشتوانى شار كؤية لة ر ابردوودا موسل مان و جوو و مسي ى ثي كهاوبوو بةآلة لة ئي ستا ووةنها لوة موسولمان و مسي ي ثي كهاوووة بؤية لة با ار ميللى كؤية ضةند خاوةن دوكانداري كى مسي ى دوكانى ثي داويستى كارةباو عةوارو ةيتون فرؤش هةية لةوانة)سامان اس ا موسا و وةستا وةعد و برتو.) لةة با ار ةدا لة مانطى رةمة ان مجوجؤلي كى ؤر بةديار دةكةوي ت بة وايبةوى لة كواوى شوةواندا كوة با ار ةكوة بوة طلؤثى ر وناككةرةوة ر ةنطاو ر ةنط دةر ا ي ني نةوة و بووخر و ضةرسات و مشةكى وور دةفرؤشوي ك و طوؤرانى رةسوةنى كورد طوي بيست دةبى. باسي دووةة: بةها كو مةآليةويةكاني با ارة ميلليةكان: اراوةي بوةها بايوةخي كي طوةورةي لوة انسول ئوةنرتو ثو لو ذيادا هةيوة ئةطةرضوي لوة ئابووريودا ويوؤري بوةها بوة شي وةيةكي ر استةوةخؤ يان نار استةوخؤ طو ارشة لة ويؤري نر( بةآلة لة مرو ظناسيدا ئاراسوتةكةري رةفتوارة واووة ئةوةي ثةيوةستة بة ويو ري نرخيشوةوة لوة ذي ركاريطوةري بةهاكاندايوة كةواووة بوةها كؤمةآليةوييوةكان كوة ر ةطوة ي ثي كهي نةرن و لوة كاري كوة كؤمةآليةوييوةوة وةرطوياون ثي كهي نوةرة طةوهةريوةكاني ويوؤري كؤمةآليوةوي ثي كودةهي نك و لي كؤلينةوةشيان يةكي كة لة ئاماوة سةرةكييةكاني ووي ذينةوةي.)1( كؤمةآليةوي.44 )1( احسان حممد حسن موسوعة علم االجتماع دار العربية للموسوعات بريوت طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

113 ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا )توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية( بةر ي وةبردني كارو ثيشةكان لوة بوا ار ي كؤيوة بؤووة هوؤي بوةهي زكردنى ثةيوةنديوة كؤمةآليةويوةكانى دانيشوتوان خاوةن ثيشةكان هةردةة كاريان بة بةرهةمي ثيشوةي يوةكرتي هوةبووة ) ئاسونطر داروواش ئاشوةوان وةنكةضوي جؤآل مامؤستا مةال ئاغا( ثي داويستيان لةالي يةكرتي وةواو بووة ئةمةش بؤووة هؤكاري وك كوة ثةيوةنديوةكانيان بوة هي ز بك و ر ي زي ؤر لةيةكرتي بطرن كة واي كردووة ؤرجوار بوي بةرامبوةر هاوكواري يوةكرت بكوةن و كةرةسوتةيان بوؤ هةذارةكان دروستكردووة ياخود بة بر ة ثاريةكى كةة يان هةر شتي ك بوو بي ت لي يان وةرطرووون لة بري كارةكوةيان دةيان كارو ثيشةيان بةبي بةرامبةر بؤ يةكرتيان ئةواة داوة. هةية دةستةوا ضةمكي كة بو هاوكاري لة وةواوكردني كاري كدا بةكاردي ت دةووانني بل ي ني دةستةوا هوةمان ر ووي لة هةست و سؤ بضووكرت ئةواة بدري ت بوارةي و بةهي زي ثةيوةندية كؤمةآليةويةكانةوة سةرضاوة دةطري بةآلة ر ةنطوة لوة ضوارضوي وةيةكي ؤرجار دةستةوا بريتيي بووة )لة خواستنةوة( واوة خواستين ثي داويستيي كة كة لةال خؤودا نيية و ثي ويستيت ثي ى دةبي ت واوة ئةطةر يةكي ك لة خاوةن دوكاني ك ثي داويستييةكى نةبواية ئةوا خاوةن دوكانوةكانى ور وةك نةريتي ك يارمةوى يةكرتيان دةداو كةل و ثةلةكانيان دةداية يةكرت هةروةها متمانة ني وان فرؤشيارو كريوار لةسةر بنةما ثي دانى قةر و خزمايوةويش وةسوتاوة و اووة ئةطوةر خو او ةن دوك اني وك متم انوة بوة كةسوي ك كورد ئوةو ا كةلوثةىل بةقةر دةداوى.جطة لةمانةش هةندي ك اليةنى يارمةوى بة ر وونى بةديار دةكةوي ت وةك بةهايةكى ري زطروك بة وايبةوى لة كاوى رووداو خؤشى و ناخؤشى كاوي ك يةكي ك لةو خاوةن دوكانانة ثرسةيةكيان دةبي ت ئوةوا الفيتةيوةكى ثرسةن امة بةد د ةكة و هةمووي ان بةشو د ار ري ور ةسو و و ثرسوةكة د ةكوةن بوؤ دل نوةو ايى كردنوى خو او ةن دوك انةكوة ؤرجار دوكانةكةشى بوؤ بوةر ي وة دةبوةن بةهوةمان شوي وةش لوةكاوى بووك طواسوتنةوةو ئاهةنطودا يارموةوى يوةكرت دةدةن. خاوةنووداري تيى دياردةيووةكى كؤمةآليةويووة كووة دةبي تووة هووؤ بووة دةسووتهي نانى سووامان و سووامانيش لووةو بووةها )1( كؤمةآليةويانةية كة بةهاكة بؤ خاوةنةكة دةطوا ري تةوة. لة كؤندا هةر كةسي ك لة با ار قةيسةر دوكاني كى بوة )2( مول ك هةبواية ئةوا ثي يان دةطؤت وا مردن ذيانى مال و مندال ى دابوني كورد. خاوةنودري تى مول وك و دوكوان لوة بوا ار دا ناسي نةر كةسايةوى واك و هؤكار وةدةستهي نانى ر ي ز كؤمةآليةويية بةو ثي ية خاوةن دوكان وةنيا لةبةر داهوات و ثول ثةيوداكردن نييوة بوةل كوو اليةنوة كؤمةآليةوييةكانيشوى شوياو طرنطوى ثي ودانك وةك ثال نوةر طورنط لوة ذيوانى كؤمةآليةويى واكدا دي نة ئةذماركردن و ةك بنةم ال وةك انى ضو لةبى و حوةوي ز و غوةفور كوة خو او ةنى دوك انوةك انى ئوةو با ار ةن. بؤية بةها كؤمةآليةوييةكانى ئةة با ار ة جؤراوجؤرن و لة ر ي طة جؤراوجؤرةوة بة دةست دي ك بووي ر و بوةهي ز و ضاكةيى و شارة ايى لة كاريشدا وةك بةهايةكى كؤمةآليةوى سةرةكى لة قةلةة دةدري ك. ئةطةر ئ اور ي ك لة ر ابورد كؤية ب د ةينةو ة بة شوي و ة جؤر اوجوؤر ب اسوى ئ ا ايوةوى و ثيو او ةوى و بووي ر )مح ا غو ا طةورة( دةكةن كاوي ك شار كؤية لة سال ى )1111( وووشى طرانيةكى قور بوو و خةل كى لة برسان دةموردن بوةآلة )1( )2( على ئةكبةر نيك بنةماكانى كؤمةل ناسى و: سيوان حممد حاجى ضاثخانة موكريانى هةولي ر 2113 ال 212. مسؤود حممد حاجى قادر كؤيى بةشى يةكةة ضاثخانة كؤر انيار كورد بةغدا 1113 ال 44. گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان 774 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

114 ث. ي. د. حممد حسني شوانى - م. ى. ئاالن صالح سعدى حةماغا طةورة ووانى طيانى سةدةها خةل ك لة ر ي طة ثي دانى خؤراك ر طار بكات هةروةها موةال طوةورة كؤيوةش )1( ئةوةندة لة ووانايدابووة لة كؤمةك كردنى هةذاران دري ى نوةكردووة بؤيوة ئي سوتاش خوةل كى شوار كؤيوة باسوى ئا ايةوى ئةو كةل ة ثياوة دةكةن و ؤر جار دةل ي ك ئةوة بة حةماغا كرا بةكة ناكري ت. هةروةها بة هؤ ر ي زطرونى دانيشتوانى ئةة شارةلة خةل كى بي طانة وةك بةهايةكى كؤمةآليوةوى بؤووة هؤكاري وك بوؤ ر وووي كردنى ميوان و كةسانى بيانى بؤ ئةة شارةو ضةندان خاوةن كاروثيشة ئةة شارة بة بنضينة خةل كى ئةة شارة نةبوون بةآلة لة كؤيية ذياون. وشةلك( لة ر ابردوودا جولةكةكان دوكانيان لةة با ار ةدا هةبووة ئةوانيش )خواجة فرج و سيمانا( كووال فورؤش و )شوةمتؤ )2( ي ر ينطةر. لة ئي ست اد ا جطة لوة خوةل كى بي ط انوة هوةرو ةه ا خوةل كى ن اوضوةك انى وور كوردسوتانيش خوةريكى كاركردنك لةو با ارةدا. ئةوة وي بينيمان كرد لةة با ارة بةها كؤمةآل يةوى خ او ةن د اريوةوى و هوةبوونى دوكو ان لوة ة بو ا ار ةد ا يةكي كوة لوة بةهي زوريك ثال نةرةكانى ناسينى كةسايةوى خاوةن دوكانةكانة خاوةن مول ك بؤ واكى ئةة شارة ثال نةري كى سادة نية بةل كوو كاري كة بي جطة لة اليةنى بةرذةوةند ثةيوةند بة ر ي زو ثلة كؤمةآليةوى واكةوة هةية. بووا ارة ميلليوةكان لووة كؤيووة بؤوووة شوووي ني ك بوؤ بةدياركووةوونى شووي وةيةك لووة ر ةفتووار كؤمةآليوةوى ئووةري نى و نةري نيةكان بة وايبةوى ر استطؤيى و دةستياكى وةك بةهايةك كاريطةر خؤ هةية هةربؤية لة شار كؤية بوة هوؤ ب ضووكى ب ا ار كؤيية الد ان لة هةر ر ةفت اري كى نةشي او ك اريطوةر بةسوةر ن اسوينةو ة ئوةو كةسوة د ةبي و ت و ؤر جو ار هةندي ك خاوةن دوكان بة في ل با ياخو طرانفرؤش )قول بر ( دةناسري ك و خةل كى كةمرت ر ويان وي دةكةن بؤ كر ينى مشةك وكاآلو ثي داويستةكان. بؤية با ار ة ميلليةكانى شار كؤية بة شداريان كوردووة لوة باشورتكردنى ثةيوةنديوة كؤمةآليةوييوةكان لوة ني ووان خةل كى شارةكة بة هةموو ضني و ووي ذةكان و ثي كهاوةو و كولتوورة جياوا ةكانةوة. بةشي سي يةم ئةركة كولتووريةكاني بازار ة ميلليةكان باسي يةكةة: بو ماوةيي وكةلةثوري ثيشة دةستيةكان: بؤ ماوةيي كةلةثووري ئوةو كولتووورة يواخود ئوةو شارسوتاني تيةية كوة لوة نوةوةكاني ثي شووو ماوةووةوة هوةموو نةوةيةك ئةدطارة كولتووريةكان ياخود شارستانييةكاني كؤمةل طة بةهةردوو جؤرةكةيةوة ماددي و واووايي لوة نوةوةي ثي ش خؤي وةردةطري ت. بؤمنوونة نةوةي ئي ستا ئوةدطارة شارسوتاني يواخود كولتووريوةكاني لوة نوةوةي ثي شووورةوة وةرطروووة وةك خانوبةرة ري طاكاني طواستنةوة و طةياندن مةكينةو ئامي ر كؤشك و وةالر كارطة...هتد.هةروةك ضؤن ئةدطارة نامادييةكاني شارستانيةويشي وةرطروووة وةك )3( بيوباوةرو...هتد ضةمكي ثيشة )ااهنة( ئةو كارةية كة مرؤظ بؤ بةرذةوةندييةكة مان بةها ئوايني فةلسوةفة داو و نوةري ت و هوزرو ئةوامي دةدات ياخود لوةال )1( )3( مةسؤودحممد حةماغة طةورة ضاثخانة شةهاو سةنتةرو بآلوكردنةوة كؤية 2111 ال 22. )2( ضاوثي كةووك لةطةل )كريو سليو( ثيشةوةر 2112/1/1. احسان حممد حسن موسوعة علم االجتماع دار العربية للموسوعات بريوت 1000 ص طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

115 ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا )توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية( يةكرت ئةوامى دةدات ئةة جؤرة ثيشةية ثي ويستى بةل ي كؤل ينةوة ويوؤر و ر اهي نوانى هونوةر دري ذخايةنوة بوةآلة ثيشةي دةسل )احلرفة( ئةو كارةية كة مرؤظ ثيادةي دةكات بؤ بةرذةوةندي خودي خؤي ياخود بؤ يوةكي كي وور لوة ثيشةي دةستيدا ثي ويست ناكات واك ووي ذينةوة ويؤري و راهي ناني دري ذخايةن بؤ بكري وةنيا ثي ويسل بة ر اهي ناني كورت خايةن هةية كة بةهؤي سةيركردن لة كاري يةكرتي في ري دةبك. كةواوة ثيشة بةو كارانة دةطووري ت كة مرؤظ بة شي وا ي كي هونةري ئةواميان دةدات هةندي جار وشةي ثيشة و وشةي كار بؤ هةمان مةبةست بوةكاردةبري ك بوةل اة وشةي ثيشة ياور بؤ ئةو كارة دةستيانة بةكاردةبري ت كة هونةري ك لةكاركردنياندا هةية و بة دةست ئةواة دةدري ت كاوي ئةة هونةرة ثي شكةوي ت و طةشة بكوات و بطاووة ئاسوتي كي هونوةري بوةر ثيشة كوة ببي توة هوؤي ؤركردنوي بةرهوةة و ثي شكةووين ثيشةكة لةو كاوةدا ثيشة دةبي تة ثيشةسوا ي ثيشةسوا ي لوة ئاسول هونوةري و بةرهةمودا ئاسول لوة )1( بةر ورة. لةة بابةوةدا وشةي ثيشة ياور بؤ هةموو ئةو كارانة بةكارهاوووة كة لة شاري كؤيةدا بؤ بةرهةمهي نان و طو ةراني ذيان بةكارهاووون لة هةمان كاودا ثيشة هونةرييةكاني )ثيشة دةستيةكاني الدي ي كوردي(لةبةرضاوطياون نابي ئوةو راستيةش فةرامؤش بكةيك كة لة ناو هةموو ثيشةيةكدا )كار(هةية لةة بابةوةدا كار و ثيشةكاني شاري كؤية بؤ ضةند جؤري ك دابةشةكراون. دابةشكردنةكةش لةسةر بنةماي ثيشةي سةرةكي و الوةكي و كاري سوةرةكي و كواري الوةكوي بووة كة هةريةك لةمانة ئاسل بةرهةمهي نان و داهاويان لةيةكرتي جياوا بووة لةهةندي ك كاودا ثيشةو كار ذياني ثي دابني كراوة وةك سةرضاوةي سةرةكي بذي وي لة هةمان كاودا هةندي ك ثيشةو كار هةية نةبونةوة سةرضاوةي داهوات بؤ خي زان بؤية خي زان ناضار بووة وردةكاري و ثيشةي وري دةسل لة وةك ثيشةو كاري يةكةمدا بكوات هةنودي ك لوة كارو ثيشةكان وةنيا لة ثي ناوي خي رو مرؤظايةويدا بووة و هيض داهاوي كيان نةبووة. ثيشةكان هيض جياوا يةكي ئةووؤيان لة ني واندانيية لة شوي ني ك يا شواري ك وةك )بوةقالي با رطواني دةباخضويةوي نانةواي و رسة وضنني عةوار دارواش ئاسنطر ) بةآلة هةند ثيشةي ور وايبةت بوو بة شار كؤية طرنطرتيك ئةو ثيشانة ئةمانة خوارةوةبوون: 1/ ثيشة ثي آلو دروستكردن: لة كؤية جاران جؤرة ثي آلوي كي دةطةمةن و وايبةت بوة دانيشوتواني ئوةة شوارة لوة برةودا بوو ئةة ثي آلوة لة ناو كؤييةكان بة )كارةك( ناسراو بوو ئوةة ثوي آلوة هوةوا حوةفتاكاني سوةدةي ر ابوردوو لوة اليةن بة شي ك لة دانيشتواني كؤيةوة بةكار دةهوات ثاشوان وةكوو هوةموو ثوي آلو و ثؤشواك و خوواردني كي كووردةواري بةرةو نةمان ضوو جطة لة ثي آلوي )كارةك(كة بة هؤي طراني نرخةكةيوةوة هوةر لةاليوةن خوةل كاني دةسوت رؤيشوتوي شارةوة بةكاردةهات ضةند جؤرة ثي آلوي كي ديكة هةبوون وةك )يةمةني( كة ثي آلوي كوي ثوان بووو بوة ؤري لوة اليوةن طوندنشينةكانةوة لة ثي دةكرا لةو وةستا بة ناوبانطانة ئةة ثيشةيةيان دةكرد)فتواح كوارك دوور و حةمود يةموةن )2( دوور(..39 )1( زيدان عبدالباقي علم االجتماع املهين دار الفكر العربي مطبعة السعادة 1094 ص. )2( ضاوثي كةووك لةطةل )رابةر سةيد برايو( 2112/1/3. گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان 772 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

116 ث. ي. د. حممد حسني شوانى - م. ى. ئاالن صالح سعدى 2/ ثيشة دارواشى: ثيشة دارواشي بة حوكمي ئةوةي ناوضةي كؤية خاكي كي هةيوة بوة كوةل كي كوشوتوكال و ئاذةل وداري و باخضوةواني دي وت لوةو روانطوةوة ئوةو ثيشوانة ثةيوةنديوةكي ثتوةويان بوة كواري دارواشويةوة هةيوة دارواشةكان وةنها ثي داويستيةكاني كشتوكال يان دروست نةكردووة بةل كو كةرةسةو كةل و ثوةلي ماآلنيشويان بةرهوةة هي ناوة دارواشي جاران ئةو كةرةستانةيان دروست دةكرد كة جووياران سوديان لوي دةبويين وةك )هوةوجار مذانوة ني روقول فة جةوةر شةرغة ثي مةرة خاكةنا دوودةو شةنة سندوقي وووك وةشي موور سة...هتد( جطة لةو كةل وثةالنةي سةرةوة دارواش دةيان ثي داويسل ماآلنيشي دروست دةكرد وةك )وةختة بةند النك و بلوول وويؤك و خوانةو ر ةور ةو دارةمةيت و دة طاي جؤآل(. جاران كاري دارواشي وةك و ئوةمر ؤ بوة هوؤي كارةبواوة سوووك و سوانا نةبوو هةموو كارةكانيان بة هي زي دةست و با ووي دارواشةكان جي بةجي دةكران هةربؤية دارواشي لة ثيشة قوور و سةختةكان بووةو دارواشةكان داريان لة ناوضةي خؤشناوةويةوة بؤ دةهات هةوا ئي ستاش دوو داروواش لوة بوا ار ي ميللوي كؤيوة هةيوة ئوةوانيش وةسوتا)حممود و كموال( كوة هةنودي ك ثي داويسوتى سوةرةوايي دروسوت دةكوةن كوة بوة شي وةيةكى بؤماوةيى لة باوكيانة وة بؤيان ماوةوةوة 3/ ثيشة ئاسنطر : ثيشةيةكى ور بريل بوولة ئاسنطري لة ثيشة هةرة طرنطوةكاني ئوةو سوةردةمة بوووة لوة )1(. ئامي رة هةرةطرنطةكاني مال ي كوردةواري بوو هةموو مال ي ك بيورو وةورداسي هةبوو. 4/ ثيشة مزطر : هةروةها ثيشةي مزطري و سةفارضيةكان ر ؤذني ك سةفارضي لةو شارة بةو ثيشةوة خةريك بوون لةوانةش )فار ثيشةطةرانة ؤر لة برةودابوو ذمارةيةك وةستاو دوكواني ئاغا و مجال ئةمحةد جوجى و سوابي شوةولةبان( ئوةة ياور ئةو كةل وثةالنةي لة ماددةي سفر دروست كرابووون هةل دةسوتان بوة كواري سوييكردنةوةي ضوونكة رةش هةل دةطران مةورسوي ذةهوراوي بوونيوان )2( هوةبوو. بوةآلة ئي سوتا لوة بوا ار كؤيوة ئوةة جوؤرة ثيشوة نوةماوة و نةوةكانى ئةة ثشةيةش ئامادة نيني ئةو جؤرة كارةبكةن بةهؤ ثةيدابوونى ئةو جؤرة كةل و ثةلة سوةردةميانة كوة ثي ويستة بة سييكردنةوة نيية. 2/ ثيشة بةرط دروويك: بةرط دروويوك يوةكي كك لوةو ثيشوانةي كوة ديرؤكةيوةكي كوؤني هةيوة لوة كؤنودا بوةرط دروةكان وةنها جلي كورديان دةدووري بةآلة لة ئي ستادا بة هؤي بآلوبونةوةي جل و بةرطي ئةو سةردةمة وةنها ضةند بةرط درووي ك ماون كة ذمارةيان شةش بةرط دوورة ثي ش ئةوةي مةكينةي بةرط درويك بطاوة كؤية بةرط درووةكان بةدةر ي وداو كاريان دةكرد دواي هةرةسي كؤماري كوردستان دوو بةرط دووري كوردستاني رؤذهةآلت هاونة كؤيةو ئةوان لة سةرةوادا جوؤرة مةكينةيوةكيان بوةكاردةهي نا بوة ثوي كواري دةكورد دواوور مةكينوةي دةسوتيان بوةكارهي نا دةووانني بل ي ك بناغةي درويين جل وبةرطي هاوضةرخيان لة كؤية دانا بةوايبةوي لة دووريين دةسوتووري )دميووكرات و ستارخاني و مرادخاني(دا ئةة مؤديلةي دواييان لة سةردةمي حوكمراني )كريو خاني ند(ةوة سةري هةل ودابوو دواي ئةوان ضةند بةرط دووري كي كؤيي ثةيدا بوون وةستا )حاجى سؤيد مستةفا و سؤفى بكور و عزيوز عوةوآل دةر ثي شرت شاطردي ئةوان بوون بةآلة (كوة )3( وةنها وةستا )سابي مستةفا( نةوةكانى وا ئي ستا بةردةوامك لةسةر ئةو ثيشةية. )1( )3( ضاوثي كةووك لة طةل )وةستا حممود( 2112/1/2. )2( ماة هةذار ضةثي كي حاجيلةي دةشل هاموون ضاثخانةي شةهاو هةولي ر 2113 ال 32. ضاوثي كةووك لةطةل )وةستا سابي سةعيد مستةفا( 2112/1/ طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

117 ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا )توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية( 2/ ثيشةي جؤاليي: ئةطةرضي ثيشةي جؤاليي لة كؤنةوة لة شوارو الدي كواني كوردسوتان )1( كوراوةو لوة كؤيوة لوة طةرةكي قةآلت و لة دةوروبةري مزطةووي قاميش نزيكوةي )31( موال جؤآليوان هوةبووة ئةوانوةي كوري رانوك وضوؤغةو قوماشي النكةو جانطيان دروست دةكرد بؤ جل و بةرطي ثياوان و ئاوريشوو و جاويشويان بوؤ جول و بوةرطي ئافرةووان دروست )2( دةكرد بةآلة ئي ستا هيض جؤرة كاري كى جؤآل يى نييةو وةن ه ا يوةك ثةر ةضوى هةيوة ئوةو انيش كوة لوة ب اوكيو ان بؤيان ماوةوةوة بةناو وةستا )مستةفا قالة ثةر ةضى(. 1/ ثيشةي ر سة وضنني: لة ناوضةكةدا بايةخي وايبوةوي هوةبووة وةك دروسوتكردني جواجو و بوةرمال و شوةلتة ولبادو هةطبةو ر اية( و بةرةو مافوور كة وا ثةواكاني سةدةي ر ابردووش لة ناو شاري كؤيوة هوةرمابوون و هوةموويان مول كي وايبةت بوون و بة هؤي دانيشتواني شارةكةوة بةري وةضووة بة وايبةوي ثيشةي )لبادضوي( و وواكو ئي سوتا لوة كاركردن بةردةوامك ئةوانةي خةريكي ئةو ثيشةيةن بنةمال ةكك لة شاري كؤية كة نةوة لةدواي نةوة ئةة ثشوةيان بوؤ ماوةوةوةو هةر بة نا ناوي لبادضي ناسراون وةكو )حاجى كةرميى لبادضى و وةستا عبودوآل( كوة ضوةنديك ثشوتة ئوةة )3( كارة دةكةن. بي جطة لةمانة ضةنديك ثيشةي وةكو ثةر ضييةوي و وةون ضي دةباغضويةوي كوة لوة رابوردوو هوةبووة بةآلة لة ئي ستادا نةماوة. وشة ئةو ة شو ايةنى ب اسوة ضوةن ديك بنةم ال وة ن ا نو او ثيشوةي ان هوةل طرووو ة وةكوو)وةسوتا حوسوي نى نوةجار وةسوتا عبدالرمحانى حداد عبدرمحان كوروان دوور اسود امحد عةوار عزيز خةيات..هتد( وةك وي بينى دةكري وت ؤربوة نا ناوةكان بة مانى عةرةبى دةناسري ك و بانط دةكري ك وةك)وار و حداد و خةيات و..هتد( ئةمة نةك وةنها لة شار كؤية وابووة بةل كو لة ؤربة شارةكانى كوردستان بةو شي وة بووة. لة اليةكى ورةوة هةندي ك ثيشةي وايبةوي لة شار كؤية هةبوون ياور ثيشةي ذنوان بووو وةك )رسوة و ضونني و مافوورو بةرةو جاجو كآلوضنني ليفكة وةشي رسة جل و بةرط و..هتد(و ر ؤلي كوي كاريطوةريان هوةبووة لةاليوةنى ئابووريةوة. ذنة ثيشةو ةر ةك ان كة لة ن او ب ا ار دوك اني ان هةبوو ة و شو ان بةشو انى ثيو او ان رؤذ انوة خوةريكى ك اروك اسوبى خؤيو ان بوون و خواوةن دووكوانى سوةربةخؤي خؤيوان بووون خؤيوان كواآلو كةرةسوتةكانيان دةسوتةبةر كوردووة سوةفةريان كردووة و مامةل ةيان كردووة و هاوةردةيان كردووة و جل وبةرطى ئاسوايى ذنوى كورديوان ثؤشويوة و عوةباو ثي ضوةيان نةطروؤوةوة خؤيان خزمةوى كر يارةكانيان كردووة لة رةفتارة و مامةل ةو قسةكردن وةك ثياو رةفتاريان كردووة. لة ذنةثيشةو ةر انة كؤية ( ي نةبة ر ة و ك افييوة موةالي ان و عةيشوى قو ادر و ي انوة ي ف و هةيبةووة طةضوكة ل و طولضينى سؤفى سليو وبةهيية عومةر ئاسنطر( ئةوانة وا سال ى )2114( خاوةن دوكوانى خؤيوان بووون كوة ثيشوة )4( عةوار و بةقاىل و كةل و ثةىل ناو مال يان كوردووة.بوةآلة ئي سوتا ووةنها ئارايشوطاكان و كارطوة نوانكردن و دوكوانى بةرطدوورينى ذنان خاوةنى دوكانى خؤييانك. )1( )2( )3( بدرخان السندي اجلتمع الكوردي يف املنظور االستشراقي اراس اربيل 2992 ال 343. كريو شارة ا و ئةوانى ور كؤية لةر ةووي شارستانيةودا ضاثخانةي وة ارةوي ر ؤشنبيي هةولي ر 2111 ال 312. ضاوثي كةووك لةطةل)وستا عبدوآلي لبادضي( 2112/1/12. )4( فا يل شةورؤ ذنة ثيشةوةرةكانى كؤية ضاثخانة شةهاو هةولي ر 2112 ال 32. گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان 771 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

