1437 پەيغەمبەر ئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمىنى يازغاندا )ساد ياكى ساد الم ئەيىن ۋە مىم( ھەرىپى بىلەن يىزىپ ئىپادىلەشنىڭ ھۆكمى حكم كتابة ( ص ) و ( صلعم ) بدال من صىل اهلل عليه وسلم > < األويغورية - ئۇيغۇرچە - uyghur پەزىلەتلىك شەيخ ئابدۇلئەزىز ئىبنى ئابدۇلالھ ئىبنى باز فضيلة الشيخ عبد العزيز بن عبد اهلل بن باز تەرجىمە قىلغۇچى: سەيپىددىن ئەبۇ ئابدۇلئەزىز تەكشۈرۈپ بېكىتكۈچى: نىزامىددىن تەمكىنى ترمجة: سيف ادلين أبو عبد العزيز مراجعة: نظام ادلين تمكيين
1 پەيغەمبەر ئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمىنى يازغاندا )ساد ياكى ساد الم ئەيىن ۋە مىم( ھەرىپى بىلەن يىزىپ ئىپادىلەشنىڭ ھۆكمى 67974 -نومۇرلۇق سوئال سوئال: پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنغاندا سەللەلالھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم دېگەن سۆزنىڭ ئورنىغا )ساد ياكى ساد الم ئەيىن ۋە مىم( ھەرىپىنى يېزىپ ئىپادىلىسە توغرا بوالمدۇ بۇ ھەقتە چۈشەنچە بېرىشىڭالرنى ئۈمىد قىلىمەن. جاۋاپ: بارلىق گۈزەل مەدھىيىلەر ئالەملەرنىڭ پەرۋەردىگارى بولغان ئالالھ تائاالغا خاستۇر. پەيغەمبىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسساالمغا ئائىلە-تاۋابىئاتلىرى ۋە ساھابىلىرىغا ئالالھ تائاالنىڭ رەھمەت ساالملىرى بولسۇن. پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنغاندا "سەللەلالھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم" دېگەن جۈملىنى تولۇق يېزىش كېرەك. ئەمما ئۇ جۈملىنى تولۇق يازماستىن )ساد ياكى ساد الم ئەيىن ۋە مىم( ھەرىپىنىال يېزىپ قويۇش توغرا بولمايدۇ. شەيخ ئىبنى باز رەھىمەھۇلالھ مۇنداق دەيدۇ: "پەيغەمبەر ئەلەيھىسساالمغا دۇرۇت- ساالم يولالش نامازنىڭ تەشەھۇتتا خۇتبە ئوقۇغاندا دۇئادا ئىستىغپار ئېيتقاندا ئەزان ئوقۇلغاندىن كېيىن مەسچىتكە كىرگەندە ۋە مەسچىتتىن چىققاندا پەيغەمبەر ئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنغاندا ۋە باشقا ئورۇنالردا تولۇق ئاتاش يولغا قويۇلغاندۇر. شۇنداقال پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمى كىتاپ لېكسىيە ماقالە قاتارلىق ئىلمى ئەسەرلەردە يىزىلغاندا تولۇق يېزىش ئاالھىدە تەكىتلىنىدۇ. بىز ئالالھ تائاالنىڭ بۇ ھەقتىكى بۇيرۇقنى ئەمەلىيلەشتۈرۈشىمىز ئۈچۈن پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمىدىن كىيىن يىزىلىدىغان دۇرۇت-ساالمنى تولۇق يېزىشىمىز كېرەك. ئوقۇرمەنمۇ ئەسەرنى ئوقۇغاندا تولۇق ئوقۇشى الزىم. بىرەر كىتاب ياكى ماقالە يازغاندا بەزى يازغۇچىالردەك )ساد ياكى ساد الم ئەيىن ۋە مىم( ھەرىپىنى ياكى شۇنىڭغا ئوخشىغان بەلگە شەكىللىك ھەرىپلەرنى يېزىپ قويۇش توغرا بولمايدۇ. بۇنداق قىلىش ئالالھ تائاالنىڭ قۇرئان كەرىمدىكى بۇ ھەقتە بايان قىلىنغان بۇيرۇقىغا خىالپلىق قىلغانلىقتىن ئىبارەتتۇر. ئالالھ تائاال مۇنداق دەيدۇ: إ ن الل ه ا تەرجىمىسى: وا ت سل يم و س ل ي م ل ع ال ي ه ي ل ن وا صل وا ع ا ا ل ين آم ه ي و م ل ئ ك ت ه ي ص ل ون ب ي ا أ
