ت خ ن ت ال ق رآن والطب. 1433 ) 4-11:1)2.املعروف اث ب املقاهل: 10.5812/quranmed.4977 KOWSAR ث االثر العاليج لعلسل يف ال ق رآن والدحي راضيه ت ق ويزاد 1* ی ة 1 ق سم لعوم احلياة كيلة العولم االساس ي ة اجلامعة االزاد االسالیمة - مکتبة مدي ن ة ري طهران اجلمهوریة االسالیمة االیرا ن معولمات املقاةل ونع املقاةل: حبث وتاريخ املقاةل: اترخي الوصول: 9 ذی احلجه 1432 اترخي املراجعة: 1 ربیع الاول 1433 اترخي القبول: 14 ربیع الاول 1433 الكملات املف ت ايحة: العالیج ف اء ش سکر املل ص املقدمة: العسل مادة غذائية غنية حتوي الكربوهيدرات والانزميات والاحامض الامينية والاحامض العضوية والعنارص املعدنية والصبيغات والشمع وغبار الطلع. االدهاف: يعد العسل من الاطعمة الهامة اليت ذكرت يف القر آن الكرمي حيث ورد ذكرها يف سورة النحل الآية 69 بوصفه شفاء للناس ويعمد هذا البحث اىل دراسة اثر العسل يف عالج الامراض اليت اشار اليها القر آن الكرمي وكذكل احلصول عىل غذاء اكمل دون رضر ال سامي للمسسنني. املواد و امل هج: مت وضع 5 خالاي حنل يف املنطقة املسامة»سرياچال«الواقعة عىل بعد 40 لكم من طريق كرج-جالوس ومن مث مت مجع العسل منها وقياس مقدار سكر اجللوكوز والفركتوز والسااكروز بطريقة يدومرتي يف اخملترب كام مت ع د غبار الطلع بطريقة.Sawyer انلتائج: تبني من البحث ان نسسبة الفروكتوز اىل اجللوكوز يف العسل يه 0/97 اي ان مقدار الفروكتوز يف العسل عالية جدا وتعادل تقريبا نسسبة اجللوكوز. اما غبار الطلع فتبني ان %89 منها اكن لنبااتت لها ا ستخدامات دوائية. ق ش سه و االس ت نتاج: ليك ي سستهكل الفروكتوز يف خالاي اجلسم جيب اوال حتويهل جللوكوز يف خالاي الكبد وهبذا تبدا املنا معلية حتليل الفروكتوز لينته ي الامر ابمتصاصه ليوفر بذكل الطاقة الالزمة للبدن يف مدة اطول. ال يرتامك اجللوكوز يف ادلم بصورة كبرية ولهذا فان البدن يمتكن من امتصاصه بشلك مسسمتر وعليه فان ا ستهالك العسل عوضا عن السكر افضل للمسسنني وقد ورد يف هذا الامر حديث عن الرسول الاكرم يويص فيه الناس بتناول العسل ويع رفه مكحل للطعام. بعد مرور 1400 عام تثبت الاحباث ان الفروكتوز اكرث حالوة من اجللوكوز وهو ما حيويه العسل بشلك اسايس ليثبت عمل الرسول الدلين يف وصيته اب ستهالك الاغذية الصحية. كون غبار الطلع يف العسل لنبااتت ذات خصائص عالجية بشلك اسايس يذكران ب ق وهل ت عاىل: واوىح ربك اىل النحل ذكل ان غري الالهام ال ميكن ان هيدي النحل هبذا الشلك املمزي للنبااتت القمية طبيا لتكون نعمة لالنسان. مجیع احلوقق الطبع و انلرش حموفظة رشکت الوکثر ت طبقيات ابلحث يف جماالت س ي اسات الصحة العالج ابلحث واتلعلمي الطيب: يعد العسل احد املواد الغذائية الغنية يف توفري الكربوهيدرات الشحوم بل وحىت الاحامض الامينية والربوتينات كام ي عرب احدى املمكالت الغذائية اليت توفر اغلب الفيتامينات والعنارص النادرة اضافة لكونه حيوي مواد ذات خصائص املضادات احليوية )الاينهبني وغريه( واملواد الفعاةل لالعشاب الطبية مما جعهل يؤدي دورا همام ومعليا يف عالج الكثري من الامراض مثل امراض اجلهاز الهضمي الاوعية ادلموية واملساعدة يف ترممي اجلروح دون اية اعراض جانبية مع كونه مصدرا للطاقة. طريقة االراجع مللقاةل: تقويزاد ر. الاثر العاليج للعسل يف القر آن واحلديث. القر آن والطب. 1433 ) 4-11:1)2.املعروف اثبت املقاهل: 10.5812/quranmed.4977 *امل ؤل ف امل س ئ ول: راضيه تقويزاد ا ستاذ مساعد لعلوم احلياة اخلالاي والنشوء النبايت عضو الاكدر العلمي للجامعة الاسالمية احلرة فرع ري. 98-2155229201-5+ الربيد الالكریوين: ra_taghavizade@yahoo.com املعروف اث ب املقاهل: 10.5812/quranmed.4977 مجیع احلوقق الطبع و انلرش حموفظة رشکت الوکثر