118 ص ث. ي. د. حممد حسني شوانى - م. ى. ئاالن صالح سعدى لةمة رابردوو دةطةينة ئةوة دةركةوونى ئةو ثؤلة هةمة جؤرة لة ثيشةكان بة هوؤ ثةرةسوةندنى ئوابوور و كؤمةآليةويةوة بووة كة هاوكوات بووو لةطوةل طةشوة شوارةكةو ئةموةش روخسوار كؤمةاليوةويى شوارة كورديوةكان نيشان دةدات. باسي دووةة: ثةيوةندي ني وان قو ناغةكاني ثيشة دةستيةكان: مرؤظ ايةوى لة ثةر ةسةن دنى فور ة قؤنو ا غى خؤيو د ا و ا ن اسوي نر او ة لوة مي انوة شوي و ا و سيسوتةمة ئ ابووريةك انو د ا بوة ضةنديك قؤناغى جياوا دا وي يةريوة بؤية ئابووريةوة وا بينراوة كة يةكي ك ر اوشكار دةكات و يوةكي كى وور كشوتوكال و ئةوة ور ئاذةل دار دواور ثشتدةبةستى بة طواستنةوة و با رطانى يان ثيشةسا بةة دوايةش ثةرةيسةند و ئوامي ر شوي نى كار دةستى طروةوة ئينجا كودةوا شؤرشى ثيشةسا ر ووياندا ووةواو سيسوتةمى كؤمةآليوةوى طرووةوة ئةو قؤناغةش بةثي ى سةردةمة مي ذووي يةكانى ذيانى مرؤظايةوى هةميشة لة طؤر اندابووة )1(. شاري كؤية لة بواري ئابووري و ئال وطؤري با رطانيدا شوي ني كي طرنط و دياري هةبووة هةردةة قؤناغي كي طرنطوي سةر ري طاي كارواني ئةو جوآلنةوة ئابووري ئال وطؤرة با رطانيية بووة لة هةموو اليةكةوة با رطانةكان بؤ طواستنةوةي كةل و ثةلي با رطاني و مامةل ةكردن روويان وي كردووة. شار كؤية لةسةر ئةو ر يطا با رطانية بوو كة شارةكاني هةولي رو كةركوك موسل بة ناوضةكاني بتويك و ثشدةر و سةردةشت و سابالغ و وربيوزةوة دةبةسوت هوةر بؤيوة ئوةو كاروانانوةي كوة لوة عي راقوةوة بوؤ ئي وران بوة ثي ضوةوانةوة دةضوون بةو شارةدا وي دةثةر يك بةوايبةوي لةسةردةمي عومسانيةكان كة ر ؤذانة لة شاري كؤية ياور لوة )211( بوار ووآلغ بؤ ناوضةكاني دةرةوة ضوووة و هي نودةش بوةرةو شوارةكة هواوووة ووووين ناوضوةكاني ر انيوة و خؤشوناوةوي و ر ةواند لةو بةرهةمة سةرةكيةكانة بوونة كوة با رطانيوان ثي ووةكراوة و ئوةة بةرهةموة بوؤ با رطانوة طوةورةكاني كؤيوة هاوووة و ئةوانيش بؤ شاري بةغدايان )2( دةبرد. شوار كؤيوة لوة كؤنوةوة دةوري كوي ئوابووري و روونواكبيي باشوي لوة كوردسوتاني باشوووردا طي وراوة لوة اليوةك جةمسةرو ضةقي سةرةر ي ي كارواني با رطاني ني وان شارة طةورةكاني شواة و عويا وةك سابالغ و وا دةطاوة وةوري ز بووةو ثر بووة لة بووةوة مةل بةندي و شوارةكاني كوردسوتاني ئي رانوي )3( كاروانسةرا. لة اليةكي ديكةشةوة ضونكة مةالي ضواكي هوةبووة انني و ئةدةو و رووناكبييي و لة هوةموو اليوةكي كوردسوتانةوة فوةقي و موسوتةعيدي روويان ويكردووة هةرضةندةلة ئي ستادا كؤية ئةو دةورة ئابووريي و با رطاني جاراني نةماوة. انسوتخوا ئةطةر سةرنج لوة شواري كؤيوة بودةيك دةردةكوةوي ت كوة ئوةة شوارة لةهوةموو بوارةكواني ذيانودا لوة مجوجوؤل و بزوونةوةيةكي بةردةواة دابوةو لة طةشة كردن نةكةووووة هةرضةندة هةندي جار ئةة طةشوةكردنة الوا بوووة بوةآلة شوارةكة بووون و مانوةوةي خوؤي سوةااندووة ئوةويش دةطةر ي توةوة بوؤ ئوةو ر ووة با رطانييوةي كوة ئوةة شوارةي ثي ناسراوة بايةخدان بة با ار و خان و كاروانسةراو قةيسةرييةكان ئةوة دةسةاي نك كة ئةة شوارة ثي طةيوةكي طرنطوي.112 )1( )2( امحد ابو زيد البناء االجتماعى مدخل لدراسة اجملتمع االنساق ج 2 ط واهي امحد حوي زي مي ذووي كؤية بةرطي يةكةة ضاثخانةي الوفا ب داد 1122 ال اهليئة املصرية العامة للكتاب االسكندرية 1090 )3( كريو شارة ا سةرضاوة ثي شوو ال طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

119 ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا )توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية( با رطاني بووة و وةك بنكةيةك وابووة كة ناوضةكاني سلي ماني و دةشل بيتوي ك و ناوضةي خؤشناوةوي و شاري ر انية و هةولي ر و بةغداو موسل و كةركوكي بةيةكرت بةستؤوةوة لة ر ووي ئال و طؤر ي با رطانييةوة. ئةوةي سةرومان ر ادةكي شي ت لة با ار ي شاري كؤية بووني قةيسةري و خانةكانوة كوة دادةنري وت بوة سوةنتةري كي طرنطي با رطاني هةر لةسةرةواي دروست كردنيانوةوة وواكو ئي سوتاش كوة ر وويوةكي طرنطوة لوةر ووة شارسوتانيةكاني وةر ي بيناكاري و ر ؤل ي كي كاريطةريان لة ثي شكةووين شارةكةو ثةيوةنديية ئابووري و كؤمةآليةويةكاني هةبووة بؤيوة لةبةر طرنطي ر ؤل ي هةريةكة لة قةيسةري و خانةكاني ئةة شارة لةر ووي با رطانيةوة بة ثي ويسل دة انني هةريةكةيان لةطةل قؤناغةكانى ثيشة دةستيةكان لة شار كؤية لة خوارةوة خبةينة ر وو: 1/ دروستكردنى هةر دوو قةيسةري شار كؤية لة سوال ى ) ( سوةرةوا كؤكردنوةوة هوةموو ثيشوة دةستيةكان بوو لة شوي ني كى دياريكراودا بي جطة لة هةندي ثيشة ور كة لوة نواو باخضوةكان و ماآلنودا ئوةواة دةدرا وةك )خةرةك ري سني لباد خؤشكردن لة حةمامةكان مة دروستكردن لة مال ة مسي يةكان(. 2/ خانةكانى شار كؤية ئةوة واوةكو ئي ستا ماوةوةوة بريتني لة خانى طةورة ئةة خانة لة سال ى )1411( لوة اليةن )حةمائاغا غوةفوور ) دروسوتكراوة ( ووا ئي سوتا شووي نى نووسوينى سوال ى دروسوتكردنةكة لةسوةر دةرطوا ضوونةذوورةوة خانةكة ماوة( كة )22( ذوور لة خوؤ دةطري وت هةرضوةندة خانوةكانى شوار كؤيوة ئي سوتا ر ؤلي كوى كاريطةرو بة رضاويان لة ثي كهاوة با رطانى شارةكة نيية بةل اة دةركةوونيان وةك بنكةيةكى با رطانى لة سوةردةمى خؤيدا ئاماذة بةوة دةكةن كة ئةة شارة بنكةيةكى بةيكطةيشة و ناسينى با رطانةكان بووة بؤية ئةة خانة ئي ستا لة ر وو با رطانيةوة ؤر بة كارنايةت بةل كو وةكوثامشاوة شوي نةوار لة شارةكة سةير دةكري ت. 3/ قؤناغى شةر جيهان يةكةة ) ( و شةر سةفةربةلك ئةمة قؤناغي كى ؤر نواخؤش و ثوكانوةوة ءئ ابوور لوة كوردسوت ان و شو ار كؤيوة لي ه اوؤووة ك ايوةو ة و خوةل كي كى ؤريوش لةبرسو ان و لوة طر انوى فوةوو اون كوة ؤربة ي ان خةل كى هةذ ارو خ او ةن ثيشةك ان بوون كة هويض سوةرم ايةكي ان نوةبوو بوؤ ئوةو ة لوةو رؤذطو ار ة نةه امةووة بوة )1( هانايان بي ت و ر طاريان بكات لة مردن. 4/ قؤناغى دامة راندنى دةول ةوى عيا )1121( بة قؤناغى بوذانةوة ئابوور دادةندري ت بة هؤ سقامطيكردنى ئاسايش و هاندانى ثيشة دةستيةكان لةاليةن دةسةآلوى نوي يةوة شار كؤيةش بى بةش نةبوو لةو بووذانةوةيةدا. 2/ قؤنواغى دةسوتيي كردنى)ر ي طوا هواملتؤن(و ووةواوكردنى بؤيةكوةمني جوار مةل بةنود با رطوانى شوار كؤيوةو هامووشؤ سةر شارةكة بة ئاشكرا كةة بؤوة كة بة ةنطي كى ورسناك دادةندرا بةآلة ثي نةدةكرد وا رؤذطار سةااند كة بار ئابوور شارةكة رؤذ لة دوا رؤذ بةرةو الوا 2/ لة سال ى 1144 بةهؤ وي كضوونى بار سياسوى )2( ثرؤسة ر اطواسة وي رانكردنى طوندةكان لة ناوضوون. ؤربوة خةل كةكوة هةسوتيان رؤيشت. ؤربوة ئوةو ثيشوة د ةسوتيةك ان لوة شو ار كؤيوة لوة كو اوى )1( )2( ضاوثي كةووك لة طةل )ئارا عبداخلالم( نووسةر 2112/11/1. مراد حةكيو حمةمةد ئاكامة كؤمةآليةوييةكانى راطواستنى كورد لة عيا لة سةردةمى بةعس دا سةنتةر لي كؤلينوةوة سورتاويجى كوردستان سلي مانى 2114 ال 122. گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان 771 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

120 ث. ي. د. حممد حسني شوانى - م. ى. ئاالن صالح سعدى 1/ بةآلة لة سةرد ةمى ئي ست اد ا بة هؤ ه اونى ئو امي رو كةرسوتة نوو و بةر بونوةو ة ئ اسوتى ذيو ان و طوو ةر انى خوةل ك ؤربوة ثيشوة دةسوتيةكان ناضواركران يواخود ناضواربوون كوة وا لوة ثيشوةكانيان بهي ونك و بطوةري ك بوة دوا كاروضاالكى وردا ئةمة بي جطة لة دروستكردنى كارطةو ئامي ر وةكنةلؤجى لة هةند بواردا كة وا كورد خوةل ك كوؤض بكوةن بوؤ شو ار ة طوةور ةك ان و بطو ةر ي ك بوةدو ا ذيو اني كى ب اشورت ئةمانوة هوةموو هؤكوار سوةرةكني بوؤ الوا كردنوى ثةيوةندية كؤمةآليةويةكان و ثةيوةند ني وان هاوثيشة دةستيةكان. ئةجنامةكانى توي ذينةوة لةة ووي ذينةوةيةدا ووي ذةر طةيشتة ئةة ئةوامة طشتييانة ال خوارةوة سةبارةت بة با ار ي ميللي شار كؤية: 1. بوا ار ي ميللوي كو يوة رةنطدانوةوةي ذيواني كو مةآليوةوي و ئوابوري خوةل كي شوارةكةي وي ودا بةدةردةكوةوي ت نيشاندةري ئاسل ثي شكةووين كولتووري دانيشتوانةكةيةوي. 2. بة دري ذايي مي ذوو و وا رادةيةك ئي ستاش با اري ميللي كو ية واكة سةرضاوةي ثر كردنةوةي ثي داويسوتيةكاني كو مةآلني خةل كي كو ية بوةو شوي ين بةيةكطةيشة و كارلي كي ني وانيانة. 3. ئيكو لو ذياي با اري ميللي كو ية هي ماو نيشانةيةكي كولتووري و كةلةثووري دي ريين كوردةواريةو كو كةرةوةي هةموو ر ةنطة جياوا ةكاني ناوضةكة بووة. 4. لة ئةو امي ك اريطةري و رو ل ي ئوة ة بو ا ار ة لوة ري ك خسوتين ذيو اني و اكوةك اني كو موةل ط اي خوو جي يي شو ار ةكةد ا هةسل ناوضةطةري ل و كو يايةوي دروست بووةو بة ئاوةداني وطةشةكردني با ارةكةش ئةو هةستة بةهي زبووة. 2. ر ةفتاري با ارو م امةل ةي كري ارو فرو شوي ار اني ب ا ار ةكوة دوو ضوةمكي )شو اريي ) و )كرمو اوي (ي لوة شو ار ةكةد ا هي شتوةوةوة كة لة هيض شاري وري كوردستاندا بةو ئاستة نية ئةمةش نيشوانةيةكي ةقوي دروسوتبووني رةفتواري شارنشينية لة شار كو يية بة هو ي ئةة با ارةوة. ر اسياردةو ثي شنيارةكانى ووي ذينةوة: لةبةر ر ؤشنايى ئةو ئةوامانة كة ووي ذينةوةكة ثي يان طةيشتووة ئةة ر اسياردةو ثي شنيارانة ال خووارةوة بوة ثي ويست دة انني بؤ بابةوى ووي ذينةوةكة خبري نة ثي ش ضاو: 1. لة شارو شارؤضكةكانى ور هةري مى كوردستان ووي ذينوةوة هاوشوي وة يوان سوةبارةت بوة ر ووةكوانى وور با ار ي ميللي ئةواة بدري ت. 2. ثي شنيار دةكةة بؤ اليةنى ثةيوةندارو قاميقاميةوى قة ا كؤية كة طرنطى بدةن بةاليةنى ثيشة دةسوتيةكان و بةرهةمة ميللية ر ةسةنةكان كة مؤركي كى كولتوور ثي وةديارة و بايةخى ياور ثي بدري ت و شوي ني كى وايبةويان بوؤ وةرخان بكري ت. 3. ثاري زطار كردن ونؤذةنكردنةوة ثامشاوة شوي نةواريةكان بة وايبوةوى )خوانى طوةورة( كؤيوة ئي سوتا لوة ر ووخان داية كة بةشي كة لة ر ابووردو وشارستانيةوى شوارةكة وسواماني كى كؤمةآليوةوى و كولتووور و ئابوورييوة بوة وايبةوى لة ر وو طةشتوطو ارةوة جطة لةوة ساماني كى نيشتمانية و بةهاو نرخةكة وةواو نابي وت بؤيوة ثي ويسوتة 750 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

121 ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا )توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية( لة فةووان بياري زري ك و بةرنامةيةك دابنري ت بؤ نؤذةنكردنةوةيان. هةروةها ثي شنيار دةكةة بؤ فةرمانطة شووي نةوار كؤية ر ي طر بكري ت لة ر ووخاندنى با ارة كؤنةكان كة مي ذووي كى كؤنيان هةية. هةول بدر لةاليةن قاميقاميةوى كؤيةو سةرمايةداران ثيشة دةستيةكان يندوو بكري نةوة و بةرهةمةكانيان 4. وةك كةرستة ميللى خبري نة با ار وايبةت بة وايبوةت بوؤ طةشوتيارانى بيوانى و ناوضوةكانى دةرةوة كوردسوتان ضوونكة طةشوتياران ؤر بايوة( بوة كر ينوى كةلوثوةىل دةسوتكرد ميللوةوان دةدةن و وةك ناسونامة و وايبةنةنود ميللةوان سةير دةكةن. ليستى سةرضاوةكان يةكةة/ سةرضاوة كوردييةكان: عي ووزةت فووةواح محةصوواحل هووةورمان ووي ذينةوةيووةكي سؤسوويؤ ئووةنرتؤثؤلؤذي سووةنتةري لي كؤلينووةوةي 1. سرتاويجيي كوردستان سلي ماني على ئةكبةر نيك بنةماكانى كؤمةل ناسى و: سيوان حممد حاجى ضاثخانة موكريانى هةولي ر انيار كورد بةغدا مسؤود حممد حاجى قادر كؤيى بةشى يةكةة ضاثخانة كؤر 3. مةسؤودحممد حةماغة طةورة ضاثخانة شةهاو سةنتةرو بآلوكردنةوة كؤية ماة هةذار ضةثي كي حاجيلةي دةشل هاموون ضاثخانةي شةهاو هةولي ر مراد حةكيو حمةمةد ئاكامة كؤمةآليةوييةكانى راطواستنى كورد لة عيا لة سةردةمى بةعس دا سةنتةر 2. لي كؤلينةوة سرتاويجى كوردستان سلي مانى كريو شارة ا و ئةوانى ور كؤية لةر ةووي شارستانيةودا ضاثخانةي وة ارةوي ر ؤشنبيي هةولي ر فا يل شةورؤ ذنة ثيشةوةرةكانى كؤية ضاثخانة شةهاو هةولي ر دووةة/ سةرضاوة عةرةبييةكان: احسان حممد و عبداملنعم احلسين مناهج البحث يف علم األجتماع مطابع جامعة بغداد بغداد احسان حممد حسن موسوعة علم االجتماع دار العربية للموسوعات بريوت امحد خشاب التفكري االجتماعي دار النهظة العربية للطباعة والنشر بريوت. 11. امحد ابو زيد البناء االجتماعى مدخل لدراسة اجملتمع االنسااق ج 2 ط 3 اهليئاة املصارية العاماة للكتااب 12. االسكندرية بدرخان السندي اجلتمع الكوردي يف املنظور االستشراقي اراس اربيل زيدان عبدالباقي علم االجتماع املهين دار الفكر العربي مطبعة السعادة حسني عبداحلميد امحد رشوان علم االجتماع التنظيم مؤسسة شباب اجلامعة االسكندرية حممد على حممد علم االجتماع التنظيم دار املعرفة اجلامعية حممد اجلوهرى املفاهيم االساسية يف االنثروبولوجيا دار اجمللس االعلى للثقافة القاهرة ماكس فيرب األخالق الربوستانتية والروح الرأمسالية ترمجة:حممد على مقلد مركاز االنهااء القاومى باريوت.1091 گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان 757 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

122 ث. ي. د. حممد حسني شوانى - م. ى. ئاالن صالح سعدى فوزية دياب القيم والعادات االجتماعية دار النهظة العربية بريوت سي يةة/ ضاوثي كةوونةكان: ضاوثي كةووك لةطةل )كريو سليو( وةمةن )41( سال ثيشةوةر 2112/1/ ضاوثي كةووك لةطةل )رابةر سةيد برايو( وةمةن )21( سال نووسةر 2112/1/ ضاوثي كةووك لةطةل )وةستا حممود( وةمةن )12( سال ثيشةوةر 2112/1/ ضاوثي كةووك لةطةل )وةستا سابي سةعيد مستةفا( وةمةن )11( سال كووال فرؤش 2112/1/1. ضاوثي كةووك لةطةأل )وستا عبدوآلي لبادضي( وةمةن )11( سال لبادضى 2112/1/ عبداخلالم( وةمةن )21( سال نووسةر 2112/11/1. ضاوثي كةووك لةطةل )ئارا 22. ضوارةة / سةرضاوة ئةليكرتؤنيةكان )ئةنرتني ت(: /4/ 14 كات.14: طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

123 ر ؤل ي بازارة ميلليةكان لة ر ي كخستين كو مةآليةتيدا )توي ذينةوةيةكي مةيدانية لة شاري كو ية( ثاشكؤكان وي نةي بازاري ميللي شارى كؤية گۆڤارى ئەكاديميانى كوردستان 754 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

124 ث. ي. د. حممد حسني شوانى - م. ى. ئاالن صالح سعدى ملخص البحث دور األسواق الشعبية يف التنظيم األجتماعي دراسة ميدانية يف مدينة كويه تعد مدينة كويسنجق من املدن التارخيية و املشهورة يف اقليم كردستان العراق حيث تكتسا شاهرتها مان مواقعهاا األثرية واألسرتاتيجية اليت تتصف بها مكانيا يف مثلاث الساليمانية كركاو - اربيال واحادى معاملهاا احلراارية هاي أسواقها الشعبية اليت تعرب عن عادات و تقاليد أهل املنطقة حيث تتميز بأزقتها القدمياة وتوابلاها الغريباة و أتعمتهاا و حرفها اليدوية احمللية اخلاصة بسكان املدينة وليست نقطة ألتقاء فحسا بال كانات و ال يازال مثال مسارحا للتفاعال األجتماعي بني افراد جمتمع املدينة و أترافها أخذت هذه البحث دراسة أنثروبولوجية عن دور السوق الشاع أالثااري يف مدينة كوية عملية التنظيم اآلجتماعي حيث تتكون من مقدمة و ثالثة فصول و خامة خصصت الفصل األول ألبعاد الدراسة و حتديد املفاهيم لعرض مشكلة الدراسة و أهميتها و أهدافها ثم تعريف املفاهيم كالساوق الشاع و السالو السوق تطرقت الدراسة يف الفصل الثاني اىل الوظائف األجتماعياة لسساواق الشاعبية مان خاالل مبحاثني حياث أخاذت احلياة اآلجتماعية و القيم أما يف الفصل الثالث و األخري مت ألقاء الراوء علاى الوظاائف الثقافياة واحلراارية لسساواق الشعبية كرتاثية احلرف و وراثيتها و كذلك عالقة و مراحل احلرف اليدوية يف مدينة كويسنجق و يف اخلاماة عرتات أهام نتا جها و على توءها قدمت جمموعة من املقرتحات والتوصيات. Abstract The role of the popular markets in social organization (A field study in the city of Koya) Koysanjaq is a historical and famous city in the Kurdistan region of Iraq, where gaining fame from their archaeological and strategy local, which is take it by triangle location in Sulaymaniyah -karkuk - Arbil, and one of its civilization landmarks is a popular market that reflect the customs and traditions of their citizens, which is not only a meeting point but it is considered the scene's social interaction between members of the city's community, this study titled (popular market and social organization)is an anthropological study, which consists of introduction, three chapters and a conclusion, devoted the first chapter of the dimensions of the study and identify concepts, to display the problem, importance and its objectives, then the definition of concepts as the market popular and market behavior, in the second chapter explain the social functions of the markets People, through two sections so it took a social life and values, but in the third chapter has been shed light on the cultural and civilizational function of popular markets, finally in its conclusion offered the most important Results with some proposals and recommendations in order to benefit them. 751 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

125 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي توي ذينةوةيةكى مةيدانيية لة سكول ى زانستة مرؤظايةتيةكانى زانكؤى سلي مانى م. توانا فةرةيدون حسي ن زانكؤى سلي مانى سكول ى زانستة مرؤظايةتييةكان بةشى كؤمةل ناسى ثي شةكى دميوكراسيةت ضةمكي كى فراوانة هةر لةكؤنةوة ضةندين بريمةندى سياسي كاريان لةسةةر كةردووةو بمةةماكانيان فر او ان كردوو ة هةريةكةي ان بةثي ي تي ر و انيمى خؤي ان بةؤ ضةةمكةكة بؤضةوونى خؤية ان د ةربر يةو ة هةةر بؤيةة ضةةن دين ئاراستةى فيكرى دروست بوون كة لةهةندي هي ل دا يةك دةطرنةوةو لةهةندي هي ل ي تردا يةك ناطرنةوة. دميوكراسيةت شي وةيةكة لة شي وةكانى فةرمانر ةوايةتى كردن كة تيايدا هةموو هاونيشتمانيان بةشةدارى دةكةةن ئيرت بةشي وةيةكى ر استةوخؤبي ت يان لةر ي طةى دةنطدانء نوي مةرة هةل بذي ردراوةكانةوة بي ت دميوكراسيةت هةموو ئةو بارودؤخة كؤمةآليةتيء ئابوورىء كولتوورييانة دةطري تةوة كة بةهؤيانةوة هاونيشتمانيان بؤ بر ياردان لة ضارةنووسةى سي اسي خؤية ان د ةتةو انن ثية اد ةى سةربةسةتى ء د ادثةةرو ةرى بكةةن. هةنة دي كة ار ضةةمكى د ميوكر اسةية ت و ات ايةةكى تةسكى ثي دةبةخشري ت كة ئةويش بةؤ وةسةركردنى سيمةتمي كى فةرمانر ةواييةة لةة دةول ةةتي كى دميوكراسةيدا. يةان بةو ات ايةكى فر او انرت بؤ و ةسركردنى كولتةوورى كؤمةل ط ايةكةة ئةة ة ضةةمكة بةة ة و اتة ا فر او انةة بريتيةة لةة سيمةتمي كى كؤمةآليةتى ت ايبة متةن د كة كؤمةل ط ا ب او ةر ى ثي يةةتى ء لةسةةرى د ةر و ا ت ء ئ امة اب ة بةؤ كولتةووري كى سي اسةي ء ئةةخ ى ديةاريكراو دةكةات كةة تيايةدا كؤمةل ةة ضةةمكي ك سةةرهةل دةدات كةة ثةيوةسةئ بةة ئةال وطؤر ى ئاشةتيانةى دةسةةآلتى سياسيةوة بةشي وةيةكى هي منء بازنةيي. هةري مى كوردستان لةر ووى سياسيةوة هةنطاو بةرةو ؤناغى نوي دةني ت بؤية يةكي ك لةةو ثرسةة طرنطانةةى كةة باسى لي دةكري ت ضةمكى دميوكراسيء ئةو بابةتانةيةة كةة ثةيوةنةدييان بةة سيمةتمى دميوكراسةيةوة هةيةة ضةونكة 521 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

