2 Project risk management based on PMBOK guidelines and its application in construction projects Somayeh Ghorbani 1 *1-Master of Engineering and Construction Management-Payame Noor University of Alborz ABSTRACT Risk management is one of the important areas of project management that is used in developed countries in an organized and legal manner in all projects. The field of risk management as one of the areas of standard knowledge of PMBOK is the process of identifying, analyzing and responding to risks, which is implemented in order to maximize opportunities and minimize threats. The purpose of implementing the project risk management process is to identify and root out the causes of each risk, analyze it as much as possible, plan and implement response methods and allocate risks to competent factors, in order to effectively control the preferred risks of each project, avoid unnecessary costs., Minimize crisis management and optimize the use of limited resources. The steps described in this article provide a scientific and systematic method for determining and identifying risks, their quantitative and qualitative impact, providing the right answers at the right time, and controlling risks. First, a list of possible risks in construction projects was prepared and key items were prioritized through a questionnaire, then the general strategies for responding to the risks were identified. Finally, with the help of previous research and also consulting experts, the best strategies for controlling critical risks in construction projects are described in detail to provide assurance of efficiency for project stakeholders and maximize productivity and optimize the project in terms of time, cost, Quality, human resources, equipment, etc. Keywords:Risk Management,Risk Assessment,Risk Identification,Qualitative Analysis,Quantitative Analysis,Risk Response and Control. All rights reserved to Civil & Project Journal. 06
هدیزیت ریسک پزص هبت ی بز را وبی PMBOK کبربزد آى در پزص بی عوزا ی 1 سوی قزبب ی ع * 1- زا كز ی وبضق بؾی اضقس ه سؾی هسيطيت ؾبذت-زا كگب پیبم ض الجطظ پؿت الىتط یىی: so.ghorbani@gmail.com تبریخ دریبفت: 1400/02/00 تبریخ پذیزش: 1400/02/31 چکید هسيطيت ضيؿه يىی اظ هحسز ه ن هسيطيت پطغ هیثبقس و زض وك ض بی پیكطفت ث ن ضت ؾبظهبى يبفت لب و س زض توبم پطغ ب ه اؾتفبز لطاض هیگیطز. ح ظ هسيطيت ضيؿه ث اى يىی اظ ح ظ زا ف اؾتب سا PMBOK فطاي س بی ق بؾبيی تزعي تحلیل او ف ث ضيؿه بؾت و ث ه ض حساوخط وطزى فطنت ب حسالل وطزى ت سيسات پیبز ؾبظی هیق ز. سف اظ پیبز ؾبظی فطاي س هسيطيت ضيؿه پطغ ق بؾبيی ضيك يبثی لل ل ط ضيؿه تحلیل آى تب حس اهىبى ثط به ضيعی ارطای ض بی او ف ترهیم ضيؿى ب ث اهل شینالح ث ه ض و تطل هؤحط ضيؿه اضرح ط پطغ ارت بة اظ عي بی غیط يطضی ث حسالل ضؾب سى هسيطيت ثحطاى ث ی و زى اؾتفبز اظ ه بث هحسز هیثبقس. گبم ث سی قطح زاز قس زض ايي همبل يه ض لوی ؾیؿتوبتیه ضا ثطای ت ییي ق بؾبيی ضيؿه ب تأحیط وو ی ویفی آ ب اضائ پبؾد زضؾت زض ظهبى ه بؾت و تطل ضيؿه ب اضائ هیز س. زض اثتسا لیؿتی اظ ضيؿه بی هحتول زض پطغ بی وطا ی ت ی ه ا قبذم اظ طيك پطؾك به ال يت ث سی قس س ؾپؽ اؾتطاتػی ولی پبؾد ث ضيؿه ب هكرم گطزيس. زض بيت ثب ووه اظ پػ ف بی پیكیي وچ یي هك ضت ذجطگبى ث تطيي اؾتطاتػ ثطای و تطل ضيؿه بی ثحطا ی زض پطغ بی وطا ی ث تفهیل تكطيح قس اؾت تب ا وی بى ذب طی اظ وبضايی ثطای شي ف بى پطغ فطا ن آهس ه رت ث حساوخط ضؾیسى ث ط ضی ث ی ؾبظی پطغ اظ ط ظهبى عي ویفیت ه بث ا ؿب ی تز یعات... ق ز. کلوبت کلیدی: هدیزیت ریسک ارسیببی ریسک ض بسبیی ریسک تحلیل کیفی تحلیل کو ی اک ص ک تزل ریسک 06
هژورپ و نارمع هیرشن )Civil & Project Journal)CPJ(( م ؾ لبؾ ضز 3 ضبوق تك جيزضا یپبیپ ضبوق 1400 حفن4 60 حفن بت 79 06 هدقه-1 طه طيبح مبوت یب ج ر یگس ظ طكث ز ر تقاز ىاضز ض فیپ ترؾ یگس ظ ىسث ضازض ذطث ط ذ.نیقبث بر ط یا ج ر یگس ظ به ز ر یىي.زضاز ييا ت ن ب ج ر تذبؾ ظبؾ یيبر ط ذ هي طه یتاش یيلا ه( قضبث طیقیهزبذ.)1396 بز آ یهبوت ب غطپ طتؿث ىبهظ طتؿگ ىبىه فيط ت یعيض هب طث س قیه ييا ز لهب عی تؾ یپ لبح طییغت یيبي پ س قبثیه ضبچب مس تی ل یب یگػي ط س ا ذ غطپ ز ث ىآ اض بث ب سيس ت یيب تنطف را ه طگا.زظبؾیه طيسه س ا رث زض ه ط سيس ت بي تنطف ل ىحه بي حل هيزع ل ىآ نیوهت زطیگث لا و ه بث ىاطحث را ه سق س ا ذ طز ه فياعفا يع ىبهظ ف بو یگتؿذ یيآضبو یطىف زاطفا طگ ؼط ب ی یقب يتقاس سيز س يآ تؾز يتفض تنطف یلیذ زضا ه طگيز چط.ز قیه مس یب تی ل هي غطپ طتكیلز زض ه يعزت لیلحت ضاطل س طیگ تيطيسه ىآ طتىبؾآ طتآضبو تجلا س ا ذ طتیول ز ث لثبمه مس يعزت لیلحت زاسذض تلابح طیغ ی ل س ا تیه تلا یوب ط ذ لبج ز تقاز سقبث بت یيبر يىوه ؽپ فطن ىبهظ يع ب ی ىلاو یتح طحا یكرث ز ذ اض تؾز زاز تاضب ت ا فاس ا فیپ فيط ت سق اض زضاطث.