قرآن و طب. 1390 ) 4-11:1)2. شناسه ثابت مقاله: 10.5812/quranmed.4977 KOWSAR *1 1 گروه زیست شناسی دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسالمی واحد شهر ری تهران ایران اطالعات مقاله نوع مقاله مقاله پژوهشی تاریخچه مقاله تاریخ دریافت: 28 آبان 1390 تاریخ تجدید نظر: 10 آذر 1390 تاریخ پذیرش: 24 آذر 1390 کلمات کلیدی: شفاء عسل قند خالصه مقاله مقدمه: عسل يک ماده غذایی ارزشمند شامل کربوهيدراتها آنزيمها آمینواسیدها اسيدهاي آلي مواد معدني ترکيبات آروماتیک پيگمانها مومها و دانههاي گرده است. اهداف: عسل از جمله طعام های مهمی است که در قرآن به آن اشاره شده است. به طوری که در سوره مبارکه نحل آیه شریفه 69 میفرماید: "... فیه شفاء للناس... "در آن درمان بیماریهای مردم است.... این پژوهش به منظور درک تأثیر عسل در درمان بیماریها که در قرآن کریم به آن اشاره شده است و دستیابی به غذایی کامل و بیضرر خصوصا برای کهنساالن انجام شده است. مواد و روشها: تعداد 5 کندو در 40 کیلومتری جاده کرج- چالوس به نام»سیراچال«قرار داده شد. پس از جمعآوری عسل میزان قندهای گلوکز فروکتوز و ساکارز با روش یدومتری در آزمایشگاه سنجش و شمارش دانههای گرده عسل با روش Sawyer انجام شد. یافتهها: نتایج نشان داد میانگین نسبت فروکتور به گلوکز در عسل 0/97 است. بنابراین میزان فروکتوز عسل زیاد است و تقریبا با میزان گلوکز عسل برابری میکند. %89 گیاهانی که گردهشان در عسل وجود داشته دارویی بودهاند. بحث و نتیجهگیری: فروکتوز برای جذب شدن در هر سلول غیر کبدی باید ابتدا به گلوکز تبدیل شود. به این ترتیب فرآیند تجزیه و نهایتأ جذب طوالنیتر میشود و در مدت زمان بیشتری نیاز انرژتیک بدن را تأمین میکند. تجمع زیاد گلوکز در خون اتفاق نمیافتد و بدن فرصت کافی برای جذب مستمر آن را خواهد داشت و برای افراد کهنسال مصرف عسل به جای قند به مراتب بهتر است. در این زمینه در حدیثی از پیامبر اکرم )ص( است که مردم را به خوردن عسل توصیه میکنند و در ضمن آن را شیرینترین طعام معرفی میکنند. بعد از گذشت 1400 سال اکنون پژوهشها گویای شیرینتر بودن فروکتوز نسبت به گلوکز است که سهم مهمی از قندهای عسل را داراست و گفته پیامبر نیز که حاکی از علم لدنی ایشان است سفارش به مصرف غذای سالم را در بردارد. دارویی بودن اکثر گیاهانی که گردهشان در عسل یافت شده ما را به یاد آیه شریفه 68 سوره مبارکه نحل میاندازد که میفرماید:"و اوحی ربک الی النحل..." و پروردگارت به زنبورهای عسل الهام کرد.... به یقین چیزی جز الهام و وحی نمیتواند زنبورهای عسل را تا این اندازه هدفمند به سوی گیاهان با ارزش و دارویی بفرستد و از این رهگذر ما را بهرهمند سازد. کلیه حقوق انتشارات مقاله نزد وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی محفوظ است. نشر توسط شرکت کوثر کاربرد در زمینه سیاستهای بهداشت و درمان/ پژوهش و آموزش پزشکی: عسل به عنوان یک ماده غذایی با ارزش در تأمین کربوهیدرات ها چربی ها و حتی آمینواسیدها و پروتئین ها نقش دارد. عسل به عنوان یک مکمل غذایی با ارزش در تأمین اغلب ویتامین ها و مواد معدنی نقش دارد. همچنین عسل با داشتن آنتی بیوتیک مواد ضدعفونی کننده )اینهیبین و غیره( و مواد معطره و