126 م. توانا فةرةيدون حسي ن ئاواتء خؤزطةى زؤري ك لة مرؤظةكانى ئةة سةردةمةية بةو واتايةى لةبي ر سايةيدا دادثةروةرىء يةكمانىء ئازادى بؤ تاكء طروث فةراهةة دةبي ت. لةة توي ذيمةوةيةدا ديدوتي ر وانيمى خوي مدكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسةي وةرطةرياوة بةةو مةبةسةتةى ئةةوة دةرخبةين توي ذى خوي مدكاران ضؤن لة ضةمكى دميوكراسي تي طةيشتوون وةك سيمتمي كى سياسي لة كؤمةل طادا ئةةة توي ذيمةوةية لةدوو بةش ثي كهاتووة بةشى يةكةة اليةنى تيؤرييةةو لةباسةى يةكةمةدا طرنطةى و كي شةةو ئاماىةةكانى توي ذيمةوةكة دةخري مةر وو ثاشان باسى دووةة لة ضةمكةكانى توي ذيمةوةكة ثي ك دي تء ئةو ضةمكانة ثي ماسة دةكةري ن كة ثةيوةندييان بة بابةتى توي ذيمةوةكةوة هةية باسى سي يةميش كورتةيةك لةبارةى ضةةمكى دميوكراسةيء مي ةذووى طةشةةةكردنى دميوكراسةةيء نةةاوةرؤكى دميوكراسةةيء شةةي وةو تايبةمتةندييةةةكانى دميوكراسةةي دةخري مةةةر وو بةشةةى دووةميش اليةنى مةيدانى لةخؤدةطري تء تيايدا توي ذةر بةر ي طةى فؤرمى ر اثرسي توي ذيمةوةكةى ئةىاة داوةو زؤربةى ئةو اليةنانةى ثةيوةندييان بةتي ر وانيمى خوي مدكارانةوة هةية بؤ ضةمكى دميوكراسي لةضةند ثرسياري كدا خراونةتةر وو. بةشى يةكةم ضوارضي وةى طشتى توي ذينةوةو ضةمكةكان تةوةرى يةكةم -1 كي شةى توي ذينةوةكة :Research Problem كي شةى توي ذيمةوة بةيةكي ك لة هةنطاوة طرنطةكان لةهةر توي ذيمةوةيةكى زانمتيدا دادةنري ضونكة ثي ويمتة ئةو بابةتةى توي ذةر توي ذيمةوةى لةبارةوة دةكات سةرىر اكي ش بي تء باسى ثرسي ك لةة ثرسةةكانى كؤمةةل طا يةاخود هةةر كايةيةكى زانمتى بكات لةة توي ذيمةوةيةدا ضةمكى دميوكراسي وةك يةكي ك لة ضةةمكة طرنطةةكان لةديةدو تي ر وانيمةى خوي مةدكارانى زانكةؤوة توي ذيمةةوةى لةةبارةوة ئةةىاة دةدةيةن. بةوثي يةةى دميوكراسةي يةكي كةة لةة سيمةتمةكانى فةرمانر ةو ايي كردن لة دوني اد او ضةن دين كؤرى لي ثي ك هة اتوو ةو لةضةةن دين ئ اسةتى كية او ازد ا خةؤى د ةنةوي ب هةربؤيةة توي ذةر بةثي ويمتى دةزاني ت ديدو تي ر وانيمى خوي مدكاران لةئاست ئةة ضةمكةدا بزاني تء ئةوة دةرخبةات كةة ئايةا ئةةة ضةمكة وةك سيمتمي كى سياسي بؤ هةري مى كوردستان تاضةند طوىاوةو كؤمةل طاكةمان ضؤن لي ي تي طةيشتووةو ئةو هؤكارانة كامانةن كة ر ي طرن لةبةردةة ضةسثاندنى بمةماكانيدا. دميوكراسي بابةتى سةةرةكى توي ذيمةوةكةيةة لةر ي طةةى فةؤرمى ر اثرسةييةوة هةةور دةدري ةت ضةةندين ثرسةيارى طةرن ء ثةيوةسةت بةة بابةتةكةةوة ئاراسةتةى وونةةى توي ذيمةوةكةة بكري ةت كةة ئةةوانيش خوي مةدكارانى زانكةؤن ثرسةيارةكان هةةول ي كن بةؤ بةدةسةتهي مانى زؤرتةرين زانيةارى ثةيوةسةت بةة بابةتةكةةوةو تةا لةر ي طةيةةوة كي شةةى توي ذيمةو ةكة خبري تةر وو ضونكة كي شةى توي ذيمةو ةكة خةؤى لةخؤية د ا هةول ي كةة بةؤ بةدو اد اضةوون ء ز انيمةى ئةةو بمةةما سةرةكييانةى كة توي ذةر هةةول ى بةدةسةتهي مانيان دةدات ئةةويش لةر ي طةةى داتةاو زانيارييةكانةةوة. كةواتةة كي شةةى توي ذيمةوة خال ى سةرةكى وروباندنى هزرى توي ذةرة لة هةل بذاردنى بابةتةكةدا ضونكة لة ئي متادا دميوكراسةي يةكي كةة لة ثرسة طرنطةكانء لة ناوةندةكانى ر اطةياندنء لةالى ضنيء توي ذة كياوازةكانى كؤمةل طا مةى لةي دةكةري ئةةويش بة ئ ام اىى ضةسث ان دنى بمةم اك انى لةني و سيمتمى د ةسةآلت د ا هةةول ى بةؤ د ةدري ة ت ضةونكة طةةالنى كي هة ان خةةب اتي كى دوورودري ذو سةختيان بؤ بةديهي مانى دميوكراسي كردووة لةثي ماو بياني كى باشرت بؤ تاكء كؤمةل طا. 521 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

127 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي -2 طرنطى توي ذينةوةكة :The Impact of The Research هةموو توي ذيمةوةيةك لةبوارى خؤيدا طرنطى خؤى هةية ئيرت لةهةر بواري كى زانمةتدا بي ةت سةةبارةت بةة زانمةتة كؤمةآليةتيةكانيش ئةةو توي ذيمةوانةةى ئةةىاة دةدري ةن ثةيوةنديةدارن بةة كي شةةيةك يةان بابةةتي كى كؤمةآليةتيةةوة ئةوةى لةة توي ذيمةوةيةدا كي ي طرنطىء بايةخة تي ر وانيمى خوي مدكارانة بؤ ضةمكى دميوكراسي لةاليةكةوة بؤ زانيمةى تي طةيشتمي ان لة ضةةمكةكة لةاليةةكى تريشةةو ة بةؤ ز انيمةى تي ر و انيمية ان سةةب ار ة ت بةة هة ر ءمةةركى د ميوكر اسةي لةة هةري مى كوردستاندا ضونكة بةطشتى طةالنى كيهان خةبات بؤ بةديهي مانى سيمةتمى دميوكراسةي دةكةةن بةؤ ئةةوةى ئةركء مافيان لةسايةيدا ثاري زراوبي تء بةطشتى تاكةكان لةة بةةر ي وةبردنى دةسةةآلتدا لةر ي طةةى هةل بذاردنةكانةةوة لةة ضةسثاندنى دةسةآلتى سياسيدا بةشداربن. هةري مى كوردسةتان وةك هةةري مي كى طةرن لةناوضةةكةدا وةرضةةرخانى طرنطةى بةخؤيةةوة بيميةوة بةةآلة هي شةتا لةئاسةت خواسةتء داواكارييةةكانى تةاكى كؤمةةل طادا نييةة هةربؤيةة طرنطةى ئةةة توي ذيمةوةيةة لةوةدايةة كةة ثرسةي دميوكراسي لةديدو تي ر وانيمى خوي مدكارانةوة هةر دةسةنطي مي ت تابزاني ت ئةة سيمتمة تاضةند طرنطى هةيةو خزمةةت بة ثرؤسةى سياسي كؤمةل طاكةمان دةكات. ئةل بةةت هةةموو توي ذيمةوةيةةك دوو طرنطةى لةةخؤدةطري طرنطةى يةكةةميان تيؤرييةةو زيةاتر خمةتةر ووى ئةةو سةرضةاوانةية كةة ثةيوةنةدييان بةة بابةتةكةةوة هةيةةو خزمةةتي ك بةة اليةةنى تيةؤرى توي ذيمةوةكةة دةكةاتء ضةةند سةرضاوةيةك بة خوي مةر ئاشما دةكاتء سوودي كى تيؤرى بة بابةتةكة دةطةيةني ت بي طومان طرنطى اليةنى تيةؤرى لةة اليةنى مةيدانى كةمرت نيية ضونكة هةردوو اليةنةكة تةواوكةرى يةةكرتن و توي ذيمةوةكةة تةةواو دةكةةن سةةبارةت بةة طرنطى دووةة بريتية لة اليةنى مةيدانى توي ذيمةوة كؤمةآليةتيةكانء بةتايبةت كؤمةل ماسي طرنطييةكى بةرضاو دةدات بة توي ذيمةوةى مةيدانى ضونكة هةور دةدات لةني و وا يعى بيانى كؤمةآليةتيةوة زانيارى كؤبكاتةوةو مةى لةةبارةوة بك ا ت بؤ ئةمةش توي ذ ةر هةل د ةسة بةة و ةرطرتمةى وونةيةةك لةة كؤمةةل ط اى توي ذيمةو ةكةة ضةونكة نة اتو اني هةةموو كؤمةةل طا وةربطري ةت لةةة توي ذيمةوةيةشةدا توي ةذةر بةشةي وةيةكى مةبةسةتدار وونةيةةكى لةة خوي مةدكارانى زانكةؤ وةرطرتووةو لة ديدو تي ر وانيمى ئةوانةوة ضةمكى دميوكراسي شرؤظة كردووة. -3 ئاماجنةكانى توي ذينةوةكة: :Research Objectives ئةو ئاماىانةى توي ذةر لةة توي ذيمةوةيةدا هةول ى بةدةستهي مانيان دةدات بريتني لةمانةى خوارةوة: هةول دان بؤ زانيمى ئاستى زانيارى وونةى توي ذيمةوةكة لةبارةى دميوكراسيةوة. 5- هةول دان بؤ زانيمى كي بةكي بوونى دميوكراسي لةسةر زةميمى وا يع. 2- هةول دان بؤ زانيمى ثةير ةوكردنى بمةماكانى دميوكراسي لة زانكؤى سلي مانى- زانمتة مرؤظايةتيةكان. 3- هةول دان بؤ زانيمى دميوكراسى بوونى هةري مى كوردستان خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

128 م. توانا فةرةيدون حسي ن تةوةرى دووةم/ ضةمكةكانى توي ذينةوة: -1 خوي مدكارى زانكؤ University Students دميوكراسي 2- Democracy -1 خوي ندكارى زانكؤ :University Students -2 مةبةست لة خوي مةدكارى زانكةؤ لةةة توي ذيمةو ةيةةد ا ئةةو كةسةةية ثة اش ئةةو ةى ؤنة ا غى ئ امة اد ةيي تةةو اود ةك ا ت بةةردةواة دةبي ةت لةسةةر خوي مةدن بةؤ ماوةيةةك كةة دةكةوي تةة ني ةوان 1-4( سةار هةةروةك لةة زانكؤكةانى ي را ةدا دي اريكر او ة هةرو ةه ا ئةو كةسةةية كةة ز انمة ت ء ز انية ارى و ةرد ةطري ة ت ء في ةرى بريكردنةةو ةو شةيكردنةو ةى هةل وي مةتة * كؤمةآليةتييةكان دةبي تء لةطةر تاكةكانى ترى كؤمةل طادا كياوازدةبي ت. دميوكراسي :Democracy بةةزمانى التيمةى ثي ةي دةوتةري دميوكراسةى لةةر ووى زاراوةوة داتاشةراوي كة لةة زاراوةى طريكةى δημοκρατία )Demokratia بةةواتاى طةةر خةؤى فةةرمانر ةوايي خةؤى بكةات )5. دميوكراسةيةت ثي كهاتووة لة دميؤس( واتة طةر هةروةها كراتؤس( واتة دةسةآلت يان فةرمانر ةوايي هةردووكيان بةيةكةةوة واتةة دةسةآلتى طةر كةواتة وشةكة ر يشةكةى دةطةر ي تةوة بؤ يؤنانء بؤ يةكةجمار لةسةدةى ثي مجةةمى ثةي ش زاييمةدا بةؤ طوزارشت كردن لة سيمتمى سياسي ئةوساى شارةكانى يؤنةان بةةكارهاتووة )2. دميوكراسةيةت دةسةةآلتى زؤريمةيةة بةةآلة كؤري ةك لةة دميوكراسةيةتى بةاو هةيةة ثي ةي دةوتةري دميوكراسةيةتى ليرال ةى كةة تيايةدا ثاري زطةارى لةة مةافى كةميمةةةكانء تاكةةةكانى تةةريش دةكري ةةت ئةةةويش لةر ي طةةةى ضةسةةثاندنى ياسةةاكانى تايبةةةت بةةةو بابةتةةةوة لةر ي طةةة دة ستوور ةو ة كةو اتة سيمتمى د ميوكر اسةي هةل د ةسة بةة ث ار اسةتمى ئةةرك ء مة افى ت اكةةك انى كؤمةةل ط ا بةةكي او ازى ر ةطةزو ئاينيء نةبادو ئايديؤلؤبياى سياسييانةوة )3. دميوكراسةيةت لةة بمةر ةتةدا لةسةةر بمةةماى سةةروةرى نةتةةوة دروسةت دةبي ةت بةةو واتايةةى طةةر و نةتةةوة بةيةكةوة ةوارةيةكى سةربةخؤ لة تاكةكان ثي ك دةهي من هةر خؤيان ثراكتيزةى دةسةآلت دةكةةن يةاخود لةر ي طةةى نوي مةرةكانيانةةوة هةل دةبةذي ردري ن و مةافى بةةكارهي مانى دةسةةآلتيان دةبي ةت )4 ئةةو سةةروةرييةى كةة بمةماكةةى دميوكراسيةتة بريتية لة دةسةآلتي كى باآلى فةرمانر ةوا كة هاوشي وةى نييةو دوو ر ووكارى هةيةة يةكةةميان ر ووكةارى دةرةكيية كة سةروةرى وآلت لةر ووى ر ي كخمئء ثةيوةندى بة دةول ةةتانى تةرةوة ر ي ةك دةخةات بةةبي ئاراسةتةكردني ي اخود ك اريطةرى لةاليةن كةسةي كةو ة دوو ةمية ان ر ووكة ارى ن اوخؤييةة كةة طرنطةى بةة ر ي ك خمةتمى د ةول ةة ت د ةد ا ت لةة كاروبارة ناوخؤييةكانداو كي بةكي كردنى ئةرك و مافةكان سةبارةت بة تاكةكان )1. * توي ذةر )1( In Henry George Liddell, Robert Scott, "A Greek-English Lexicon". )2( Wilson, N. G. (2006).)Encyclopedia of ancient Greece.New York: Rutledge. p )3( Kurt A. RAAFLAUB, JOSIAH OBER, ROBERT WALLACE, (2007), Origins of Democracy In Ancient Greece, University of California Press, P168. )4( Michael Meyer, (2011), International consensus essential elements of Democracy, Berlin, P5. )5( Melissa Schwartzberg, (2007), Democracy and Legal Change, CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS, UK, P طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

129 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي دميوكراسيةت كردةيةكى سياسي و كؤمةآليةتى و ئابووريية كة تيايدا بةاهؤزة تاكةكةسةيةكان لةبةةردةة بةاهؤزة كةماوةرييةكانةدا دةتوي تةةوة ئةةويش بةؤ بةدةسةتهي مانى ئامةاىي كى طةةورة كةة لةبةربةوةنةدى كؤمةل دايةة كةواتةة دميوكراسيةت وازهي مانة لةبةشي ك لة مافة تاكايةتيةكان لةثي ماو بةدةستهي مانى بياني كى هاوبةش لةني وان ضني و توي ذو ةوارة كياوازةكانى كؤمةل طاد )5. تةوةرى سي يةم/ ثةرةسةندنى مي ذووى دةركةوتنى دميوكراسي: يةكةم/ ثةرةسةندنى دميوكراسي لةسةردةمى كؤندا. د ميوكر اسية ت لة يؤن ان و ر ؤمة ا بةؤ يةكةةجم ار لةهةنة دي لةة شة ار ةك ان د ا د ةركةةو ت و ةك: ئةسةيم ا كةة لةسةي ضة ني ثي ك ه اتبوو ئةو انيش: كؤي لةك ان و بي انييةك ان و ه اوآلتية ئ از اد ةكة ان ضةيمى سةي ية ة بةتةةن ه ا و بةةبي بنة ان و ممة د اآلن ) لةشاردا ثراكتيةزةى دةسةةآلتيان دةكةرد بةةهؤى كؤبوونةةو ةى طةلةةو ة كةة خة او ةنى د ةسةةآلتى بة اآل بةوون لةةد ان انى ياساكانء دامةزراندنى حكومةتء دةستوةردان لة كاروبارةكانى دةرةوة بةشي وةيةكى ر اسةتةوخؤ لةةة دؤخةةدا ئةةو هاوآلتية ئازادانةى كة تةمةنيان دةطةيشتة 22 سار هةموويان بةيةكةوة كؤدةبوونةوةو بةشدار دةبوون لةو بر يارانةةى كة ثةيوةندى بة كاروبارةكانى شارةوة هةبوو هةروةها لةة ؤناغةدا ثي ويمتة تي بيمى ئةوة بكري ت كة دميوكراسةيةت زؤر بةرتةسك بووةو تةنها لةسةر هاوآلتيان كورت كراوةتةةوةو زؤريمةةى دانيشةتوانيان لةة ثرؤسةةكة دوورخمةتؤتةوة وةك بنان و كؤيلةكان و بيانييةكان )2. هةروةها ئةو تاكانةش كة لة طروثةكاندا توابوونةوة كة بوو بةووة هةؤى كةؤتء بةندكردنى ئازادىء مافةكانى تاك ئةمة لةكاتي كدا ئةطةر تاك بةثي ضةوانةى بةربةوةندييةكانى طروثةوة هةل مةوكةوتى بكرداية ئةمة بووة هؤى سةرهةل دانى دةسةآلتى تاكةكةسى لة ر ؤما هةرضةندة دةول ةت ئةىومةنى طة ى هةبوو بةآلة دواكار ةيمةرو ثاشاكان بةر ي وةيان دةبردو تةنهاو بةبي هيض كؤتي ك دةسةآلتى ر ةهايان هةبوو )3. زاراوةى دميوكراسي بةشي وة طريكية كؤنةكةى لة ئةسيماى كؤن لةسةةدةى ثي مجةةمى ثةي ش زاييمةدا ثةيةدابووة دميوكراسيةتى ئةسيمى بةطشتى وا لي ي دةر وانري ت يةكةمني وونةية كة ضةمكة هاوضةرخةكانى حوكمى دميوكراسةي بةسةردا كي بةكي دةبي ت. نيوةى ياخود ضارةكي كى ني رةكان لة ئةسيما مافى دةنطدانيان هةبووة بةآلة ئةة لةمثةرة )4 لةمثةةري كى نةتةةةوةيي نةةبووة يةةاخود ثةيوةنةدى بةة ثي طةةى ئابوورييةةوة نةةبووة هاوآلتيةانى ئةسةيماى كةؤن بةشةةي وةيةكى ر اسةةتةوخؤ بر يارةكانيةةان داوة لةةةكياتى ئةةةوةى لةر ي طةةةى هةل بذاردنةةةوة ثرؤسةةةكة ئةةةىاة بةةدةنء نوي مةةرةكانيان دةسةت نيشةان بكةةن ئةةة كةؤرة دميوكراسةيةتة لةة ئةسةيماى كؤنةدا بةةكارهاتووةو ثي ةي وتةراوة دميوكراسيةتى ر استةوخؤ بةتي ثةر بوونى كةات واتةا ى "د ميوكر اسةية ت " طةؤر او ةو ثي م اسةةى نةوي ي بةؤ كةر او ةو لةطةة ر سةد ةى هةبد ةهةمة د او د ةركةةوتمى سيمةتمة د ميوكر اسةية يةةك لةةدو ا يةكةةك ان لةضةةن دين د ةول ةةتى كي ه انة د ا و اتة اى دميوكراسيش طؤر انكارى بةسةردا هات )4. )1( Jon C. Pevehouse, (2005) Democracy from Above Regional organizations and democratization, Cambridge University Press, UK, P73. )2( Cherif Bassiouni, David Beetham, and others, (1998), DEMOCRACY: ITS PRINCIPLES AND ACHIEVEMENT, I n t e r - P a r l i a m e n t a r y Union, Geneva, p69. )3( David F. J. Campbell, (2008), the Basic Concept for the Democracy Ranking of the Quality of Democracy, University of Klagenfurt, Vienna, P11. )4( روبرت أ.دال عن الدميقراطية ترمجة: د. أمحد أمني اجلمل اجلمعية املصرية لنشر املعرةة والققفةة العفملية القفرر خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

130 م. توانا فةرةيدون حسي ن يةكةمني شي وةكانى دميوكراسي لة كؤمارى هيمةدى كؤنةدا دةركةةوتووة كةة ماوةكةةى دةطةر ي تةةوة بةؤ سةةدةى شةشةمى ثي ش زايني و ثي ش لةدايك بوونى بوزا ئةة كؤمارة دميوكراسيانة ثي يان وتراوة ماها كاناباداس( لةني و ئةو كؤمارانةشدا فايشالي( هةبووة كة ئةمر ؤ ثي ي دةوتري بيهار( لة هيمد ئةمة بةيةكةمني حكومةتى كؤمارى لةمي ذووى مرؤظاي ةتي د ا د اد ةنري ة ت. دو اى ئةمةةش لةسةةرد ةمى ئةسةكةن د ةرى طةةور ة لةسةةد ةى ضةو ارى ثةي ش ز اية ني طريكةةك ان لةبارةى هةردوو دةول ةتى ساباركاى( و سامباستايي( شتيان نوسيوة ئةة دوانة ئةمر ؤ بة ثاكمةتان و ئةفاانمةتان ناودةبري ن لة نوسيمى ئةو مي ذوونووسة يؤنانيانةى كة دةربارةى هةردوو دةول ةتةكة شتيان نوسيوة دةردةكةوي كةة حكومةتةكانيان دميوكراسي بوون نةك ثاشايةتى )5. زؤربةى دميوكراسيةتة كؤنةكان لةشارة بضووكةكاندا سةريان هةل داوة كة خاوةنى ئايمي كى خؤكي يي بوون يةاخود ثي ي دةوتري ت شار- دةول ةت-. بةة كؤرة دروستبوونى ئيمثراتؤريةتةكانء دةول ةتة طةةورةكانى وةك ئيمثراتؤريةةتى فارسى و ئيمثراتؤريةتى هيليب و ر ؤمانىء ئيمثراتؤريةتى ضيمىء ئيمثراتؤريةةتى ةةرةبي ئيمة مىء ئيمثراتؤريةةتى مةغؤ ى لةسةدةكانى ناوةر استء زؤربةى ئةو وآلتانةى كةة دميوكراسةية بةراييةةكانى تي ةدا بتوبؤتةةوة دميوكراسةيةت بةسةرياندا زار بووة بةل كو تةنانةت تياياندا سةريهةل داوة دووةم/ ثةرةسةندنى دميوكراسي لةسةردةمى نوي دا: )2. بةهؤى كةنطى كيهانى يةكةة وآلتانى سةرمايةدارى توشى تةنطذةو دار ماني كى زؤر بوون بةة هؤيةوة بةةخي رايي سيمتمى سياسي دميوكراسيةتى ليرال ى بتوبووةوة ؤنةاغى ني ةوان دوو كةنطةة كيهانييةكةة بةة ملم نةي سياسةيية ئابوورييةةكان دةناسةري تةوة كةة دواتةر بةووة هةؤى دةركةةوتمى سيمةتمي ك كةة كةةختى لةسةةر سيمةتمى تاكايةةتى دةكردةوةو بانطةشةى بؤ ث ن دانان دةكرد لةكياتى كي ر كي ي ئازاد ثشتيان بة ئامرازةكانى ر اطةياندن دةبةسةت لةة بتوبوونةةةوةى بةرهةةةمهي مانء دابةشةةكردنء ئةةال وطؤر داو دامةزرانةةدنى ثةةارتى كةةةماوةرى ر ي كخةةراو لةةةكياتى ثارتةةة ك سيكىء نار ي كخراوةكان ئةة سيمتمة زؤري ك لة نوسةرانء بريمةندان ثي ي دةل ي ن "دميوكراسيةتى هونةرى" )3. ئةطةر بطةر ي يمةوة بؤ ر يشةى ثةرةسةندنى دميوكراسيةت لة سةردةمى نوي دا ئةوا دةكري وآلتي كى وةكو فةرةنما بة وونة و ةربطرين بةةو ثي يةةى فةر ةنمة ا هةةر لةسةةد ةك انى ثي شةوو ةو ة سةرضة او ةى زؤري ةك لةة ر اثةةر ين ء شؤر شةة ضةك د اري ء فيكرييةك ان بوو ة لةسةد ةك انى ن او ةر اسةت د ا فةر ةنمة ا لةةر اى ئة از ادو ئة از ادى بريكردنةةو ةو بريوبة او ةر دوور بةووة كةنيمةةى كاسةؤليكى كةؤنرتؤل ى بةوارى في ركردنةى كردبةوو بةةثي ي بةربوةندييةةكانى خةؤى بةةكارى دةهي مةا بؤماوةيةةكى زؤر خةاوةن دةسةةآلت و بر يةار بةوون خةاوةن دةسةةآلتةكان لةة ضةيمى دةول ةمةنةدةكان ثي كهةاتبوون كؤمةل طاى فةر ةنمةى لةةني وان هةةردوو سةةدةى ضةواردةهةة و شةانزةهةمدا كؤمةل طايةةكى ثاشةايةتى ئةرستؤكراسةي تيؤلؤبى بوو سيمتمى كؤمةآليةتى لةسةر بمةماى دةرةبةطايةتىء ضيمايةتى بونيادنرابوو. كةنيمة لة ثلةى يةكةمةدا )1( Gerrit Kischner, (2001) Democracy in India Lessons & Resources on India, A project of the World Affairs Council & FIUTS, The Seattle Foundation, India, P14. )2( Josiah Ober, (2007), What the Ancient Greeks Can Tell Us About Democracy, Stanford, USA, p16. )3( د. حسني عبداحلميد أمحد رشوان الدميقراطية و احلرية و حقوق االنسفن املكتب اجلفمعي احلديث مصر. 532 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