زظبؿ ظطها ب ىبهظبؾ س ا تفبي یض ح یاطث كف ه یبی ز تثبلض ضبچب تيطيسه مس ب تی ل س قبثیه بم ( یؾ جؾ.)1388 لبؾ 1921 ه اطف تيب ح ي تبفت يیث مس تی ل اض فيط ت زطو مس تی ل سيبث ض عيبوته لاهبو م فه تذب ق سق ىآ عگط اسر سك سيز تى.ز ق یلنا ييا هي م فه لثبل س ا یطیگ یلبح مس تی ل ته یتبفته لاهبو.زضاز سهبیپ مس تی ل یىي یيب ظبی فیپ ج بث ز ر ىسهآ ززطگیه مس تی ل. غطپ یزض ه تفگ ز قیه فس اض ب كلا تحت ضاطل س ز یيلا ه( قضبث طیقیهزبذ.)1396 ی لبؾ ب ی طیذا تبمیمحت یا زطتؿگ یهظ غطپ ب ی تذبؾ ظبؾ یيب ثطيظ مبز ا. تفطگ تيطيسه یىي یب س ياطف ن ه فلبچ ب ی یؾبؾا یهظ تيطيسه غطپ به و. ی ظ ح تیلب ف تيطيسه تؿىق غطپ ب ی ی اطو ثزا ح جلطتهطیغ وطف.ز قیه ييا یلبح تيطيسه ی ظ ح یطت زطتؿگ اض طث زطیگیه طجز ض یتاطث(.)1393 طث كج عيا 003 غطپ س ياطف یسحا لهبق ييس چ تیلب ف جتطه لطت و سق یاضاز طق ىبيبپ.س تؿ ييا ب تیلب ف ض ه ىسیؾض یفس س تؿ سيبث ىبهظ.س ق مبز ا مركه ثب ه بث مركه يع مركه ب ث طث يي ا فس تيطيسه غطپ ف بو لبوتحا تؿىق غطپ ىسیؾض فاس ا ز ذ. ييا ضبو بث یوو ىزطو ب ضطي تب جت یقب ب ط ذ یكیث زبف ىزطو ب تی ل ه ىبیهس ( ىبیل يظ ی یها.)1394 زازضاطل یا لیؾ یاطث میهرت یض میهرت تؾب یزازضاطل تل یلنا تاطربكه یفط ه سق. طخوا ب زازضاطل ىا تیه حلاه زطو سو یب غطپ اض ىا تیه بهطفضبو بي ضبى بویپ لمت ه ز و یل ياطق ة ل ه ىآ یب یزازضاطل ی ح لزب ته يیث يیفط نیؿمت ز ق طق تیمف ه هي زازضاطل لزب ت يیث بهطفضبو فط یزازضاطل لثبمه میهرت. ى ته یلهب ييطتكیث یيب ا ت اض یاطث تيطيسه ىآ زضاز لهب تیمف ه غطپ تذب ق سق یيلا ه( قضبث طیقیهزبذ.)1396 طیغ جحث زازضاطل سم سق تبمیمحت ىبك س زیه غطپ ب ی تذبؾ ظبؾ تلغا بث طزت تبیيطف تب ل ب ی زاطفا فلتره ضبوطؾ.زضاز یيبز آ ب تيطيسه ب آ تسق ياطق غضطپ یگتؿث زضاز ط سؾضیه زاطفا بث طزت یث ذ ضاعثا یاطث تيطيسه ىزطو ب ب غطپ طجز ض یتاطث( س تؿ.)1393
2 -هزری بز ادبیبت ه ض ع چیستی چزایی هدیزیت ریسک پزص هسيطيت ضيؿه پطغ لن ق بؾبيی تحلیل پبؾدز ی ث ضيؿه زض ل وط يه پطغ اؾت. هسيطيت ضيؿه هیت ا س احط هخجتی ثط ضی ا تربة پطغ ب ت ییي هحسز پطغ ظهبىث س ثطا ال گطايب عي زاقت ثبقس. هسيطيت ضيؿه ث شي ف بى پطغ ووه هیو س تب جی ت آى ضا زضن وطز ا بی تین ضا زض ت طيف مب ل ت ي ف ث هكبضوت لجیس ث يىپبضچ ؾبظی ؾبيط ح ظ بی زا ف هسيطيت پطغ ووه هیو س. هسيطيت ضيؿه ث هسيطاى پطغ كبى هیز س و ثطای وب ف ضيؿه بيی و هب ضؾیسى ث ا ساف پطغ هیق س چ ال يت بيی ضا ت ییي و س چ ه بث ی ضا ترهیم ز س چ ف بلیت ب فطاي س بيی ضا ارطا و س. هسيطيت ضيؿه ثب ايزبز ی ثی ف زا ف ا وی بى زض تهوین گیطی زؾتیبثی ث تبيذ ث تطی اظ پطغ ضا هوىي هیؾبظز. ي ی ثب ج هیق ز هسيطاى زضثبض ی فطاي س بی ثط به ضيعی طاحی ثطای پیكگیطی يب ارت بة اظ ضيؿه ب ث وبضگیطی فطنت ب ثط به ضيعی الت بيی ثطای ثطذ ثب ضيؿه ب تأحیطات آ ب ترهیم ث تط ه بث وب گ وطزى ث زر ی پطغ ثب ضيؿه ب ت ظي ث تط ضيؿه هیبى طف بی زضگیط زض پطغ تهوین بی ث تطی ثگیط س. ايي پیكطفت ب زض و بض يىسيگط ث ا وی بى ثیكتط زض هزو وب ف لطاضگیطی زض ه طو ضيؿه سم ل یت ه زط هیق س. هسيطيت ضيؿه ثب ج هیق ز و پطغ اظ ؾی ط ی بق بذت ب ث و تطل هسيطاى پطغ زض ثیبيس )اقیط هلىی تجبض 1396(. ؾ ىت ه ن و هیثبيؿت زض هسيطيت ضيؿه ث آ ب ت ر ق ز ث قطح شيل اؾت )ه اليی ثبضق ذبزهیقیطاظ 1396(: 1. ق بؾبيی آ بلیع اضظيبثی ث ن ضت ؾیؿتوبتیه چ بضچ ة لوی ثبقس. 2. هسيطيت ضيؿه ضا قرم ت ا و س آگب س زاض ثبقس. 3. عي ای و ثبثت هسيطيت ضيؿه پطزاذت هیك ز آيب نطف التهبزی زا يب ذیط ثطای هسيطيت وطزى ضيؿه اثتسا ه ن اؾت و ضيؿه ضا ت طيف و ین. زض ازثیبت اغ ای "ضيؿه" ثب ه ب ی هتفبتی یط سم ل یت يب ذ ط اؾتفبز قس اؾت. وب ض و هكب س هیق ز ت طيف احسی اظ ضيؿه ر ز سا زض اغلت ت بضيف ر ج ی ه فی ضيؿه هس ط لطاض گطفت هیق ز اظ ر ج ی هخجت ضيؿه چكن پ قی هیق ز. ايي تفبت زض ت طيف ضيؿه ثب ج هیق ز و تزطث ب ضفتبض هتمبثل زض ه ضيؿه هتفبت ثبقس )ثطاتی ض زجط 1393(. ثیكتط ايي ت بضيف زاضای ان ل يىؿب ی ؿت س ضيؿه ضا يه پسيس ی هحتول ه طفی هیو س و هیت ا س ثط ضی ا ساف پطغ تأحیط ثگصا. ثط اؾبؼ PMI 2012 ضيؿه يه پسيس يب قطاي غیطل ی اؾت و اگط ضخ ز س تأحیط هخجت يب ه فی ثط ضی ا ساف پطغ زا. ث ب ثط ايي يه ت طيف ولی اظ ضيؿه پطغ جبضت اظ " سم ل یتی اؾت و هیت ا س احط ه فی يب هخجت زض ضؾیسى ث ا ساف پطغ زاقت ثبقس." اظ ثؿیبضی ر ج ب هسيطيت ضيؿه ه فی قجی ث ی ثیو اؾت. هسيطيت ضيؿه ه فی ف بلیتی اؾت و ث ه ض وبؾتي اظ احط اتفبلبت ثبلم ه فی زض يه پطغ ا زبم هیق ز. ضيؿه هخجت قجی ث ؾطهبي گصاضی زض فطنت ب اؾت. هسيطيت ضيؿه زض ال یبظه س ؾطهبي گصاضی اؾت چطا و زض ايي ظهی عي بيی ر ت ق بؾبيی ضيؿه ب تحلیل آ ب ايزبز ثط به بيی ثطای اضرب ث ايي ضيؿه ب ر ز زا. ايي عي ب ثبيس زض ثط به ضيعی عي ظهبىث سی ه بث پطغ گ زب س ق س. زض ط ن ضت عي هسيطيت ضيؿه جبيس اظ ؾ ز ثبلم آى تزبظ و س. هؿلن اؾت و توبم پطغ ب زاضای سم ل یت بيی ؿت س و هیت ا س پیبهس بی هخجت يب ه فی زاقت ثبق س. اهب هؿئل ايي اؾت و چگ ثبيس تهوین گطفت و وسام پطغ ب ضا ز جبل وطز چگ ثبيس ضيؿه بی ل چطذ حیبت يه پطغ ضا ق بؾبيی هسيطيت وطز. 06