اسانس های گیاهان دارویی نفش های بسیار مهم و کاربردی در درمان بیماری هایی مانند بیماری های گوارشی عروقی ترمیم زخم ها و غیره دارد. همچنین با وجود تأمین انرژی بدون هیچگونه عارضه ای برای کهنساالن است طریقه ارجاع به این مقاله: تقویزاد ر.. قرآن و طب. 1390 ) 4-11:1)2. شناسه ثابت مقاله: 10.5812/quranmed.4977 1- مقدمه عسل يک ماده غذایی ارزشمند شامل کربوهيدراتها آنزيمها آمینواسیدها اسيدهاي آلي مواد معدني ترکيبات آروماتیک پيگمانها مومها و دانههاي گرده است. براساس الیحه 1906 اداره غذا و داروی فدرال: عسل عبارت از شهد و قند تراوش شده توسط گیاهان است که به وسیله زنبوران عسل *نویسنده مسئول: استادیار زیست شناسی سلولی و تکوین گیاهی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسالمی واحد شهرری. تلفن: 98-2155229201-5+. پست الکترونیکی: ra_taghavizad@yahoo.com DOI: 10.5812/quranmed.4977 کلیه حقوق انتشارات مقاله نزد وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی محفوظ است. نشر توسط شرکت کوثر
تقویزاد راضیه گردد. می ذخیره کندو های حجره در شود می ماهیت تغییر شده جمعآوری اسالم و ادیان در زنبورعسل 1-1- داده قرار دنیا در دلیل این به زنبورعسل آلمان مردم داستانهای اساس بر از زنبورعسل مصریان افسانههای در کند. تولید موم کلیساها برای تا شده خدایان سمبل همچنین زنبورعسل است. گرفته منشأ»Ra«آفتاب خدای تصور اروپا قسمتهای از بعضی در بود. Vishna و Krishna Indira هندوها زا بسیاری در و میباشند خداوند پیامآوران عسل زنبورهای که میشد )1(. میشدند نگهداری اروپا صومعههای سلب با و ندارد خرافی جنبه زنبورعسل اعمال اسالم مبین دین دیدگاه در قالب در الهی الیزال قدرت به هست هرچه انتساب و آن از ظاهری قدرت دین بودن کامل موارد از یکی میگیرد. صورت الزم توجیهات الهام و وحی انسانها نیازهای و امور تمامی به توجه الهی ادیان سایر به نسبت اسالم پرداختن است. معنوی و روحانی نیازهای تا مادی و جسمانی نیازهای از اعم یک نفس به ظلم و شده تلقی لزومات از یکی آن حفظ و جسم سالمت به احادیث قرآن در اسالم مهم تذکرات جمله از میشود. محسوب کبیره گناه غذا آداب و سالم تغذیه به توصیه و توجه اسالم مبین دین احکام همچنین و است. خوردن و البلغم یقل فیه داء ال و داء کل من شفاء»العسل میفرماید )ع( علی امام بلغم نيست آن در بيمارى هيچ و است بيمارى هر شفاى عسل القلب«یجلو )2(. مىدهد جال را قلب و كم را امور بسیاری انجام در را ما جهان در تکنولوژی زیاد پیشرفتهای امروزه جراحیهای طریق از را بیماریها از بسیاری درمان راه است. ساخته موفقتر متأسفانه اما است. الهی نعمات از این و یافتهایم جدید داروهای یا پیشرفته نادیده را سالم تغذیه حتی و نشده قائل ارزش تغدیه برای باید که آنطور سنتی غذاهای جایگزین مضر و فودفست غذاهای از استفاده گرفتهایم. در اینها غذاهاست. این تهیه برای کم وقت صرف هم دلیلش است. شده خصوصا کامل غذایی به دستیابی است. شده بیماریها فزونی به منجر نهایت از افراد این غالبا و است مطرح بشری جوامع تمام در کهنسال افراد برای خون قند میزان عسل که دارد وجود تصور این چون دارند بیم عسل خوردن میدهد. افزایش را که دینی عمیق تعالیم از کارگیری به با است شده سعی پژوهش این در در که حکمتی به روز علوم همچنین و است انسان آفرینش نوع با مطابق آن اهمیت به احادیث و قرآن و است طبیعت از شده تهیه غذای این عسل برای غذاها بهترین لیست در را آن نهایت در و ببریم پی