131 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي بوو ثاشان دةرةبةطةكانء دواتر بؤربوازييةكان ثاشاى فةرةنماش وةك سةرؤكى هةموو ضةيمة دةرةبةطةةكان خةؤى دةنواند )5. ر يشةك انى هزرى د ميوكر اسي لةة فةر ةنمة ا د ةطةر ي تةةو ة بةؤ بزوتمةةو ةى ض اكمة ازى ئة اييمى لةسةةر ةت اى سةةد ةى شةانزةهةمدا يةكةةمني بانطةشةة بةري بةوو لةة ئةازادى بريوبةاوةر دواتةر بانطةشةة بةؤ ئةازادى سياسةي مةزهةبةة ثرؤتمتانتيةكان بانطةشةةيان بةؤ فيكةرى دادثةةروةرى دةكةرد بةوثي يةةى هةةمووان لةديةدى خواوةنةددا يةكمةانني هةربؤية ثي ويمتة هةمووان لةئاست ياسادا يةكمان بني هةروةها ثي ويمتة سةربةستى سياسي فةراهةةة بكري ةت وةك سةربةستى بؤضوونء سةربةستى ر ادةربر ين )2. سةرةتاى دةستثي كردنى بانطةشةكان دةطةر ي تةوة بؤ تؤمةاس داكةني و مكيةاظيللى و تؤمةاس مةؤر تيؤرةكانيةان سةبارةت بة سؤسياليمتى ئايديا ى و دةول ةتى دميوكراسي بتوكردةوة سةةربارى ضاكمةازةكانى وةك مةارتن لؤتةةرو زؤىلي و كؤن كال ظن. لةئةىامى ئةو شؤر شة فيكرييةى كة لةسةردةمى ر اثةر يمى ئةةوروثىء بزوتمةةوةى ضاكمةازى ئةاييمى ثرؤتمةتانتى( سةةريان هةل ةدا ئةةو فيكرانةة بتوبوونةةوة كةة بانطةشةةيان بةؤ مةاة مرؤظةة دةكةرد وةك مةافى خاوةنةةداري تى تايبةةةتء ئةةازادى ثةرسةةتشء ئةةازادى ر ادةربةةر ينء كؤبوونةةةوةكانء دادثةةةروةرى لةبةةةردةة ياسةةادا. بزوتمةوةى ضاكمازى لة فةرةنما بووة هؤى زيادبوونى ناكؤكىء فراوان بوونى كةلي ن لةني وان ثرؤتمتانتء كةنيمةةى كاسؤليكيدا نةك تةنها لة بريوباوةر دا بةل كو لة ثي طةى كؤمةآليةتىء ئابووريشدا )3. لي رةدا بؤمان دةردةكةوي ت سيمتمى دميوكراسي خاوةنى مي ذوويةكى دوورودري ذةو لةهةر كؤمةل طايةكدا بةةكؤري ك ثيةادةكراوةو هةلومةركةةكان لةة هي مانةكايةيةدا كيةاوازن ضةونكة هةل كةوتةةى شارسةتانيةتى هةةر كؤمةل طايةةك لةة كؤمةل طايةكى تر كياوازة سةبارةت بة كؤمةل طاى كورديش وةك يةكي ك لة كؤمةل طا رؤبهةآلتيةكان خةبات دةكةات بةؤ هي مانةكايةى سيمتمي كى دميوكراسي بؤ ئةوةى لةبي ر سايةيدا كياوازييةكان بور بكري ت ء تاكى كةورديش لةةوة تةي بطات كة فرة ر ةنطى و فرة دةنطى دياردةيةكى سروشتيية لةني و بيانى سياسي و كؤمةآليةتيدا لةبةرئةةوةى كؤمةةل طا خؤى لةخؤي د ا ثي ك ه اتةيةكة لة كي او ازييةك ان هةربؤية ثي ويمتة ئةة ة كي او ازيي انةة يةةكرت ثةسةةن د بكةةن و بةة هةةو ر و كؤششى هةمووان كؤمةل طاو ئةزموونى حوكمدارى بةر ي وة ببةين. دميوكراسيةت سيمتمي كة لة سيمتمة سياسيةكانى بةر ي وةبردن لةهةر كؤمةل طايةكدا كؤمةةل ي ك بمةةماو ر ةطةةزى سةرةكى هةية لةوانة هةل بذاردن و دةنطى زؤريمةو باوةر بوون بة بردنةوةو دؤر ان لة ثرؤسةكةدا ضونكة دميوكراسيةت لةطةر هةل بذاردن و دةنطى زؤريمةداية هةربؤية لةهةموو كؤمةل طايةكدا بةئاسانى ثةير ةو ناكري ء سةركةوتن بةدةست ناهي مي ةت ضةونكة سروشةتى سيمةتمى سياسةي هةنةدي ك دةول ةةت لةطةةر دميوكراسةيةتدا نةاطوىي و بةشةي وةيةكى بؤماوةيي دةسةآلت بةر ي وة دةبةن ئةطةر بر وانيمة مي ذووى سةرهةل دانى دميوكراسةيةت بؤمةان دةردةكةةوي ت وآلتةانى كيهان بةئاسانى نةيانتوانيوة خؤيان لةطةل يدا بطوىي من ضونكة بر وابوون بة كياوازييةكان كاري كى سةختةو ثي ويمتى بة خةباتي كى رؤشمبريى ور هةية بؤ ئةوةى هةر تاكي كى كؤمةل طا لةوة تي بطات كة بيةان لةة كؤمةةل ي ك هي ل ةى سةوور )1( )2( )3( ادوار بنيش رذه ري الدميقراطية ترمجة حسن صعب بريوت دار العلم للماليني 1491 ص 8. عطف البكري الدميقراطية يف تكوين بريوت دار العلم للماليني 1490 ص حممد حفمد اجلمل اضوء على الدميقراطية العربية مكتبة النهضة املصرية القفرر 1422 ص خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

132 م. توانا فةرةيدون حسي ن ثي كهاتووة كة بةز ان دني ان كي شةو طرف ت بؤ ت اك و كؤمة ر دروسة ت د ةكة ا ت سيمةتمى د ميوكر اسةي خةةب ا ت د ةكة ا ت بةؤ ثاراستمى هي ل ة سورةكان لةني و تاك و طروث و ثارت و ةوارة كياوازةكانى كؤمةل دا بؤ ئةوةى هةريةكةيان لة سموورى دةسةآلتى خؤيدا خةبات بكات و دةست وةرنةداتة سموورى بةرامبةر لةسةر ئاستى تاكةكةسيش هةةر تاكي ةك بيةانى ت ايبةتى خؤى ثر اكتيز ة د ةك ا ت بةبي ئةةو ةى كة ارى بةسةةر بية انى ت ايبةةتى بةر امبةةر ةو ة هةةبي ت ضةونكة فةلمةةفةى دميوكراسي بر واى بة تاكطةرايي و ئازادى تاك هةية بؤ ئةوةى لة بؤتةى كؤمةل ةدا نةتوي تةةوة بةةل كو خةاوةنى ئةريادةو ر اى تايبةتى خؤى بي ت ضونكة تاكةكان كياوازو ناضونيةكن لةبريكردنةوةدا بؤية دميوكراسيةتيش ر ي ةز لةة كيةاوازىء ناضونيةكى تاكةكان لةني و بيانى كؤمةل طادا دةطري ت. ميتؤدى توي ذينةوةو ر ي كارة مةيدانييةكان تةوةرى يةكةم 1- ميتؤدى توي ذينةوةكة: بةشى دووةم اليةنى مةيدانى هةر توي ذيمةوةيةكى زانمتى ثشت بة ميتؤدي كى دياريكراو دةبةس لة ئةىامدانى توي ذيمةوةكةيدا ضونكة بةثي ي سروشتى بابةتةكان ميتؤدةكانيش كياوازن لةة توي ذيمةوةيةدا ميتؤدى رومال ى كؤمةآليةتى بةكاردةهي مني بةو ثي يةى توي ذيمةوةكة وةسريةو بةهؤى ثرسيارنامةوة زانيارى لةسةةر لي توي ةذةرةكان كؤدةكري تةةوة بةةئاماىى شةيكاركردنء ر اظةكردنيان بةشي وازي كى زانمتىء دةرهي مانى ئةو ئاماىانةى كة توي ذيمةوةكة هةول ى بةدةستهي مانى دةدات. ميتؤدى رومال ى كؤمةآليةتى :)Social Survey( بريتية لة كؤكردنةوةى زانيةارى لةة وونةيةةك لةة تاكةةكان يةان طروثةةكان لةماوةيةةكى كةاتى ديةاريكراودا وةك بمةمايةك بؤ دةرهي مانى تايبةمتةندى ئةو دانيشتوانةى كة وونةكةى لي وةطرياوة ئةة ميتؤدة دةشي بةؤ يةةك كةار يان لةضةند كاتي كى كياوازدا دووبارة بكري تةوة ئةة ميتؤدة زانيةارى لةسةةر بمارةيةةكى زؤر لةة تاكةةكانى كؤمةةل طا كؤدةكاتةوةو ثةيوةندييان ثي وة دةكات ئيرت ثةيوةندييةكى ر استةوخؤو ر ووبةر وو بي ةت يةان نار اسةتةوخؤو لةر ي طةةى تةلةةفؤنء ثؤسةتةوة بي ةت ئةةة ميتةؤدة ثشةت بةة ثرسةيارنامةيةك دةبةسةتي ت كةة لةضةةندين ثرسةيارو تةةوةرةى هةمةاليةن ثي كهاتووة )5. ئةة ميتؤدة يةكي كة لة ميتؤدة ديارةكانى توي ذيمةةوةى كؤمةآليةةتى ضةونكة هةل دةسةتى بةة كؤكردنةةوةى زانيةارى سةةبارةت بةة دياردةيةةك ثاشةان وةسةدء شةيكردنةوةى دياردةكةة بةشةي وةيةكى زانمةتىء هةول دةدات زؤرترين زانيارى سةبارةت بة وونةى توي ذيمةوةكة بةدةست بهي مي ت )2. )1( Victor Jupp, the Sage Dictionary of Social Research Methods, 2006, SAGE Publications Ltd, London. )2( Core Course, 2011, Social Research Methods, University of Calicut, School of distance education. Calicut University P.O., malappuram, Kerala, India طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

133 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي ب- ميتؤدى مي ذوويي :(Historical Method) ئةة ميتؤدة ثةيوةندييةكى بةهي زى لةطةر دياردة كؤمةال يةتيةكاندا هةيةو لةة توي ذيمةةوةى كؤمةال يةتيةدا توي ةذةر بةكارى دةهي ب ضونكة هةموو دياردةيةكى كؤمةال يةتى بي طومان ثي شيمةو ر ابردوى خؤى هةية لةاليةكى تةرةوة ئةةة ميتؤدة كار دةكةات بةؤ شةيكر دنةو ةو ر اظةةكردنى ر وود او ة مي ذووييةةك ان و ةكةو بمةم ايةةك بةؤ تي طةيشة ئ لةة بمةةر ةتى ديارةكان دياردة كؤمةال يةتيةكان وةكو دياردة مي ذووييةكانن و ثةيوةندى ر استةوخؤيان لةطةر يةكدا هةيةة ضةونكة توي ذيمةوة لة هةر دياردةيةكى كؤمةال يةتى دةبي ثشت بة بمةما مي ذووييةكانى طةشةكردنى ئةةو دياردةيةة ببةسةرتي بؤ ئةو ةى بز انةري لةة ر ابةردوود ا ضةؤن دروسة ت بةوو ةو لةة ئي مت اشة د ا لةة ا دؤخي ك د ايةة هةةو ر بة دري ثي شةبيميش بةؤ داهاتووى بكري )5. -3 كؤمةل طاى توي ذينةوةكة: كؤمةل طاى ئةة توي ذيمةوةية بريتية لةة زانكةؤى سةلي مانى ثاري زطةاى سةلي مانى هةري مى كوردستانى ي راق. خوي مدكاران توي ذي كى بةهي زو كاريطةرن لة كؤمةل طادا بماغةى دوار ؤبى كؤمةل طاى كوردين بؤية ز انيمى تي ر و ان ني و تي طةيشةتمى ئةةو ان بةؤ ضةةمكى د ميوكر اسةي طرنطييةةكى زؤرى هةيةة لةة د ةرخمةتمى ئ اسةتى هؤشيارى كؤمةل طاى كورديدا ئامرازةكانى كؤكردنةوةى زانيارى: ثرسيارنامة :)Questionnaire دواى ديةاريكردنى يةكةةكانى وونةكةة ثرسةيارنامةيةك بةؤ كؤكردنةةوةى زانيارييةكان لةسةر وونةكة ئامادةدةكري ت ثي ويمتة ثرسيارنامةكة بةشي وةيةكى زانمتى دار ي ذرابي ت و هةةموو ئةةو بابةتانة لةخؤبطري ت كةة دةكةونةة ضوارضةي وةى توي ذيمةوةكةةوة ثرسةيارةكان بةشةي وةيةكى زىريةيةي دادةنري ةت و ئاراستةى وونةكة دةكري ت ثي ش ئةىامدانى توي ذيمةوةكة ثي ويمتة ثرسيارنامةكة تا ي كرابي تةوةو ضةندين ثمثؤر هةل مةنطاندنيان بؤ ئةىاة دابي ت )2. لةة توي ذيمةوةيةدا ثرسيارنامة بةكارهاتووة لةسةرةتادا ثي كهاتبوو لة 21( ثرسيار بةآلة ثةاش ئةةوةى لةاليةةن * هةندي ك لة شارةزايانى بوارى كؤمةل ماسيء كارى كؤمةآليةتيةوة بيمةرا دواتةر طؤر انكةارى تي ةداكراو لةة كؤتاييةدا ثرسيارى لي مايةوة. )21 )1( مفثيو جيدير منهجية البحث العلمي ترمجة من الفرنسية: ملكة أبيض بدون سنة و مكفن الطبع ص 121. )2( Anol Bhattacherjee, Social Science research: Principles, Methods, and Practices, 2012, University of South Florida, Tampa, Florida, USA * ناوى شارةزايان: 1- د. عبداهلل خورشيد عبداهلل/ بةشى كؤمةل ناسي/ كؤلي ذى ئاداب/ زانكؤى سةالحةدين. 2- د. عزةت فتاح محةصاحل/ بةشى كؤمةل ناسي/ سكول ى زانستة مرؤظايةتيةكان/ زانكؤى سلي مانى. 3- د. واحيدة محة ويس نصراهلل/ بةشى كؤمةل ناسي/ سكول ى زانستة مرؤظايةتيةكان/ زانكؤى سلي مانى. 4- د. كةذال حسني حممد/ بةشى كؤمةل ناسي/ سكول ى زانستة مرؤظايةتيةكان/ زانكؤى سلي مانى. 5- د. لقمان صاحل كريم/ بةشى كارى كؤمةآليةتى/ سكول ى زانستة مرؤظايةتيةكان/ زانكؤى سلي مانى. 533 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

134 م. توانا فةرةيدون حسي ن 4- بوارةكانى توي ذينةوةكة: أ- توي ذيمةوةكة ئةة بوارانةى خوارةوة دةطري تةوة: بوارى مرؤيةي: مةبةستدار وةرطرياونء بمارةيان ب- بةو ارى مرؤيةي توي ذيمةو ةكةة خوي مة دك ار انى ز انكةؤى سة لي م اني د ةطري تةةو ة كةة بةشةي و ةيةكى 512( يةكةيةو لة * 2( ؤناغى بةشى كؤمةل ماسي زانكؤى سلي مانى وةرطرياون. بوارى شوي مى: توي ذيمةوةكة لة سكول ى زانمتة مرؤظايةتيةكانى زانكؤى سلي مانى ئةىامدراوة. ج- بوارى كاتى: توي ذيمةوةكة لة 2251/4/1 دةستى ثي كردووةو لة 2251/1/52 كؤتايي ثي هةاتووة واتةة كةاتى كي بةكي كردنى اليةنى تيؤرىء مةيدانيش دةطري تةوة. -1 منوونةى توي ذينةوةكة: دياريكردنى وونةى توي ذيمةوة بةيةكي ك لة ؤناغة طرنطةكانى هةر توي ذيمةوةيةةكى ز انمةةتى د اد ةنري ةة ت ضةةونكة توي ةةذ ةر نةة اتو اني هةةةموو كؤمةةةل ط اى توي ذيمةو ةكةةة و ةربطري ةة ت بؤيةةة وونةيةةةكى لةةي وةردةطري ت لةة توي ذيمةوةيةدا وونةيةكى مةبةستدار لة خوي مدكارانى زانكؤى سلي مانى وةرطرياوة ضونكة سروشتى بابةتى توي ذيمةوةكة بةكؤري كة كة زياتر لةطةر ديدى خوي مدكاراندا طوىاوة بؤيةة توي ةذةر ؤناغى دووةة و ضوارةة وةرطرتووة. 512( يةكةةى لةة هةةردوو 6- ئامرازة ئامارييةكان: توي ذةر لة شيكردنةوةى زانيارييةكاندا هةريةك لة ئامرازةكانى ر ي ذةى سةدى و ناوةندى بمي رةيي بةكارهي ماوة. -1 تةوةرى دووةم/ ثي كهاتةى ر ةطةزى منوونةكة: هةروةك لةخشتةى ب خشتةى )1( 5 ر ةطةزى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ر ةطةز ني ر كؤى طشتى 11 ر ي ذةى سةدى % %44 مي 2 كؤى طشتى %11 % (دا دةردةكةوي وونةى توي ذيمةوةكة لةهةردوو ر ةطةزى ني رو مي ثي كهاتوون بةكؤري كة ر ةطةزى ني ر لة 11 يةكة ثي كهاتووة بةر ي ذةى %44 هةروةها ر ةطةزى مةي لةة 14 يةكةة ثي كهةاتووة بةر ي ةذةى %11 و كؤى طشتييان لة 512 يةكة ثي كهاتووة. * ه ؤ ك ارى هةل ب ذار د نى ق ؤ ن اغى د و وة م و ض وارة م ئة وة ب و وة كة ق ؤ ن اغى ية كةة م لةة ك اتى ئةم امة دا نى ت و ي ذ ينة وة كةة دا دةسةتي ا ن بةة خ و ي نة د ن نةكردووة و قؤناغى سي يةميش ثي ويستة نةبووة كة لةم توي ذينةوةيةدا بةكاربهي نري ن ضونكة توي ذةر تةنها )151( يةكةى ثي ويسة بةووة و بة هةردوو قؤناغى دووةم و ضوارةم ئةو يةكةية دةرضووة. 534 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

135 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي خشتةى )2( تةمةنى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة تةمةن بمارة ر ي ذةى سةدى % 2- ثي كهاتةى تةمةن: %12, % %55, * % كؤى طشتى 2 (دا تةمةنى وونةى توي ذيمةوةكة ر وون كراوةتةوة دةركةوتووة كةة تةمةنةةكان دةكةونةة هةروةك لة خشتةى ( سةار دةركةةوتووة زؤرتةرين بمةارةى تةمةةن لةة تةمةةنى وونةةى توي ذيمةوةكةة لةةني وان ني ةوان 24-22( سةار 25 (سال داية كة بمارةيان 11 كةسة بةر ي ذةى %12,11 ئةو كةسانةى كة تةمةةنيان دةكةوي تةة ني ةوان 21-21( سةار بمارةيةان 51 بمارةيان 11 كةسة بةر ي ذةى %31 ثاشان ئةو كةسةانةى تةمةةنيان دةكةوي تةة ني ةوان كةسة بةر ي ذةى %55,33. هةروةها ناوةندي بمي رةيي تةمةن بريتية لة 25, ثسثؤر ى خوي ندن: خشتةى )3( ثسثؤر يي خوي ندن لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة ؤناغ ثمثؤر ى خوي مدن ب %12,11 %521 دووةة كؤمةل ماسي 5 %21,33 %44 ضوارةة %522 %512 كؤى طشتى 3 (دا ر وون كراوةتةوة وونةى توي ذيمةوةكة لة خوي مدكارانى بةشى كؤمةل ماسي ثي كهةاتوون هةروةك لةخشتةى لةهةةةردوو ؤنةةاغى دووةة و ضةةوارةة ؤنةةاغى دووةة 521 يةكةةة بةر ي ةةذةى %12,11 لةةةكؤى يةكةةةكانى وونةةةى توي ذيمةوةكةة ثي ةك دةهي مي ةت هةةروةها ؤنةاغى ضةوارةة 44 يةكةة بةر ي ةذةى %21,33 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكة ثي ك دةهي مي ت كؤى طشتييان 512 يةكةية. * بة نزيككردنةوةى ر ي ذةى %99,99 لةر ي ذةى % خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

136 م. توانا فةرةيدون حسي ن 4- شوي نى نيشتةجي بوون: خشتةى )4( شوي نى نيشتةجي بوونى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة شوي مى نيشتةكي بوون %11,11 %11 ناوةندى ثاري زطا %25,33 %32 ناوةندى ةزا %51 %21 ناوةندى ناحية %4 %1 طوند %522 %512 كؤى طشتى 4 (دا ر وون شوي مى نيشتةكي بوونى وونةى توي ذيمةوةكة ر وون كراوةتةةوة دةركةةوتووة كةة هةروةك لةخشتةى زؤرترين يةكةى وونةى توي ذيمةوةكة لة ناوةندى ثاري زطادا نيشتةكي ن كة بمارةيةان 11 يةكةيةة بةر ي ةذةى %11,11 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة هةروةها ئةوانةى لة ناوةندى ةزا نيشتةكي ن بمارةيان 32 كةسةة بةر ي ةذةى %25,33 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ئةوانةى لة ناوةندى ناحية نيشتةكي ن بمارةيان 21 كةية بةر ي ةذةى %51 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة دواتر ئةوانةةى لةة طونةد نيشةتةكي ن بمارةيةان 1 كةسةة بةر ي ةذةى %4 لةةةكؤى يةكةةةكانى وونةةةى توي ذيمةوةكةةة كةواتةةة دةردةكةةةوي ت بةةةرزترين ر ي ةةذة دةكةوي تةةة ناوةنةةدى ثاري زطةةاى سلي مانييةوة و نزمرتين ر ي ذةش دةكةوي تة طوندةوة. خستنةر وو شيكردنةوةى زانياريية تايبةتييةكان: 5- ئاستى زانيارى لةبارةى دميوكراسيةوة: خشتةى )5( ئاستى زانيارى منوونةى توي ذينةوةكة لةبارةى دميوكراسيةوة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة ئاستى زانياريت لةبارةى دميوكراسيةوة ضةندة %32 %41 زؤر %52 %51 كةة %12 %12 تار ادةيةك %522 %512 كؤى طشتى 1 (دا ئاسةتى زانيةارى وونةةى توي ذيمةوةكةة لةةبارةى دميوكراسةيةوة ر وون كراوةتةةوة هةةروةك لةخشةتةى لةهةمان كاتدا ئاماىى خةال ى يةكةةمى توي ذيمةوةكةيةة دةركةةوتووة 12 كةةس بةر ي ةذةى %12 تار ادةيةةك زانيارييةان لةبارةى دميوكراسيةوة هةية لةر استيدا ئةمة ر ي ذةيةكى بةرزة لةكؤى ر ي ذةى وونةى توي ذيمةوةكة دواتةر 41 كةةس بةر ي ذةى %32 ئاستى زانيارييةان لةةبارةى دميوكراسةيةوة زؤرة 51 كةةس بةر ي ةذةى %52 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى 531 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

137 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي توي ذيمةوةكة ئاستى زانيارييةان لةةبارةى دميوكراسةيةوةكةمة كةواتة دةردةكةةوي ت وونةةى توي ذيمةوةكةة بةطشةتى تار ادةيةك زانيارييان لةبارةى دميوكراسيةوة هةية. 6- سةرضاوةى زانيارييةكان بؤ دميوكراسي: خشتةى )6( سةرضاوةى زانيارييةكانى منوونةى توي ذينةوةكة سةبارةت بة دميوكراسي ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة كاة لةمانة سةرضاوةى زانيارييةكانت بوون لةبارةى دميوكراسيةوة %1 %52 كةسوكار %4,11 %1 هاور ي يان %42 %13 خوي مدنةكةت %32,11 %41 ر اطةياندنةكان بةهةموو كؤرةكانيةوة خوي مدراو و بيمرتاو و بيمراو %55,33 %51 تؤر ة كؤمةآليةتيةكان فةيمبووك تويتةر..تد( %3,33 %1 هى تر %522 %512 كؤى طشتى 1 (د ا سةرضة او ةى ز اني ارييةةك انى وونةةى توي ذيمةو ةكةة ر وون كر او ةتةةو ة د ةركةةوتوو ة كةة هةروةك لةخشةتةى خوي مدن سةرضاوةى يةكةمى وونةةى توي ذيمةوةكةيةة ضةونكة 13 كةةس بةر ي ةذةى %42 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكة خوي مدنةكةيان بة سةرضاوةى زانيارييان لةبارةى دميوكراسيةوة داناوة دواتةر ر اطةياندنةكانةة بةهةةموو كؤرةكانيةوة ضونكة 41 كةس بةر ي ذةى %32,11 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكةة سةرضةاوةى زانيارييةان بةؤ دميوكراسةي ر اطةياندنةكانةة ثاشةان 51 كةةس بةر ي ةذةى %55,33 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة تةةؤر ة كؤمةآليةتيةكان بة سةرضاوةى زانيارييةكانيانة لةبارةى دميوكراسيةوة هةروةها 52 كةس بةر ي ةذةى %1 سةرضةاوةى زانيارييةكانيان كةسوكارة 1 كةس بةر ي ذةى %4,11 سةرضاوةى زانيارييةكانيان هاور ي يةة دواكةار 1 كةةس بةر ي ةذةى %3,33 سةرضاوةى زانيارييةكانيان كؤراوكؤرة. كةواتة خوي مدن رؤل ي كى باآلى هةية لة ثي دانى زانيارى بةة خوي مةدكار لةبارةى دميوكراسيةوة. 531 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

138 م. توانا فةرةيدون حسي ن 7- يةكطرتنةوةى دميوكراسي لةطةأل دابونةريت و بةها باوةكانى كؤمةل طا: بةل ي خشتةى )7( يةكطرتنةوةى دميوكراسي لةطةأل دابونةريت و بةها باوةكانى كؤمةل طا لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ئايا دميوكراسي لةطةر دابونةريت و بةها باوةكانى كؤمةل طادا يةك دةطري تةوة تار ادةيةك نةخي ر هةروةك لةخشتةى كؤى طشتى بمارة %51 ر ي ذةى سةدى % %52 %13,33 %24,11 %522 %11 %31 %512 1 (دا يةكطرتمةوةى دميوكراسي لةطةأل دابونةريت و بةها باوةكانى كؤمةةل طا لةةالى وونةةى توي ذيمةوةكة ر وون كراوةتةوة دةركةوتووة 11 كةس بةر ي ذةى %13,33 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ثي يان واية تار ادةيةك دميوكراسي لةطةر دابونةريتء بةها باوةكانى كؤمةل طادا يةك دةطري تةوة 31 كةس بةر ي ذةى %24,11 لةكؤى يةكةكان ى وونةى توي ذيمةو ةكة ثي ي ان و اية د ميوكر اسةي لةطةة ر د ابونةةري ت و بةةه ا ب او ةكة انى كؤمةةل ط اد ا يةةك ناطري تةوة تةنها 51 كةس بةر ي ذةى %52 لةكؤى يةكةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة ثي يةان وايةة دميوكراسةيةت لةطةةر دابونةريتء بةها باوةكانى كؤمةل طادا يةك دةطري تةوة كةواتة دةردةكةوي ت زؤريمةى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة تي ر وانيمان واية كة دميوكراسيةت يةك ناطري تةوة لةطةر دابونةريتء بةها باوةكانى كؤمةل طاى كورديدا. 8- جي بةجي بوونى دميوكراسي لةسةر زةمينى واقيع: بةل ي خشتةى )8( جي بةجي بوونى دميوكراسي لةسةر زةمينى واقيع لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ئايا ثي ت واية لةئي متادا دميوكراسيةت لةسةر زةميمى وا يع كي بةكي ببي ت تار ادةيةك نةخي ر هةروةك لة خشتةى كؤى طشتى بمارة %51 ر ي ذةى سةدى % %52 45,33 %41,11 %522 %12 %12 %512 1 (دا كي بةكي بوونى دميوكراسي لةسةر زةميمةى وا يةع لةةالى وونةةى توي ذيمةوةكةة ر وون دةكاتةوة لةهةمان كاتدا خال ى دووةمة لة ئاماىةكانى توي ذيمةوةكة دةركةةوتووة كةة 12 كةةس بةر ي ةذةى %41,11 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ثي يان واية لة ئي متادا دميوكراسيةت لةسةر زةميمةى وا يةع كي بةةكي نابي ةت ئةوانةى ثي يان واية تار ادةيةك كي بةةكي دةبي ةت بمارةيةان 12 كةسةة بةر ي ةذةى %45,33 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكة هةروةها ئةوانةى ثي يان واية كي بةكي دةبي ت بمارةيان تةنها 51 كةسة بةر ي ذةى %52 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة. كةواتة دةردةكةوي ت زؤريمةى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ثي يةان وايةة دميوكراسةيةت لةة ئي متادا لةسةر زةميمى وا يع كي بةكي نابي ت. 531 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