ثؿیبضی اظ هترههبى ضيؿه پیك بز هیو س و ؾبظهبى ب افطاز ث ز جبل ه اظ ثیي ت سيس ب فطنت ب زض توبهیر ج ب ثب ت ر ث طفیت ضيؿه پصيطی هب یت ضيؿه ثبق س ) مب ؾی ؾج 1388(. ايي ايس ثیب گط ايي هؿئل اؾت و هیعاى تحول ؾبظهبى ب افطاز هرتلف ؿجت ث ضيؿه هتفبت اؾت. ثطذی اظ ضيؿه ضی گطزاى ا س ثطذی زيگط آى ضا رؿتز هیو س. گبهی و هسيطاى تهوین گیطی ضيؿه زاض زض وؿت وبض هیگیط س تحت تأحیط اهل هرتلفی اظ رول هكىالت قرهی )ث اى هخبل ؾي تج یت تحهیالت) هبلی (حطت زضآهس) يػگی قرهی )قغل ن ت ا ساظ قطوت( لطاض هیگیط س. اهل هؤحط زض تهوینگیطی ضيؿه زاض ث ز گط جم ث سی هیق س: اهل زاذلی ذبضری. اهل ذبضری جبضت س اظ :فط گ قطوت فط گ وك ض لب ى همطضات قطاي ارتوب ی التهبزی قطاي رغطافیبيی قطاي والى التهبزی زذبلت بز بی زيگط. گط ی اظ اهل زاذلی قبهل: ؾي ؾ ح تحهیالت ر ؿیت ه ل یت قغلی حم ق زضاهس تزطث وبضی يػگی يب ضيؿه پصيط). قرهیتی )ضيؿه گطيع زض تهوین گیطی ثط هج بی اهل ذبضری ه بل بت كبى هیز س و تهوین گیط سگبى ثب ت ر ث ا ساظ قطوت ثط اؾبؼ هحی ول هیو س. زض وك ض بی ت ؾ يبفت ثب ت ر ث حجبت هحی زض ؾ ح وك ض اهلی هب س قطاي همطضات ارتوب ی التهبزی ون ا ویتتط تلمی هیق س. زض همبثل ه بل بت اذیط زض وك ض بی ت ؾ يبفت ق ا سی ذالف ضا كبى هیز س ظيطا زض وك ض زض حبل ت ؾ هحی هب یت بهكرهی زا. زض ضاث ثب اهل زاذلی ه ن زض تهوین گیطی ضيؿه زاض هترههبى ه تمس س تزطث وبضی تهوین گیط سگبى ث ض لبثل ت ر ی تهوین بی ضيؿه زاض ضا تحت تأحیط لطاض هیز س )ذب عازی حؿیي پ ض گلكي ظيطی یب.)1396 ضيؿه بی ق بذت قس هیت ا س پیكبپیف لجل اظ ل هسيطيت ق س اغ "ضيؿه بی ق بذت قس " ثطای ت نیف ضيؿه بيی اؾت و تین پطغ آ ب ضا ق بؾبيی تحلیل وطز ا س. زض حبلی و ضيؿه بی بق بذت ق بؾبيی تحلیل كس ویت ا س هسيطيت ق س. 1-2 -فزای د هدیزیت ریسک پزص چگ گی یط ؾؤاالتی ضيؿه هسيطيت زض ق بؾبيی ضيؿه ح پطغ زضر سی ال يتث سی ضيؿه بی چگ گی پطغ زض طگیطی اثؿتگی سم ل یت ب ث يىسيگط چگ گی پبؾد ث ضيؿه ب ه ای اظ ايي لجیل ه طح هیثبق س و پبؾد ث آ ب یبظه س تزعي تحلیل زلیك پطغ زا )پبضؾبيی پیك ايی 1397(. ثب ق بذت سم ل یت ب هسيطيت آ ب زض زضر ال التهبزی/ غیطالتهبزی ث زى پطغ هكرم هیق ز زض زضر زم ت سيس ب فطنت ط يه اظ سم ل یت ب اؾترطاد هیق ز زض زضر ؾ م ضا ىبض بی ه بؾت ثطای و تطل ت سيس ب افعايف فطنت ب ق بؾبيی قس ثبالذط ثب ا تربة اؾتطاتػی ه بؾت )ارت بة/ ث ط گیطی وب ف/ اضتمبء ا تمبل/ هكبضوت يب پصيط ث تطتیت ثطای ط يه اظ ت سيس ب يب فطنت ب( هیت اى گبم ثعضگی ضا زض ضاؾتبی یل ث ا ساف پطغ ثطزاقت ) مب ؾی ؾج 1388(. هؤؾؿ هسيطيت پطغ ثطای هسيطيت ضيؿه قف گبم قبهل فطاي س بی ثط به ضيعی هسيطيت ضيؿه ق بؾبيی ضيؿه آ بلیع ضيؿه ویفی وو ی ثط به ضيعی پبؾد ث ضيؿه پبيف و تطل فطاي س هسيطيت ضيؿه ه طفی وطز اؾت )ق الپ 2006(. زض ايي گبم ب ت سيس ب فطنت ب ث ن ضت ه اظی ثطضؾی هیق س ه بثك هطاحل پیك بز قس ثط به ه بؾت ثطای ط يه اظ آ ب طح ضيعی هیق ز تب ثت اى سم ل یت بی آي س پطغ ضا تب حس اهىبى تحت پیگیطی و تطل لطاض زاز )ثطویبى ؾطذبثی 1397(. 06
6 فطاي س انلی زض هسيطيت ضيؿه جبضت س اظ: بز به ریشی هدیزیت ریسک قبهل تهوین گیطی زض ه چگ گی ضيىطز ثط به ضيعی ثطای ف بلیت بی هسيطيت ضيؿه زض يه پطغ اؾت تین بی پطغ ثب هطض وطزى ثیب ی هحسز پطغ ثط به هسيطيت پطغ اهل هحی ی ؾبظهبى زاضايی فطاي سی ؾبظهبى زض ه ف بلیت بی هسيطيت ضيؿه ثطای پطغ هطث تهوینگیطی وطز ثط به هسيطيت ضيؿه هكرم هیق ز. ه ي بتی و زض يه ثط به هسيطيت ضيؿه زض ط گطفت هیق س قبهل ح ا زبم هسيطيت ضيؿه اثعاض ب هكرم و زى هؿئ لیي ارطای ف بلیت ب عي ظهبىث سی ثطای ا زبم ف بلیت ب جم سی ضيؿه بی ه ر ز ح اضظيبثی احتوبل/تأحیط ضيؿه ب ض بی تفؿیط اهتیبظ ث سی تحلیل ب فطاي س ب ح گعا ی هیثبق س )ؾلیوبىپ ض بقوی زطتی 1395(. ض بسبیی ریسک قبهل ت ییي ضيؿه بيی و ثط يه پطغ تأحیط هیگصاض س وطا ثب هؿت سؾبظی هكرهبت ط وسام اظ آى ب ت ی ف طؾت ضيؿه اؾت. اثعاض ب ض بی هت سزی ثطای ق بؾبيی ضيؿه ر ز زاض س. تین بی پطغ اغلت فطاي س ق بؾبيی ضيؿه ضا ثب ثبظثی ی هؿت سات پطغ ا ال بت رسيس لسين هطث ث ؾبظهبى فطيیبتی و هوىي اؾت ثط پطغ تأحیط ثگصاض س قط هیو س. پؽ اظ ق بؾبيی ضيؿه بی ثبلم اظ ضق بی زيگط رو آضی ا ال بت ثطای ق بؾبيی ؾبيط ضيؿه ب اؾتفبز هیق ز. پ ذ ض ضايذ رو آضی ا ال بت قبهل ض بی فبى فىطی ض زلفی ههبحج تحلیل لت ضيك ای تحلیل SWOT (تحلیل مب ل ت ي ف فطنت ب ت سيس ب) ث ز اؾتفبز اظ چه لیؿت ب تحلیل فطيیبت ت ی و زاض ب یع ثطای ق بؾبيی ضيؿه ب اؾتفبز هیق س. تحلیل کیفی ریسک قبهل ال يت ث سی ضيؿه ب ثط اؾبؼ احتوبل ل تأحیط آ ب زض ن ضت ل اؾت. ث س اظ ق بؾبيی ضيؿه ب تین پطغ هیت ا س اظ اثعاض ب ض بی هرتلفی ثطای ضتج سی ضيؿه ب اؾتفبز وطز ف طؾت ث ضظ قس ضيؿه ب ضا ت لیس و س. هبتطيؽ احتوبل/ تأحیط يىی اظ ض بی ه و لی اؾت و ثطای ت ی ف طؾت ال يتث سی قس اظ ضيؿه ب ث وبض هیضز. ايي هبتطيؽ ب احتوبل تأحیط ضيؿه ضا زض يه و زاض وبيف هیز س. ثطای اؾتفبز اظ ايي ضيىطز شي ف بى پطغ ف طؾتی اظ ضيؿه بيی ضا و فىط هیو س هوىي اؾت زض پطغ بی آ ب اتفبق ثیفتس ت ی هیو س. ؾپؽ ط يه ضا ثب ثطچؿت ظيبز هت ؾ ون ثط حؿت احتوبل ل تأحیط آى زض ن ضت ل هكرم هیو س ثط ايي اؾبؼ هبتطيؽ احتوبل/ تأحیط رو ث سی هیق ز. تحلیل کو ی ریسک قبهل ثطا سزی احطات ضيؿه ب ثط ا ساف پطغ اؾت. ض بی انلی تحلیل وو ی ضيؿه قبهل رو آضی زاز تحلیل وو ی ضيؿه ض بی هسلؾبظی هیق ز. رو آضی زاز اغلت اظ طيك ههبحج ل بت ترههی رو آضی ا ال بت ت ظي احتوبل ا زبم هیگطزز. ثطذی اظ ايي ض ب تحلیل زضذت تهوین قجی ؾبظی تحلیل حؿبؾیت اؾت. زيس قس اؾت و ثب زذبلت زازى تى یه بی وو ی زض اضظيبثی عي پیك بز بی ه ر ز هب س ثطا ثبظ ای وطا ثب ا زبم تحلیل ه توبضل پیك بزی و ووتطيي عي ضا زض اثتسا زاقت تجسيل ث گعي ای پط عي ثب ه ل ثیت ووتط گطزيس اؾت )هیطهحوسنبزلی رجل بهلی ت ولی زاضا ی 1388(. 06