کردهاند اشاره صریحا دهیم. قرار کهنسال افراد خصوصا همه گلوکز و فروکتوز 2-1 -تفاوتهای فرمول هستند. بدن در مصرف برای ساده و مهم قند دو گلوکز و فروکتوز یا دارند متفاوت ساختارهای اما C. 6 H 12 O 6 است: یکسان آنها ملکولی گلوکز دارند. قرار متفاوت گروه دو در فروکتوز و گلوکز هستند. یکدیگر ایزومر یا حیوان یک که قندهایی )شکل 1 (. است کتوز یک فروکتوز و آلدوز یک آن از تنفس مراحل طی سپس و میشود تبدیل گلوکز به میخورد انسان عسل و سبزیها میوهها در بیشتر میوه قند یا فروکتوز میشود. آزاد انرژی بیشتر انسان در و آبکش آوندهای در بیشتر گیاهان در گلوکز و میشود یافت دارد. وجود خون در در فروکتوز است. ساکارز فروکتوز گلوکز شامل عسل قندهای مهمترین احادیث و قرآن در عسل بخشی شفاء در گلوکز با ترکیب صورت به یا آزاد صورت به دارد وجود شکل دو به بدن گلوکز میتواند بدن در سلولی هر ساکارز. نام به تایی دو یا ساکارید دی قند از کمی تعداد و میشود متابولیزه کبد در بیشتر فروکتوز اما کند متابولیزه را فروکتوز از مستقیم طور به میتوانند رودهای سلولهای و اسپرم مثل سلولها.)4,3( استفادهکنند طور به آزاد فروکتوز است. متفاوت گلوکز با فروکتوز جذب و هضم مراحل سوکروز شکل به فروکتوز که هنگامی شود. می جذب روده توسط مستقیم روده ابتدای در کامل طور به سوکروز هضم یا تجزیه ابتدا میشود مصرف جذب کوچک روده در تجزیه از حاصل فروکتوز سپس افتد. می اتفاق کوچک عبارتی به شود. می کبد وارد مستقیما آنجا از و کبدی باب سیاهرگ وارد شده مییابند. اتتقال کبد به و میشوند سیاهرگی گردش وارد فروکتوز و گلوکز میکند. ایجاد تریوز قندهای گلیکولیز( )مسیر درکبد تجزیه مسیر در فروکتوز و رفته گلوکونئوژنیک مسیر به یا بروند مسیر سه به توانند می قندها این و آلدوز عامل با گلوکز فروکتوز و گلوکز حلقوی و خطی ملکولی ساختار 1. شکل کتوز عامل با فروکتوز طب. 1390 ) 1)2 و قرآن 6
گلوکز سنتز کنند یا در سنتز گلیکوژن شرکت کنند یا این که در کاتابولیسم بیشتر به مسیر تولید پیرووات بروند )شکل 2( )5(. 3-1 -مزیت های فروکتوز نسبت به گلوکز فروکتوز شیرینتر از گلوکز است و به این خاطر به عنوان شیرینکننده به غذاها و آشامیدنیها افزوده میشود. دالیل دیگر افزودن فروکتوز مزهدار کردن غذاها و داشتن مزه دلپذیر آن است. فروکتوز برای افراد دیابتی بهتر از گلوکز است. فروکتوز در دمای اتاق %73 شیرینتر از سوکروز است ( شکل 3 (. بنابراین دیابتیها میتوانند مقدار کمتری از آن مصرف کنند )6(. 4-1- نقش عسل در درمان انواع بیماریها سالها پیش از این که انسان پی به وجود عوامل میکروبی مانند باکتریها و قارچها ببرد عسل در عملیات جراحی و معالجه سوختگیها مورد استعمال داشته است. یونانیان قدیم اعتقاد داشتند خوردن عسل پیری را به تأخیر میاندازد و خستگی را زایل میکند )1(. عسل در درمان و پیشگیری از انسداد عروقی سنگهای کلیه و کیسه صفرا بیماریهای مجاری ادراری و... مفید است )7(. عسل منبع بسیار خوبی از آنتیاکسیدان است نقش بزرگی در جلوگیری از سرطان و همچنین بیماریهای قلبی دارد. به سرعت در خون پخش میشود. عسل وقتی با میزان مناسبی آب مخلوط شود. به سرعت در جریان خون پخش می شود و با آزادسازی ملکول قند به عملکرد بهتر مغزکه اصلی ترین مصرف کننده قند در بدن است کمک میکند و مانع بروز خستگی میشود. همچنین مشخص شده است که هر عسل بسته به نوع شهد گیاه غالب آن خواص دارویی آن گیاه را دارد و در درمان گروه خاصی از بیماری ها نقش دارد. به طور مثال: عسل»اکالیپتوس«ضد عفونی کننده ریه دستگاه ادراری و روده می باشد و در تمام ناراحتیهای مجاری تنفسی توصیه می شود. عسل»شبدر«مناسب برای ورزشکاران و تمام افرادی است که باید فعالیت های طوالنی انجام بدهند و دارای مقاومت جسمی کمی هستند. عسل»زیرفون«ضد اسپاسم بوده و بر مجموعه سیستم اعصاب به عنوان آرام بخش تأثیر می گذارد و بی خوابی را تسکین می دهد. عسل»آویشن«در تمام بیماری های عفونی ضعف بدنی زخم معده و سرفه توصیه میشود )8(. 