139 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي 9- ثيادةكردنى دميوكراسي لةالى منوونةى توي ذينةوةكة: خشتةى )9( ثيادةكردنى دميوكراسي لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة لةبيانى خؤتدا ضؤن دميوكراسيةت ثيادة دةكةي 24,11 31 تةنها بة مة بةكردةوة 44,11 11 هةردووكيان 52,11 51 هيضيان % كؤى طشتى 1 (دا ثيادةكردنى دميوكراسي لةالى وونةى توي ذيمةوةكةة ر وون كراوةتةةوة دةركةةوتووة هةروةك لة خشتةى كة 11 كةس بةر ي ذةى %44,11 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة بة مةو كردةوة دميوكراسةي ثيةادة دةكةةن ئةوانةى كة تةنها بة مة دميوكراسى ثيادة دةكةن بمارةيان 31 كةسة بةر ي ذةى %24,11 لةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكة هةروةها ئةوانةش كة بةكردةوة ثيادةى دةكةةن بمارةيةان 32 كةسةة بةر ي ةذةى %22 لةةكؤى يةكةةكانى وونةى توي ذيمةوةكة دواكار ئةوانةى كة هيض كاة لةوانة ثيادة ناكةن بمارةيان 51 كةسة بةر ي ذةى %52,11 لةةكؤى يةكةك انى وونةى توي ذيمةو ةكة كةو اتة د ةرد ةكةةوي ت كةة نيةو ةى زية اترى وونةةى توي ذيمةو ةكةة بة مةةو كةرد ةو ة دميوكراسي ثيادة دةكةن كة ئةمةش نيشانةيةكة بؤ بةرةوثي ش ضوونى ئاستى ر ؤشمبريى خوي مدكارانء وتابيان. 11- ثةير ةوكردنى بنةماكانى دميوكراسي لةكؤمةل طاى كورديدا: خشتةى )11( ثةير ةوكردنى بنةماكانى دميوكراسي لةكؤمةل طاى كورديدا لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة تاضةند بمةماكانى دميوكراسي لة كؤمةل طاى ئي مةدا ثةير ةو دةكري ت 4 1 زؤر 11, كةة 21,11 42 تار ادةيةك % كؤى طشتى 52 (د ا ثةةةير ةوكردنى بمةةةم اك انى د ميوكر اسةةي لةةة كؤمةةةل ط اى كورديةة د ا لةةةالى وونةةةى هةةةروةك لةخشةةتةى توي ذيمةوةكة ر وون كراوةتةوةو لةهةمان كاتدا خال ى سي يةمة لة ئاماىةكانى توي ذيمةوةكة دةركةوتووة كة 524 كةةس بةر ي ذةى %11,33 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ثي يان وايةة بمةةماكانى دميوكراسةي لةة كؤمةةل طاى ئي مةةدا كةة ثةير ةو دةكري ت هةروةها ئةوانةى ثي يان واية تار ادةيةك ثةير ةو دةكري ت بمارةيان 42 كةسةة بةر ي ةذةى %21,11 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة دواتر ئةوانةةى كةة ثي يةان وايةة بمةةماكانى دميوكراسةي زؤر ثةةير ةودةكري ت بمارةيان تةنها 1 كةسة بةر ي ذةى %4 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة. كةواتة دةردةكةوي ت كة بةشي كى زؤرى 531 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

140 م. توانا فةرةيدون حسي ن يةكةكانى توي ذيمةوةكة لةطةر ئةوةدان كة بمةماكانى دميوكراسي لة كؤمةل طاى ئي مةدا كةةة ثةةير ةو دةكري ةت ضةونكة %11,33 لة كؤى طشتى يةكاكانى توي ذيمةوةكة ثي ك دةهي مي ت. 11- دميوكراسيةت وةك ضارةسةر بؤ كي شةكانى كؤمةل طا: خشتةى )11( دميوكراسيةت وةك ضارةسةر بؤ كي شةكانى كؤمةل طا لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة ئايا دميوكراسيةت ضارةسةرة بؤ كي شةكانى كؤمةل طا بةل ي تار ادةيةك نةخي ر % كؤى طشتى 55 (دا دميوكراسيةت وةك ضارةسةةر بةؤ كي شةةكانى كؤمةةل طا لةةالى وونةةى توي ذيمةوةكةة هةروةك لةخشتةى ر وون كراوةتةوة دةركةوتووة كة 12 كةس بةر ي ذةى % 42 لةةكؤى يةكةةك انى وونةةى توي ذيمةو ةكةة ثي ية ان و ايةة بةةل ي د ميوكر اسةية ت ض ار ةسةةر ة بةؤ كي شة ةك انى كؤمةةل ط ا ئةو انةةى ثي ية ان و اية ة د ميوكر اسةية ت ت ار اد ةيةةك ض ار ةسةةر ة بة ؤ كي شةكانى كؤمةل طا بمارةيان 11 كةسةة بةر ي ةذةى %12 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة هةةروةها ئةوانةةى ثي يان واية دميوكراسيةت ضارةسةر نيية بؤ كي شةكانى كؤمةل طا بمارةيةان 51 كةسةة بةر ي ةذةى %52 لةةكؤى يةكةةكانى وونةى توي ذيمةوةكة كةواتةة دةردةكةةوي ت بةشةي كى زؤرى وونةةى توي ذيمةوةكةة بةة بةةل ي و تار ادةيةةك وةآلمةى ئةوةيان داوةتةوة كة دميوكراسيةت ضارةسةرة بؤ كي شةكانى كؤمةل طا ئةطةر لي كى بدةين دةبيمني ر ي ذةى %12 ثي ةك دةهي مي ت. 12- هؤكارى ضارةسةرنةبوونى دميوكراسى بؤ كي شةكانى كؤمةل طا: خشتةى )12( هؤكارى ضارةسةرنةبوونى دميوكراسي بؤ كي شةكانى كؤمةل طا لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة ئةطةر وةآلمةكةت نةخي رة ئةوا بةهؤى كاة لةمانةية %42 %1 دميوكراسيةت لةر ووى كؤمةآليةتيةوة بؤ بيانى كؤمةآليةتى ضةمكي كى ر وون نيية %12 %1 دميوكراسيةت ئةو كي شانة ضارةسةةر ناكةات كةة لةةبيانى ر ؤبانةمانةدا ر ووبةةر ووى دةبيمةوة %522 %51 كؤى طشتى 52 (دا هؤكةةارى ضارةسةةةرنةبوونى دميوكراسةةي بةؤ كي شةةكانى كؤمةةةل طا لةةةالى وونةةةى هةةةروةك لةخشةتةى توي ذيمةوةكةة ر وون كراوةتةةةوة دةركةةوتووة كةةة 1 كةةس بةر ي ةذةى لةةكؤى 51 كةةةسء بةر ي ةذةى %12 ثي يةةان وايةةة دميوكراسيةت ئةو كي شانة ضارةسةر ناكات كة لةبيانى ر ؤبانةماندا ر ووبةر ووى دةبيمةةوة هةةروةها 1 كةةس و لةةكؤى 51 كةس بةر ي ذةى %42 ثي يان واية دميوكراسيةت لةر ووى كؤمةآليةتيةوة بؤ بيانى كؤمةآليةةتى ضةةمكي كى ر وون نييةة 542 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

141 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي وونةى توي ذيمةوةكة هؤكارن بؤ ئةوةى كة دميوكراسيةت كي شةكانى كؤمةةل طا كةواتة ئةة دوو خال ة لةالى بةشي ك لة ضارةسةر ناكات. 13- ر اى منوونةى توي ذينةوةكة سةبارةت بة دميوكراسي: خشتةى )13( ر اى منوونةى توي ذينةوةكة لةبارةى دميوكراسيةوة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة ر ات ضيية لةسةر دميوكراسيةت %34,11 %12 ضةمكي كة بوونى هةية بةآلة ئال ؤزو تةمومذاويية %1,33 %54 ضةمكي كى ر وونةو بةثي ي ضةند بمةماو ميكانيزمي كى ئاشكرا دةر وات %21,33 %44 ضةمكي كة تةنها لة خةيال دايةو هةرطيز لةسةر زةميمى وا يع كي بةكي نابي ت %21,11 %42 ميكانيزمى ضارةسةرى كي شةكانى كؤمةل طاية %522 %512 كؤى طشتى 53 (دا ر اى وونةى توي ذيمةوةكة سةبارةت بة دميوكراسي ر وون كراوةتةوة دةركةوتووة كةة هةروةك لةخشتةى 12 كةس بةر ي ذةى %34,11 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ثي يان واية كة دميوكراسي ضةمكي كة بوونى هةيةة بةآلة ئال ؤزو تةمومذاويية ئةوانةى ثي يان واية دميوكراسي ضةمكي كى ر وونةو بةثي ي ضةند بمةماو ميكانيزمي كى ئاشكرا دةر وات بمارةيان 54 كةسة بةر ي ذةى %1,33 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة هةةروةها ئةوانةةى ثي يةان وايةة دميوكراسي ضةمكي كة تةنها لة خةيال دايةو هةرطيز لةسةر زةميمى وا يع كي بةكي نابي ت بمارةيةان 44 كةسةة بةر ي ةذةى % 21,33 لةكؤى يةكةك انى وونةى توي ذيمةو ةكة دو اكة ار ئةو انةةى ثي ية ان و ايةة د ميوكر اسةي ميكة انيزمى ض ار ةسةةرى كي شةةكانى كؤمةل طايةة بمارةيةةان 42 كةسةةة بةر ي ةةذةى %21,11 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةةى توي ذيمةوةكةةة كةواتةةة دةردةكةوي ت كة نيوةى زياترى وونةى توي ذيمةوةكة ثي يان وايةة دميوكراسةي ضةةمكي كة بةوونى هةيةة بةةآلة ئةال ؤزو تةمومذاوييةو ر ي ذةى %34,11 لةكؤى ر ي ذةى وونةى توي ذيمةوةكة ثي ك دةهي من. 14- دةست ثي كردنى دميوكراسيةت لة خي زانةوة: خشتةى )14( دةست ثي كردنى دميوكراسيةت لةخي زانةوة لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة ثي ت واية دميوكراسيةت لة خي زانةوة دةست ثي دةكات %12,11 %521 بةل ي %21,33 %31 تار ادةيةك %4 %1 نةخي ر %522 %512 كؤى طشتى 54 (دا دةسةةت ثي كردنةةى دميوكراسةةيةت لةخي زانةةةوة لةةةالى وونةةةى توي ذيمةوةكةةة ر وون هةةةروةك لةخشةةتةى كراوةتةوة دةركةوتووة كة 521 كةس بةر ي ذةى %12,11 لةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة ثي يةان وايةة بةةل ي 545 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

142 م. توانا فةرةيدون حسي ن دميوكراسيةت لةخي زانةوة دةست ثي دةكات هةروةها ئةوانةى ثي يان واية تار ادةيةك لة خي زانةوة دةسةت ثي ةدةكات بمارةيان 31 كةسة بةر ي ذةى %21,33 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة دواتر ئةوانةى ثي يان واية لة خي زانةوة دةست ثي ناكةات بمارةيةان 1 كةسةة بةر ي ةذةى %4 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة كةواتةة دةردةكةةوي ت زؤريمةى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة لةطةر ئةوةدان كة دميوكراسيةت لةخي زانةوة دةست ثي دةكات. 15- دميوكراسي بوونى باوان: خشتةى )15( دميوكراسي بوونى باوان لة ثي طةياندنى مندال ةكانيان لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة ئايا ثي ويمتة باوان لة ثي طةياندنى ممدال ةكانياندا دميوكراسي بن %11,33 %535 بةل ي %52,11 %51 نةخي ر %522 %512 كؤى طشتى 51 (د ا د ميوكر اسى بوونى بة او ان لةة ثي طةي انة دنى مم د ال ةةك اني ان لةةالى وونةةى توي ذيمةو ةكةة هةروةك لةخشتةى ر وون دةكاتةوة دةركةوتووة كة 535 كةس بةر ي ذةى %11,33 لةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة ثي يةان وايةة بةل ي ثي ويمتة باوان لة ثي طةيانةدنى مم د ال ةك اني انة د ا د ميوكر اسةي بةن ئةو انةةى ثي ية ان و انييةة بة او ان د ميوكر اسةي نةةبن بمارةيةان 51 كةسةة بةر ي ةذةى %52,11 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة كةواتةة دةردةكةةوي ت زؤريمةةى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة لةطةر ئةةوةدان كةة ثي ويمةتة بةاوان لةة ثي طةيانةدنى ممدال ةكانيانةدا دميوكراسةي بةن ضونكة %11,33 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ثي ك دةهي من. 16- ر يشةى سياسي دميوكراسي لة كؤمةل طاى كورديدا: خشتةى )16( ر يشةى سياسي دميوكراسي لة كؤمةل طاى كوردي لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة ئايا دميوكراسيةت لة كؤمةل طاى ئي مةدا ر يشةيةكى سياسي هةية بةل ي نةخي ر % كؤى طشتى 51 (دا ر يشةى سياسي دميوكراسي لة كؤمةل طاى كورديدا ر وون كراوةتةوة دةركةةوتووة كةة هةروةك لةخشتةى 522 كةةس بةر ي ةذةى %12 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة ثي يةان وايةة دميوكراسةيةت لةة كؤمةةل طاى ئي مةةدا ر يشةيةكى سي اسةي هةيةة بةةآل ة ئةو انةةى ثي ية ان و ايةة د ميوكر اسةية ت ر يشةةيةكى سي اسةي نييةة بم ار ةية ان 32 كةسةة بةر ي ذةى % 22 لةةكؤى يةكةةك انى وونةةى توي ذيمةو ةكةة. كةو اتةة د ةرد ةكةةوي ت كةة ر ي ذ ةيةةكى بةرضة او لةة وونةةى توي ذيمةوةكة لةطةر ئةو تي ر وانيمةدان كة دميوكراسيةت لة كؤمةل طاى كورديدا ر يشةكةى سياسية. 17- ر يشةكانى ترى دميوكراسي لة كؤمةل طاى كورديدا: 542 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

143 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي لةخشتةى خشتةى )17( ر يشةكانى ترى دميوكراسي لة كؤمةل طاى كوردي لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ئةطةر وةآلمةكةت نةخي رة ئةوا كاة لةمانةية كؤمةآليةتى ثةروةردةيي ئابوورى ئاييمى هةر ضةمكي كى واتايية كؤى طشتى بمارة 3 ر ي ذةى سةدى % 52 51,11 53,33 1,11 13,33 % (دا ر يشةكانى ترى دميوكراسي لةةتي ر وانيمى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةةدا ر وون كراوةتةةوة دةركةوتووة كة 51 كةس لةكؤى 32 كةس و بةر ي ةذةى %13,33 ثي يةان وايةة دميوكراسةيةت هةةر ضةةمكي كي واتاييةة هةروةها 1 كةس بةر ي ذةى %51,11 ثي يان واية دميوكراسيةت ر يشةيةكى ثةروةردةيي هةية ئةوانةش كة ثي يةان وايةة ر يشةيةكى ئةابوورى هةيةة بمارةيةان 4 كةسةة بةر ي ةذةى %53,33 هةةروةها ئةوانةةى كةة ثي يةان وايةة دميوكراسةيةت ر يشةيةكى كؤمةآليةتى هةية بمارةيان 3 كةسة بةر ي ذةى % 52 دو اكة ار ئةو انةةى ثي ية ان و ايةة ر يشةةيةكى ئة اييمى هةيةة بمارةيان 2 كةسة بةر ي ذةى %1,11. كةواتة زؤرتريميان ثي يان واية دميوكراسيةت هةر ضةمكي كى واتاييةو هيض كاة لةو ر يشانةى ترى نيية. خشتةى )18( 18- تايبةمتةندييةكانى كؤمةل طاى دميوكراسي: تايبةمتةندييةكانى كؤمةل طاى دميوكراسي لةالى منوونةى توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة تايبةمتةندييةكانى كؤمةل طاى دميوكراسي كاة لةمانةية ر ي زطرتن لةوانى تر ئال وطؤر كردنى بؤضوونةكان لةطةر ئةوانى تردا دانثيانان بة هةمةر ةنطى تريةيي و نةبادى و مةزهةبي ر ي زطرتنء كي بةكي كردنى ياسا طوي طرتن لةر اى بةرامبةر هةةةروةك لةخشةةتةى كؤى طشتى بمارة %24 ر ي ذةى سةدى % %51 %54 %22,11 %31,33 %52 %522 %25 %35 %11 %51 * (دا تايبةمتةندييةةةكانى كؤمةةةل طاى دميوكراسةةي لةةةالى وونةةةى توي ذيمةوةكةةة ر وون كراوةتةوة دةركةوتووة كة 24 كةس بةر ي ذةى %51 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكةة ثي يةان وايةة كةة ر ي زطةرتن * لة وةآلمى ئةم ثرسيارةدا لة كؤى طشتى منوونةى توي ذينةوةكة تةنها )31( كةس بة نةخي ر وةآلميان داوةتةوة. 543 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

144 م. توانا فةرةيدون حسي ن لةوانى تر يةكي كة لة تايبةمتةندييةةكانى دميوكراسةيةت ثاشةان 25 كةةس بةر ي ةذةى %54 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةةة ثي يةةان وايةةة ئةةال وطؤر كردنى بؤضةةوونةكان لةطةةةر ئةةةوانى تةةردا يةةةكي كى تةةرة لةةة تايبةمتةندييةةةكانى دميوكراسيةت دواتر ئةوانةى ثي يان واية دانثيانةان بةة هةمةةر ةنطى تريةيةي و نةةبادى و مةزهةةبى تايبةمتةندييةةكى دميوكراسية بمارةيان 35 كةسة بةر ي ذةى %22,11 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة هةةروةها ئةوانةةى ثي يةان واية ر ي زطرتنء كي بةةكي كردنى ياسةا يةةكي كى تةرة لةة تايبةمتةندييةةكانى دميوكراسةي بمارةيةان 11 كةسةة بةر ي ةذةى %31,33 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ئةوانةةى ثي يةان وايةة طةوي طرتن لةةر اى بةرامبةةر تايبةمتةندييةةكى دميوكراسيةتة بمارةيان 51 كةسة بةر ي ذةى %52 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة. كةواتة بؤمان دةردةكةوي ت كة ر ي زطرتنء كي بةكي كردنى ياسا زؤرترين دةنطى هي ماوة لةني و تايبةمتةندييةكانى تةردا كةة ر ي ةذةى %31,33 لةةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة بةدةست دةهي مي ت. 19- دميوكراتي بوونى هةري مى كوردستان: خشتةى )19( تي ر وانينى منوونةى توي ذينةوةكة سةبارةت بة دميوكراتي بوونى هةري مى كوردستان ر وون دةكاتةوة ئايا هةري مى كوردستان هةري مي كى دميوكراتة بمارة ر ي ذةى سةدى % %3,33 %1 بةل ي %31,11 %11 تار ادةيةك %12 %12 نةخي ر % كؤى طشتى هةروةك لةخشتةى 51 (دا تي ر وانيمى وونةى توي ذيمةوةكة سةبارةت بة دميةوكراتى بةوونى هةةري مى كوردسةتان ر وون دةكاتةوةو لةهةمان كاتدا خال ى ضوارةمة لة ئاماىةكانى توي ذيمةوةكة دةركةوتووة كة 12 كةس بةر ي ةذةى %12 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ثي يان واية هةري مى كوردستان هةري مي كى دميوكرات نيية ئةوانةى ثي يان واية تار ادةيةك دميوكراتة بمارةيان 11 كةسة بةر ي ذةى %31,11 لةكؤى يةكةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة بةةآلة ئةوانةةى ثي يان وايةة هةةري مى كوردسةتان هةةري مي كى دميوكراتةة بمارةيةان تةةنها 1 كةسةة بةر ي ةذةى %3,33 لةةكؤى يةكةةكانى وونةى توي ذيمةو ةكة. كةو اتة بؤمة ان د ةرد ةكةةوي ت كةة هةةري مى كوردسةت ان لةة تي ر و انيمةى وونةةى توي ذيمةو ةكةةد ا هةري مي كى دميوكرات نيية ضونكة %12 وونةى توي ذيمةوةكة وايان وتووة. 544 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

145 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي 21- هؤكارى دميوكراتى نةبوونى هةري مى كوردستان: لةخشتةى خشتةى )21( هؤكارى نةبوونى دميوكراتى هةري مى كوردستان لةالى منوونة توي ذينةوةكة ر وون دةكاتةوة ئةطةر وةآلمةكةت نةخي رة ئةوا بةهؤى كاة لةمانةوةية دةستاودةست نةكردنى دةسةآلتى سياسي شاردنةوةى زانيارى لة هاوآلتيان و ر اطةياندن كاران الوازى كؤمةل طاى مةدةنى باآلدةستى حيزب بةسةر حكومةتدا نةبوونى ئازادى تاك و ر اى كياواز تةسك كردنةوةى مةوداى ئازادي تاكةكان كؤى طشتى بمارة %32 ر ي ذةى سةدى % %33,33 %54,44 %51,11 %21,11 %1,11 %2,22 %522 %53 %54 %21 %1 %2 * (دا هؤكارى نةبوونى دميوكراتى لةهةري مى كوردستان لةالى وونةى توي ذيمةوةكة ر وون دةكاتةوة هةةروةك دةركةةوتووة 12 كةةس لةة كةؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة بةةهؤكارى كياكيةا ثي يةان وابةووة كةة دميوكراسيةت لةهةري مى كوردستاندا نيية هةروةك دةركةوتووة 32 كةس لةكؤى 12 كةسء بةر ي ذةى %33,33 ثي يةان وابووة كة لةهةري مى كوردستاندا دةسةآلتى سياسي دةستاودةست ناكات بؤية دميوكرات نييةة هةةروةها 53 كةةس و بةر ي ذةى % 54,44 شاردنةوةى زانيارى لةة هاوآلتيةان و ر اطةيانةدن كةاران بةةهؤكار دةزانةن بةؤ نةةبوونى دميوكراسةي 54 كةسء بةر ي ذةى %51,11 الوازى كؤمةل طاى مةدةنى بةهؤكار دةزانن بؤ نةبوونى دميوكراسي 21 كةةس و بةر ي ةذةى %21,11 باآلدةستى حيزب بةسةر حكومةتدا بةهؤكاري كى تر دةزانن بؤ نةةبوونى دميوكراسةي ئةوانةةى ثي يةان وايةة نةبوونى ئازادى تاك و ر اى كياواز هؤكارة بؤ نةبوونى دميوكراسي بمارةيان 1 كةسة بةر ي ذةى %1,11 دواكار 2 كةةس و بةر ي ذةى %2,22 ثي يان واية كة تةسك كردنةوةى مةوداى ئازادي تاكةكان هؤكارة بؤ نةةبوونى دميوكراسةي كةواتةة دةردةكةوي ت كة دةستاودةست نةكردنى دةسةآلتى سياسي ثلةى يةكةمى لةة هؤكارةكانةدا وةرطرتةووة كةة ر ي ةذةيان %33,33 لةكؤى 12 كةس. * لة وةآلمى ئةم ثرسيارةدا لة كؤى طشتى منوونةى توي ذينةوةكة تةنها )01( كةس بة نةخي ر وةآلميان داوةتةوة. 541 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

146 م. توانا فةرةيدون حسي ن 21- بونيادنانى كؤمةل طاى مةدةنى و ضاسثاندنى ياساكان: بةل ي خشتةى )21( تي ر وانينى منوونةى توي ذينةوةكة سةبارةت بة بونيادنانى كؤمةل طاى مةدةنى و ضاسثاندنى ياساكان بةهؤى دميوكراتيةوة ر وون دةكاتةوة ئايا سيمتمى دميوكراتى دةبي تة هؤى بونيادنانى كؤمةل طاى مةدةنى و تار ادةيةك نةخي ر هةةروةك لةة خشةتةى ضاسثاندنى ياساكان كؤى طشتى بمارة %11 ر ي ذةى سةدى % %13,33 %34 %2,11 %522 %15 % (دا تي ر وانيمةى وونةةى توي ذيمةوةكةة سةةبارةت بةة بونيادنةانى كؤمةةل طاى مةةدةنىء ضةسةةثاندنى ياسةةاكان بةةهؤى دميوكراتيةةةوة ر وون كراوةتةةةوة دةركةةوتووة 11 كةةس بةر ي ةذةى %13,33 لةةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ثي يان واية بةل ي سيمتمى دميوكراتى دةبي تة هؤى بونيادنةانى كؤمةةل طاى مةةدةنى و ضاسثاندنى ياساكان ئةوانةى بة تار ادةيةك وةآلميان داوةتةوة بمارةيان 15 كةسةة بةر ي ةذةى %34 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة ئةوانةةش كةة بةة نةةخي ر وةآلميةان داوةتةةوة بمارةيةان 4 كةسةة بةر ي ةذةى %2,11 لةةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة. كةواتة دةردةكةوي ت كة ر ي ذةيةكى بةرضاو لة وونةى توي ذيمةوةكة لةطةر ئةوةدان كة سيمتمى دميوكراتى دةبي تة هؤى بونيادنانى كؤمةل طاى مةدةنى و ضاسثاندنى ياساكان ئةويش ر ي ةذةيان %13,33 لةكؤى ر ي ذةى وونةى توي ذيمةوةكة. خشتةى )22( 22- بةدامةزراوةكردنى سيستمةكانى كؤمةل طا: بةل ي تي ر وانينى منوونةى توي ذينةوةكة سةبارةت بة دامةزراوةكردنى سيستمةكانى كؤمةل طا بةهؤى دميوكراسيةوة ر وون دةكاتةوة ثي ت واية دميوكراسيةت دةبي تة هؤى بةدامةزراوةكردنى سيمتمةكانى تار ادةيةك نةخي ر لةخشتةى كؤمةل طا كؤى طشتى بمارة ر ي ذةى سةدى % 12 32,11 1,33 % (دا تي ر وانيمى وونةى توي ذيمةوةكة سةبارةت بة دامةزراوةكردنى سيمةتمةكانى كؤمةةل طا بةةهؤى دميوكراسيةوة ر وون كراوةتةوة دةركةوتووة 12 كةس بةر ي ذةى %12 لةكؤى يةكةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة ثي يةان واية بةل ي دميوكراسيةت دةبي تة هةؤى بةدامةةزراوةكردنى سيمةتمةكانى كؤمةةل طا ئةوانةةى بةة تار ادةيةةك وةآلميةان 541 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