بز به ریشی پبسخ ب ریسک قبهل ثطزاقتي گبم بيی ثطای تم يت فطنت ب وب ف ت سيس بی هطث ث ضؾیسى ث ا ساف پطغ اؾت. ثب اؾتفبز اظ ذطری فطاي س بی لجلی تین بی پطغ هیت ا س يوي هكرم و زى اهل ضيؿه ضا جطز بيی ضا ثطای پبؾد ه بؾت ث ضيؿه ت ی و س ثسيي ؾیل ف طؾت ضيؿه ب ثط به هسيطيت پطغ ت افمبت لطاازی هطث ث ضيؿه ب ث ضظآضی هیق س. اؾتب سا PMBOK چ بض ضا جطز ثطای پبؾد ث ضيؿه اضائ وطز اؾت ) جساهلل ػاز 1396(: ارت بة و جبضت اؾت اظ تغییط ثط به پطغ ثطای حصف ضيؿه يب حف ا ساف پطغ اظ تأحیط ا تمبل پیبهس يه ضيؿه وطا ثب هبلىیت او ف آى ث قرم حبلج ضيساز زاضای ضيؿه تب يه آؾتب لبثل پصيط اؾت پصيط ضيؿه ا تمبل ضيؿه و زضنسز اؾت ت سيل و ذ اؾتبض وب ف احتوبل يب پیبهس بی يه ضيؿه وبيب گط ايي اؾت و تین پطغ تهوین زا ثط به ی پطغ ضا زض ه ار ثب يه ضيؿه تغییط س س يب ايي و لبزض ث ق بؾبيی یچ ضا جطز او ف ه بؾت زيگطی یؿت. پبیص ک تزل ریسک قبهل پبيف ضيؿه بی ق بؾبيی قس ق بؾبيی ضيؿه بی ثبلیوب س رسيس ارطای ثط به بی پبؾد ث ضيؿه اضظيبثی احط ثركی ضا جطز بی ضيؿه زض ل وط پطغ اؾت. ثسيي ؾیل الساهبت انالحی پیكگیطا ق بؾبيی ث ضظ هیق س. تین بی پطغ گبهیو ثط به الت بيی ه بؾجی ضا زض اذتیبض ساقت ثبق س اظ ضا ىبض بی ربيگعيي اؾتفبز هیو س. زض ال پبؾد بی زيگطی یع پیفثی ی هیق ز تب زض ن ضت ثطظ قطاي ثحطا ی ثب ت ر ث هحسزيت ب همت یبت ظهبى ل يه ضيؿه زض ن ضتی و ضا حل ه و ل ال ر ت هطتف و زى آى ه اؾتفبز لطاض گطفت ثت اى اظ پكتیجبى ب يب ربيگعيي ب اؾتفبز و ز ) بزی ز 1398( زض ال هیت اى گفت فطاي س ارطای هسيطيت ضيؿه قبهل ز ثرف اؾبؾی اؾت و جبضت س اظ : 1. ق بؾبيی تحلیل هسل وطزى ضيؿه ب 2. ترهیم ضيؿه ث اهل پطغ تؿ ین آى. سف اظ ا زبم ايي فطاي س اثتسا اضائ يه الگ ی يىپبضچ اؾتب سا اؾت و ثت ا س ه بف و اهل ضا ث ن ضت هت بزل ثسؾت ز س ؾپؽ ق بؾبيی ت ی يه هىب یعم ترهیم ثطای هسيطيت ضيؿه بی ق بؾبيی قس اؾت ) مب ؾی ؾج 1388(. 2-2 -سببق پیطی تحقیقبت ا جبم ضد زض ه بل ای و و هبض وىبضاى ا زبم زاز س يوي شاتی زا ؿتي ضيؿه ثطای ف بلیت بی وطا ی ضيؿه ب ضا زض پطغ بی ؾبذتوب ی ث فت گط فیعيىی ؾبذت طاحی ؾیبؾی هبلی لب ی- لطاازی ظيؿت هحی ی تمؿین وطز هكىالت ضايذ زض پطغ وطا ی ضا تأذیط زض تىویل پطغ عي ثیف اظ ث زر ویفیت ضيبيتثرف هحه ل هحی وبض باهي ثطقوطز ثط لعم اظ ثیي ضفتي آى ب تب حس اهىبى تأویس ضظيس س. ا گ ثط جك ه بل هكتطوی و ثیي زا كگب بی ؾی گطای پىي زا كگب هلی ؾ گبپ ض زا كگب ثطيؿت ل ا گلؿتبى ت ؾ وی گ وىبضاى ا زبم قس هسيطيت و رب ج ضيؿه بی هطتج ثب پطغ وطا ی ثیيالوللی ثؿیبض ه ن اؾت. 11 ضيؿه ثحطا ی جبضت ث ز س اظ: ته يت اذص هز ظ تغییط زض لب ى تم يت سالت ا تجبض قطيه هحلی ثی حجبتی ؾیبؾی فطاتط ضفتي عي ب فؿبز ت ضم طخ ث ط ؾیبؾت زلت تأحیط زلت ثط ذبتو اذتالفبت فؿد لطااز. ثب زض ط گطفتي ضيؿه بی ثبالتط اظ ؾ ح ثب ال يت ثیكتط الساهبت وب س ضيؿه یع ثبيس ثب زضر ؾلؿل هطاتت ثبالتط زض ال يت لطاض گیط س. 00
ث تطيي ضا پیك بز قس هسيطيت ضيؿه پطغ پیوب ىبضی ثیي الوللی ت ؾ زا كگب ثیطه گبم زاضا ث زى و تطل ت ویي ویفیت زض هحل وچ یي اؾترسام هسيطيت وبضه ساى بلی ثطای پطغ اؾت. ايزبز افع گی زض طاحی ه سؾی تحمیك ت ؾ گعاض ب ؾ اثك هسيطيت لطااز وچ یي ثطای وب ف پیبهس بی ضيؿه بی پطغ هؤحط ذ ا س ث ز. اؾ بز (R&D) زض ه بل ای و الجبل وىبضاى ا زبم زاز س ز ض ثطای هسيطيت ضيؿه زض ط گطفت قس اؾت: تى یه پیكگیطا و هیت ا س لجل اظ قط پطغ ثطای هسيطيت ضيؿه بی پیفثی ی قس زض ل ارطای پطغ اؾتفبز ق س تى یه تطهین و س و زض هطحل ارطا ظهبى ل ضيؿه ا زبم هیق س. ايي ه بل كبى زاز و هؿبئل هبلی پطغ ب ح ازث زض ؾبيت مم طاحی ه وتطيي ذ طات تأحیطگصاض ثط ثیكتط پطغ وطا ی ؿت س. زض بيت هیت اى تیز گطفت و ه وتطيي ضيؿه ب ثبيس ثب تال ثیكتط ثطای وب ف يب اظ ثیي ثطزى احطات آ ب ثط ضی پطغ هسيطيت ق ز. جك تحمیمبت فسضيى ؾطپال وىبضاى هكىل هسيطيت ضيؿه اغلت ووج ز ا ال بت یؿت ثلى ووج ز زا ف اؾت. ثط ايي اؾبؼ قطوت ب زض ظهی هسيطيت ضيؿه ث پ ذ ؾ ح اظ ؾبظهبى بيی و حتی اظ یبظ ث هسيطيت ضيؿه آگب یؿت س تب ؾبظهبى بيی و لبزض ث ؾبظگبضی ثب قطاي ت ا و سؾبظی تین ب ؾبظهب س ی جك پطتىل بی قطوت ر ت وب ف ت سيسات ه ار ثب ضيؿه بی ض ؿت س تمؿین هیق س. آ چ اظ پیبز ؾبظی ض ارطايی پیك بز قس زض تحمیك پبضؾبيی وىبض زض و ضيؿه ه طح قس ثسؾت آهس كبى هیز س و الیي گبم ثطای ه فمیت آهیع ث زى فطاي س هسيطيت ضيؿه پطغ بی وطا ی هكبضوت ت س هسيطاى اضقس هبلىبى