2- هدف این پژوهش به منظور درک تأثیر عسل در درمان بیماریها که در قرآن کریم به آن اشاره شده است و امکان دستیابی به غذایی کامل و بیضرر خصوصا برای کهنساالن انجام شده است. 3- مواد و روشها در این پژوهش از آیات شریفه قرآن سوره مبارکه نحل و همچنین احادیث شکل 4. نمونه ای از ریختار گیاهی منطقه مورد مطالعه شکل 2. تبدیل متابولیکی فروکتوز به گلیکوژن در کبد شکل 3. نسبت شیرینی قندها و شیرین کنندهها شکل 5. فعالیت زنبورهای کارگر از گونه Apis mellifera در ذخیره سازی گرده و شهد در شان قرآن و طب. 1390 ) 1)2 7
پیامبر اکرم )ص( وائمه )ع( در مورد زنبورعسل و عسل استفاده شده است. اين پژوهش در منطقه»سيراچال«در 40 كيلومتري شمال كرج در مسير جاده كرج چالوس با حداقل ارتفاع 1780 و حداكثر 2910 متر از سطح دريا و در منطقهاي با وسعت 1500 هكتار انجام شد. تعداد 5 کندو در ارتفاعات منطقه مستقر شد )شکل 4 (. عسلها در ماههای تیر مرداد و شهریور از کندوها برداشت شدند )شکل 5 (. آزمونهای فروکتوز گلوکز ساکارز تعیین نسبت فروکتوز به گلوکز به روش یدومتری با تیتراسیون بر اساس استاندارد AOAC شماره 997 20/ انجام شد )1980(. 10 گرم از عسلهای هر ماه آنالیز گردهشناسی شدند. شمارش گردههای عسل با رقیقسازی با آب و سانتریفوژ به روش Sawyer انجام شد )9(. گیاهان مولد گردههای موجود در عسل توسط كليدهاي شناسایی معتبر خارجي )10( و منابع داخلی )11( شناسایی و نامگذاری شدند. 4- یافتهها نتایج نشان داد در تمام ماههای برداشت عسل نسبت فروکتوز به گلوکز نزدیک به یک بود و به طور میانگین این نسبت به 0/97 میرسید )جدول 1(. همچنین % 89 گیاهانی که گردهشان در عسل وجود داشت دارویی بودهاند. گیاهانی که گردهشان در عسلهای برداشت شده در ماههای تیر تا شهریور وجود داشت با نام علمی نام فارسی تراکم و تعداد دانههای گرده شمارش شده در )جدول 2( آمده است. بیشترین درصد تراکم گردهای )%85( مربوط شکل 6. زنبور عسل در حال گرده افشانی )جمع آوری شهد( گیاه پیچک قندرونی شکل 8. زنبور عسل در حال گرده افشانی )جمع آوری شهد( گیاه شکرتیغال البرزی Echinops elbursensis Convolvulus chondrilloides شکل 7. زنبور در حال گرده افشانی گیاه ختمیficifolia Alcea شکل 9. زنبور در حال گرده افشانی گیاه رز ذوالفقاری Rosa iberica جدول 1. میزان قندهای گلوکز فروکتوز ساکارز مجموع قندها نسبت فروکتوز به گلوکز و میانگین آن ها در عسل ماه های متفاوت. مجموع قندها )g( فروکتوز/گلوکز ساکارز )g( فروکتوز )g( گلوکز )g( 0/95 69/2 5/8 31/49 31/99 تیر 0/98 85 5/4 39/5 40 مرداد 0/99 78/06 8/24 34/685 35/139 شهریور 0/97 80/42 6/48 35/225 35/7 میانگین قرآن و طب. 1390 ) 1)2 8