147 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي داوةتةوة بمارةيان 41 كةسة بةر ي ذةى %32,11 لةةكؤى يةكةةك انى وونةةى توي ذيمةو ةكةة ئةو انةةش كةة بةة نةةخي ر وةآلميةةان داوةتةةةوة بمارةيةةان 55 كةسةةة بةر ي ةةذةى %1,33 لةةةكؤى يةكةةةكانى وونةةةى توي ذيمةوةكةةة كةواتةةة دةردةكةةةوي ت كةةة زؤريمةةةى يةكةةةكانى وونةةةى توي ذيمةوةكةةة لةطةةةر ئةةةوةدان كةةة دميوكراسةةيةت دةبي تةةة هةةؤى بةدامةزراوةكردنى سيمتمةكانى كؤمةل طاو %12 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ثي ك دةهي من. 23- مسؤطةركردنى ئةرك و مافةكان لةذي ر سايةى سيستمى دميوكراسيدا: خشتةى )23( تي ر وانينى منوونةى توي ذينةوةكة سةبارةت بة مسؤطةركردنى ئةرك و مافةكان لةذي ر سايةى سيستمى دميوكراسيدا ر وون دةكاتةوة ئايا سيمتمى دميوكراسي دةتواني ت ئةرك و مافةكان بؤ هاوآلتيان ممؤطةر بمارة ر ي ذةى سةدى % بكات بةل ي 42,11 14 تار ادةيةك 3,33 1 نةخي ر % كؤى طشتى لةخشتةى 22 (دا تي ر وانيمى وونةى توي ذيمةوةكة سةبارةت بةة ممةؤطةركردنى ئةةرك و مافةةكان لةةبي ر سةايةى سيمتمى دميوكراسيدا ر وون دةكاتةوة دةركةوتووة ئةوانةى ثي يان واية بةل ي سيمتمى دميوكراسي دةتواني ةت ئةةرك و مافةكان بؤ هاوآلتيان ممؤطةر بكات بمارةيان 15 كةسةة بةر ي ةذةى %14 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة ئةوانةةةى بةةة تار ادةيةةةك وةآلميةةان داوةتةةةوة بمارةيةةان 14 كةسةةة بةر ي ةةذةى %42,11 لةةةكؤى يةكةةةكانى وونةةةى توي ذيمةوةكة دواكار ئةوانةى ثي يان وابووة كة سيمتمى دميوكراسي ناتواني ت ئةرك و مافةكان بؤ هاوآلتيان ممةؤطةر بكات بمارةيان 1 كةسة بةر ي ذةى %3,33 لةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة. كةواتةة دةردةكةةوي ت زؤري ةك لةة يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة لةطةر ئةوةدان كة بةل ي دميوكراسيةت ئةرك و مافةكان ممةؤطةر دةكةات ء ر ي ةذةيان %14 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة. 541 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

148 م. توانا فةرةيدون حسي ن 24- دةستةبةركردنى دميوكراسي لة كؤمةل طادا: خشتةى )24( تي ر وانينى منوونةى توي ذينةوةكة بؤ دةستةبةركردنى دميوكراسي لة كؤمةل طادا ر وون دةكاتةوة ر ي ذةى سةدى % بمارة بؤ دةستةبةركردنى دميوكراسي لةكؤمةل طادا ضي بكةين %2,11 %4 ر ي زطرتن لةر اى بةرامبةر %51 %21 هةل بذاردنى سةركردةو نوي مةرةكان بةدةنطى ر استة يمةى ميللةت %51,11 %21 هؤشياركردنةوةى تاكةكانى كؤمةل طا بةرامبةر بة ئةرك و مافةكانيان %54 %25 كياكردنةوةى ئايني لة دةول ةت %22 %32 دةست وةرنةدانى حيزب لة حكومةت %21,33 %31 سةروةربوونى ياسا %3,33 %1 بةدامةزراوةكردنى كؤمةل طاو ئازادى بؤ تاكةكةس % كؤى طشتى 24 (دا تي ر وانيمى وونةى توي ذيمةوةكة بؤ دةستةبةركردنى دميوكراسةي لةة كؤمةةل طادا ر وون هةروةك لةخشتةى كراوةتةوة دةركةوتووة 31 كةس بةر ي ذةى %21,33 ثي يان واية كةة سةةروةربوونى ياسةا دميوكراسةي لةة كؤمةةل طادا دةستةبةر دةكات دواتةر 32 كةةس بةر ي ةذةى %22 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة ثي يةان وايةة كةة دةسةت وةرنةةدانى حيةزب لةة حكومةةت دةسةتةبةرى دميوكراسةي بةؤ كؤمةةل طا دةكةات ئةوانةةى ثي يةان وايةة هةل بةذاردنى سةركردةو نوي مةرةكان بةدةنطى ر استة يمةى ميللةت هؤكةارة بةؤ دةسةتةبةركردنى دميوكراسةي بمارةيةان 21 كةسةة بةر ي ذةى %51 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة هةروةها ئةوانةى ثي يان واية كياكردنةوةى ديةن لةة دةول ةةت دةستةبةرى دميوكراسي دةكات بمارةيان 25 كةسةة بةر ي ةذةى %54 لةةكؤى يةكةةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة دواتةر ئةوانةةى لةةو بةاوةر ةدان كةة بةدامةةزراوةكردنى كؤمةةل طاو ئةازادى بةؤ تاكةكةةس دةسةتةبةرى دميوكراسةي دةكةات بمارةيةةان 1 كةسةةة بةر ي ةةذةى %3,33 هةةةروةها ئةوانةةةى وايةةدةبيمن كةةة ر ي زطةةرتن لةةةر اى بةرامبةةةر دميوكراسةةي دةستةبةردةكات بمارةيان 4 كةسة بةر ي ذةى %2,11 لةكؤى يةكةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةة. كةواتةة دةردةكةةوي ت كة سةروةربوونى ياسا دةنطي كى زياترى لةني و دةنطةكانى وونةةى توي ذيمةوةكةةدا بةدةسةتهي ماوة ضةونكة %21,33 لةكؤى يةكةكانى وونةى توي ذيمةوةكة ثي ك دةهي مي ت. 541 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

149 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي دةرئةجنامةكانى توي ذينةوةكةو تاوتوي كردنى ئاماجنةكان: لةثاش ئةوةى خمتمةر ووى ئةو زانياريية ئامارييانةى كةة تايبةةت بةوون بةة "تي ر وانيمةى خوي مةدكارانى زانكةؤ بةؤ ضةمكى د ميوكر اسي " لي ر ةد ا ثي ويمتة ئةةو د ةرئةى ام انةة خبري مةةر وو كةة ثةيو ةسة ئ بةة ئ ام اىةةك انى توي ذيمةو ةكةة دةرئةىامةكانيش بريتني لة: 5- د ةرب ار ةى ئةو ئ ام اىةى كة د ةل ي ت " هةول د ان بةؤ ز انيمةى ئ اسةتى ز انية ارى وونةةى توي ذيمةو ةكةة لةةب ار ةى دميوكراسيةوة " هةروةك لة خشتةى 1 (دا دةركةوتووة وونةى توي ذيمةوةكةة %12 تار ادةيةةك زانيارييةان لةةبارةى دميوكراسيةوة هةية كة بمارةيان 12 خوي مدكارة ئةوانةش كة زؤر زانيارييان لةبارةوة هةية 41 خوي مةدكارن بةر ي ةذةى %32 دواتر ئةوانةى كة كةة زانيارييان لةبارةوة هةية 51 خوي مدكارن بةر ي ذةى % دةربارةى ئةو ئاماىةى كة دةل ي ت " هةول دان بؤ زانيمى كي بةكي بوونى دميوكراسي لةسةر زةميمى وا يةع " هةةروةك لةة خشةتةى 1 (دا دةركةةوتووة وونةةى توي ذيمةوةكةة 12 خوي مةدكار بةر ي ةذةى %41,11 ثي يةان وايةة كةة دميوكراسيةت لةسةةر زةميمةى وا يةع كي بةةكي ن ابي ة ت هةةرو ةه ا ئةو انةةى ثي ية ان و ايةة ت ار اد ةيةةك كي بةةكي د ةبي ة ت بمارةيان 12 خوي مدكارة بةر ي ذةى %45,33 دواكار ئةوانةى ثي يان واية بةل ي كي بةكي دةبي ت بمارةيان 51 خوي مدكارة بةر ي ذةى %52. كةواتة لةة ئاماىةدا ئةوة دةركةوت كة تةنها 51 خوي مدكار بة بةل ي وةآلميان داوةتةوةو زؤريمةيان بة تار ادةيةك و نةخي ر وةآلمى ئةوةيان داوةتةوة كة دميوكراسيةت لةسةر زةميمى وا يع كي بةكي نابي ت. 3- دةربارةى ئةو ئاماىةى كة دةل ي ت " هةول دان بؤ زانيمى ثةير ةوكردنى بمةةماكانى دميوكراسةي لةكؤمةةل طاى كورديدا " هةروةك لة خشتةى 52 (دا دةركةوتووة وونةى توي ذيمةوةكة بةشي وةيةكى طشتى ثي يان وايةة بمةةماكانى دميوكراسيةت لة كؤمةل طاى كورديدا ثةير ةو ناكري ت ضونكة 524 خوي مةدكار بةر ي ةذةى %11,33 ثي يةان وايةة بمةةماكانى دميوكراسةي لةة كؤمةةل طاى كورديةدا كةةة ثةةير ةودةكري ئةوانةةى ثي يةان وايةة تار ادةيةةك ثةةير ةودةكري بمارةيةان 42 خوي مدكارة بةر ي ذةى %21,11 ئةوانةى ثي يان واية زؤر ثةير ةودةكري بمارةيان تةنها 1 خوي مةدكارة بةر ي ةذةى %4 كةواتة دةركةوت كة ر ي ذةيةكى يةكجار زؤرى وونةى توي ذيمةوةكة ثي يان واية بمةماكانى دميوكراسي ثةير ةو نةاكري ئةطةر ر ي ذةى كةة و تار ادةيةك كؤبكةيمةوة دةبي تة %11, دةربارةى ئةو ئاماىةى كة دةل ي ت " هةول دان بؤ زانيمى دميوكراسى بوونى هةري مى كوردستان " هةروةك لة خشةتةى 51 (دا دةركةةوتووة وونةةى توي ذيمةوةكةة تةةنها 1 خوي مةدكاريان بةر ي ةذةى %3,33 ثي يةان وايةة هةةري مى كوردسةةتان هةةةري مي كى دميوكراتةةة 11 خوي مةةدكار بةر ي ةةذةى %31,11 ثي يةةان وايةةة تار ادةيةةةك دميوكراتةةة دواكةةار 12 خوي مدكار بةر ي ذةى %12 ثي يان واية هةري مى كوردستان هةري مي كى دميوكرات نيية كةواتة ر ي ذةيةكى بةرضاو ثي يةان واية دميوكرات نيية كة ئةطةر هةردوو ر ي ذةى تار ادةيةك و نةخي ر كؤبكةيمةوة دةبي تة %11, خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

150 م. توانا فةرةيدون حسي ن ثي شنيارةكان بةمةبةستى ثيادةكردن و ضةسثاندنى دميوكراسيةت لة كؤمةل طاكةماندا ثي ويمتة ضةند ثي شمياري ك خبةيمةر وو بؤ ئةو ةى ئة ة سيمةتمة بةةهي زببي ت و ببي تةة بمةم ايةةكى ثتةةو بةؤ د اهة اتووى كؤمةةل ط اى كةوردى ثي شةمي ار ةك ان بةريتني لةمانة: 5- بةهي زكردنى ر ي كخراوةكانى كؤمةل طاى مةدةنى و بةي اليةةنى و بابةةتي بوونيةان لةة كةارو ضةاالكييةكانياندا ضةونكة يةةكي ك لةة ر ةطةةزة سةةرةكييةكانى بةةهي زبوونى دميوكراسةيةت لةهةةر كؤمةل طايةكةدا بةوونى ر ي كخراوةكةانى كؤمةل طاى مةدةنيية كة وةك ضاودي ر رؤر دةبيمي ت لةني وان دةسةآلت و هاوآلتيدا. 2- دامةزراندنى راطةياندنى بي اليةن بة بيمراوو بيمرتاو و خوي مدراو ضونكة راطةياندن دةسةآلتي كى زؤرى هةية لة ثتةوبوونى هزرى د ميوكر اسية ت لة كؤمةل ط اد ا بؤيةة ثي ويمةتة ر اطةي انة دن لةةكي اتى ئةةو ةى حيزبةي بي ة ت ثي ويمةتة مةدةنى و بي اليةن بي ت و كاربكات بؤ بتوكردنةوةى رؤشمبريى و مةدةنيةةت و دوورخمةتمةوةى تاكةةكان لةة هةزرى توندوتيذى و دةمارطريى و توندر ةوى. 3- ثي ويمتة حكومةةتى هةةري مى كوردسةت ان لةةر ي ط اى ر ي ك خةر او و ن او ةنة د ة كي او از ةك انةةو ة خةوى هةميشةةيي و بةةردةواة بةؤ ئةةو كةسةانة بكاتةةوة كةة ثرؤسةةى هاوسةةرطريى ئةةىاة دةدةن بةؤ ئةةوةى في ةرى دميوكراسةيةت و بول كردنى ر اى كياواز بكري ن ضونكة بؤ ئةوةى نةوةيةكى تةندروست و رؤشمبري ثةروةردة بكةين ثي ويمةتة سةةرةتا لة خي زانةوة دةست ثي بكةين. 4- ثي ويمتة وةزارةتى ثةروةردة طرنطى بةو بابةتانة بدات كة ثةيوةنةدييان بةة دميوكراسةيةتةوة هةيةةو لةةني و ثرؤطرامةكانى خوي مدندا كي طةيةكى تايبةتيان بؤ بكاتةوة ضونكة تةاكى كؤمةةل طا ثي ويمةتة لةر ي طةةى خوي مدنةكةيةةوة في ربكري تء ئامادةبكري ت بؤ ئةوةى تاكي كى دميوكراختوازو رؤشمبريو ثي طةيشتوو بي ت. 1- ثي ويمتة كولتوورى توندوتيذى و ر ةتكردنةوةى يةكرت لةةخؤمان دوور خبةيمةةوةو لةةوة تي بطةةين كةة بيةانى كؤمةآليةتى ثي كهاتووة لة كياوازييةكان هةربؤية دةبي ت تاك ئةوة بزاني ت ئازادييةكان سمووريان هةيةةو بةة ر ي زطةرتن لةو سموورانة واتاى ئةوةية في رى بمةماكانى دميوكراسيةت بووة. 1- ثي ويمتة هةور بدري ت بةهةموو شي وةيةك ئاستى هؤشةيارى و رؤشةمبريى تاكةةكانى كؤمةةل طا بةرزبكري تةةوة ئةويش بة هانةدانيان بةؤ بةةكولتووركردنى خوي مدنةةوة خوي مدنةةوة يةكي كةة لةة خال ةة بمةر ةتييةةكانى بتوبوونةةوةى هؤشيارى بةآلة ثي ويمتة تاك ئاراستة بكري ت كة ا شتي ك خبوي مي تةوةو ضؤن خبوي مي تةوة ضونكة خوي مدنةوة بةتةنها طرن نيية بةل كو ئةوةى طرنطة ئةوةية ضؤن دةخوي مي تةوةو ضى دةخوي مي تةوة ضونكة خوي مدنةوة دةروازةيةكى زؤر بةرفراوانة بؤ بةرزبوونةوةى ئاستى هؤشيارى تاك. 512 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

151 تي ر وانينى خوي ندكارانى زانكؤ بؤ ضةمكى دميوكراسي سةرضاوةكان بة زمانى ئينطليزى: سةرضاوةكان 1- Anol Bhattacherjee, SOCIAL SCIENCE RESEARCH: PRINCIPLES, METHODS, AND PRACTICES, 2012, University of South Florida, Tampa, Florida, USA. 2- Cherif Bassiouni, David Beetham, and others, (1998), DEMOCRACY: ITS PRINCIPLES AND ACHIEVEMENT, I n t e r - P a r l i a m e n t a r y Union, Geneva, 3- Core Course, 2011, Social Research Methods, University of Calicut, SCHOOL OF DISTANCE EDUCATION. CALICUT UNIVERSITY P.O., MALAPPURAM, KERALA, INDIA. 4- David F. J. Campbell, (2008), The Basic Concept for the Democracy Ranking of the Quality of Democracy, University of Klagenfurt,Vienna, 5- David Held, (1993), Liberalism,Marxism,and Democracy, Springer is collaborating with JSTOR to digitize, preserve and extend access to Theory and Society. 6- Gerrit Kischner, (2001) Democracy in India Lessons & Resources on India, A project of the World Affairs Council & FIUTS, The Seattle Foundation, India, 7- In Henry George Liddell, Robert Scott, "A Greek-English Lexicon". 8- Jon C. Pevehouse,(2005) Democracy from Above Regional organizations and democratization, Cambridge University Press, UK. 9- Josiah Ober, (2007), What the Ancient Greeks Can Tell Us About Democracy, Stanford, USA. 10- Kurt A. RAAFLAUB, JOSIAH OBER, ROBERT WALLACE, (2007), Origins of Democracy In Ancient Greece, University of California Press. 11- Melissa Schwartzberg, (2007), Democracy and Legal Change, CAMBRIDGE UNIVERSITY. 12- Michael Meyer, (2011), International consensus essential elements of Democracy, Berlin, P5. PRESS, UK. 13- Victor Jupp, The Sage Dictionary of Social Research Methods, 2006, SAGE Publications Ltd, London. 14- Wilson, N. G. (2006).)Encyclopedia of ancient Greece.New York: Rutledge. سةرضاوةكان بةزمانى عةرةبي: 1- ادوار بنيش هذه هي الدميقراطية ترمجة حسن صعب دار العلم للماليني بريوت د.حسني عبداحلميد أمحد رشوان الدميقراطية و احلرية و حقوق االنسان ط 1 املكتب اجلامعي احلديث مصر 3- روبرت أ.دال عن الدميقراطية ترمجة: د. أمحدد أمدني اجلمدط ط 1 اجلمعيدة املصدرية لن در املعرودة والةقاودة.2002 العاملية القاهرة عطا البكري الدميقراطية يف تكوين دار العلم للماليني بريوت حممد حامد اجلمط اضوء على الدميقراطية العربية مكتبة النهضة املصرية القاهرة ماثيو جيدير منهجية البحث العلمي ترمجة من الفرنسية: ملكة أبيض بدون سنة و مكان الطبع. 515 خوىل سي يةم بةشى )B( ذمارة )6( ئازارى 6106

152 م. توانا فةرةيدون حسي ن زانكؤى سلي مانى سكول ى زانستة مرؤظايةتيةكان بةشى كؤمةل ناسى فؤرمى ر اثرسى خوي مدكارى بةر ي ز... توي ةذةر هةل دةسة بةة ئةىامةدانى توي ذيمةوةيةةك بةة ناونيشةانى "تي ر وانيمةى خوي مةدكارانى زانكةؤ بةؤ ضةةمكى دميوكراسي" توي ذيمةوةيةكى مةيدانية لة زانكؤى سلي مانى بةةئاماىى خزمةةتكردنى ثرؤسةةى زانمةتء بةرةودان بةة توي ذيمةوةى زانمتى. م. توانا فريدون حسني تي بيمى// ) لة شوي مى طوىاودا دابب. * تكاية نيشانةى * ثي ويمت بة ناونوسني ناكات. يةكةة/ زانياريية بمةر ةتيةكان ) ) مي 5- ر ةطةز: ني ر ) سار 2- تةمةن: ) ) طوند ) ناوةندى ناحية ) ناوةندى ةزا 3- شوي مى نيشتةكي بوون: ناوةندى ثاري زطا ) 4- ثمثؤر ى خوي مدن: دووةم/ ئةو زانيارييانةى كةثةيوةندييان بة دميوكراسيةوة هةية 1- ئاستى زانياريت لةبارةى دميوكراسيةوة ضةندة ) ) تار ادةيةك ) كةة زؤر 1- كاة لةمانة سةرضاوةى زانيارييةكانت بوون لةبارةى دميوكراسيةوة ) ر اطةياندنةةكان بةهةةموو كؤرةكانيةةوة خوي مةدراو بيمةرتاو و ) خوي مدنةكةةت ) هاور ي يةان كةسةوكار ) ) تؤر ة كؤمةآليةتيةكان: فةيمبووك تويتةر هى تر بيمراو 1- ئايا دميوكراسي لةطةر دابونةريتء بةها باوةكانى كؤمةل طادا يةك دةطري تةوة ) ) نةخي ر ) تار ادةيةك بةل ي 1- ئايا ثي ت واية لةئي متادا دميوكراسيةت لةسةر زةميمى وا يع كي بةكي ببي ت ) ) نةخي ر ) تار ادةيةك بةل ي 1- لة تي ر وانيمى تؤدا دميوكراسيةت ماناى كاة لةمانة دةطةيةني ت ) أ- ر ي زطرتن لةر اى بةرامبةر 512 طؤظاري كى زانستيى ئةكادميية تايبةتة بة زانستة مرؤظايةتييةكان

بةناوي خواي بةخشندةو ميهرةبان

بةناوي خواي بةخشندةو ميهرةبان 0 4 بةناوى خوداى بةخشندةو ميهرةبان بةناوى طةلةوة ثةرلةماني كوردستان عي راق ذمارةى بر يار: 4 مي ذووى بر يار: 4104/5/7 بر يار ثشت بة حوكمى ماددةى 83 لة ثةير ةوى ناوخؤى ثةرلةمانى كوردستان عي رق ممارة ) (ى

المزيد من المعلومات

Ministry of Higher Education and Scientific research Department of...accounting Erbil Administrative Technical Institute Erbil Polytechnic University

Ministry of Higher Education and Scientific research Department of...accounting Erbil Administrative Technical Institute Erbil Polytechnic University Department of...accounting Erbil Administrative Technical Institute Erbil Polytechnic University Subject: English Language Course Book (1) Lecturer's name Msc. Ysif Ebrahem Najmadeen Academic Year: 2018/2019

المزيد من المعلومات

دانيشتني رؤذي ثيَنض شةممة

دانيشتني رؤذي ثيَنض شةممة ثرؤتؤكؤلي دانيشتين دةسثي ك 0241\9\3 ري كةوتي شةممة ضوار خولي ضوارةمي هةل بذاردن 1 2 ي( ثرؤتؤكؤلي دانيشتين دةسثي ك ضوار شةممة ري كةوتي 0241/9/3 كاتذمي ر )44 ث يش نيوةر ؤي رؤذي ضوارشةممة ري كةةوتي 0241/9/3

المزيد من المعلومات

Microsoft Word - 47-Matthew

Microsoft Word - 47-Matthew إنجيل م ت ى 1 م ت ى إنجيل الا صح اح الا ول 2 1 ك ت اب م يلا د ي س وع ال م س يح اب ن د او د اب ن إ ب راه يم : إ ب راه يم و ل د إ س حاق. و إ س حاق و ل د 3 ي ع ق وب. و ي ع ق وب و ل د ي ه وذ ا و إ خ و ت ه.

المزيد من المعلومات

ن خطبة الجمعة المذاعة والموزعة بتاريخ 15 من شوال 1439 ه الموافق 2018/6/29 م م ن ال م ن اه ي الل ف ظ ي ة ن ا م ن س ي ئ ات أ ع م ال ن ش ر ور أ ن ف سن ا

ن خطبة الجمعة المذاعة والموزعة بتاريخ 15 من شوال 1439 ه الموافق 2018/6/29 م م ن ال م ن اه ي الل ف ظ ي ة ن ا م ن س ي ئ ات أ ع م ال ن ش ر ور أ ن ف سن ا ن خطبة الجمة المذاة والموزة بتاريخ 15 من شوال 1439 ه المواق 2018/6/29 م م ن الم ناه يالل ظية نا م ن س ي ئات أ م ال ن ش ر ور أن سنا وم ر ه ون وذ ب م ين ه ونس تغ إن الح م د ل له نح م د ه ونس ت م ض له ومن

المزيد من المعلومات

قررت وزارة التعليم تدري س هذا الكتاب وطبعه على نفقتها الريا ضيات لل صف االأول االبتدائي الف صل الدرا سي الثاين كتاب التمارين قام بالت أاليف والمراجعة

قررت وزارة التعليم تدري س هذا الكتاب وطبعه على نفقتها الريا ضيات لل صف االأول االبتدائي الف صل الدرا سي الثاين كتاب التمارين قام بالت أاليف والمراجعة قررت وزارة التعليم تدري س هذا الكتاب وطبعه على نفقتها الريا ضيات لل صف االأول االبتدائي الف صل الدرا سي الثاين كتاب التمارين قام بالت أاليف والمراجعة فريق من المتخ ص صين طبعة 9 0 ه 08 09 م ح وزارة التعليم

المزيد من المعلومات

Dear Parents/Guardians: We would like to bring to your attention the dangers of online games which have become increasingly popular among our students

Dear Parents/Guardians: We would like to bring to your attention the dangers of online games which have become increasingly popular among our students Dear Parents/Guardians: We would like to bring to your attention the dangers of online games which have become increasingly popular among our students. We hope that this information will help you learn

المزيد من المعلومات

جامعة عين شمس كلية التربية النوعية ة امتحان دور : ف نتيجة الفرقة : يناير األولى قسم تكنولوجيا التعليم الفرقة األولى العام الد ارسى : / ( عام

جامعة عين شمس كلية التربية النوعية ة امتحان دور : ف نتيجة الفرقة : يناير األولى قسم تكنولوجيا التعليم الفرقة األولى العام الد ارسى : / ( عام الفرقة 42 79 36 39 42 69 69 62 65 69 45 46 53 46 43 54 9 1 131 117 1 95 16 142 139 1 1 138 17 143 11 64 142 1 124 55 56 51 63 55 58 ابتسام كميل جوهر غبلاير اب ارهيم على اب ارهيم مصطفى احمد باتع عبد الحكيم

المزيد من المعلومات

(قفزات جديدة لمفهوم البحر في الشعر العربي المعاصر)

(قفزات جديدة لمفهوم البحر في الشعر العربي المعاصر) % إ >@* ا @ @(+&@ { ا } آ>@* * ا }, +ر$+ @ د ج ا, ذ (>? ان ( 325-307) ر ا,, م: 91/01/29 ر ا } +ل: 91/06/14 ا ) { \&\ ک >[ #@ ا } آن ا } { م ا ){< ا { ﹳ & ل $) @ ا#@) { و ا #@ ) { و }) ا @(+&@ {

المزيد من المعلومات

1

1 1 اهلل ال ح س ن ى ماء أ س م ن ظ و مة في للشيخ العالمة زيد بن محمد بن ىادي المدخلي رحمو اهلل - 2 . اهلل رحمن ر حيم غاف ر...وحاف ظ ح ي ح ليم ناص ر. وخال ق وبار ئ م ه يم ن...ثم ل طيف م حس ن وم ؤ م ن. وم ان

المزيد من المعلومات

الدِّيكُ الظَّرِيفُ

الدِّيكُ الظَّرِيفُ ﺍﻟﺪﻳﻚ ﺍﻟﻈﺮﻳﻒ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻴﻼﻧﻲ ال ديك ال ظر يف ال ديك ال ظر يف تا ليف كامل كيلاني كامل كيلاني رقم إيداع ١٦٤٠٧ / ٢٠١٢ تدمك: ٩٧٨ ٩٧٧ ٧١٩ ٠٠٨ ٤ مو سسة هنداوي للتعليم والثقافة جميع الحقوق محفوظة للناشر مو سسة هنداوي

المزيد من المعلومات

د ع اء ك م يل بن ز ياد د ع اء ك م يل بن زياد ( رح ه هللا( م ا لل ه م إن ي أ س أ ل ك ب ر ح م ت ك ال تي و س ع ت ك ل ش ي ء و ب ق و ت ك ال تي ق ه ر ت ب ها

د ع اء ك م يل بن ز ياد د ع اء ك م يل بن زياد ( رح ه هللا( م ا لل ه م إن ي أ س أ ل ك ب ر ح م ت ك ال تي و س ع ت ك ل ش ي ء و ب ق و ت ك ال تي ق ه ر ت ب ها د ع اء ك م يل بن زياد ( رح ه هللا( م ا لل ه م إن ي أ س أ ل ك ب ر ح م ت ك ال تي و س ع ت ك ل ش ي ء و ب ق و ت ك ال تي ق ه ر ت ب ها ك ل ش ي ء و خ ض ع ل ها ك ل ش يء و ذ ل ل ه ا ك ل ش يء و ب ج ب ر وت ك ال تي