پطغ ؿجت ث آى اؾت. ثط اؾبؼ ه بل مب ؾی وىبض هسيطيت ضيؿه ط پطغ اظ ز ه ط ثطضؾی قس تب زض هطحل ق بؾبيی ضيؿه حی ه ي بت ه ثحج هكرم ثبقس. ه ط ثیط ی و هطث ث لجل اظ ضز ث يه پطغ زض هطحل اضظيبثی تهوینگیطی زض ی و پؽ اظ تهوین ث ارطای يه پطغ هؿبئل هطث ث ارطای ا ساف تهویوبت گطفت قس هیثبقس. هطث ث آى اؾت ه ط زض ه بل ثطاتی ثط سم ر ز ت طيف احس ثطای ضيؿه اقبض قس اضائ لیؿت هت اظ ضيؿه ب و ر ؽ يىؿب ی ساض س ضا بهلی ثطای ؾطزضگوی ايزبز ضيىطز بی هتفبت و فطاي س هسيطيت ضيؿه زض پطغ ضا زق اض هیو س زا ؿت اؾت. زض هزو زض ازثیبت ه ي ز ت طيف ولی اظ ضيؿه ه طفی قس س ای ضيؿه ضا يه پسيس هیزا س و زاضای تج بتی اؾت س ای زيگط ضيؿه ضا ذطری يه ذ ط زض ط هیگیط س. ؾبذتبض ؾلؿل هطاتجی تطف سی و زض ايي وبض پػ كی اؾتفبز قس تطویت وطزى WBS RBS اؾت. اظ آ زبيی و ؾبذتبض قىؿت وبض يه WBS اؾت و توبم ف بلیت بی پطغ ضا زض ثط هیگیطز اظ آى ث اى قبل ز وبض اؾتفبز هیو س ث ايي تطتیت ؾ سی زض و بض ثط به ظهبىث سی ثب زض ط گطفتي عي ا زبم ف بلیت ب احتوبل ضذساز تأحیط ضيؿه ب ثط ط يه اظ ف بلیت ب ايزبز قس اؾت. جك تحمیك ثطویبى اثعاض ه اؾتفبز ثطای ق بؾبيی ضيؿه بی پطغ لیؿتی اظ فطيیبت العاهبت لطااز ب شی ف بى ت ری هبلی ظهبىث سی پطغ تأحیطات هخجت يػگی هخجت اؾتخ بئبت اؾتب سا ب العاهبت ویفیت ه ثبظ گطی لطاض گطفت ه ا ضيؿه اظ هیبى آى ب تكریم زاز هیق س ر ت رو آضی ا ال بت اظ ط هترههبى اؾتفبز هیگطزز. زض تحمیك ؾلیوب پ ض وىبض ضيؿه پطغ وطا ی ث ز زؾت انلی جم سی قس ا س. ضيؿه بيی و تمطيجب زض توبم پطغ وطا ی ه طحا س هب س ه ا هطث ث ههبلح تأهیي هبلی پطغ ضيؿه بيیو ه حهط ث آى گط اظ پطغ ذبل ث ز يب زض آى گط اظ 06
پطغ ب ثحطا یتط ث ز فطاا ی ثیكتطی زاض س و زض فت گط ا ن اظ وبضفطهب پیوب ىبض یطی ا ؿب ی هبقیي آالت اهل ذبضری ههبلح هكبض بضت بلی جم سی هیق س. زض ه بل ه الئی وىبض هیعاى زؾتطؾی ث ا ساف ثب ا ساظ گیطی ه یبض ب ؾ زیس هیق ز. ه یبض عي ثب هجلغ لطااز اضتجب بت ثب اضظيبثی اؾتب سا ISO 10441 ت بهل قطوت ب ح وك ض ؾ ح زض ثیي الولل ظيؿت هحی ی ثط اؾبؼ گعاضقبت ؾبظهبى ظيؿت هحی وك ض ویفیت ثب آظهبيف ايو ی ثب اؾتب سا بی ايو ی گعاضقبت HSE ضيبيت هكتطی ثب اؾتفبز اظ ف ى طؾ زی ظهبىث سی ثب و تطل پطغ ف ی ثب مك بی تأيیس قس گعاضقبت زؾتگب بضت ه یبض وبضو بى یع ثب تزطثیبت وؿت قس ت ؾ افطاز و تطل ا ساظ گیطی هیق س. جك ه بل ذب عازی وىبضاى ز زلیل ثب ج ث ر ز آهسى اذتالفبت ثیي آ چ و هترههبى زض ه ضيؿه پطغ ا تمبز زاض س آ چ و ت ؾ تئ ضی هسيطيت زيىت قس ر ز زا. ال سم آگب ی اظ فطاي س بی هسيطيت اظ ايي ض اؾتفبز هحسز اظ هسل بی هسيطيتی زض فطاي س تهوینگیطی و ث ذ ب بی ؾیؿتوبتیه ه زط هیق ز. زم سم ت ر ث زيسگب بی شی ف بى زض ت ؾ هسل بی هسيطيت ضيؿه و هب ی ثطای پیبز ؾبظی هسل ب زض ال یت پطغ ب هیثبقس. ثطاؾبؼ تبيذ ث زؾتآهس اظ تحلیل بی ویفی زض ه بل جساهلل ػاز ثط هسيطيت ضيؿه زض ؾجس پطغ بی وطا ی ه نتطيي ضيؿه بی ق بذت قس ه ار ثب ووج ز ر ز ث زر ه ا ا تمبل زا ف ه ار ثب ووج ز تز یعات افعايف يبي بت اظ زؾت زازى ثطتطی سم ثبظپطزاذت ه ج اظ زؾت زازى تمبيب ا تمبل ههبلح ثیویفیت اظزؾت زازى لسضت ضلبثت )ثطتطی( اظ زؾت زازى یطی هترهم هیثبق س. زض ه بل ق بؾبيی تزعي تحلیل ه ی ثب اؾتفبز اظ تى یه FMEA فالح وىبضاى ال يت بی رؿت ضيؿه بی ؾس ضا تأذیط زض زضيبفت ب پطزاذت بی هبلی( ن ضت ي یت ب) ت اى هبلی پیوب ىبض ي ف هسيطيت وبضفطهب ثطا بوبفی عي ارطای پطغ زا ؿت س ثیكتطيي ؾ ن ثب هیب گیي 35 زضنس هطث ث وبضفطهب ث ز اؾت. 3 -بیبى هسئل ضيؿه زض هط حبيط زض توبهی ر ج بی ظ سگی ر ز زا لصا پطغ بی وطا ی و زض ثؿتط ظهبى گؿتط هىبى ت طيف ثط به ضيعی هیگطز س اظ ايي لب س هؿتخ ی یؿت س. ثطای ضؾیسى ث ه فمیت ا ساف اظ پیف ت ییي قس زض پطغ ب هب س ظهبى عي ویفیت یبظه س و تطل هسيطيت سم ل یت ب پیبهس بی آى ؿتین. هسيطيت ضيؿه يىی اظ فطاي س بی ه ن چبلف اؾبؾی زض ظهی هسيطيت پطغ اؾت و هب ضا زض ق بؾبيی ال يتث سی ت ییي پبؾد بی ه بؾت ث ضيؿه ب زض پطغ بی وطا ی يبضی هیضؾب س. زض ايي پػ ف ث ه ض ايي و ثت اى احطثركی هسيطيت ضيؿه ضا افعايف زاز تال هیق ز تب پبؾد ه بؾجی ث ؾؤاالت ظيط زاز ق ز: ضيؿه بی هطتج ثب پطغ بی وطا ی چیؿت ضيؿه ب زض پطغ بی وطا ی ثب چ ال يت بيی ر ز زاض س ثطای هسيطيت ضيؿه ب زض پطغ وطا ی چ تساثیطی ثبيس اتربش ق ز 06
1-3 -رش پض ص پیوبيكی اظ ت نیفی همبل ايي زض ضفت وبض ث تحمیك ض پػ ف ايي زض لصا هیثبقس. اثتسا ث ه ض ق بؾبيی ضيؿه ب زض پطغ بی وطا ی اظ ه بث وتبثرب ای پبيبى به همبالت هطتج هؿت سات ه ر ز زض پطغ ب طات ذجطگبى زض ايي ظهی اؾتفبز قس ه بلت گطزآضی گطزيس. ؾپؽ ثب ت ظي پطؾك به هیبى هترههیي اهط زض پطغ بی وطا ی بيتب اهل هؤحط ث تطتیت زضر ا ویت ال يتث سی گطزيس. ضيىطز ايي ه بل اوتكبفی ث ز ض تزطثی لبزض ث اضائ زا ف الی ثطای ايي ح ظ هیثبقس. ثب ت ر ث ق بؾبيی ربه و اظ ض و گیطی تهبزفی ؾبز اؾتفبز قس اؾت. ايي تى یه ثب ج وب ف عي نطف ر يی زض لت هیق ز. ثطای حف ضايی ؾ االت پطؾك به اظ ذجطگبى نبحت طاى زض پطغ بی وطا ی اذص هك ضت قس. وچ یي پبيبيی ثب پطؾك به اؾتفبز اظ طم افعاض spss ثطضؾی آلفبی وط جبخ ه بزل 0.933 هحبؾج گطزيس و ثیب