به گیاه دارویی زرشک است. تصاویری از گردهافشانی )با جمع آوری شهد یا گرده( گیاهان دارویی این پژوهش توسط زنبورعسل نیز آمده است )شکلهای 8 7 6 و.)9 5- بحث نتیجه گیری خداوند تبارک و تعالی در قرآن مجید سوره مبارکه نحل آیات شریفه 68 و 69 میفرماید:»و اوحی ربک الی النحل ان اتخذی من الجبال بیوتا ومن الشجره و مما یعرشون 68 ثم کلی من کل الثمرات فاسلکی سبل ربک ذلال یخرج من بطونها شراب مختلف الونه فیه شفاء للناس ان فی ذالک الیه لقوم یتفکرون 69 «. و پروردگارت به زنبورهای عسل الهام کرد که از کوهها درختان و جایگاههایی که مردم برای تهیه عسل برپا میکنند خانههایی برگیرید. سپس از انواع میوهها بخورید آنگاه راههایی را که پروردگارتان معین کرده است رام و فرمانبردار بپویید. از شکم آنها آشامیدنی رنگارنگی جدول 2. میانگین تعداد و درصد گرده های شمارش شده در 10 گرم عسل برداشت های تیر تا شهریور تراکم )درصد( تعداد گونه گیاهی نام فارسی 85/5 2191626/592 Berberis vulgaris زرشک 5/5 140467/0428 Isatis kotschyana وسمه دماوندی 1/82 46540/31875 Acanthophyllum microcephalum چوبک 1/1 28770/32367 Cerasus microcarpa راناس 1 25388/4617 Cotoneaster ovata شیرخشت 0/7 18052 Eupatorium canabinnum - 0/42 10718/3761 Epilobium hirsutum بید علفی کرکی 0/4 10154/25 Cardaria draba ازمک 0/39 7333/628067 Melilotus officinalis یونجه زرد 0/35 9026/003 Astragalus aureus گون طالیی 0/35 9026 Reseda lutea ورث زرد چهره 0/3 8461/8761 Centaurea virgata گل گندم 0/26 6778/76 Salvia virgata مریم گلی 0/26 6769/5 Phlomis olivieri گوش بره 0/26 6769/5 Chearophyllum macropodum جعفری فرنگی کوهستانی 0/2 5077/1261 Pterocephalus canus سربال 0/13 3384/75 Cousinia nekarmanica هزارخارنکارمنی 0/1 3384/75 Hypomarathrum microcarpum شوید اسبی 0/1 3384/75 Bromus danthoniae جارو علفی هرز 0/09 2256/5 Dianthus orientalis میخک شرقی 0/09 2256/5 Crepis sancta ریش قوش 0/09 2256/5 Rosa iberica رز ذوالفقاری 0/09 2256/5 Astragalus microcephalus گون زرد 0/09 2256/5 Lonicera iberica پالخور بوته ای 0/09 2256/5 Unknown ناشناخته 0/07 1692/3761 Gypsophylla bicolor گچ دوست مزرعهروی 0/07 1692/375833 Alcea ficifolia ختمی 0/07 1692/375833 Achillea vermicularis بومادران 0/07 1692/375833 Allium erubescens پیاز رودباری 0/07 1692/375833 Euphorbia aellenii فرفیون قوچانی 100 2563115/067 جمع قرآن و طب. 1390 ) 1)2 9
تقویزاد راضیه برای اینها در یقین به است. مردم بیماری درمان آن در که میآید بیرون خداست. یکتایی بر نشانهای میاندیشند که مردمی و عجیب دقتهای با همراه زنبورعسل»زندگی میگوید طباطبایی عالمه لذا شود. نمی آشكار دقیق اندیشه و عمیق ر تفك با جز كه است آمیز اسرار میاندیشند كه آنان برای است نشانهای آن در است فرموده متعال خداوند قندهای بییشتر مطالعه با کردهایم سعی تحقیق این در جهت این به )12(«. ببریم. پی اسرار این از ای پاره به عسل معنای به ثمره است. شده ثمره خوردن به امر زنبورعسل به شریفه آیه در که گل شهد معنا یک باشد معنا دو به ثمره است ممکن اینجا در است. میوه خود اصال یا باشد است گیاه در متعددی واکنشهای حاصل یا ثمره نوعی به به بیشتر و بهتر دسترسی علت به عسل زنبور مواقع بعضی چون باشد. میوه میوه از مستقیما میدهد ترجیح عالقهاش مورد گلهای شدن کم یا میوهها چون شود خورده ترک یا سوراخ دلیلی به میوه که صورتی در البته کند تغذیه بدیهی موارد این در زند. نمی صدمه باغی محصوالت به گاه هیچ عسل زنبور شود. دیده عسل در بیشتری فراوانی با است میوه قند که فروکتوز بود خواهد فرق مختلف میوههای در قندها میزان چون است