المزيد من المعلومات

م ق د م ة الفهرست ال ف ص ل ال أاو ل : م راج عات ق ب ل ي ة ال م ف عول ب ه ال م ب ت د أا و ال خ ب ر الن ع ت ال ع ط ف ال ع د د و ال م ع دود )11 19( ال ف

م ق د م ة الفهرست ال ف ص ل ال أاو ل : م راج عات ق ب ل ي ة ال م ف عول ب ه ال م ب ت د أا و ال خ ب ر الن ع ت ال ع ط ف ال ع د د و ال م ع دود )11 19( ال ف م ق د م ة الفهرست ال ف ص ل ال أاو ل : م راج عات ق ب ل ي ة ال م ف عول ب ه ال م ب ت د أا و ال خ ب ر الن ع ت ال ع ط ف ال ع د د و ال م ع دود ) 9( ال ف ص ل الث اني : الص ر ف الاس م ال م ح سوس و غ ي ر ال م ح

المزيد من المعلومات

الم ب س ط ة الع ر ب ي ة الت ر ج م ة Language: العربية (Arabic) Provided by: Bible League International. Copyright and Permission to Copy Taken from th

الم ب س ط ة الع ر ب ي ة الت ر ج م ة Language: العربية (Arabic) Provided by: Bible League International. Copyright and Permission to Copy Taken from th الم ب س ط ة الع ر ب ي ة الت ر ج م ة Language: العربية (Arabic) Provided by: Bible League International. Copyright and Permission to Copy Taken from the Arabic Easy-to-Read Version 2009, 2016 by Bible League

المزيد من المعلومات

ذياني

ذياني ذياني هةل كةوتةكانى ئيسالم بؤ مهداآلن نووسيين نواد جالل حبيب اهلل ناوى كتي ب: ذيانى هةل كةوتةكانى ئيشالم بؤ مهداآلن نووسةر: نواد جالل حبيب اهلل بابةت: ثةروةردةيي ئاييين ذمارةو سال ي ضاث: دووةم 1027 ضاثخانةو

المزيد من المعلومات

نت جة إختبار قدرات الوافد ن والشهادات المعادلة )عمارة( 2017 م أسم الطالب الرقم القوم الدولة الحاصل منها الطالب عل الشهادة نوع الشهادة ا

نت جة إختبار قدرات الوافد ن والشهادات المعادلة )عمارة( 2017 م أسم الطالب الرقم القوم الدولة الحاصل منها الطالب عل الشهادة نوع الشهادة ا أس الطالب الرق القو الدولة الحاصل نها 29906292100033 اده خالد حد جال الد ن صر 1 30107248800368 اروى احد ابراه الس سى صر 2 39903083100317 اسال ا هاب ابراه عبدالعز ز صر 3 ا ان حسن عبدالج د الص لحى 29910012102629

المزيد من المعلومات

Sum Practical Attendence Mid

Sum Practical Attendence Mid Sum 36 4 36 Practical Attendence Mid 1 2 1 1 2 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 7 1 2 مسلسل 1 2 3 4 5 6 7 1 2 21 22 23 24 25 26 27 2 2 3 31 32 33 جامعة بنها كلية الهندسة بشبرا

المزيد من المعلومات

د. ط در ءة ز ا ت ا دزة (درا ا ا ت) د. ط در را ر ا م م ا ا ا : ا ت ا ا ا م وا ا ي و إ ى ا ت ا ا ا دو إ و دة ا و أ اد ا. و ف ا ا إ وا ا ت ا دزة م ا أ ا

د. ط در ءة ز ا ت ا دزة (درا ا ا ت) د. ط در را ر ا م م ا ا ا : ا ت ا ا ا م وا ا ي و إ ى ا ت ا ا ا دو إ و دة ا و أ اد ا. و ف ا ا إ وا ا ت ا دزة م ا أ ا ءة ز ا ت ا دزة (درا ا ا ت) را ر ا م م ا ا ا : ا ت ا ا ا م وا ا ي و إ ى ا ت ا ا ا دو إ و دة ا و أ اد ا. و ف ا ا إ وا ا ت ا دزة م ا أ ا و ت وا ت ا دة أ ا ذ ا ا وا اءات ا ور ا و ن ا ءة و ا م ت ا. ا ا : ا

المزيد من المعلومات

هةري ما كوردستانا ئرياقى وةسارةتا خواندني ن بمند وظةكوليني ن سانستى سانكويا دهوك كوليذا كارطي زى وئابوورى ليذنا ئةزموونا ليستا منزي ن كو شش ومنزي ن دو

هةري ما كوردستانا ئرياقى وةسارةتا خواندني ن بمند وظةكوليني ن سانستى سانكويا دهوك كوليذا كارطي زى وئابوورى ليذنا ئةزموونا ليستا منزي ن كو شش ومنزي ن دو هةري ما كوردستانا ئرياقى وةسارةتا خواندني ن بمند وظةكوليني ن سانستى سانكويا دهوك كوليذا كارطي زى وئابوورى ليستا منزي ن كو شش ومنزي ن دوماهيى ثشك : ئامار ضيى قوناغ : A بحوث العددي تحليل اإلنحدار العمليات

المزيد من المعلومات

Microsoft Word - 50-John

Microsoft Word - 50-John إنجيل يوح نا 1 إ ن ج يل ي وح ن ا الا صح اح الا ول 2 1 ف ي ال ب د ء ك ان ال ك ل م ة و ال ك ل م ة ك ان ع ن د الله و ك ان ال ك ل م ة الله. هذ ا ك ان ف ي ال ب د ء ع ن د 4 3 الله. ك ل ش ي ء ب ه ك ان و ب غ ي

المزيد من المعلومات

Cambridge University Press Cambridge IGCSE Arabic as a First Language Coursebook Luma Abdul Hameed, Hanadi Al Amleh, Shoua Fakhouri

Cambridge University Press Cambridge IGCSE Arabic as a First Language Coursebook Luma Abdul Hameed, Hanadi Al Amleh, Shoua Fakhouri الف ل اأ اإنترنت ال ح ف اإعا الف ل في سطو : ي ح ل ل عن إعا ي م ض ع ت ي ي عن إن نت ف ح ل لي مي. حي ت في إعا ي ع ل ت ثي إل ني في ه ا الف ل سي و الط لب ق ا ع : القراء : ف م ج ع مع ني مح. ف م ش ن م ل ع ني

المزيد من المعلومات

أاعمال الر سل 507

أاعمال الر سل 507 أاعمال الر سل 507 أاعمال الر سل 508 أاعمال الر سل 509 أاعمال الر سل امل ق د م ة 1 اإن ق دج أ نج ش اأ ج ت ال ك الم الأ و ل ي ا ث او ف ي ل س ف ج م يع الأ م ور ال ت ي ابج ت د اأ ي س وع يعج م ل ه ا و ي ع ل

المزيد من المعلومات

االسم الكامل: معيد. الوظيفة: رمي بنت سليمان بن أمحد امللحم. المعلومات الشخصية الجنسية سعودية. تاريخ الميالد 1407/4/19 ه القسم الدراسات اإلسالمية. البر

االسم الكامل: معيد. الوظيفة: رمي بنت سليمان بن أمحد امللحم. المعلومات الشخصية الجنسية سعودية. تاريخ الميالد 1407/4/19 ه القسم الدراسات اإلسالمية. البر االسم الكامل: معيد. الوظيفة: رمي بنت سليمان بن أمحد امللحم. المعلومات الشخصية الجنسية سعودية. تاريخ الميالد 1407/4/19 ه القسم الدراسات اإلسالمية. البريد الجامعي الرسمي reem_almulhem@hotmail.com الهاتف

المزيد من المعلومات

ى ى ى ى ى ى ى ى ى يشوع ك ت اب ي ش وع وس : 2 "م وس ن ن ى ون م ى س اع د م ى اهلل ى قى ال اهلل ل ي ى ش ى وع ب د وس عى ب ى ا م ى ى ات م وى بى ع ى دم 1 ض ب

ى ى ى ى ى ى ى ى ى يشوع ك ت اب ي ش وع وس : 2 م وس ن ن ى ون م ى س اع د م ى اهلل ى قى ال اهلل ل ي ى ش ى وع ب د وس عى ب ى ا م ى ى ات م وى بى ع ى دم 1 ض ب ك ت اب ي ش وع وس : 2 "موس ن ن ون م س اع د م اهلل قل اهلل ل ي وع ب د وس ع ت م و دم 1 ض ب إ ل ال الشع ت و ه أ ن ه د ر ال د ي م ت. فل ن ق اع ب ن ع تى د وس ه أد امكم أط يته لم ك وى د ت ئ يل. 3 ك ما ن ل ط يه

المزيد من المعلومات

رلى انجه ش رلى انهج ة يكا االيحذا انشعثة و اضى انطانة

رلى انجه ش رلى انهج ة يكا االيحذا انشعثة و اضى انطانة رلى انجه ش رلى انهج ة يكا االيحذا انشعثة و اضى انطانة 20140001 20140002 20140003 20140004 20140005 20140006 20140007 20140008 20140009 20140010 20140011 20140012 20140013 20140014 20140015 20140016 20140017

المزيد من المعلومات

Microsoft Word - Aliyat Ikhtilaf_ 13 Juillet.doc

Microsoft Word - Aliyat  Ikhtilaf_ 13 Juillet.doc آ ت ا ف ا وا ت ا ا ة ة [ 2 ا ر ا ا ا مائدة مستديرة نظمتها مؤسسة دار الحديث الحسنية 2009 10-9 / 1430 يومي الأربعاء والخميس 21-20 دجنبر بمشاركة نخبة من الأساتذة 3 آ ت ا ف ا وا ت ا ا ة ة هيئة الإشراف على

المزيد من المعلومات

Layout 2

Layout 2 الفعل العري ة القواعد في الاختار نتية الاختار في الص فهة الاخيرة 1 عي ن ي هذف ي هذف ي ي ر يار يار و ر ي نر ي ر و ر ل ل ي ر يار ف ع ت ف ع ت يا ر ف ع ت ي نر و ي ين ر يا ي ي ي ياي ياي و ي و ي ياي يا ي و ني

المزيد من المعلومات

Ministry of Higher Education and Scientific research Department of Plant Protection College of Khabat Technical institute University of Erbil Polytech

Ministry of Higher Education and Scientific research Department of Plant Protection College of Khabat Technical institute University of Erbil Polytech Department of Plant Protection College of Khabat Technical institute University of Erbil Polytechnic Subject: Economic Insects Course Book (Year 2) Lecturer's name, MSC.Yaseen Muhammad Abdulla Academic

المزيد من المعلومات

اتف ا ق ي ة األم م الم ت ح د ة ؤ ول ي ة ب سم ة ا ل خاصم متع ه د ى م ح ط ا ت النق ل ا ل ط ر ف ي ة ف ى الت ج ا ر ة ال د ول ي ة ا آل م م ا ل م ت ح ١٩٩٤ د

اتف ا ق ي ة األم م الم ت ح د ة ؤ ول ي ة ب سم ة ا ل خاصم متع ه د ى م ح ط ا ت النق ل ا ل ط ر ف ي ة ف ى الت ج ا ر ة ال د ول ي ة ا آل م م ا ل م ت ح ١٩٩٤ د تف ق ي ة أ ت ح د ة ؤ و ي ة ب س ة خ تع ه د ى ح ط ت نق ط ر ة ف ى ت ج ر ة د و ي ة آ ت ح ١٩٩٤ د ة س ق و ط ق ش حتوي ت 4и1д11 تغ ئي ة ه ت حدة س ة خ ؤوي ة تعهدي حط ت نق ط رفية ١ في ت ج ر ب د ر ١ ٢ ٣ ٣ ٤ ع ه

المزيد من المعلومات

الحروف المتشابهة شكلا - لعبة إنشاء خطوط المحتوى: 12 غطاء قنينة لوحة بوليجال 12 بطاقة صفراء دائرية الشكل )لكتابة الحروف المتشابهة شكال

الحروف المتشابهة شكلا - لعبة إنشاء خطوط المحتوى: 12 غطاء قنينة لوحة بوليجال 12 بطاقة صفراء دائرية الشكل )لكتابة الحروف المتشابهة شكال الحروف المتشابهة شكلا - لعبة إنشاء خطوط.1.2.3.4.5.6.7.8 المحتوى: 12 غطاء قنينة لوحة بوليجال 12 بطاقة صفراء دائرية الشكل )لكتابة الحروف المتشابهة شكال عليها بقلم اللوح مثال:ع غ( قلم لوح 9 بطاقات جداول مخزن

المزيد من المعلومات

خطبة ( إن ا ل ب رار لفي نعيم( مع العالمات التوضيحية لألساليب الخطابية

خطبة ( إن ا ل ب رار لفي نعيم( مع العالمات التوضيحية لألساليب الخطابية خطبة ( إن ا ل ب رار لفي نعيم( مع العالمات التوضيحية لألساليب الخطابية ه ي ي ي ب لبرر ل ن إ كرم أ ة ي اجلمعة: 11 شوال 1440 ه املوافق: 2019/6/14 دولة اإلمارات العربية املتحدة اهليئة العامة للشؤون اإلسالمية

المزيد من المعلومات

هيئة السوق املالية التعليمات املنظمة لتمل ك املستثمرين االسرتاتيجيني األجانب حصصا اسرتاتيجية يف الشركات املدرجة الصادرة عن جملس هيئة السوق املالية مبو

هيئة السوق املالية التعليمات املنظمة لتمل ك املستثمرين االسرتاتيجيني األجانب حصصا اسرتاتيجية يف الشركات املدرجة الصادرة عن جملس هيئة السوق املالية مبو هيئة السوق املالية التعليمات املنظمة لتمل ك املستثمرين االسرتاتيجيني األجانب حصصا اسرتاتيجية يف الشركات املدرجة الصادرة عن جملس هيئة السوق املالية مبوجب القرار رقم -65 3-2019 وتاريخ 1440/10/14 ه املوافق

المزيد من المعلومات

* *على كل طالبة التأكد من رقم جهازها قبل دخولها المعمل سوف تكون هناك قائمة على الباب بذلك ** **ال سمح ألي طالبة الدخول للمعمل اذا لم تكن ه فترتها المح

* *على كل طالبة التأكد من رقم جهازها قبل دخولها المعمل سوف تكون هناك قائمة على الباب بذلك ** **ال سمح ألي طالبة الدخول للمعمل اذا لم تكن ه فترتها المح * *على كل طالبة التأكد ن رق جهازها قبل دخولها العل سوف تكون هناك قائة على الباب بذلك ** **ال سح ألي طالبة الدخول للعل اذا ل تكن ه فترتها الحددة وأسها وجود ن 0:18 إلى 38:18 رق العل: 2019 8 3 2 1 4 5 6 7

المزيد من المعلومات

دور ا ا ا ا ى ا ب ا رس ا ر م د إ ا أ أ در ن ا - ا دان ا ذ ا ا ر أ ا

دور ا ا ا ا ى ا ب ا رس ا ر م د إ ا أ أ در ن ا - ا دان ا ذ ا ا ر أ ا دور ا ا ا ا ى ا ب ا رس ا ر م د إ ا أ أ در ن ا - ا دان ا ذ ا ا ر أ ا (١٧٠)... دور ا ا ا ا ى ا ب دور ا ا ا ا ى ا ب...( ١٧١ ) دور ا ا ا ا ى ا ب ا رس ا ر م د إ ا أ ا ذ ا ا ر أ ا أ در ن ا - ا دان ا ا ول ا اءات

المزيد من المعلومات

Date: م :17 الجودة ضمان تقرير CAD Website: app.nawroz.edu.krd Page 1 from 6

Date: م :17 الجودة ضمان تقرير CAD Website: app.nawroz.edu.krd Page 1 from 6 الجودة ضمان تقرير CAD 17-1 Website: app.nawroz.edu.krd Page 1 from عبد الامير سهم رسن الكلية: کلیة الهندسة القسم: الاتصالات وهندسة الحاسوب تاريخ الميلاد: 1-7-195 الاختصاص العام: هندسة الميكانيك الاختصاص

المزيد من المعلومات

اإلحتاد املصري لتنس الطاولت بطىلت اجلمهىريت املفتىحت لفردي مجيع االعمار السنيت للبنني والبناث صالت رقم ( 1 ) استاد القاهرة خالل الفرتة من 04 اىل 12 فر

اإلحتاد املصري لتنس الطاولت بطىلت اجلمهىريت املفتىحت لفردي مجيع االعمار السنيت للبنني والبناث صالت رقم ( 1 ) استاد القاهرة خالل الفرتة من 04 اىل 12 فر ( الدور الرئيسي ال ) صفحة فردى السيدات دينا عالء الدين وفيك دمحم مشرف يوم : ط همسه حسين دمحم االشمر يوم : ط هدى هشام احمد عبدالسميع الناغى الرواد يوم : ط ندى عبدالرحمن دمحم رحمو يوم : ط رنا اشرف السيد

المزيد من المعلومات

E-EH/ 3'EJ 'D('1H/J >> (BH) P 'D9DEP *BHI 4HC) O 'D#EEP

E-EH/ 3'EJ 'D('1H/J >> (BH) P 'D9DEP *BHI 4HC) O 'D#EEP مومود سامي البارودي >> بقوة العل م تقوى شوكة الم م بقوة العل م تقوى شوكة الم م ----------------------------------- بقوة العل م تقوى شوكة الم م فا م ل ف ح م ك ف م ف ال د ر ه ر م ر نس و ب إ لى ا م ل ق ل

المزيد من المعلومات

جاهعة البعث كلية الحقوق تعلين هفتوح الرقم الجامعي 178 للعام الدراسي / م قائوة درجات اهتحاى الفصل األول وع االهتحاى : ظري - الوقرر: اصول فقه ا

جاهعة البعث كلية الحقوق تعلين هفتوح الرقم الجامعي 178 للعام الدراسي / م قائوة درجات اهتحاى الفصل األول وع االهتحاى : ظري - الوقرر: اصول فقه ا 178 رئ ف اندذعا ز ذ 26 2 ك ا ح ذال عثذ انرز ى 279 خاكه د ث ز ا 5 زك د زلس ق ضع ذ 4 غ ذاء تر و ع را 33 8 ان 0 ر ز خثر 949 ي ا ان س ذ طرل 972 زطاو االز ذ ع طى 68 ي ػال ص ر د ة 1134 ان س ذ أ 11 خ ه االضعذ

المزيد من المعلومات

ڕۆژیێن سوننه‌ت

ڕۆژیێن سوننه‌ت ب ناظى خودى مةزن و دلوظان ثي شةكى س ؤر طشت ر كاسي ضاك مشؤظ مىطمنا خؤ ث ى ضيك خىد دك ت و ث غ مب س )طالظ ىل ب ( ط ل ك ح ديظادا ب حظ خ شا س ؤر طشتي يا كش و ب س مىطمناىا ي داي بشاي ظ جا مىطمنا و س دا ص و تؤ

المزيد من المعلومات

Kingdom of Saudi Arabia المملكة العربية السعودية Ministry of Education وزارة التعليم جامعة المجمعة Majmaah University كشف توزيع حضور الطالب في الاختبا

Kingdom of Saudi Arabia المملكة العربية السعودية Ministry of Education وزارة التعليم جامعة المجمعة Majmaah University كشف توزيع حضور الطالب في الاختبا 11-00-01 8 الى 9 ن الوقت: الرق الجاعي اس الطالب/ الطالبة القس أستاذ القرر اجد بن طلق بن ياح الشرهان الشري اساعيل بن فضي بن الهد العنزي حد بن هايف بن حاشي العداني الظفيري هزاع بن تعب بن طاي بصيص الطيري

المزيد من المعلومات

جامعة عين شمس كلية الحاسبات و المعلومات كنترول الفرقة الرابعة بيانات الطالب )رقم الجلوس-الحالة الدراسية-االسم( النمذجة والمحاكاة نتيجة طالب الفرقة الر

جامعة عين شمس كلية الحاسبات و المعلومات كنترول الفرقة الرابعة بيانات الطالب )رقم الجلوس-الحالة الدراسية-االسم( النمذجة والمحاكاة نتيجة طالب الفرقة الر جامعة عين شمس كلية الحاسبات و المعلومات كنترول الفرقة الرابعة بيانات الطالب )رقم الجلوس-الحالة الدراسية-االسم( النمذجة والمحاكاة نتيجة طالب الفرقة الرابعة نظرية المترجمات / الفصل الدراسي االول - العام

المزيد من المعلومات

KNOWLEDGE UNIVERSITY COLLEGE OF ENGINEERING ENVIRONMENTAL ENGINEERING DEPARTMENT SYLLABUS University Requirement = 14% College Requirement=2

KNOWLEDGE UNIVERSITY COLLEGE OF ENGINEERING ENVIRONMENTAL ENGINEERING DEPARTMENT SYLLABUS University Requirement = 14% College Requirement=2 KNOWLEDGE UNIVERSITY COLLEGE OF ENGINEERING ENVIRONMENTAL ENGINEERING DEPARTMENT SYLLABUS 08-09 University Requirement = 4% College Requirement= % Department Requirement= 6% Number of = Semester One UCC

المزيد من المعلومات

Kingdom of Saudi Arabia المملكة العربية السعودية Ministry of Education وزارة التعليم جامعة المجمعة Majmaah University كشف توزيع حضور الطالب في االختبا

Kingdom of Saudi Arabia المملكة العربية السعودية Ministry of Education وزارة التعليم جامعة المجمعة Majmaah University كشف توزيع حضور الطالب في االختبا في عل: 11-00-01 بكلية: العلو و الدراسات االنسانية بالغاط الرق الجاعي اس الطالب/ الطالبة القس حد بن خلف بن خلف الشري 372104440 1 عبداالله بن عبدالكري بن عوض 372103375 2 حسين بن حد بن رظي العتيبي 381100000

المزيد من المعلومات

حمتويات الدليل رقم الصفحة م املوضوع

حمتويات الدليل رقم الصفحة م املوضوع حمتويات الدليل رقم الصفحة م املوضوع w I C- C W .1.2.3.4 c- /c B C IP C+ C C C C+ IP C+ C+ -1-2 -3-4 -5-6 -7-8 -9 ثانيا : قبول القيد وااللتحاق مبرحلة الدبلوم ( C ) أ- ب- ( C ) ج

المزيد من المعلومات

نسخة تحت التعديل م ن ظ و م ة غ س ا ل ا ب ر ي ط ف ي ا ل ع ط ا س د ا ل ر ح ن م س ن ب س ع م ر ب ع م م ا ع ل إ ا م ظ ق ب ا نظم خادم السلف ش م ل ع ل ي ا ه

نسخة تحت التعديل م ن ظ و م ة غ س ا ل ا ب ر ي ط ف ي ا ل ع ط ا س د ا ل ر ح ن م س ن ب س ع م ر ب ع م م ا ع ل إ ا م ظ ق ب ا نظم خادم السلف ش م ل ع ل ي ا ه نسخة تحت التعديل م ن ظ و م ة غ س ا ل ا ب ر ي ط ف ي ا ل ع ط ا س د ا ل ر ح ن م س ن ب س ع م ر ب ع م م ا ع ل إ ا م ظ ق ب ا نظم خادم السلف ش مل ع ل ي ا ور ب أ ي ب كرا ل ع د ن ي ا ب نس ا f م ق مد ة الحم د لل

المزيد من المعلومات

ريكخراوي لي كو ل ينةوةو زانياريةكاني جةندةر Gender Studies and Information Organization (GSIO) منظمة الدراسات والمعلومات الجندرية تقرير نشاطات منظمة ا

ريكخراوي لي كو ل ينةوةو زانياريةكاني جةندةر Gender Studies and Information Organization (GSIO) منظمة الدراسات والمعلومات الجندرية تقرير نشاطات منظمة ا تقرير نشاطات منظمة الدراسات و المعلومات الجندرية أربيل تقرير نشاطات المنظمة لسنة 5102 ط- المعلومات العامة : اجازة المنظمة الصادر من االمانة العامة لمجلس الوزراء في بغداد الرقم ) 0132721 ( بتاريخ -2-9,5105

المزيد من المعلومات

هاروت وماروت كما وردت يف القرآن الكريم )من خالل تفسري ابن جرير الطربي - -ت 310 ه املسمى جامع البيان يف تفسري آي القرآن ) دكتور سناء بنت عبد الرحيم بن

هاروت وماروت كما وردت يف القرآن الكريم )من خالل تفسري ابن جرير الطربي - -ت 310 ه املسمى جامع البيان يف تفسري آي القرآن ) دكتور سناء بنت عبد الرحيم بن هاروت وماروت كما وردت يف القرآن الكريم )من خالل تفسري ابن جرير الطربي - -ت 310 ه املسمى جامع البيان يف تفسري آي القرآن ) دكتور سناء بنت عبد الرحيم بن عبد اهلل حلواني أستاذ مساعد بقسم الكتاب والسنة بكلية

المزيد من المعلومات

ت المديرية ديالى ديالى ديالى ديالى ديالى ديالى ديالى ديالى د

ت المديرية ديالى ديالى ديالى ديالى ديالى ديالى ديالى ديالى د ت 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 المديرية المدرسة اعداد ة التحدي المهن ة للبنات اعداد ة التحدي المهن ة للبنات اعداد ة ذات النطاق ن المهن ة للبنات

المزيد من المعلومات

انذرجح انرمذ ر ان ماغ انذرجح انرمذ ر ان ماغ انذرجح انرمذ ر ان ماغ انذرجح انرمذ ر ان ماغ ى جامعة عي ى شمس كلية االداب وحدة تكنولوجيا المعلومات نتيجة قس

انذرجح انرمذ ر ان ماغ انذرجح انرمذ ر ان ماغ انذرجح انرمذ ر ان ماغ انذرجح انرمذ ر ان ماغ ى جامعة عي ى شمس كلية االداب وحدة تكنولوجيا المعلومات نتيجة قس جامعة عي شمس نتيجة قسم حضارة - المستو الثان 1 انتساب العام الجامع 1/15 يج ع 3 5 1 A+ 97 1 A+ 95 7 + 1.13 3.. 7. 3 1 اتا ب اج جرجص دث ة 7 + 79 1.3 11. 3 73.5 13 3 ادطا ادر ت ي االياو 3 7 5 + 9 +.7 1. 3

المزيد من المعلومات

اشارات النت جة رقم الجلوس جامعة ع ن شمس كل ة االداب-التعل م المفتوح وحدة تكنولوج ا المعلومات نت جة امتحان التعل م المفتوح نا ر )2015( 1 المستوى الثامن

اشارات النت جة رقم الجلوس جامعة ع ن شمس كل ة االداب-التعل م المفتوح وحدة تكنولوج ا المعلومات نت جة امتحان التعل م المفتوح نا ر )2015( 1 المستوى الثامن نت ة امتحان اتع م امفتوح نا ر )20( م م 2 م م 4 م م م 8 م تراكمى اماحظات مادة تخف 2 مادة تخف مادة تخف 8 8 0 4 ابو اسعود ع ابو اسعود 8 4 2 80 0 0 4 اسامه اس د ب ومى 4 2 2 0 9 4 4 اسامه بدر عبد احم د 80 9

المزيد من المعلومات

اسم الطالب أجان ال اس اوم احمد عباس رش د احمد ممداد ح در عل احمد نذ ر دمحم صالح ارا واروس طاطول أر ن كامران سل مان إسراء سعد هللا جاسم أسماء صل وا ججو