گط پبيبيی ثؿیبض ثبالی پطؾك به هیثبقس. ربه ی آهبضی ايي پػ ف قبهل وبضق بؾبى هسيطاى هیب ی اضقس پطغ بی وطا ی زض قطوت بی هكبض پیوب ىبض گطيس يه اؾتبى ت طاى اؾت و ت ساز آى ب ثب ت ر ث لیؿت ؾبظهبى ثط به ضيعی زض ظهی ضا ضا آ ي ؾبذتوبى ت أهبى ث حسز 80 قطوت هیضؾس. ثب ت ر ث فطه ل هحبؾجبتی و وطاى هج ی ثط وفبيت ت ساز و بی ه یبظ اظ ربه 50 پطؾك به ر ت تىویل ت ؾ هترههبى هطث ت ی ت ظي گطزيس. الظم ث شوط اؾت ا تربة ربه آهبضی ف ق ث زلیل زض ط گطفتي زيسگب ه سؾبى طح ارطا زض و بض يىسيگط ثطای تكریم ربه ی اظ ضيؿه بی ه ر ز زض پطغ بی وطا ی ی چطذ وط پطغ اظ ثط به ضيعی تب ث ط ثطزاضی هیثبقس اظ آ زبيی و ثبلغ ثط 80 زضنس پطغ بی وطا ی زض ظهی ضا ضا آ ي ؾبذتوبى هیثبق س ايي تلفیك ث ه ض زؾتیبثی ث زا ف ط ز گط هكبض پیوب ىبض زض ط گطفت قس اؾت و ايي ه ث اى هعيت ايي تحمیك ثطقوطز هیق ز. 4 -تجشی تحلیل داد ب اطالعبت ض بسبیی ریسک بی پزص رتب ب دی آ ب زض ايي لؿوت ثب ووه اظ ه بث وتبثرب ای پبيبى به همبالت هطتج هؿت سات ه ر ز زض پطغ ب طات هترههبى اهط زض رلؿ فبى فىطی ثب رو ی اظ وبضق بؾبى ت ساز ثبلغ ثط 100 ه اظ ضيؿه بی هحتول زض پطغ بی وطا ی ثطضؾی احهبء گطزيس. ؾپؽ ثب ت ظي لیؿت ضيؿه بی ق بؾبيی قس زض ثیي ذجطگبى اتربش ضأی ايكبى بيتب 40 ه ضيؿه قبذم ر ت ت ین ت ظي پطؾك به بيی ت ییي ال يت زض ربه آهبضی ا تربة گطزيس. ايي لیؿت زض اذتیبض هسيطاى نبحت طاى قطوت بی هكبض پیوب ىبض ربه آهبضی هطث لطاضگطفت اظ آى ب ذ اؾت قس تب احتوبل ل قست تأحیط ط ضيؿه ضا ثب ت ر ث همیبؼ لیىطت اظ 1 تب 5 ثط اؾبؼ هبتطيؽ احتوبل/ تأحیط و زض رسل 1 آهس اؾت هكرم و س. 06
جدل 1: هبتزیس احتوبل تأثیز همساضPI اظ يطة احتوبل زض تأحیط ط ضيؿه جك فطه ل )1( هحبؾج گطزيس. ؾپؽ ثبت ر ث فطه ل )2( اضلبم ث زؾت آهس زض فطه ل لجل طهبل گطزيس زض همیبؼ نس ثب ن همبيؿ قس س ضيؿه ب ث قطح رسل 2 ال يتث سی گطزيس. (1) 1 144 (2) وب ض و اظ ؾت ى ضتج زض رسل 2 و زاض م ای قىل 1 لبثل هكب س اؾت ؾ ضيؿه ه ار قسى ثب ت ضم افعايف لیوت ؾب بت لیوت ههبلح اؾبؾی زض فبظ ؾبذت سم تأهیي مسي گی تأذیط وبضفطهب زض پطزاذت بی هبلی ثبالتطيي ضتج ب ضا ث ذ ز اذتهبل زاز ا س ثب ت ر ث اي ى ط ؾ ه زاضای ه كأ هبلی هیثبق س ث ط هیضؾس اهل هبلی ت اى ايزبز ثحطا یتطيي ضيؿه ب ضا زض پطغ بی وطا ی زاض س و چ ساى زض اظ ش ي ویثبقس. پؽ اظ ت ییي ضيؿه بی ثحطا ی ثبيس ثطای او ف ه بؾت ث آى ب ثط به ضيعی و ز تب زض ن ضت ل ؿجت ث ضف آى السام گطزز. 66
جدل 2: تبیج تحلیل ریسک ب در پزص بی عوزا ی ب تزتیب ال یت 66
ضکل : 1 و دار قط ای احتوبل/ تأثیز ریسک ب در پزص بی عوزا ی الظم ث شوط اؾت وب ض و لجال گفت قس سف اظ هسيطيت ضيؿه ال ثط وب ف احتوبل احط ضيؿه بی ه فی ثیكی وطزى احتوبل تأحیط ضيؿه بی هخجت هب س وب ف ظهبى ف بلیت افعايف ه بث ترهیم ا تجبض ثیكتط وىبضی ثب قطوت بی هترهم زض پطغ ب اظ ايي زؾت ه ا ث ز و ثب ت ر ث قطاي پطغ بی ذبل ث ن ضت ه ی زض و بض ضيؿه بی ه فی یبظ ث ثطضؾی السام زاض س لصا ثب ت ر ث ثطضؾی ولی ضيؿه ب زض ايي پػ ف هزبل پطزاذتي ث آى ب ج ز. تس ین ع اهل ریسک در پزص بی عوزا ی ثب ت ر ث اي ى ط ضيؿه زاضای بهلی ث ز لصا ثطضؾی اهل ايزبز و س ترهیم ضيؿه ب ث آى ب هیت ا س ثیبى و س ؾ ن بهلیي ث تج آى مف آ ب زض و تطل پبؾرگ يی ث ضيؿه ب ثبقس تب اهل هصو ض ثب ا وبل هطالجت ايزبز ضا ىبض بی الظم آهبزگی پبؾدگ يی ث ضيؿه بی لبثل ل ضا زاقت ثبق س. تحلیل تؿ ین ب كبى ز س ه ا ظيط هیثبقس: پیوب ىبض بهلی اؾت و ثیكتطيي ضيؿه ه بزل 35/4 زضنس ضا ث ذ ز اذتهبل زاز اؾت. ث س اظ پیوب ىبض وبضفطهب بهل ثیكتطيي ضيؿه ث هیعاى 21/7 زضنس هیثبقس. ثطذالف تبيذ ثؿیبضی اظ تحمیمبت زض وك ض بی هسضى هؿبئل ظيؿت هحی ی ه م ای بهل فم 4/8 زضنس اظ ضيؿه پطغ بی وطا ی ايطاى هیثبقس. قطوت بی هكبض طاح ضتج پ زن ضا زض هیبى اهل ضيؿه وؿت وطز ا س و تب حسی ايي اهط ضا هیت اى بقی اظ و تطل بی ویفی زضى قطوتی وچ یي اهىبى ا وبل و تطل انالح مك ب هساضن ف ی زض ض س ارطايی پطغ زا ؿت. 66
ضکل 2: و دار بی ت سیع س ن ع اهل ریسک 66
جدل 3: تس ین ع اهل ریسک 66
ضکل 3: و دار هیل ای ریسک بی دارای عبهل کبرفزهبیی تعییي را بزد بی پبسخ ب ریسک وب گ و پیكتط گفت قس ثطاؾبؼ اؾتب سا پیىط زا ف هسيطيت پطغ چ بض اؾتطاتػی ولی ثطای پبؾد ث ضيؿه ب ر ز زا و جبضت س اظ: ارت بة اظ ضيؿه وب ف ضيؿه ا تمبل ضيؿه پصيط ضيؿه لصا زض رسل 4 ث قطح اروبلی پبؾد ث ضيؿه بی هوىي زض پطغ بی وطا ی هیپطزاظين. زض ازاه ث ثطضؾی اضائ ضا ىبض بی تفهیلی ر ت پبؾرگ يی ث ؾ ضيؿه ثحطا ی پطزاذت قس اؾت. 1. ه اج ضدى بب ت رم افشایص قیوت ضيؿه حبيط غیط لبثل ارت بة ث ز پبؾرگ يی ث ايي ضيؿه ضا هیت اى تطویجی اظ ا تمبل وب ف پصيط زا ؿت. وب گ و وگبى ت ضم ال یتی زاض س اش بى ارت بة بپصيط زض التهبز وك ض وبال ب ولی لیوت و اض آى ا سن ؾب بت لیطغن ث ز ض س ذسهبت افعايكی زاقت ا س. لی صا ث اؾ ؾبثم ال ی ايي ه ي زض وك ض هیت اى تب حسی ثب ثطضؾی التهبزی پیفثی ی آي س اظ هیعاى احطات آى ون وطز. ر ت پبؾرگ يی ث ايي ه ن ه ا ظيط پیك بز هیگطزز: لحب و زى هیب گیي ت ضم زض ؾبل بی گصقت ر ت اتربش تهوین زضذه ل تأهیي مسي گی الظم پطغ ت ؾ وبضفطهب لحب و زى ت سيل زض لطااز بی وطا ی لیضغن افعايف لیوت بيی پطغ زض ط گطفتي ايي ه ي تب حس ظيبزی وكوىف ب چبلف بی هیبى شي ف بى پطغ ضا وب ف هیز س. لحب و زى ت ضم زض لیوت پیك بزی پیوب ىبضاى زض لطااز بی فبلس ت سيل تحلیل ثط به ظهبىث سی ارطا ت ییي ظهبى ه بؾت ت ی وبال تز یعات ههبلح لبثل ا جبض ر ت ت سيل احط ت ضم ا تمبل ثركی اظ ت ضم ث پیوب ىبضاى رعء ثب لطااز بی ه بؾت ض بيت ا هبف ا تمبل ثركی اظ ت ضم ث تأهیي و سگبى ثب پیف ذطيس تز یعات ههبلح 2. سب بت قیوت هصبلح اسبسی در فبس سبخت اس قبیل سیوبى هیلگزد قیز س خت 66