تأثیرگذار هم میوه نوع البته میکند. مثال طور به میشود. عسل ترکیبات و خواص بهبودی باعث فروکتوز فروکتوز همچنین )13(. دارد انجماد نقطه نزول روی زیادی تأثیر فروکتوز کریستالی دیرتر آبکی محلولهای در بنابراین دارد باالیی انحاللپذیری دیرتر تا میکند کمک عسل در حضورش ترتیب این به 14(. )13, میشود مزهدار منظور به حتی فروکتوز شود. بهتر آن خواص و بزند ر س یا شود منجمد دارد. وجود عسل در طبیعی طور به ولی میگردد افزوده غذاها کردن که میافتد اتفاق هنگامی قند جذب میزان بیشترین دادهاند نشان مطالعات که است حالتی این )15(. باشند نصف و برابر مقادیر در فروکتوز و گلوکز محسوب عسل کردن استاندارد راههای از یکی و دارد وجود عسلها در عموما در گلوکز به فروکتوز نسبت میانگین نیز ما مطالعه مورد عسل در میشود. بهترین که بود یک به نزدیک و 0/97 زنبورعسل فعالیت مختلف ماههای طبیعی غیر از طبیعی عسل شناسایی راههای از دیگر یکی داراست. را حالت در فروکتوز تجزیه از که است فورفورال متیل هیدروکسی یا HMF مقدار وجود عرضه در که دارند وجود افرادی اندک متأسفانه چون آید. می دست به عسل از بسیاری امروزه دلیل هین به ورزند. می غش الهی همتای بی طعام این هستند. طبیعی عسل تشخیص برای راههایی یافتن صدد در پژوهشگران انرژی بدن های سلول همه برای آن از و میسوزد که قندی رایج شکل به اما متنوع خواص داشتن وجود با فروکتوز است. گلوکز میشود فراهم الزم پیشروی ممکن مسیر سه برآن عالوه میشود. متابولیزه کبد در وسیع طور است گلوکز ایزومر فروکتوز است. گلوکز به شدن تبدیل آنها از یکی که دارد غیر سلول هر در شدن جذب برای و دارد را گلوکز به شدن تبدیل قابلیت نهایتأ و تجزیه فرآیند ترتیب این به شود. تبدیل گلوکز به ابتدا باید کبدی تأمین را بدن انرژتیک نیاز بیشتری زمان مدت در و میشود طوالنیتر جذب برای کافی فرصت بدن و نمیافتد اتفاق خون در گلوکز زیاد تجمع کند. می به عسل مصرف کهنسال افراد برای پس داشت. خواهد را آن مستمر جذب مفید قندهای تأمین بر عالوه عسل همچنین است. بهتر مراتب به قند جای و چربی حتی و آمینواسیدها معدنی مواد ویتامینها چون موادی داشتن با در زمینه این در میکند. عمل غذایی مکمل یک صورت به پروتئین کمی میکنند توصیه عسل خوردن به را مردم که است )ص( اکرم پیامبر از حدیثی سال 1400 گذشت از بعد میکنند. معرفی طعام شیرینترین را آن ضمن در و که است گلوکز به نسبت فروکتوز بودن شیرینتر گویای پژوهشها اکنون احادیث و قرآن در عسل بخشی شفاء علم از حاکی که نیز پیامبر گفته و داراست را عسل قندهای از مهمی سهم دارد. بر در را سالم غذای مصرف به سفارش است ایشان لدنی دالیلی اما است. مضر دیابتی افراد برای عسل که میکنند تصور عدهای خورده کمتر زیاد شیرینی دلیل به عسل 1( کند. می نفی را آن که دارد وجود فروکتوز عسل قند نصف حدود 2( میشود. خون وارد کمتری گلوکز و شده کبد در گلیکوژن صورت به گلوکز به شدن تبدیل از بعد اغلب فروکتوز و است میگردد. ذخیره کنند می محکوم را عسل نظر این از و دانسته چاقی سبب را فروکتوز عدهای گویای تحقیقات جدیدا اما دانند. می چربی به گلیکوژن تبدیل را دلیلش و در فقط آن ضرر اما میشود. تبدیل چرب اسید به فروکتوز گرچه که است این طبیعی انداره از بیش و مصنوعا که است شده فرآوری آشامیدنیهای و غذاها افزودنی که عسل در بنابراین )16(. سبزیها و میوهها در نه میافزایند فروکتوز نمیآید پیش مشکلی است برابر گلوکز با تقریبا فروکتوز میزان و نرفته کار به میگیرد. صورت جذب بهترین حال