اسم الطالب أجان ال اس اوم احمد عباس رش د احمد ممداد ح در عل احمد نذ ر دمحم صالح ارا واروس طاطول أر ن كامران سل مان إسراء سعد هللا جاسم أسماء صل وا ججو أجان ال اس اوم احمد عباس رش د احمد ممداد ح در عل احمد نذ ر دمحم صالح ارا واروس طاطول أر ن كامران سل مان إسراء سعد هللا جاسم أسماء صل وا ججو إسماع ل سعد هللا شاكر أصالة حم د سلطان اكرام ول د خرش د أكرم

المزيد من المعلومات

Microsoft Word - Study Plan _ Arabic

Microsoft Word - Study Plan _ Arabic البرنامج الا سترشادي لطلبة قسم الهندسة الميكانيكية السنة الا ولى (جميع التخصصات: قوى حرارية ميكاترونكس طيران) رمز ورقم رمز ورقم المساق المساق - لغة عربية ع 101 - مهارات الحاسوب ن م 100 ر 101 تفاضل وتكامل

المزيد من المعلومات

REPUBLIQUE ALGERIENNE DEMOCRATIQUE ET POPULAIRE وزارة التعليم العالي والبحث العلمي Ministère de l enseignement supérieur et de la recherche scientifiq

REPUBLIQUE ALGERIENNE DEMOCRATIQUE ET POPULAIRE وزارة التعليم العالي والبحث العلمي Ministère de l enseignement supérieur et de la recherche scientifiq ماستر. 1 لسان ات تطب ق ة ق: 16 النظر ات اللسان ة إنجلز ة 2018-06-19 ش خ إدر س المنهج و المنهج ة فن ات البحث و الكتابة فارس حس ن الطرش التحل ل التول دي خالدي هشام المبادئ المنهج ة للتحل ل اللسان الهادي

المزيد من المعلومات

Ministry of Higher Education& scientific Research University of technology Department of Architecture Faculty of Staff Researches وزارة التعليم العالي

Ministry of Higher Education& scientific Research University of technology Department of Architecture Faculty of Staff Researches وزارة التعليم العالي عنوان البحث التواصل الشكلي في النتاج المعاصر دور التدريسي في تفعيل تقنية التعليم الرقمي نظرية الفوضى وتوليد الشكل المعماري العالقات التكوينية في التصوير العرلب االسالمي واثرها في اعمال الرسم للفنان فؤاد

المزيد من المعلومات

جامعة حضرموت

جامعة حضرموت جاهعة حضرهوت التسجيل االلكتروني لمرحلة التنسيق بالجامعة عبر الموقع www.hu-registration.com الصفحة الرئيسية زر الدخول على النظام ف حالة التسج ل سابقا ولد ك اسم مستخدم وكلمة مرور زر تسج ل متقدم جد د اذا

المزيد من المعلومات

اإلحتاد املصرى لتنس الطاولة بطولة اجلمهورية املفتوحة األوىل لفردى الرباعم والربعمات حتت 12 سنة واألشبال والشبالت حتت 15 سنة صالة رقم ( 1 ) - استاد الق

اإلحتاد املصرى لتنس الطاولة بطولة اجلمهورية املفتوحة األوىل لفردى الرباعم والربعمات حتت 12 سنة واألشبال والشبالت حتت 15 سنة صالة رقم ( 1 ) - استاد الق - -, -, - - -, -, - -,, - - - - // // // : : : - - فردي البراعم تحت سنة - مجموعة ( محمد جمال عبدالحميد يوسف محمد محروس ابوشادى مهند مصطفى محمد مصطفى الترام سبورتنج -,, -,, -,, مارتن إيهاب وليم شحاته -

المزيد من المعلومات

التقديم الإلكتروني

التقديم الإلكتروني فريق عمل البوابة اإللكرتونية جائزة الرتبية والتعليم للتميز 1534 1531 ه حتميل قالب الفئة املراد الرتشح بها من املوقع اإللكرتوني )اإلدارة واملدرسة املعلم املرشد الطالبي املشرف الرتبوي التميز اإلداري الطالب(

المزيد من المعلومات

شرح برنامج استعادة الملفات المحذوفة Recover my files من اعداد : رافاييل يوسف مقدمة: آلنا يعلم ان اجهزة الكومبيوتر قادرة على حفظ الملفات على قرصها الصل

شرح برنامج استعادة الملفات المحذوفة Recover my files من اعداد : رافاييل يوسف مقدمة: آلنا يعلم ان اجهزة الكومبيوتر قادرة على حفظ الملفات على قرصها الصل شرح برنامج استعادة الملفات المحذوفة Recover my files من اعداد : رافاييل يوسف مقدمة: آلنا يعلم ان اجهزة الكومبيوتر قادرة على حفظ الملفات على قرصها الصلب على شكل موج ات آهرومغناطيسية و اننا نعلم باننا نستطيع

المزيد من المعلومات

Microsoft Word - إعلانات توظيف لسنة 2017

Microsoft Word - إعلانات توظيف لسنة 2017 الجمهوریة الجزاي ریة ا يمقراطیة الشعبية République Algérienne Démocratique et Populaire Ministère de l Enseignement Supérieur Et de la Recherche Scientifique Université d OumElBouaghi Sous Direction des

المزيد من المعلومات

ش ط TRANQUILITY ش ط Tranquility دومي ي ه منتج سك رائ ص ي ئ ب ت ست ى إق م م ا ر ا و. ا ط ط ا ع ة التصم د م ا ن س ا عم ري وأس ب ء ه ا ا م ا ي سي أجن سكن

ش ط TRANQUILITY ش ط Tranquility دومي ي ه منتج سك رائ ص ي ئ ب ت ست ى إق م م ا ر ا و. ا ط ط ا ع ة التصم د م ا ن س ا عم ري وأس ب ء ه ا ا م ا ي سي أجن سكن ش ط TRANQUILITY ش ط Tranquility دومي ي ه منتج سك رائ ص ي ئ ب ت ست ى إق م م ا ر ا و. ا ط ط ا ع ة التصم د م ا ن س ا عم ري وأس ب ء ه ا ا م ا ي سي أجن سكني ح ي مك ن م غ ف ن م وا ة أو ا ت وأجن است دي وفي ت

المزيد من المعلومات

راتب الحداد للحبيب عبد هللا ابن علوي الحداد احلداد رتا ب احلداد ي علو ابن عبد هللا للسي د معهد مجلس تربية نورالهدى ايندرامايو Page 1 of 8 معهد مجلس تر

راتب الحداد للحبيب عبد هللا ابن علوي الحداد احلداد رتا ب احلداد ي علو ابن عبد هللا للسي د معهد مجلس تربية نورالهدى ايندرامايو Page 1 of 8 معهد مجلس تر احلداد رتا ب احلداد ي علو ابن عبد هللا للسي د Page 1 of 8 الف اح ت ة إح ل ح ض ر ةح س يح ح د ن و ش ح فيع ح ن ا و ن بحيحن ا و م و ال ن ح م م د ص لى هللا عل يه و سلم ا ل فاح ت ة- بحس حم هللا ح الر ح حن الر

المزيد من المعلومات

اشارات رقم النتيجة الجلوس نتيجة امتحان التعليم المفتوح يناير )2016 ) 1 المستوى الثامن- شعبة االرشاد ( قديم ) جامعة عين شمس كلية االداب- التعليم المفتو

اشارات رقم النتيجة الجلوس نتيجة امتحان التعليم المفتوح يناير )2016 ) 1 المستوى الثامن- شعبة االرشاد ( قديم ) جامعة عين شمس كلية االداب- التعليم المفتو اشارات رق انتية اوس نتية اتحان اتعي افتوح يناير ) ) طاب ستد 0 ابراهي سيد ياسين 0 0 9 احد ران احد شحات 0 9 احد حد عاد فؤاد 9 0 رفع ثاث درات تاريخ عاصر خود ران وده حد 9 9 راى حد عبد افتاح 0 0 9 زينب ابراهي

المزيد من المعلومات

منطقة العاصمة التعليمية عدد الصفحات / مخس صفحات التوجيه الفني للغة العربية الزمن / ساعة واحدة اختبار الفرتة الثالثة يف مادة اللغة العربية للصف العاشر

منطقة العاصمة التعليمية عدد الصفحات / مخس صفحات التوجيه الفني للغة العربية الزمن / ساعة واحدة اختبار الفرتة الثالثة يف مادة اللغة العربية للصف العاشر منطقة العاصمة التعليمية عدد الصفحات / مخس صفحات التوجيه الفني للغة العربية الزمن / ساعة واحدة اختبار الفرتة الثالثة يف مادة اللغة العربية للصف العاشر 202 م / 202 الورقة األوىل ( الت عبري والت لخيص وقواعد

المزيد من المعلومات

الفصل الأول:

الفصل الأول: اململكة العربية السعودية وزارة التعليم جامعة اإلمام دمحم بن سعود اإلسالمية معهد تعليم اللغة العربية قسم علم اللغة التطبيقي أثر استعمال املدخل التداويل يف تنمية مهارات الكتابة اإلقناعية ملتعلمي اللغة العربية

المزيد من المعلومات

اامتح ن الج ي الم حد امتح ن البك ل ري ( الد رة الع دي : ي ني ) 4102 المست ى 0 من س ك البك ل ري الشع أ المس لك مس ك الع الشرعي شعب الع التجريبي شعب الع

اامتح ن الج ي الم حد امتح ن البك ل ري ( الد رة الع دي : ي ني ) 4102 المست ى 0 من س ك البك ل ري الشع أ المس لك مس ك الع الشرعي شعب الع التجريبي شعب الع اامتح ن الج ي الم حد امتح ن البك ل ري ( الد رة الع دي : ي ني ) 12 المست ى من س ك البك ل ري الشع أ المس لك مس ك الع الشرعي شعب الع التجريبي شعب الع الري ضي شعب ع ااقتص د التدبير الم ض ع خ ص ب لمترشحين الممدرسين

المزيد من المعلومات

بسم الله الرحمن الرحيم

بسم الله الرحمن الرحيم مراجعة امتحان نهاية الفصل األول { الفراق بني الزوجني } ملاذا شرع هللا عز وجل الزواج... ما أسس اختيار شريك العمر ما معىن النشوز وممن يقع كيف عاجل اإلسالم النشوز ابلنسبة للزوجة كيف عاجل اإلسالم النشوز ابلنسبة

المزيد من المعلومات

List of Students for Course DS342 : Computer Language for Modeling Lab # Student Name Student ID si

List of Students for Course DS342 : Computer Language for Modeling Lab # Student Name Student ID si List of Students for Course DS342 : Computer Language for Modeling Lab # Student Name Student ID 20150352 si 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34

المزيد من المعلومات

AnyFileYY675SLX

AnyFileYY675SLX 49 44 59 55 49 52 38 57 60 47 23 33 39 46 0481 02 2 B 202 0481 02 2 B 203 0481 02 2 B 103 0481 02 3 B 301 0481 02 3 B 303 0481 02 3 B 304 0481 02 3 B 305 3783 سعد محمد جديع القحطاني اقبال جاويد 3936 2807

المزيد من المعلومات

INFCIRC/641 - Agreement between the Government of the Republic of Cameroon and the International Atomic Energy Agency for the Application of Safeguard

INFCIRC/641 - Agreement between the Government of the Republic of Cameroon and the International Atomic Energy Agency for the Application of Safeguard ا آ ا و ا ر INFCIRC/641 Date: 1 March 2004 إ ة GENERAL Distribution Arabic Original: English ا ق ر ا ون وا آ ا و ا ر ا و ا ا ر م ه ة ا ر ا ت ا ت ا ر ا و وا آ ا ون ر ا د ا ق د ١- إ ر ه ة م ا ر ا ا و ه ا

المزيد من المعلومات

دليل ضريبة القيمة المضافة التأجير التمويلي

دليل ضريبة القيمة المضافة التأجير التمويلي دلیل ضریبة القیمة المضافة التا جیر التمویلي إعداد ادارة العملیات - شركة التا جیر التمویلي ما ضر بة القيمة المضافة ضر بة القيمة المضافة ضر بة غ مباشرة ت فرض ع جميع السلع وا خدمات ال ي يتم شراؤها و يعها

المزيد من المعلومات

األمانة العامة جائزة اتحاد المهندسين العرب الالئحة الشروط واإلجراءات جائزة أفضل بحث علمي أو مشروع وطني في مجال التعليم الهندسي لعام 8102

األمانة العامة جائزة اتحاد المهندسين العرب الالئحة الشروط واإلجراءات جائزة أفضل بحث علمي أو مشروع وطني في مجال التعليم الهندسي لعام 8102 جائزة اتحاد المهندسين العرب الالئحة الشروط واإلجراءات جائزة أفضل بحث علمي أو مشروع وطني في مجال التعليم الهندسي لعام 8102 الفهرس الموضوع رقم الصفحة 3 تمهيد 3 الفقرة األولى-أهداف الجائزة 4 الفقرة الثانية

المزيد من المعلومات

Microsoft Word - 55

Microsoft Word - 55 بطاقة الوصف الوظيفي (مدير داي رة العلاقات العامة) ا و لا معلومات خاصة بالوظيفة: المسمى الوظيفي الغرض الري يسي من الوظيفة الفي ة الموقع التنظيمي للوظيفة الجهة المسي ولة عن الوظيفة العلاقة مع الوظاي ف الا

المزيد من المعلومات

2 nd Term Final Revision Sheet Students Name: Grade: 4 Subject: Saudi Culture Teacher Signature 1

2 nd Term Final Revision Sheet Students Name: Grade: 4 Subject: Saudi Culture Teacher Signature 1 2 nd Term Final Revision Sheet Students Name: Grade: 4 Subject: Saudi Culture Teacher Signature 1 Saudi Culture Gr.4 راجعة اجتاعيات للصف الرابع االبتدائي 1 /الئي الجدول با يناسب ناخ كة الكرة )صيفا شتاء(ن

المزيد من المعلومات

المؤتمر العالمي الثاني عشر لعلماء الشريعة في المالية اإلسالمية ISSF2017 أ ن ت ا ت ت ا ل ش ة ة ف ا ن ا ة ا ة ت ص ع ا لم لي س و ل ي ل م ج ا ل م و ي ل خ

المؤتمر العالمي الثاني عشر لعلماء الشريعة في المالية اإلسالمية ISSF2017 أ ن ت ا ت ت ا ل ش ة ة ف ا ن ا ة ا ة ت ص ع ا لم لي س و ل ي ل م ج ا ل م و ي ل خ المؤتمر العالم الثا عر لعلماء الرعة المالة اإلسالمة ISSF2017 أ ت ا ت ت ا ل ة ة ا ا ة ا ة ص ع ا لم ل س و ل ل م ج ا ل م و ل خ ص و د او إ د ا ر ا ل ا ة ا ت ا ة ا ع ز ز ا ل ضب ا ط ا ل ر ع او ل ك ء ا ل ق ص

المزيد من المعلومات

تقویم آموزشی سالتحصیلی مرکز تخصصی عالمه امینی )ره( تبر یز روز هفته شمسي قمري مناسبت هفته درسي مالحظات 1 ذي الحجه شنبه 95/6/13 سالروز ازدواج حض

تقویم آموزشی سالتحصیلی مرکز تخصصی عالمه امینی )ره( تبر یز روز هفته شمسي قمري مناسبت هفته درسي مالحظات 1 ذي الحجه شنبه 95/6/13 سالروز ازدواج حض 1 ذي الحجه 95/6/13 سالروز ازدواج حضرت علي و حضرت فاطمه زهرا آغاز سال تحصيلي 95-96 نيمسال اول.1 2 ذي الحجه يك 95/6/14.2 3 ذي الحجه دو 95/6/15.3 4 ذي الحجه 95/6/16.4 5 ذي الحجه 95/6/17.5 6 ذي الحجه 95/6/18.6

المزيد من المعلومات

نموذج توصيف مقرر دراسي

نموذج توصيف مقرر دراسي التعريف باملقرر الدراسي ومعلومات عامة عنه : اسم ورمز املقرر الدراسي عدد الساعات املعتمدة اسم عضو هيئة التدريس املسئول عن املقرر الدراسي إنتاج واستخدام الوسائل التعليمية وسل) 2500 ( ساعتان أجماد سعود بن

المزيد من المعلومات

جامعة الانبار – قسم ضمان الجودة والاعتماد - السيرة الذاتية لعضو هيئة تدريس

جامعة الانبار – قسم ضمان الجودة والاعتماد - السيرة الذاتية لعضو هيئة تدريس االسم علي محمد عبد السيرة الذاتية) CV ( : 1 اوال : معلومات عامة 1.العنوان: العمل : جامعة التخصص:...األدب االندلسي..كلية االداب / قسم اللغة العربية الدرجة العلمية:...استاذ مساعد. العنوان البر د :......

المزيد من المعلومات

PowerPoint Presentation

PowerPoint Presentation دورة تدريبية لمعلمي ورؤساء أقسام الرياضيات من األحد /5 /31 إلى الخميس /6 /4 مركز التدريب والتطوير اإلدارة العامة لمنطقة الجهراء التعليمية برنامج التدريب : المنهج الوطني الكويتي إقبال المطيري الكفايات وأنواعها

المزيد من المعلومات

الجامعة الأردنية

الجامعة الأردنية ر 5 الجامعة األردنية كلية اآلداب/ قسم الفلسفة ================== المادة : إشكاليات في الفكر العربي المعاصر )دكتوراه( أستاذ المادة: أحمد ماضي رقمها: )4393032( بالنظر إلى تعذر د ارسة كافة اإلشكاليات كما

المزيد من المعلومات

2

2 2 دليل االلتحاق بجامعة الحدود الشمالية عمادة القبول والتسجيل العام الجامعي - 1440 1441 ه 3 كلمة سعادة عميد القبول والتسجيل أبنائنا الطالب والطالبات نرحب بكم يف عمادة القبول والتسجيل جبامعة احلدود الشمالية

المزيد من المعلومات

استمارة تحويل طالب يتعلم في الصف العادي لجنة التنسيب إلى )التقرير التربوي( استمارة لتركيز المعلومات حول العالج المسبق الذي حصل علية الطالب\ة الذي يتعل

استمارة تحويل طالب يتعلم في الصف العادي لجنة التنسيب إلى )التقرير التربوي( استمارة لتركيز المعلومات حول العالج المسبق الذي حصل علية الطالب\ة الذي يتعل استمارة تحويل طالب يتعلم في الصف العادي لجنة التنسيب إلى )التقرير التربوي( استمارة لتركيز المعلومات حول العالج المسبق الذي حصل علية الطالب\ة الذي يتعلم في صف عادي, قبل تحويله إلى لجنة التنسيب.يجب تعبئة

المزيد من المعلومات

اسم المفعول

اسم المفعول اسم المفعول اسم المفعول اسم ي شتق من الفعل المتعدي المبني للمجهول المتعدي وهي تدل على وصف من يقع عليه الفعل. يصاغ اسم المفعول على الن حو التالي : 1 الفعل الثالثي : على وزن م ف ع ول مثل: ك ت ب : م ك ت وب

المزيد من المعلومات

الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية République Algérienne Démocratique et Populaire Ministère de l Enseignement Supérieur et de la Recherche Scien

الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية République Algérienne Démocratique et Populaire Ministère de l Enseignement Supérieur et de la Recherche Scien الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية République Algérienne Démocratique et Populaire Ministère de l Enseignement Supérieur et de la Recherche Scientifique Université Mohamed El-Bachir El-Ibrahimi Bordj

المزيد من المعلومات

جامعة قاصدي مرباح- ورقلة

جامعة قاصدي مرباح- ورقلة رز اهح االهتذا اخ الطذاض الثاين للط ح األوىل علىم و التم اخ األضتار ادلشرف اىل هي الطاعح التار خ ادلادج الرلن اصر اهال+حمجىيب دل اء الطاعح 09:30 08:00 2014 /05/ 15 فر ط ح 2 + اجنل س ح 2 01 تىمحام+ايب ه

المزيد من المعلومات

مسابقة رمضانية لألحاديث النبوية الشريفة للصفين الخامس والسادس إعداد وجمع معلمة التربية اإلسالمية: نادية سرحان للعام

مسابقة رمضانية لألحاديث النبوية الشريفة للصفين الخامس والسادس إعداد وجمع معلمة التربية اإلسالمية: نادية سرحان للعام مسابقة رمضانية لألحاديث النبوية الشريفة للصفين الخامس والسادس إعداد وجمع معلمة التربية اإلسالمية: نادية سرحان للعام 2018-2019 الحديث األول عن عائشة _ رضى للاه عنها _ قالت : قال : رسو هل هللا _ صلى للاه

المزيد من المعلومات

الوجبة 27 مراجعة القسم القنصلي في السفارة في أيام الدوام الرسمي( من يوم اإلثنين الى يوم الخميس) بين الساعة الواحدة ظهرا الى الساعة الثالثة ظهرا حصرا (

الوجبة 27 مراجعة القسم القنصلي في السفارة في أيام الدوام الرسمي( من يوم اإلثنين الى يوم الخميس) بين الساعة الواحدة ظهرا الى الساعة الثالثة ظهرا حصرا ( الوجبة 27 مراجعة القسم القنصلي في السفارة في أيام الدوام الرسمي( من يوم اإلثنين الى يوم الخميس) بين الساعة الواحدة ظهرا الى الساعة الثالثة ظهرا حصرا (ألداء البصمة واستالم الجواز مع ضرورة مالحظة عدم المراجعة

المزيد من المعلومات

االسم رقم الجلوس ابانوب راضى عط ه بطرس ابانوب سم ر غندور كرلس ابانوب شكرى فهمى حن ن ابانوب عادل ا وب مس حى ابانوب ع د فت

االسم رقم الجلوس ابانوب راضى عط ه بطرس ابانوب سم ر غندور كرلس ابانوب شكرى فهمى حن ن ابانوب عادل ا وب مس حى ابانوب ع د فت 12001 ابانوب راضى عط ه بطرس 12002 ابانوب سم ر غندور كرلس 12003 ابانوب شكرى فهمى حن ن 12004 ابانوب عادل ا وب مس حى 12005 ابانوب ع د فتحى ع د م خائ ل 12006 ابانوب ول م شحات م خائ ل 12007 ابتسام حس ن شعبان

المزيد من المعلومات

شئوى الطالة كشف ثبسوبء طلجخ الوستوى الثبني ثرنبهح انتبج حيواني للعبم الجبهعي 5102/5102 رقن الكود م اسن الطبلت هالحظبد ضايخ ض ذ عثذانطالو ض ذ 1

شئوى الطالة كشف ثبسوبء طلجخ الوستوى الثبني ثرنبهح انتبج حيواني للعبم الجبهعي 5102/5102 رقن الكود م اسن الطبلت هالحظبد ضايخ ض ذ عثذانطالو ض ذ 1 2013211 ضايخ ض ذ عثذانطالو ض ذ 1 2013653 اد يجذ عه اترا ى 2 2114116 اد ذ رافد اغى رفاع 3 2014038 اضايح ذ ف ك ف ز انط م 4 2014044 اضراء صالح اد ذ انر ص 5 2014048 اضالو انط ذ انط ذ انط ذ 6 2014078 ايال يذ

المزيد من المعلومات

8 مادة إثرائية وفقا للمنهاج الجديد األساسي الثامن للصف الفصل الدراسي األول إعداد املعلم/ة: أ. مريم مطر أ. جواد أبو سلمية حقوق الطبع حمفوظة لدى املكتبة

8 مادة إثرائية وفقا للمنهاج الجديد األساسي الثامن للصف الفصل الدراسي األول إعداد املعلم/ة: أ. مريم مطر أ. جواد أبو سلمية حقوق الطبع حمفوظة لدى املكتبة 8 مادة إثرائية وفقا للمنهاج الجديد الساسي الثامن للصف الفصل الدراسي الول إعداد املعلم/ة:. مريم مطر. جواد و سلمية حقوق الطع حمفوظة لدى املكتة الفلسطينية رقم إيداع )017/614( من وزارة الثقافة تطل من املكتة

المزيد من المعلومات

1438 ه / م / 1

1438 ه / م / 1 1438 ه / 1437 2016 2017 م / 1 بطولة االتحاد الرياضي للجامعات السعودية السادسة للكاراتيه 1438 ه / 1437 2016 2017 م / اأقيمت بطولة الحتاد الريا ضي للجامعات ال سعودية ال ساد سة للكاراتيه )التجمع الأول( خالل

المزيد من المعلومات

Computing Basics Series EXCEL 2010 ضةزةتايةك لةضةز

Computing Basics Series EXCEL 2010 ضةزةتايةك لةضةز Computing Basics Series ضةزةتايةك لةضةز 2 فةنكشو Function فةنكشهةكاى ضني ز ي طة دةدات بة ئةجناودانى كازى ذوي سيازى وةك كؤكسدنةوةى ذوازة بة يةكةوة, ياى دؤشيهةوةى تي كس اى ضةند ذوازةيةك. ياوكي شة Function

المزيد من المعلومات

Microsoft Word b.sorani.therapien.word.doc

Microsoft Word b.sorani.therapien.word.doc Therapieen en activiteiten De Evenaar Centrum voor Transculturele Psychiatrie Noord-Nederland ضارةسةرآردن و ضالاآيةآان د ي ةيظةنار مةلبةندي فرةآلتوري بو ضارةسةرآردني دةرووني لة ذووروي هو لةندا ضارةسةرآردن

المزيد من المعلومات

المقدمة

المقدمة 1 إ هكذا جازة أه ل اجل د واهل م ة 29 مجادى االوىل 1436 ه ال مد لل ذي ال ع ز و الس لطان أن زل ال ق ر آن هد ى للن اس وبي ن تا سان و أ شهد أ ن ال إله إ ال الل عظيم س ب حانه على عظ ي م ا ل ح م ع بده ورسوهل

المزيد من المعلومات

ئه‌ستێره‌كانی ده‌وری پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم و هه‌ڵوێستی ناحه‌زانی ڕافیزی

ئه‌ستێره‌كانی ده‌وری پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وسلم و هه‌ڵوێستی ناحه‌زانی ڕافیزی ئامادهکردنی: و نووسین عهبدولعهزیس هێمن Hemen_abdulaziz@yahoo.com ن م و ل و ل اهلل ف ال م ض ه د ي ه م ن م ال ن ا أ ع ي ئ ات س ن م و ن ا أ ن ف س ر ور ش ن م ب اهلل ن ع و ذ و غ ف ر ه ت ن س و ت ع ين و ن س و

المزيد من المعلومات

كؤرس بووك )القانون اإلداري( ياصاي كارطي ز ي / القا ىى اإلداري ناوى كؤرس هاجذ عل هال صادق مامؤستاى بةرثرس ياساى سؤران ياسا بةش / فاكةل تيي ئيمي ل/ ت /

كؤرس بووك )القانون اإلداري( ياصاي كارطي ز ي / القا ىى اإلداري ناوى كؤرس هاجذ عل هال صادق مامؤستاى بةرثرس ياساى سؤران ياسا بةش / فاكةل تيي ئيمي ل/ ت / كؤرس بووك )القانون اإلداري( ياصاي كارطي ز ي / القا ىى اإلداري ناوى كؤرس هاجذ عل هال صادق مامؤستاى بةرثرس ياساى سؤران ياسا بةش / فاكةل تيي ئيمي ل/ ت / 08807380770 ثةيوةندى م. ئارام بى لينكى كؤرس لة زانكؤ

المزيد من المعلومات

بسم الله الرحمن الرحيم

بسم  الله الرحمن الرحيم بسم اهلل الرحمن الرحيم السيرة الذاتية اوال البيانات الشخصية االسم بدر رفعت سلمان دويكات 1691 تاريخ الميالد مكان الوالدة الحالة االجتماعية متزوج ولي أربعة أوالد الجنسية فلسطيني الوظيفة الحالية أستاذ مساعد

المزيد من المعلومات