2»ئالالھ ھەقىقەتەن پەيغەمبەرگە رەھمەت يولاليدۇ )يەنى پەيغەمبەر ئەلەيھىسساالمغا رەھمەت قىلىدۇ شەنىنى ئۇلۇغ قىلىدۇ دەرىجىسىنى ئۈستۈن قىلىدۇ( پەرىشتىلەرمۇ ھەقىقەتەن پەيغەمبەرگە مەغپىرەت تەلەپ قىلىدۇ ئى مۆمىنلەر! سىلەر پەيغەمبەرگە دۇرۇد ئېيتىڭالر ۋە ئامانلىق تىلەڭالر )چۈنكى رەسۇلۇلالھنىڭ سىلەرنىڭ ئۈستۈڭالردىكى ھەققى چوڭدۇر ئۇ سىلەرنى گۇمراھلىقتىن ھىدايەتكە زۇلمەتتىن يورۇقلۇققا چىقارغۇچىدۇر(.«]سۈرە ئەھزاب 64 -ئايەت[. يازمىدا پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمغا دۇرۇت-ساالم يولالش بىر قانچە ھەرپ بىلەن ئىپادىلەش بىلەن كۇپايىلەنسە تولۇق يازغاندا ھاسىل بولىدىغان شەرەپ-پەزىلەت يوق بولىدۇ. بەزى ۋاقىتتا ئوقۇرمەنلەر دىققەت قىلمايدۇ ياكى بۇ ھەرىپلەرنى چۈشەنمەي ئۆتۈپ كېتىدۇ بەزى ئالىمالر ھەرپ بىلەن ئىپادىلەشنى ياقتۇرمىغان ۋە بۇنىڭدىن ئاگاھالندۇرغان. ئىبنى سەالھ ئۆزىنىڭ ھەدىس ئالىملىرى ناملىق كىتابىنىڭ )بۇ كىتاب ئىبنى سەالھنىڭ مۇقەددىمىسى دېگەن نام بىلەن تونۇلغان( 56 -بۆلۈمىدە مۇنداق دەيدۇ: "ھەدىس يېزىش ۋە يازغاننى قانداق بېكىتىش ۋە باغالشتۇرۇش توغرىسىدا توختىلىپ مۇنداق دەيدۇ: "يازمىالردا پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنغاندا سەللەلالھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم دېگەن سۆزنى تولۇق يېزىش كېرەك تەكرار تىلغا ئېلىنغاندا تەكرار يېزىشتىن زېرىكمەسلىك الزىم چۈنكى بۇنىڭدا كۆپ پايدىالر بولۇپ بۇ سۆزنى يازغۇچى ۋە ھەدىسنى ئوقۇغۇچى بۇنىڭغا تىزدىن ئېرىشىدۇ بۇنىڭدىن غاپىل قالغان كىشى كۆپ ياخشىلىقتىن مەھرۇم قالىدۇ بىز بۇنداق كىشىلەرنى چۈشلىرىمىزدە ئوچۇق كۆردۇق. سەللەلالھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم دېگەن سۆزنى يېزىش رىۋايەت قىلىنغان سۆز بولماستىن بەلكى بېكىتىلگەن دۇئادۇر شۇنىڭ ئۈچۈن بۇنىڭ رىۋايەت بىلەنمۇ ئاالقىسى يوق ۋە بۇنى قىسقارتىپ بىرقانچە ھەرپ بىلەن ئىپادىلەشمۇ توغرا بولمايدۇ. شۇنىڭدەك ئالالھ تائاالنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنغاندىمۇ ئالالھ تائاالغا مەدھىيە ئېيتىش كېرەك ۋە ئالالھ كاتتىدۇر يۈكسەكتۇر ۋە بەرىكەتلىكتۇر دېگەندەك سۆزلەرنى يېزىش كېرەك. ئالالھ تائاالغا مەدھىيە ۋە پەيغەمبەر ئەلەيھىسساالمغا دۇرۇت-ساالمنى ئىسپاتالشتا ئىككى كەمچىللىكتىن ساقلىنىش كېرەك: بىرىنچى: بۇنى تولۇق يازماستىن پەقەت بىر-ئىككى ھەرەپ بىلەن ئىپادىلەشتىن. ئىككىنچى: سۆزنىڭ مەنىسىنى يېزىپ ئەسلى بويىچە تولۇق يازماسلىقتىن ئىبارەت.