عین در و نشده تولید زیاد چربی گیاهان به مربوط عسل در موجود گیاهان های گرده %89 پژوهش این در ختمی گلی مریم بومادران گون شیرخشت زرشک جمله از بودهاند دارویی از گرده و شهد جمعآوری و بهرهگیری با زنبورعسل ترتیب این به. غیره... و و کرده عسل وارد را آنها خواص میباشند دارویی عمده طور به که گیاهانی )%85( تراکم درصد بیشترین با زرشک )17(. میگذارد ما اختیار در نهایت در پیشگیری و درمان در که است کرده عسلی به مبدل را پژوهش این عسل تعیین نقش ادراری مجاری بیماریهای و کلیه سنگهای عروقی انسداد از را عسل زنبورهای نمیتواند وحی و الهام جز چیزی یقین به باشد. داشته کننده رهگذر این از و بفرستد دارویی و ارزش با گیاهان سوی به هدفمند اندازه این تا النحل...«. الی ربک اوحی»و میفرماید که همان یعنی سازد بهرهمند را ما قدرداني و تشكر عالی آموزش مرکز علمی هیأت عضو نظریان حسن دکتر آقای جناب از بسیار مستمرکردهاند های کمک پروژه اجرای طول در که )ره( خمینی امام کند. می تشکر نویسندگان مشارکت میزان داشتهاست. عهده به را مقاله نگارش و انجام مراحل تمامی زاد تقوی راضیه منافع تضاد است. نشده بیان مالی پشتیبانی است. نشده بیان References 1. Esmaeili M. Bee farming.honey Production using in pollination. center Sepehr Publishing; 2000. 2. Koleyni M. Osule Kafi. Translated by Mostafavi S, editor.: Elmie Eslami publication; 1966 3. Forristal L. The Murky World of High-Fructose Corn Syrup. Wise Traditions in Food, Farming and the Healing Arts Fall. 2001;3. 4. Mann T. The Biochemistry of Semen, 244 pp. London: Methuen. 1954. 5. Wikipedia. Fructose. Available from: http://en.wikipedia.org/ wiki/fructose. طب. 1390 ) 1)2 و قرآن 10
6. Heacock PM, Hertzler SR, Wolf BW. Fructose prefeeding reduces the glycemic response to a high-glycemic index, starchy food in humans. The Journal of nutrition. 2002;132(9):2601-4. 7. KordAfshari GR, Mohammad Kenari H, Ismaili S. Nutrition in Islamic Iranian medicine. Nikan Progeny. 2009. 8. Sawyer R. Honey Idedtification. Cardiff Academic Press pp. 1988; p1-108. 9. Sawyer R. Honey identification. Cardiff: Cardiff Academic Press 115p-illus En Pollen identification Palynology. 1988. 10. Hanover, LM; White, JS. Manufacturing, Composition, and Application of Fructose. Journal of Clinical Nutrition. 1993;58: 724s-732. 11. Ghahreman A. The flora of Iran Research Institute of Forests and Rangelands. 1986-1998. 12. Tabatabaie M. Almizan fi tafsire Quran.;14. 13. Hanover LM, White JS. Manufacturing, composition, and applications of fructose. The American journal of clinical nutrition. 1993;58(5):724S. 14. McWilliams M. Foods: experimental perspectives. Macmillan; 1989. 15. Fujisawa T, Riby J, Kretchmer N. Intestinal absorption of fructose in the rat. Gastroenterology. 1991;101(2):360-7. 16. Dolson L. Fructose: Sweet, But Dangerous. Is High Fructose Corn Syrup Worse Than Sugar? Medical Review Board. 2008. 17. Taghavizad R, Majd A. Nazarian H. The medicinal plants using by bee hony in Sirachal in Tehran. Iranian developmet Herbal industry Research Congeres; 2009. 2009. قرآن و طب. 1390 ) 1)2 11