ايي ضيؿه یع غیط لبثل ارت بة ث ز پبؾرگ يی آى ث ؾ ض ا تمبل وب ف پصيط اهىبى پصيط اؾت الجت ايي ؾب بت ثطذالف ت ضم زاضای ض س پی ؾت ی ؾبلیبى ج ز زض همب ی ذبل ث زاليل هكرم بهكرم تغییطات بگ ب ی زاقت ا س و ثب ج ثطظ ثؿیبضی اظ هكىالت زض پطغ ب گطزيس اؾت. لی صا زض ازاه ؾ ی هیگطزز پیك بزاتی زض ذه ل پبؾرگ يی ث ايي ضيؿه ب اضائ گطزز: لعم نسض ثرك به بی هت بؾت اظ ؾ ی ؾبظهبى ثط به ث زر ر ت پطزاذت هبث التفبت بی بقی اظ تغییط لیوت الالم اؾبؾی پطغ بی وطا ی ايزبز ضا ىبض بی ه بؾت ت ؾ وبضفطهب اظ لجیل تح يل ح ال ث پیوب ىبضاى ذطيس الالم لبثل ا جبض و زى زض ظهبى ه بؾت اظ ظهبىث سی پطغ ت ؾ پیوب ىبض لطاض گطفتي تأهیي ثركی اظ ههبلح ف ق زض ت س وبضفطهب ا تمبل ضيؿه ث تأهیي و سگبى ثب ؾفبضگصاضی پیف ذطيس الالم و تطل ه ب ف وبضفطهب هكبض ب ط ثط ت ی ث ه ل ايي الالم 3. عدم تأهیي قدی گی تأخیز کبرفزهب در پزداخت بی هبلی زض ؾبل بی ربضی ثب ت ر ث ي یت التهبزی وك ض وچ یي ت طيف پطغ بی غیط يطضی فبلس ال يت قب س سم ر ز مسي گی وبفی ر ت احساث پطغ بی وطا ی زاضای ال يت ولىطز به بؾت وذ ضفتبضيی اظ ؾ ی وبضفطهبيبى زض تأهیي مسي گی پطغ ب پطزاذت بی ن ضت ي یت پیوب ىبضاى هكبضاى ث ز اين زض ی 3 الی 4 ؾبل گصقت پطزاذت حك العحو ب زض لبلت اضاق ث بزاض يطض ظيبى پیوب ىبضاى هكبضاى زض ت عيل اضاق هعيس ثط لت بی زيگط زض سم پیفثطز وبهل پطغ بی وطا ی گطزيس اؾت. ثب ايي همسه ؾ ی هیگطزز تب ؿجت ث اضائ پیك بزاتی زض پبؾد ث ضيؿه هصو ض السام گطزز: لعم ا زبم ه بل بت ف ی التهبزی زلیك ر ت ت ییي ال يت ب ثبظگكت ؾطهبي پطغ بی وطا ی ثطا زلیك عي بی پطغ ب ثب زض ط گطفتي ضيؿه بی هحتول ت ضم ؾب بت لیوت غیط تو یسات ه بؾت وبضفطهبيی ر ت تأهیي ترهیم ث ه ل مسي گی پطغ اظ لجیل تجبزل ت افم به ثب ؾبظهبى ثط به ث زر وب ف ثطوطاؾی ازاضی زض ضاؾتبی پطزاذت ؾطي تط ن ضت ي یت ب ا زبم ث ه ل بيف پیوب ىبض هكبض وبضفطهب زض ض بيت ه س بی ضؾیسگی پطزاذت پطزاذت رجطا ی طخ ت عيل اضاق ث بزاض ث پیوب ىبضاى هكبضاى ال يت ث سی ه بؾت پطغ بی ارطايی حصف پطغ بی فبلس ال يت ا تربة پیوب ىبضاى زاضای ت اى هبلی ه بؾت زض ضاؾتبی ؾبىگیطی تأذیطات پطزاذت وبضفطهب ت ظي ضيؿه هصو ض ث ن ضت بزال زض وبى وبض بی رعء هسيطيت هبلی ه بؾت پیوب ىبض ثب اذص ام ظهبىث سی ه بؾت عي وطز رصة ؾطهبي گصاض زض پطغ بی وطا ی اظ طيك فبي ب ؽ BOT غیط تسيي و زاض رطيبى مسي گی پیف ثی ی الظم ر ت ارطای آى 60
جدل ضوبر 4: استزاتضی پبسخ ب ریسک در پزص بی عوزا ی 66
5 - تیج گیزی ثب ث ط گیطی اظ زا ف هسيطيت پطغ هیت اى زض ث ج ز طچ ثیكتط ولىطز پطغ مف هؤحطی ايفب وطز اظ رول ح ظ بی ه ن زا ف هسيطيت پطغ هسيطيت ضيؿه اؾت. هسيطيت ضيؿه ث ؾیل تى یه ب اثعاض بيی و زض اذتیبض تین هسيطيت پطغ لطاض هیز س اهىبى پیفثی ی اضظيبثی پبؾرگ يی ث ضيؿه ضا زض ظهبى ه بؾت ث قی هؤحط فطا ن هیو س. ثطاؾبؼ ه بل بت ا زبم قس پطغ وطا ی هره نب زض اث بز ؾی اظ آى زؾت ه ای ؿت س و ث وبضگیطی هسيطيت ضيؿه زض آى ب اظ يطضت ا ویت ثباليی ثطذ اض اؾت تب زض ظهبى عي پیف ثی ی قس ثب ویفیت ه ل ة ث اتوبم ثطؾ س. زض ايي پػ ف ثط اؾبؼ اؾتب سا پیىط ی زا ف هسيطيت پطغ السام ث ق بذت ضيؿه بی ه ر ز زض پطغ بی وطا ی تحلیل پبؾدگ يی ث ضيؿه ب گطزيس. اظ هیبى ثبلغ ثط 100 ضيؿه هحتول زض پطغ بی وطا ی 40 ه قبذم ا تربة ا فطاي س طؾ زی تحلیل گطزيس و ثب اؾتفبز اظ طهبلیع وطزى يطيت احتوبل/تأحیط ضتج ث سی ضيؿه ب ا ویت ثحطا ی ث زى ضيؿه بی زاضای بهل هبلی هكرم قس ؾ ضيؿه ال ه تذ قس اظ رسال تحلیلی ه پبؾد ز ی تفهیلی لطاض گطفت. وچ یي ؾ ی گطزيس تب ثب اضائ پبؾد بی و تب اؾتطاتػيه ح ثطذ ثب ضيؿه بی 40 گب آهبزگی ش ی الظم زض اهل ارطايی پطغ ايزبز گطزز. اهیس اؾت ثب ه بل ض س شوطقس تبيذ حبنل قب س زضن ضظ افعى ا ویت هسيطيت ضيؿه زض پطغ بی وطا ی ث ز ثب ا زبم تحلیل بی الظم ا سيكیسى ث ضا ىبض بی هوىي قب س تىویل ث ط ثطزاضی ثب ویفیت پطغ بی وطا ی ثب عي ظهبى ث ی ثبقین. ه ببع Ardeshir, Abdullah and Hassan Maleki Tabar, Risk Management in Construction Projects, Amirkabir University Industrial Branch Publications, Second Edition, 7412-Persian Schwalp, Katie, 7442, Information Technology Project Management, Mahmoud Golabchi, University of Tehran Press, Sixth Edition, 7442-Persian Abdullah Nejad, Ebrahim, 7412, A review on risk management in the project portfolio and its application in the portfolio of construction projects Case study: Municipality, International Conference on New Research in Civil Engineering, Architecture, Urban