3 بىر رىۋايەتتە ھەمزە ئەلكەنانى رەھىمەھۇلالھ مۇنداق دەيدۇ: "مەن دائىم ھەدىس يازاتتىم پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنغاندا )سەللەلالھۇ ئەلەيھى( دەپ يازاتتىم)ۋەسەللەم( دېگەن سۆزنى يازمايتتىم. بىر كۈنى پەيغەمبەر ئەلەيھىسساالمنى چۈشۈمدە كۆردۈم پەيغەمبەرئەلەيھىسساالم ماڭا:»ساڭا نېمە بولدى نېمە ئۈچۈن ماڭا دۇرۇت-ساالمنى تولۇق يازمايسەن «دېدى. شۇنىڭدىن كېيىن ھەدىس يازغاندا پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنسا )سەللەلالھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم( دەپ تولۇق يازىدىغان بولدۇم. ئىبنى سەالھ سۆزىنىڭ ئاخىرىدا مۇنداق دەيدۇ: "پەيغەمبەر ئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنغاندا)سەللەلالھۇ ئەلەيھى( دەپ يېزىش ياخشى كۆرۈلمەيدۇ. )ئىبنى سەالھ رەھىمەھۇلالھنىڭ سۆزى بۇنىڭ بىلەن ئاخىرالشتى(. ئىمام سەخاۋىي رەھىمەھۇلالھ "پەتھۇل مۇغىيس شەرھى ئەلپىيىتۇل ھەدىس لىلئىراقىي" دېگەن كىتابىدا مۇنداق دەيدۇ: "ھەدىس يازغۇچى پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنغاندا )سەللەلالھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم( دەپ تولۇق يازماستىن پەقەت بىر-ئىككى ھەرپ بىلەن ئىپادىلەپ قويۇشتىن ساقلىنىشى كېرەك. ئەرەب تىلىدىن خەۋىرى يوق بولغان ئەجەم ئەۋالدلىرى ياكى بەزى تالىپ-ئىلىمالر )سەللەلالھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم( دەپ تولۇق يازماستىن بەلكى )ساد( ياكى )ساد مىم( ياكى )ساد الم ئەيىن مىم( ھەرپى بىلەن ئىپادىلەش توغرا بولمايدۇ چۈنكى تولۇق يازمىغاندا بۇنىڭغا بېرىلىدىغان ئەجىر- ساۋاپمۇ كېمىيىپ كېتىدۇ ئەلۋەتتە". ئىمام سۇيۇتىي رەھىمەھۇلالھ ئۆزىنىڭ: "تەدرىيب ئەرراۋىي فى شەرھى تەقرىيب ئەننەۋەۋىي" ناملىق ئەسىرىدە مۇنداق يازىدۇ: "ھەدىس يازغان ئورۇنالردا بولسۇن ياكى پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمغا دۇرۇت-ساالم يولالش يولغا قويۇلغان ئورۇنالرنىڭ ھەممىسىدە)سەللەلالھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم( دەپ تولۇق يازماستىن بەلكى )سەللەلالھۇ ئەلەيھى(ياكى)ۋەسەللەم( دەپ قىسقارتىپ يېزىش ياخشى بولمايدۇ چۈنكى ئىمام مۇسلىم ۋە باشقا ھەدىس ئالىملىرى ئالالھ تائاالنىڭ: «ىئ مۆمىنلەر!سىلەر پەيغەمبەرگە دۇرۇت ئېيتىڭالر ۋە ئامانلىق تىلەڭالر«دېگەن ئايىتىنىڭ تەقەززاسى بويىچە پەيغەمبەرئەلەيھىسساالمنىڭ ئىسمى زىكىر قىلىنسا ئۇنى بىر-ئىككى ھەرپ بىلەن ئىپادىلەش توغرا بولمايدۇ بەلكى تولۇق ئىپادىلەش كېرەك دەپ قارايدۇ". )ئىمام سۇيۇتىينىڭ سۆزى بۇنىڭ بىلەن ئاخىرالشتى(. مېنىڭ ھەر بىر مۇسۇلمان يازغۇچى ۋە ئوقۇرمەن قاتارلىقالرغا قىلىدىغان تەۋسىيەم: يازما ئۈچۈن قەلەم تەۋرەتكەندە ئەجىر-ساۋاپ كۆپ بولىدىغان شەكىلدە يېزىشىمىز كېرەك. ئەمەللىرىمىزنى بىكار قىلىۋىتىدىغان ياكى ساۋابىنى كىمەيتىۋىتىدىغان ئىشالردىن يىراق بولۇشىمىز الزىم. ئالالھ تائاال ھەممەيلەننى
4 ئۆزى رازى بولىدىغان ۋە ياخشى كۆرىدىغان ئىشالرغا مۇيەسسەر قىلسۇن. ئالالھ تائاال سېخى ۋە ئېسىل زاتتۇر. پەيغەمبەربىرىمىز مۇھەممەد ئەلەيھىسساالمغا ئائىلە- تاۋابىئاتلىرى ۋە ساھابىلىرىغا ئالالھنىڭ رەھمەت-ساالملىرى بولسۇن. ]شەيخ ئىبنى باز پەتىۋاالر توپلىمى 5 -توم 799-797 -بەتلەر[. ئالالھ ھەممىدىن ياخشى بىلگۈچىدۇر.
1