Management and Environment, Karaj-Persian Admiyan, Mohammad Hadi; Mehran Zeinalian and Mohammad Javad Amini, 7412, Risk planning, analysis and management in construction projects using program risk analysis method and advanced APRAM model in terms of risks throughout the project life cycle, 14th International Congress of Civil Engineering, Tabriz, University of Tabriz Faculty of Civil Engineering-Persian Alfredo Federico Serpella et al., 7410, Risk management in construction projects: a knowledge-based approach, Procedia - Social and Behavioral Sciences Barati, Behzad and Kamran Ranjbar, 7410, Designing a Risk Management System for Development Projects, Management Conference, Transformation and Innovation in Management Empowerment, Shiraz-Persian Barkian Sorkhabi, Mehrdad, 7412, Executive steps in the field of risk management according to PMBOK standard in construction projects, the second national conference on civil engineering, architecture with emphasis on job creation in the construction industry, Tehran, Permanent Secretariat of the conference-persian Fallah, Ahmad Ali, Masoud Zeini, Kamran Farrokhi and Morteza Hassannejad, Identification and analysis of dam risks using FMEA technique, case study of Alborz Babol Dam, 3rd International Conference on New Approaches to Energy Conservation 7410-Persian 66
2 Hadizadeh, Mohammad, 7412, Presentation of Strategic Risk Management Model in Construction Projects, 0th International Conference on New Research in Civil Engineering, Architecture, Urban Management and Environment, Karaj, Comprehensive University of Applied Sciences - Municipalities Cooperation Organization and Creativity Development Center and Innovation of modern sciences-persian International Contracting Downloaded from www.worldscientific.com by UNIVERSITY OF BIRMINGHAM, 7412. Khanzadi, Mustafa; Sajjad Hosseinpour; Ali Golshan and Yasin Vazirinia, 7412, Risk Management and Stakeholders' Perspectives on Civil Projects, International Conference on Civil Engineering, Architecture and Urban Planning in Contemporary Iran, Tehran, Osweh University - Tehran - Shahid Beheshti University-Persian Mir Mohammad Sadeghi, Alireza; Mohammad Saeed Jabal Ameli and Mahmoud Reza Tavakoli Darani, 7442, Presenting an Integrated Model of Value Engineering and Risk Management in Large Civil Projects, First National Conference on Construction Engineering and Management, Tehran, Amirkabir University of Technology-Persian Molaei Barough, Armin and Mozaffar Khademi Shiraz, 7412, Risk Management in Development Projects; Case Study, 7nd International Congress of Contemporary Civil Engineering, Architecture and Urban Planning, Dubai, University of Naples, Italy - EMU University of Cyprus - Zhio Studies Center-Persian Naghash Tusi, Hossein and Mohammad Hassan Sabt, 7442, Presenting an Executive Method for Implementing the Risk Management Process and Applying It in the Management of Civil Projects - Case Study: 1444-unit Residential Complex, First National Conference on Construction Engineering and Management, Tehran, Amirkabir University of Technology- Persian Parsai, Mahmoud and Reza Pishvaei, 7412, The process of implementing risk management and presenting an executive method for its use in construction projects (Case study: Mehr housing projects), the second national conference on civil engineering, architecture with emphasis on job creation in the construction industry, Tehran, Permanent Secretariat of the Conference-Persian Satyendra Kumar Sharma and Niranjan, 7411, Risk Management in Construction Projects Asia Pacific Business Review Shahid Iqbal, Rafiq M. Choudhry, Klaus Holschemacher, Ahsan Ali & Jolanta Tamošaitienė, 7412, Risk management in construction projects, Technological and Economic Development of Economy Shou Qing Wang, Mohammed Fadhil Dulaimi & Muhammad Yousuf Aguria, 7440, Risk management framework for construction projects in developing countries, Construction Management and Economics Soleimanpour Hashemi, Neda and Seyed Mohammad Hijrati, 7412, Risk Management of Construction Projects Based on PMBOK Standard Project on Construction of the Panoramic Museum of Jerusalem, International Conference on Civil Engineering, Architecture and Urban Landscape, Turkey-Istanbul University, Permanent Secretariat of the Conference, Istanbul University-Persian 66